Norðanfari - 29.08.1885, Page 2

— 118 —
ir menn eru nú venjulega hafðir að umtali
meðal manna og lýti þeirra að háði og flimt-
ingi, þá er það einkennilegt livert prestur
fyllir pann ílokk, og svo vírðist sem hann
fái skömm á pessum mönnum, eða hann
eins og sjerstaklega vilji taka pá að sjer,
reyna að verka á pá með góðgjorðum og
einkum lieimuglegum viðræðum og persónu-
legri fyrirmynd. Hin fyrri aðferðin bendir
á, að presturinn lifí. eptir sínum ytri hvöt-
um, hin síðari bendir á pað, að hann skoði
s>g eiga að leita að pví, sem tínt er og glat-
að, og leíða pað til Gí-uðs, og er pað, -sem
flestum mun sýnast, mikið djúp staðfest á
milli pe-isara aðferða. Hirðirinn, sem virð-
ist ætia að hjarðmannsstaðan og hjörðin sje
til sín vegna, hann mun öllu fremur vilja,
að sauðir sínir gefi sjálfa sig út fyrir hans
velferð, en að hann vilji gefa hægð lífs síns
eður pað sjálft út fyrir pá. Slíkan hirðir
slíkan prest, sem kominn er til pess að láta
sjer pjónafremur enn að pjóna öðrum, ætti
prestar að gjóra sem skammærastan hjá sjer
sem peim með ærlegu og ráðvandlegu móti
er unnt. f>að er sannarlega mikill ábyrgð-
arhluti fyrir, t. d. bændur í prestakalli, sem
mestu geta ráðið um safnaðamál, að halda
pann prest, sem ekki getur heitið fögur fyr-
irmynd safnaðarins í fiestum greinum, og
sem ekki virðist leggja krapta sína fram um
pað, að endurskapa ungdóminn tit nýs og
betra lifnaðar, sem er afvikasamur, jafnvel
svo, að dómskraptur hinna sljófgri, rekur
sig á lýtí hans. jpað er, viljum vjer segja,
meiri ábyrgðarhluti en nokkur húsbóndi get-
ur borið gegn konu sinní, hjúum og börn-
um, að halda slíkann prest, en geta átt kost
annars betra, innan safnaðar eða utan. Yan-
trú og óbeit á prestinum og pað að hann
máske er hafður að háði meðal safnaðarins
og svo náttúrlega óskynsamleg og anda-
giptarlaus kenning sjálfs prestsins gefa hið
beinasta tilefni, bæði til pess, að menn
dofni fyrir hinu eina nauðsýnlega
ogjafnvel kasti rírð áhinakristilegukenningu.
Menn sljófgast fyrir málefninu pegar pað er-
framborið mekkaniskt eða eins og fyrir siða-
sakir, peir sem ekki voru pegar raktir balda
áfram að sofa og aðrir setn frá æskunni eru
svo sem milli svefus og vöku, sofna alveg.
Hvílík óbætanleg vöntun gæða pað er að hafa
diufa og sljófga hirða fyrir söfnuðina, pað
verður peim ljóst sem gjöra sjer greiu fyrir
pví, að engin veit að telja pær hundrað pús-
undir sálna, sem telja og talið hafa íæðingar-
stuud guðsríki8 í hjarta sínu, frá peirri stuud
eður peirn stundum, að peir heyrðu prutnandi
ræðu einhvers guðelskandi manuvinar, sem
pá úthellti hjarta sínu eður tilfinuiugum pess
með óstöðvandi andagift. Engin getur pó
bætt öðrum máski slíkrar endurvakningar,
slíkrar lífsglæðingar pví svo sem vjer vitum
stoðar pað mannin ekkert <pó hanu eignist
allan heimin ef hann líður tjón ásálusinni*
og pó getur engin orðið borgari í guðs ríki
nema hið nýa líf fæðist hjá honum og glæðist.
jpað eptirsóknarvorðasta er pað, að hann sjo
l.fandi trúmaður og huh kennimannslega
mælsku og að breytui hans og kenning prýði
hvað annað, hafi söfnuður slíkan prest parf
eigi að setja honum reglur fyrir sambúð við
hann, aðrar en pær, að kynnast honutn setn
inest og nakvæmast engu síður heimuglega
eu í gegn um embætttsverk hans. Heitnug-
leg viór.e.ia heíir opt margföld áhrif við pað
sein embættisgjörð helir, pó er sjálfsagt að
nota sjer presttn í kirkju, sern utan hennar. |>að
mun vert, að brína fyrir söfnnðinum, að pað
er jafnt skylda peirra og nauð3yn, að fara
vel með slíka presta, og spara peim ekki
nokkra aðduguu, sem sóknannenn gœtu í tjo
látið. (Niðurlag).
Brjcf úr fingcyjarsýslu.
Nú er pegar sjeð fyrir enda á viðskipt-
um pöntunarfjelags j>iugeyinga við Knutsseu
grossera í Englandi. Yiðskipti pessi vorupann-
ig, að Knutssen innkeypti fyrir fjelagíð enska
vöru, svo sem Kafíi, steinolíu, sikur hveiti
lirísgrjón, kiofnar baunir, jarðepli, hafurgrjóna-
mjöl, salt, steinkoi, tvist og fl. Hann lánaði
verð fyrir vöruna í bráð, og sendi hana upp
hingað næstl.haust með gufuskipi, sem hann fyr-
ir hönd fjelagsins sendi hingað eptir sauðnm
sem hann svo loksins seldi á enskum mark-
aði fyair felagið. Hin enska vara, var með
mjög lágu verði, og varð hjer talsvert ódýrri
en hin enska stórkaupavara, sem Tryggvi og
fl. hafa látið selja hjer mót peningum. Sauð-
irnir seldust með lang lakasta móti í Eng-
landi, margir peirra ekki fullar 29 kr. en hafa
opt selst 36 kr. og par yfír. |>essu olli nú
árferði í verzlunarlegu tilliti par. jprátt íyr-
ir petta fengu irienn nú, er allur kosiuaðnr
var frádreginn eins hátt verð fyrir sauðina og
nokkru sinni áðnr á mörkuðum hjer, j>að
er að segja, einkum vænu sauðina, pví nú
purfti sauður ekki að vera nema lítið á tólfta
fjórðung til pess að gjöra 20 kr., og er pað
alls ekki vænn sauður í meðalári í j>ingeyj-
arsýslu. j>ó munu enskir sjaldan hafa gefið
hjer meira fyrir vænstu sauði — að pví leyti
sem peir hafa fengið pá — en 20 kr.
Skipti fjelagsins við Knutssen framhjeld*
ust og enduðu pannig, að hvortveggju efndu
orð sín við aðra, og báðir munu vera ánægð-
ir og gjarnan vilja skipta saman eptirleiðis.
Ekki tókst j>ingeyinguin sjálfum verzlan
pessi fimlega að öllu leyti, enda eru fáir smið-
ir í fyrsta sinn. Sauðirnir voruábyrgðir pann-
ig, að ábyrgðargjaldið á hverjum sauð varð á
aðra krónu. Sauðirnir voru nefnilega ábyrgð-
ir fyrir öllum hugsanlegum áföllum á ferð-
inni; en hefði þeir aðeins verið ábyrgðir fyr-
ir strandi, myndi pað eigi hafa kostað meir
en nálægt 20 aurum fyrir sauðinn. Varð
pað álit manna eptir á, er hlut áttu að máli,
að langt um ráðlegra sje að fá sauðina á-
byrgða aðeins fýrir strandi, og liafa svo ná-
kvæmt tillit með, að engin kind fari merkj-
anlega sjúk, og að ekki sje ofpröngt haft á
fjenu í gufuskipunum.
j>að ætlum vjer og, að varan hafí ekki
verið fyrirskrífuð sem hentugust. j>annig er
melissikur sá er kom, hrjóstugur og fremur
sætindalítill, hálfgrjónin eða hrísgrjónin pykja
sumum ekkigóð. Hvert óverheadhveiti (hveiti-
hýðismjöl), er nokkuð betra en rnjöl af góð-
um rúg, ætlum vjer óvíst, en flestum mun
pykja pað ljúffengara. I næsta sinn mundi
fremur eiga að útvega bankabygg en pessi
hálfgrjón, sem munu vera nauða ijett til mann-
eldis, klofnar baunir og ertnr ætti og að fyr-
irskrifa, hafurgrjónamjöl og sikur í toppum,
dýrabúðir purfa menn að fá, tóbak engu síð-
ur en kafíi; hálfunna tóvöru svo sem spunn-
in tvist mun langt uin betra að kaupa en
ijerept eða klæði, steinolíu, steinkol, salt, ijá-
blöð, stál og sagarblöð inun sjálfsagt að panta
eptir pörfnm. En vjer megum alis eigi binda
okkur við etiska vöru. Ýtns vara ftá hinum
austlægari löndum er oís haganlegri tneðfram.
Ttl pess, að verzlun vor við Eugleiidiuga
verði oss afnota drjúg, pá verðum vjer að
vanda sem bezt alla vöru handa peim. Sauð-
fjeð þurfum vjer að bæta að kyni og með-
ferð svo sauðirnir verði sem vænstir og sjeu
búnir að úttaka fullan proska 5 missera. Bæði
purfum vjer að eiga fjeð ull gott og ull fínt
pvo ullina svo að hún verði hrein og greiða
hana. Band, vaðmál, sokka og vefclinga mun-
um vjer geta fengið vel borgað hjá Englend-
um, en pví að eins, að petta sje úr mikið
fínu peli og sjerlega vel unnið, góðan saltfisk
(spánarfisk) og nýan fisk mun megaselja par,
naut, uxa og hesta, getura vjereinungis feng-
ið borgaða par á fæti. Yestursýslnamenn er
sagt að hafi pantað vörur næstliðið sumar með
Coghill og borgað aptur með sauðum og hest-
um 1 haust, fjellu peim, að sögu viðskiptin
vel, eins og íslendingum á fyrri og síðari öld-
um hefir ætíð fallið vel viðskipti við Englend-
inga. |>að er því bæði óslcandi og vonandi,
að verzlunarviðskipti vor við Englendinga auk-
ist fremur en vanist með tímanum. Meðal
annars mundi það venja oss á, að vanda sem
bezt flesta vöru vora, og væri par góðs af von.
Hugsi menn annars til að geta náð pví
að verzla sknldlaust, pá mun hið fyrsta skil-
yrði fyrir því það, að kaupa aklrei pað sem
maður parf ekki með.
FINNUR og EIRÍKUR.
Samtal á íslandi.
(Niðurl.).
Finnur: Já jeg vona að þjer önnist það. þú
talar um gestrisni íslendinga og eiga
þeir sannarlega það iof skiiið með rjettu.
Húu er ælíð fogur dyggð bæði sem
kristileg og siðferðisleg, en hún á að
hafa sín takmörk eius og hvað annað
því hægt er að misbrúka hana og pað
á sjer of víða stað á íslandi; enda koma
opfc góðgjörðir og greiðvikni par mis-
jafnt niður, og tíðum alls ekki á rjett-
um stöðum par sem inest pörf og nauð-
syn ber að dyrcim. Til eru og peir
gest risnir menn er gjöra gott af tóm-
ri fordild til að láta sín getið, og kem-
ur pað pá annaðtvéggja fram við þá
sem langt eru að koinuir, eða pá við
meiri báttar menn og finnst mjer sú
gestrisní hafa sín laun úttekið. Sönn
grciðvikni leitar sjer ekki lofs bjá mönn-
um; bún mettar og hýsir án endur-
gjalds sanna pUrfalinga eptir Krists boði
og kenningn. þannig er peirri gesfc-
risui og greiða varið er tíðkastí Ameríku
eptir sem mjer er kunnugt, að korni
maður til bænda, um eða laust fyrir
matmálstíma, pá er sjálfsagfc uð hann
ersettur við matborðið með heima fóik-
inu og eins er um næturgistingu, ef
hann parfnast hennar og gestgjafahús
er ekki í nánd ; og petta áiít jeg miklu
jafnara, en pessar miklu kaffi gjafir
hjer heima er gestnm veitast bæ frá
bæ, er mest megins spilla tíma ferða-
manna og útarma hiun er gefur, bæði
að tíma og efnum að nauðsynjalausu,
pú gefcur ekki neitað að petta er sann-
leikur.
Eiríkúr : jþetta kann jeg nú allvel við. En er
nn náið samband og innbyrðis friður
og kristilegt bræðralag yfir höfuð
ríkjandi par vestra manna á milli
eins og hjer, par sem svo tnörgu
pjóðerui ægir satnan, sem ólíkt hlýt-
ur að vera að skoðunarhætti trúar-
efnuin og mismnuandi s ðferðis ásig-
komulagi ?
Einnur; Mjer er nú pví miður ekki hægt
að leysa úr þessari spurningu til hlýt-
ar svo nægilegt sje söknm ókunnleika
míns. En pó að pví leyti er pekking
mín til nær, pá ætla jeg par muui
bera fnllt eins mikið á kristilegutii
mannkærleika, eius og hjor heiina á