Tíminn - 30.06.1874, Blaðsíða 4

Tíminn - 30.06.1874, Blaðsíða 4
52 að konia honum ( gang, þá vitum vjer eigi hvort nokkur hæfa er til í því, önnur en sú, að hann mun hafa verið sá fyrsti eða jafnvel einasti, sem brjeflega hefur stungið upp á því við bæjarstjórn- ina, að tollur yrði iagður á mó og grjót m. fl. (Niðrlag síðar). Ný lestrarbök handa alþýðu á Islandi (Aðsent). í 1. ári „pjóðólfs“ 1849, 11. bla8i, og í „Reykjavíkurpóstinum“ s. ár, 3. árg. 6. bl., út gekk sú „Auglýsing frá bókmenntafjelagsdeildinni í Reykjavík!< til íslendinga í þá átt, að koma upp lestrarbók handa ung- lingum á Islandi, er værihjer um bU á 20 örkum, ogsem hefði meðferðis flestar pær fræðigreinir, er væri til al- mennrar menntunar hjer á landi, í líka stefnu og „Hjorts Börneven“ handaDönum; varheitið í auglýsingunni hverj- um peim verðlaunum, er semdi einhveija ritgjörð, er fje- laginu yrði send og sem álitin væri samkvæm stefnu bók- arinnar; af þessari auglýsingu virðist hafa orðið lítill á- rangur, pví enn sem komið er, hefur engin lestrarbók handa alþýðu komið út frá íjelaginu', en fyrir nokkrum árum síðan fijettist það, að sjera pórarinn próf. í Görðum, j>á í Vatnsfirði, hefði tilbúið handrit afnýrri lestrar- b ó k, er mundi vera nokkurs konar þýðing af „H. Böme- ven“, en þó töluvert breytt og aukin, og hefði j>á farið j>ess á leit við bókmenntafjelagið að það tæki handritið að sjer og gæfi út, en í staðinn að sneiða hjá ofangreindri auglýsingu, fann fjelagið eigi ástæðu til aðgefaút bókina. Ljet hann samt ekki við svo búið standa, heldur gaf bók- ina út í ár í Kaupmannahöfn á eigin kostnað, og með 500 rd. styrk, er landshöfðinginn veitti honum, og er hún nú komin út hingað. pykir vel frá henni gengið að mörgu leyti, hún er með 35 myndum, auk hnattaruppdráttar, hafsstraumanna, Evrópu og íslands sitt í hverju lagi, dregnir upp eptir B. Gröndal, og er vel frá peim gengið; málið er gott, frásögnin ljós, sögumar skemmtilegar og kvæðin alpýðleg og vel valin. Ykkur sækir pví heim landar góðir á pjóðhátíðarárinu, langpreyður og kær gest- ur, er pið munuð, óðar en hann ber að dyrum, veita fúsa inngöngu, og álítum vjer paðhina mestu skemmtun hvers pess (og allra yfir höfuð) er eigi getur notið hinna al- mennu skemmtana og kirkjugöngu pjóðhátíðardaginn, að láta pennan nýja gest skemmta og fræða sig um „menn og menntir“ hvervetna. Að lyktum skulum vjer geta nokkurra ritvillna, er skotizt hafa inn í bókina, einkanlega í ágripinu úr sögu Islands, fyrst á bls. 355 með pingið mikla er par er sett 1002, l) Unefndur mabur hefnr út lapt „Börneven*', en líklega aldrei seut eba boðib fjelagiuu handritið. Höf. í staðinn fyrir 1012, par næst á bls. 368, um prentunarár Guðbrandarbiflíu, hún var út gefin 1584, en eigi 1575, eins og par stendur; par næst á bls. 370, par sem talið er, að Eggert lögmaður Ólafsson hafi drukknaö á Breiðafirði með konu sinni og 6 börnum, par sem í æfisögu hans er eigi barna getið, á sömu blaðsíöu stendur: Jón Arason, f 1796, en á sjálfsagtað vera Jón Arnason, f 1743, og loks- ins á bls. 372, par sem stendur: Að M. Stephensen hafi gefið út „Klausturpóstinn" í 29 ár, í staðinn fyrir að hann hjelt ritinu úti í 9 ár, frá 1818—1826. Hið annað er vjer viljum segja um söguágripið er pað, að oss finnst að höfundurinn hefði átt að getaí fám orðum nokkurra fleiri helztu merkismanna bæði á pess- ari og fyrri öld, en par er gjört, svo sem: Jóns próf. Halldórssonar fróða í Hítardal f 1736. Gunnars próf. Pálssonar, f 1791. Björnspróf. Halldórssonar,f 1794, ogSkúla landfógeta Magnússonar, f 1794. A pessari öld: Magnúsar sýslumanns Ketilssonar, f 1803. Ólafs stiptamtm. Stephensen, f 1812. Jóns sýslum. Espólíns „fróða“, f 1836. Jóns prests Jónssonar „lærða“, f 1846. Sveinbjarnar rektors Egilssonar, f 1852 ogloksinsPjeturs biskups Pjeturssonar fæddum 1808. Björns yfirkennara Gunnlögssonar, f. 1788. En petta allt sem pegar er talið, vonum vjer að eigi rýri augnamið höf. gagn og gildi bókarinnar, og hún verði eins að peim tilætluðu notum, er útgefandinn hefur haft fyrir augum, pó „sínum augum líti hver á silfrið“. Ritað á Jónsínes3unótt, 1874, Alþýdumaður. — (Aðsent). pað er mikið ritað um pjóðhátíðina í ár, og hvað gjöra eigi í pjóðhátíðarminningu, og mun pegar eigi á pað bætandi með nýjum uppástungum. En samt viljum vjer gjöra eina uppástungu og snúa oss að kvenn- pjóðinni með hana, sem er sú, að allar íslenzkar konur og meyjar meiri háttar sem minni, taki upp allar á pessu sumri íslenzkan pjóðbúning kvenna sem kominn erágang víðsvegar um landið, og margar hafa tekið upp, en af- leggja hinn útlenda „viðrinisbúning“, er sýnir meir útlend- an hugsunarhátt en innlendan, hjá peim sem innfæddar eru og aldrei hafa komið út fyrir landsteinana á íslandi. Pjóðhátíðarvinur. — Guðbrandarbiflía Hólnm 1584 og Njála útgefin íKmh.1772 verða keyptar af nndirskrifuðum með sanngjörnu verði. Jón Borgflrðingur. — PRKSTAKÖLL: Yeitt:; Holts prestakall nndir Eyja- fjóllnm, sira Sveinbirni Gnbmundssyni 4 Krossi í Landeyjum. Kolfreyjnstabnr, sira Stefáni Jónssyni á Presthúlum. Útgefendur: Nokkrir Reykvíkingar. Ábyrgðarmaður: Páll Eyjúlfitson. Prentabnr í prents mif ju íslands. Einar J/óríarson.

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/96

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.