Baldur - 07.07.1869, Blaðsíða 3

43
ekki flasa að fyrirtæki þessu, heldur fara sem varlegast.
Þetta kann nú í sjálfu sjer að vera mikið gott, en oss þykir
þetta ekki eiga við. Eptir boðsbrjefi þessara manna, get-
um vjer eigi sjeð, að þeir fari neitt óvarlega að ráði sínu.
Þessi Wichmann, er hefur skrifað þeim um þetta og ráðið
þeim að koma, hefur víst gefið þeim svo góðar upplýsingar
og heitið þeim aðstoðar, að það mundi víst með öllu óhætt
fyrir þá, að sæta hans boði. Hjer er ekki verið að tala
um örvasa karla og keriingar, heldur unga og dugiega
menn, og því skyldu þeir ekki eins geta komizt áfram í
Ameríku, þar sem þó eru miklu betri landkostir en hjer.
Það ligg ur í augum uppi, að þessir menn mega ekki liggja
í leti og ódugnaði ef þeir eiga að geta áorkað nokkuð, en
ekki munu þeir miður lagaðir fyrir stritvinnu en aðrir menn,
þegar þeir sjá eigi annað en dugnað og starfsemi í kring-
um sig. Því er miður, það er orðið eins og inngróið hjá
oss íslendingum, að setja oss strax upp á móti sjerhverju
nýju fyrirtæki; þá telja menn upp öll tormerki og gjöra
jafnvel allt til að spilla því. Föðurlandsástin lýsir sjer ekki
ætið bezt í því, að sitja hver í sínu horni, og vera einlægt
að stagazt á dugnaði og drengskap forfeðra vorra, heldur
í því að reyna til að fylgja með timanum, og láta sjer
enga niðrun þykja, að læra af hinum menntuðu þjóðum.
Sumir kunna að halda, að ef nú þessum löndum vorum
gengur vel í Ameríku, þá muni fjöldi manna flytja sig
hjeðan úr landi. Þetta getur vel átt sjer stað; tíminn mun
færa það í ljós, að það er ekki rjett, að draga úr mönnum,
er vilja leita sjer betri atvinnu, en þeir geta fengið hjer.
tessir menn, er ætla að fara, eru víst engir óráðsmenn
eður drykkjumenn, heldur ungir og fremur duglegir, og því
óskum vjer þeim allrar hamingju, og hrósum þeim fyrir, að
þeir láta ekki allt fyrir brjósti brenna, nje hlusta á gamlar
kerlingar er aptra þeim frá að fara. Ef einhver fátækling-
urinn hefði í hyggju að byggja bæ og yrkja land upp í
Iíaldadal, þætti máske mörgum hann framtakssamur og dug-
legur, en þó nokkrir ungir menn flytji sig til Bandafylkj-
anna, þá er það barnæði eitt. Þetta fyrirtæki byrjazt nú
einmitt á hentugasta tíma. Nú er ill tíð og mikil neyð í
landi voru, svo nærri við hungri liggur, og ekki lítur út
fyrir sem það muni ganga greiðlega með fjárhagsmálið, svo
vjer íslendingar fáum fjárforræði, og getum sætt nokkurn
veginn kjörum. Þetta er ekki svo ómerkilegt og vel þess
vert að taka eptir. Vjer vonum að þessum löndum vorum
búnizt vel, og þó þeir kunni máske að eiga örðugt í fyrstu
þangað lil þeir hafa komið ár sinni fyrir borð, mega þeir
eiga víst, að fleiri fara á eptir, ef vel fer.
(þeUa óskum vjer að útgefendur Baldurs setji í blað
sitt svo fljótt sem unnt er). B.
*
* ¥
Þótt vjer í 9.—10. númeri blaðs vors ljetum í ljósi álit
vort um Ámeríkuferðirnar og færðum til þau tormerki við
þær, sem flestum, ernokkuð til þekkja, munu kunn, viljum
vjer samt ekki neita greinum þess efnis upptöku í blaðið,
þótt þær gangi í aðra stefnu, með því landsmenn, við sam-
anburð á slíkum greinum ef til vill geta gjört sjer hug-
mynd um hið rjetta og valið það, er þeim þykir aðgengi-
legast. Eilstj.
IIUGVEKJA UM JARÐABÆTUR.
í*að munu flestir verða að játa, að landbúnaðurinn sje
sá eini áreiðanlegi bjargræðisvegur vor íslendinga, því þótt
fiskiveiðar sjeu í nokkrum sveitum aðalatvinnuvegur lands-
manna, hljóta þær þó óneitanlega að styðjast við landbún-
aðinn, því frá sveitabóndanum hlýtur sjávarbóndinn að fá þá
hluti, er hann ekki getur án verið. Það er því mjög hryggi-
legt að hugsa til þess, hversu áhugalílil þjóðin sýnist vera
á því, að efla hag sjálfrar sín með því ekki að leita allra
bragða, til að reyna að koma lífi og framförum í (kvikfjár-
rækt og) landbúnað vorn, sem þó auðsjáanlega í flestum
hjeruðum landsins hrapar svo niður ár frá ári, að ekki er
útlit fyrir annað en að hann, að minnsta kosti í sumum
sveitum, líði alveg undir lok ef ekki verða einhverjar skorð-
ur við reistar; og hver verða þá úrræði landsmanna? lík-
lega þau ein, að biðja Dani eður aðrar þjóðir í drottins
nafni að senda sjer gefins korn, til að seðja hungur sitt.
Það væri þó mjög gagnstætt þeim frjálsræðisanda þjóðar-
innar, sem nú er lifnaður og sem hefir knúð hana til að
reka eptir aðskilnaði á fjárhag sínum við meiri hluta
ríkisins.
Það er að vísu satt, að það er margt, sem stutt hefir
að því, að landbúnaður vor er þannig kominn á valtan fót,
bæði hin hörðu ár, er nú um nokkurt tímabil hafa komið
yfir oss og einkum hinn óttalegi fjárkláði, er valdið hefir
svo miklu fjártjóni í öll þau ár, er hann hefir geisað hjer
á landi, að varla mun hægt að ákveða hvað mikið sje, en
þó hygg jeg, að hvorki harðæri nje heldur fjárkláðinn hafi
að öllu leyti valdið hinni hryggilegu rírnunarsýki, er komin
sýnist vera í landbúnað vorn, og á hún vafalaust rót sína
í öðru fremur og sem langan tima hefir verið framförum
þessa Iands til tálmunar. Jarðarræktin er sá grundvöllur,
sem landbúnaðurinn verður á að byggjast, ef hann á að
geta staðizl, en hún er, eins og kunnugt er, alltof skammt
á veg komin hjá oss íslendingum, þrátt fyrir þær mörgu
tilraunir og lnigvekjur, er hinir miklu föðurlandsvinir hafa
fyrr og síðar gefið almenningi með ritum sínum, já þrátt
fyrir þau mörgu dæmi, er mönnum hafa gefizt víðsvegar
um landið af þeim mönnum, er annaðhvort af eigin eða
annara hvötum hafa ræktað jarðir sínar og borið úr býtum
mikinn ávöxt. í’etta of aimenna skeytingarleysi um endur-
bót jarðanna getur eigi komið af þekkingarskorti almenn-
ings á nytsemi þeirra, því síður af kæruleysi þjóðarinnar
yfirhöfuð fyrir velferð sinni og eigi heldur er full ástæða til,
að kenna fjeskorti um aðgjörðarleysi vort í þessu efni; en
hvaðan er þá sprottið þetta athugaleysi og deyfð þjóðar-
innar í þessu mikilvæga máli? Þegar þessu skal svarað,
munu menn, ef til vill, ekki verða alveg ásáttir, en mjer