Tíminn - 24.09.1873, Síða 2

86
líkindi eru til, að Reykjavíkur kláðaspekin helzt
hafl óskað. Bændum þykir hvorki sómi nje fram-
för í kláðanum, og ekki fremur fyrir það þó hann
geysi í Noregi og um allan heim. Þegar kláð-
inn dynur yfir oss, skoðum vjer hann sem tjón;
þar eð liann gjörir aðalbústofn vorn, fjeð, bæði
arðminni og margfalt kostnaðarsamari, og það má
sanna með skírum rökum, að niðurskurður er bæði
kostnaðar- og umsvifaminni, en umfram allt viss-
ari til að hrinda af sjer tjóni þessu, en lækningar
þær, sem vjer íslendingar enn höfum af að segja.
f>ó kláðalækningar þannig hafi gefizt oss illa, veit
jeg alls eigi til að Islendingar amist við dýralækn-
ingum eða dýralæknum; en hvernig eiga þeir að
koma upp dýralæknaskóla eða fjölga á annan hátt
dýralæknum. það mundi kosta eitthvað, en allir
vita, að vjer höfum eigi ráð á einum skilding af
landsins fje, og sje danska stjórnin beðin um eitt-
hvað sem til framfara horfir, hefir svarið hingað
til verið hið sama, það skortir fje. En komi sú
tíð að dýralæknar fjölgi hjer á landi, er vonandi,
að sjeð verði um að þeir taki sjer hentugri bú-
staði en hinn eini dýralæknir, er landið nú hefir,
enda verði landi voru í einhverju þarfari. Jeg
ætla að enda þetta með stuttri sögu, sem snertir
kláðamálið. Yorið 1872 vildu Rangæingar og Ár-
nesingar austan Ölfusár og Sogs auk annara fleiri
fá vörð um kláðasvæðið, því þá varð kláðans víða
vart. Sýslumaður Árnesinga mælti, að sögn, vel
með því við amtið að það setti vörðinn, en það
neitaði. Síðan settu hjeraðsbúar vörðinn sjálfir.
Nú var þess enn farið á leit við amtið, að leggja
eitthvað af varðkostnaði þessum á jafnaðarsjóðinn,
og láta þannig lítið eitt af kostnaðinum lenda á
eigendum sjúka fjárins. Víst svar upp á þetta er
enn þá ókomið, nú bráðum ári eptir að vörðurinn
var hafinn. Dráttur þessi er eðlilega mjög baga-
legur fyrir aila viðkomendur. en hvað tjáir að tala
um það; blessuð valdstjórnin er líklega ekki vön
að fara harðara en þetta, og henni kann að verða
um það, fari hún að strita mikið.
Ritað í septbr. 1878. Árnesingur.
SVÁR til Pjóðólfs frá Ámerikuförum.
í 28. og 29.—30. nr. ol’jóðólfs» stendur að-
send grein um Ameríku, og getum vjer eigi dulizt
þess, að oss ógnaði, er vjer lásum slíkar frásögur
og lýsingar af þessu landi og flutningum þangað.
Bver mun hafa ritað þetta? spurðum vjer hverjir
aðra. Allir, sem vjer þekktum og stungum npp á
urðu of skynsamir og fróðir til þess. Því næst
varð það að umræðum með oss, hvort vjer gætum
tekið við þessu þegjandi. Þótti sumum greinin ekki
svaraverð, en flestir voru þó á því, að eigi bæri
oss að fyrirlíta hana, þótt svo einhver flökkukind
hefði ritað, því þá gæti litið svo út í margra aug-
um, sem vjer værum henni samþykkir með sjálf-
um oss, og þar sem hún væri rituð með slíkri
frekju, kynni hún að gela kastað riki í augu al-
mennings. Frekju köllum vjer það, að öll Ame-
ríka er skoðuð sem land eða borg með samskon-
ar maunfólki, þjóðarháttum, kostum og ókostum
hvervetna; — lýsingar og sögur er framsettar,
sem heilagur undantekningarlaus sannleiki, studd-
ar með einu dæmi eða út í bláion; allar Ijótar
sögur eiga að vera sannar hjeðan, en engin falleg
sönn, hver sem hana hefir sagt, það skiptir höf-
undinn engu, hann veit það allt bezt sjálfur karl-
inn; og svo skygn er hann að hann er ekki að
eins fær um, að dæma um þetta nýja land betur
en vjer, heldur sjer hann hvernig oss líður
bæði á sál og líkama; honum er kunnugt
um ástand samvizku vorrar, og hann veit hvern-
ig vjer fæðumst og klæðumst; ailt þetta veit
hann af hyggjuviti sjálfs sín, því vorn vitnis-
burð vill hann hvorki heyra nje sjá. Svona er
hans skoðunarháttur; — en vertu svo lítillátur
kunningi! og leyfðu oss að svara þjer fáum orð-
um, og fyrirgefðu þó vjer verðum spurulir þegar
vjer ekki skiljum mál þitt.
Eptir sameiginlegu áliti voru og skoðun á
hinu sannaog rjetta, skiptum vjer höfuðefni grein-
ar þinnar í þrennt: Ósannindi, þvœtting og á-
steeðulausan áburð.
Ósannindin eru þessi: 1. «Þeim, er fara