Baldur - 07.09.1868, Blaðsíða 3

51
FRJETTIR ÚTLENDAR (framhald).
Pýzlealand. Seint í júní-mánuði var hátíð mikil í
Worms, ogbar það til, að sveipa átti úr hjúpi nýju minnis-
marki yflr Lúther, 24. dag mánaðarins. Var þá samkoma
í höllinni, og voru inni þar 3000 manna. Voru þá tölur
fluttar af ýmsum merkismönnum og mikið um dýrðir; en
þó kvað mest að hinn 25. dag í mánuðinum. I’ann dag,
tveim stundum eptir hádegi, var minningarmarkinu sveipt
úr hjúpnum; drundu þá fallbyssur og fagnaðaróp lýðsins.
Var þar fjöldi manna við, sem nærri má geta, þar sem
10 000 útlendinga voru þar við ; þá voru hátíðaræður haldn-
ar, og súnginn sálmurinn »Ovinnanleg borg er vor guð» af
20,000 manus. Vjer nennum eigi að telja upp þá helztu,
er þar voru, en viljum heldur lýsa minningarmarkinu. Að-
almyndin á því var líkneskja Lúthers, er stendur á 18 fóta
háu þrepi eða stólpa; bendir Lúther þar fingri sínum á
heilaga ritningu, en hann heldur á. Stöpullinn, sem líkn-
eskjan stendur á, er ferkautaður, og eru á fjórum hornum
hans sýndir ljórir forboðar siðabótarinnar: Waldus frá
Frakklandi, Wycliffe frá Englandi, Husz frá Bæheimi og
Savonarola frá Ítalía. Umhverfls líkneskju Lúthers eru þeir
kjörherrann af Sachsen, mannvinurinn Reuchlin, Filippus
»landagreifl» og Melanchton.
Danmörk. Iíans konungleg tign, krónprinz Kristján
Friórekur Vilhjálmur Karl af Danmörku, er trúlofaÖur
hennar konunglegu tign, prinzessu Lovísu Jósephínu Ev-
geníu af Svíaríki og Norvegi. Trúlofunin fór fram mið-
vikudaginn, hinn 15. dag júlí-m. er nú leið. þetta nánara
samband Svíaríkis og Danmerkur er gleði fregn þeim, er
þreyja sameining allra hinna þriggja ríkja á norðurlöndum,
Skandín-eyingunum, þar eð prinzessan er nú tiivonandi
inn minn heitir Árhóll; sá bær er innstur í firðinum, og
stendur undir brekku við bakkann á Hólsá. Inn frá bæn-
um gengur dalur allmjór, og mjókkar inn eptir, unz hann
sýnist að hverfa, en reyndar er þar eigi botninn á honum
— það sjer maður, ef maður kemur nógu innarlega. Þar
sem dalurinn sýnist að hverfa, ganga fell tvö á vígsl, sitt
hvorum megin, heitir annað Lambafell, en hitt Iláfell; bær-
inn stendur sunnanvert við ána, og er þeim megin meira
undirlendi, og er graskaf inn eptir öllum dal, inn að fell-
unum. Þegar maður fer inn eptir sunnan megin, þá sýn-
ist dalbotninn, sem fyrr er sagt, að vera þar sem fellin
ganga á vígsl. En komi maður lengra, og gangi inn yflr
Lambafeli, þá sjer maður, þegar upp á hrygg þess er
komið, að innan við fellin opnast víður dalur, allbreiður
og nálega kringlóttur. Hólsá rennur milli fellanna og er
þar djúpur farvegur hennar og liggur í krákustíg. Þegar
maður kemur inn í dalin, er bezt að ganga með framánni;
hún rennur þar um rennisljett, grasi þakin nes, og eru
mjóvar sandeyrar að henni beggja vegna; á þeim gengum
við, jeg og faðirminn, þegar hann sagði við mig: »Hvern-
ig lízt þjer nú á þig í Trölladal?» (Endar í næsta blaði).
drottning Danmerkur; — en að völd Svíþjóðar geti borið í
hennar hendur eru litlar líkur til. »Z-s-n».
VIÐ LÍTIÐ MÁ BJARGAST.
Vjer höfum áður tekið það fram í blaði voru, aðbænd-
ur reyni nú til, sem bezt þeir geta, að drýgja matbjörg sína
eður vetrarforða með innlendum matföngum; og í því til-
liti viljum vjer enn taka það fyrst fram við sveitabændur,
að þeir fargi sem minnstu sláturfje til kaupmanna, en leggi
það heldur til heimila sinna; í öllu falli að þeir ekki láti
það falt, nema á móti mat, þannig, að sá bóndi sem ætlar
sjer að skera 16 kindur, seldi eigifleiri af þeim en 4 eða 5
fyrir önnur matvæli. Oss verður nú, ef til vill, svarað hjer
upp á þannig: við bændurnir þurfum að láta fje og naut-
kindur upp í skuldir til kaupmanna; það er nú að vísu
satt, að margur bóndi kann að vera meira og minna skuld-
ugur kaupmönnum; en þegar vjer lítum til þess tíma, er
nú yfir stendur, þá getur enginn annað sagt, en að hann
sje mikið erviður, þar sem almennt fiskileysi var í vetur,
allar matvörur í kaupstað afardýrar, ogbændur, einkanlega
í suðuramtinu, skepnufáir; í sliku árferði getaþví kaupmenn
ekki ætlazt til, að bændur almennt borgi skuldir sínar, sízt
nema nokkuð af þeim. Vjer viljum nú enn fremur taka
nokkur dæmi til: þeir af bændum að undanförnu, er hafa
í fleiri ár átt til góða hjá kaupmönnum, hafa víst velflestir
átt það Qe rentulaust, en nú skyldi þeir hinir sömu vera
komnir í nokkrar kaupstaðaskuldir: — þeir geta með góðri
samvizku sagt við kaupmanninn: jeg hefl átt hjá þjer í
fleiri ár inni standandi verð fyrir vörur, það er því ekki
meira en sanngjarn jöfnuður, að þú líðir mig um skuldina
til næsta árs í þessu slæma árferði. Aptur á móti viljum
vjer taka þá bændur til greina á annan hátt, er optastnær
hafa skuldað kaupmönnum; það er nú auðvitað, að kaup-
menn sjálfir hefðu ekki átt að lána slíkum mönnum í góð-
um árum meira en svo, að þeir hinir sömu hefði getað
borgað það aptur, svo að skuldirnar söfnuðust ekki fyrir
ár frá ári; en þótt þannig sje nú ástatt, þá mundi nú
kaupmenn naurnast fá sjer til dæmt, að hinir fátækari bændur
skyldu borga alla skuld sína til þeirra í versta árferði; en
aptur á móti gæti það álitizt sanngjarnt, að þeir hinir sömu
bændur, sem þannig er ástatt fyrir, byði kaupmönnum að
borga þeim sanngjarua vexti af skuldinni, þangað til ár-
ferðið batnar svo, að þeir gætu losað skuldir sínar. í
þessu tilliti álítum vjer, að sveitasljórar ættu að leiðbeina
hinum fákænari bændum, svo að menn ekki um of tleygðu
matbjörg sinni frá konu, börnum og hjúum inn í búðir
kaupmanna. (Framhald síðar).
|
JÓN sýslumaður THORODDSEN.
Nú er svanurinn sjón vina fjarri
í sól-dýrðar ríki floginn er heim
með liáleituin anda og hörpu hljómskærri
hcfur upp lofsöngva konungi þeim