Baldur - 07.09.1868, Blaðsíða 1

(j£3|f” Auglýsingar og grein-
ir um einstakleg efni
eru tekin í blað petta,
ef borgaðir eru 3 sk.
fyrir hverja Unu með
smáu letri (5 sk. með
stœrra letri). Kaup-
endur fá helmings af-
slátt. Sendur kaup-
endum ókeypis.
Peir, er vilja semja um
eitthvað við rilstjórn
blaðs pessa, snúi sjer
í pvi efni til ábyrgð-
armannsins, Friðriks
bókbind. Guðmunds-
sonar, er býr í húsinu
nr. 3 í Ingólfsbrekku.
Verð blaðsins er 24 sk.
ár-priðjungur hver (6
blöð), og borgist fyrir-
fram.
í. ár,
Reykjavik 7. dag september-mánaðar, 1868.
13. blað.
Efiil: Ný-Grikkir. (Endi). — Frjettir útlendar. — Vib lítife má
bjargast. — t Ján Tkúroddsen (anglýst). — Mannfjiildi á Islandi. —
Embætti. — Skipstrond, — Auglýsing. — Prestakoll. — Nat&anmáls:
Tröllafoss (mnnarleikur, Phantasma).
NÝ- GRIKKIR
úr dönsku máli.
(Endi). Vjer þykjumst nú síður þurfa að lýsa, eptir
frásögn Laskaratoss, trúnni á guð, eða grísku kaþólskunni;
en hins vegar viljum vjer gefa mönnum lítið sýnishorn af,
hvernig hann lýsir trúnni á raammon og andskotann; þau
trúarbrögð eru eigi reist jafnhliða trúnni á drottinn vorn,
heldur hefur andskotinn reist sjer altari á þeim bletti, þar
sem kristileg kyrkja fær ekki að standa.
Grísku prestarnir, npapad'i-arnir, eru nær allir úrþvætti
hvers kyns óþjóðalýðs, þeir hafa flestir áður verið essrek-
ar, ferjukarlar, hásetar, búðarlokur, vinnumenn eða flækingar
og lausgangarar, eða annað þess konar fólk, er skipt heflr
um atvinnuveg, er hin fyrri iðn vildi ekki láta í hag þeim.
Við vígsluna fá þeir helgi-titil, en eru þrátt fyrir þaðjafn-
fákænir, siðlausir og rustalegir og áður; þeir eru að eins
þjófar og svikarar í annari iðnaðargrein, og guðlasta jafnt,
sem fyrr, í tali sínu og blótsyrðum. Það eru þessir pilt-
ar, sem, eptir myndugleik hins »heilaga» embættis síns, ná
í skriptastólnum, þar sem þeir gefa syndalausn, að fá á-
hrif á heimilislíf manna, og lykja sig inni í afklefum með
konum og dætrum bænda til að deiðbeina þeim í sálu-
hjálparefnum». Trúarbrögðin eru í höndum «papad»-anna
að eins vara, sem þeir okra með fyrir sem hæst verð að
orðið getur. Kyrkjurnar eru í einu bæði verksmiðjur þeirra
og sölubúðir, og— ekkert annað! Þar er allt til sölu:
olían í lömpunum á altarinu er seld í smáskömtum og
dropatali, sem varnarmeðal móti augnveiki1; fjólur þær, sem
hafðar höfðu verið til að skreyta með páskalambið, og sem
geymdar eru í vígðum pússi, eru seldar sem meðöl við
geðveiki, tunglsýki, yfirsjónum og vangæzlu; bein dauðra
manna eru grafin upp úr kyrkjugörðunum, skrínlögð og
gefin út fyrir að vera helgur dómur dýrðlinga; sakra-
1) Skyldi þaí) hafa viiilíka lækningakrapt og „augnavatnií)“, som
EINN MAÐUR var aí> ota aí) oss lóndnm sínum hjerna om árit)? —
þýíian dinn.
menlin eru jafnvel seid; kvöldmáltíðinni eraldrei útdeilt,
nema fyrst opnist pyngjan; «papad'>-arnir fletta skyrtunni
af fátæklingnum fyrir syndalausn; stundum fá þeir kon-
urnar til að stela frá bændum sínum, ef þeir vilja eigi
borga nógu hátt fyrir syndalausn þeirra, eður ef konan vill
fá lausn synda, er maðurinn má eigi af vita; þegar tekið
er til bæna, þá eru fyrirbænir fyrir sjúkum eða sálumessur
fyrir dauðum seldar eptir verðlagsskrá, og kosta 12 sk. og
allt að ríkisorti, eptir því, hve kröptugar þær eru.
Það er að eins í trúnni á munn og maga, sem Grikkir
eru rjett-trúaðir og vandlætingasamir; þeir fasta rækilega
og víta óblítt hvern þann, er út af bregður. Af þessum
holdsins krossfestingar-hátíðnm er «langa fastan» merkust;
hún stendur í 8 daga og 40. Á undan henni fara tvær
vikur, nkjötloka-vikami og iiostavikan»; þá ofjeta þeir sig og
offylla, fyrst á kjötmeti og síðan á mjólkurmat. Svo kem-
ur mánudagurinn í föstuinngang; frá morgni til kvölds
gengur þá ekki á öðru, en söng, hljóðfæraslætti, grímu-
dans og ofdrykkju; þetta er nú inngangurinn til iðrunar
þeirra og yfirbótar. Á þriðjudagsmorguninn kemur hinn
myrkvi, mannhaturslegi föstublær á andlit manna; og upp
frá þessu verða þeir æ illbryssingslegri í viðmóti, þar til
er saltmeti og harðmeti, sem þann tíma er svo mjög neytt,
hefir loks að fullu æst og eitrað blóðið. Þá er ekki orðið
spaug að komast í kast við þá hina rjett-trúuðu undir páska-
leytið. Loks koma páskarnir.
Langafrjádagsmorguninn fer krossfestingin fram, það
er alveg eins og sýnisaga á leikhúsi. Þeir taka afguðs-
bílæti eða skurðgoð úr trje og krossfesta. Nú varir messu-
gjörðin í fjórar stundir, og þar af stendur prjedikunin sjálf
yfir í samfleyttar 3 stundir; allan þann tíma má presturinn
pínast í orðapontunni. Því næst fara hinir rjett-trúuðu
menn heim til sín, til að gæta að, hve miklu af eigum
þeirra og munum heima er óstolið, og hvað eptir er þegar
þeirkoma frá kyrkju, því að þennan dag er mestu stolið á
hverju ári. Svo stendur þá á, að þjófar og illvirkjar og
allur óþjóðalýður og illræðismenn hafa þá, dagana á undan>
tekið skriptir og þegið aflausn fyrir ódrýgðar syndir, svo
að þeir geti verið búnir til starfa meðan annað fólk er í
kyrkju. Um kvöldið fer greptrun Krists líkama fram.
49