Víkverji - 07.02.1874, Blaðsíða 2

22
byrgb, en jörfcln gengr af sJr. En allar þær vonir og
(5stir nm framkvæmdar-og ávaxtarsamt líf fyrir sig og
afera, sem áfer en til reynslunDar kom, bjnggn í huga
‘þeirra, verfea afe titlu í vinnuargi og þnngum áhyggjum
fyrir daglegum þörfum. Mentunin glatazt, og þeir
verfea lítils virtir af sáknarbórnum sínum. þannig mun
vera reynsla nokkurra presta, sannarlega þnng og
hörmuleg reynsla. Vór teljum hægar, notalegar og litlar
jarfeir hentugastar fyrir prestssetr á rýrum braufenm,
þar sem komast má af mefe fátt fólk, þvi þö „þjófe-
ólfr“ segi, afe prestar þurfl afe vera búmenn, þarf meira
en orfein ein til afe gjöra þá alla afe búmörinnm, enda
mun efamál, bversn hollr mikilt og umsvifasamr bú-
skapr er fyrir embættisstörf prestsins. Fáir munu
.tveimr herrum þjóna“, svo ve! fati.
J>egar ræfea á um afe bæta branfein, þá kemr oss
heldr ekki saman vife þjófeólf. Hann vill láta bæta afe
eins in lökustu útkjálkabraufe mefe ffestyrk úr lands-
sjófei. Ver viljum láta bæta braufe þan, sem sannar-
iega þurfa þess, án tillits til, hvar þau eru. En áfer
en farife er afe sverfa afe landssjófei efer alþýfeu nm
fjárkvafeir, þá er rht afe gá afe, hvort eigi má b æ t a
braufein mefe braufeunnm sjálfum. Er
þá fyrsta ráfeife braufeasameiningin. Vör á-
lítum afe synodus-nefudin eigi þakkir skilife fyrir þafe,
afe hún er farin afe starfa afe því máii. Vir erum
þjófeólfi samdóma í því, afe ekki eigi afe fara eingóngu
eptir ósknm prestanna og taka ekki tillit til álits safn-
afeanna, og álítum vór bezt, afe prófastr leitafei álits
inna helstu bænda t. d. hreppstjóra og mefehjálpara.
ímyndum vór oss, afe ekki sö hætt vife afe hrapafe verfei
afe sameiningu, þar sem svo margir mundu fjalla nm.
þafe mætti vífea sameina án þess þafe myndi valda
skafelegum erflfeleiknm fyrir söfnufe efer prestinn.
Mestir yrfeu raunar erflfeleikarnir fyrir prestinn, enda
mætti hann, þegar lann hans væru bætt, fremr missa
6ig frá búskapnnm og verja tímanum til embættisins.
þafe er vonandi, afe alþýfea sjái, afe ekki er betra fyrir
hana afe leggja á sig gjöld branfeunum til bóta, en þó
menn ættn afe vinna þafe til sameiningar afe fara litife
eitt lengra til afe ná í prestinn, enda mundu þeir or-
flfeleikar gleymast fljótt. Svo hetir þafe verife hingafe
til, afe þó sóknarmenn hafl verife óáuægfeir, þegarbraufe
þeirra var lagt nifer, þá hafa þeir fljótt sætt sig vife
þafe, og þeir erflfeleikar, er þeim í fyrstu ngsu f aog-
um, vonum bráfear horflfe. Ver treystum öllum skyn-
sömurn mönnnm til afe sjá, hvafe rótt er í þessn efhi,
og afe þeir láti hvorki vanann blekkja sig nö þá, sem
til þess vilja verfea, æsa sig. Aufevitafe er þafe, afe som
þau braufe, er naufesyn er afe bæta, verfea ekki lögfe
nifer; en afe líkindnm mætti somstafear þar sem sam-
eining færi fram, taka jarfeir frá og leggja til þessara
braufea, og ef til vill mætti taka lítife eitt frá einstök-
um braufeum öferum.
Anriafe, sem tiltækilegt mundi rýrum branfeum til
bóta, er afe hafa j a rfeaskipti vife prestana;
selja örfeogar og stórar jarfeir, sem eru prestssotr á fá-
tækum branfeum og ekki ern hlnnnindajarfeir, mefe þvf
skilyrfei, afe prestinum væri goldife ávalt eptir hálf kií-
gildin, en kanpa aptr titla og hæga jörfe handa presp
inum. Mundi þetta verfea honum til töluverfera hags-
mnna. Setjum svo, afe prestssetrife væri selt fyrir 300(1
rd., en Jörfe, sem efnalitlom manni nægfei, keypt fyrir
1000 rd., og heffei þá prestrinu rentn af tveim þús-
nndum dala árlega auk riægilegrar bújarfear. En væri
nú prestr sá, sem slíkt braufe fengi, sörlegr búinafer,
muridi hann hafa ráfe á afe fá sér stærri jörfe, en leigja
hina, efer þá taka afera jörfe mefe. Sveitarfelagife mnndi
og hafa ábata vife þafe, afe prestssetrife yrfei bændabýlit
því þá mnndn þar búa ríkiabændr, sem gætn dngafe
jörfeinni og bætt hana og gjört in bestn sveitaskil.
þegar búife væri afe reyna afe bæta braufein á þeuria
hátt, þá fyrst væri timi til afe leita á laudssjófeinn efea
hækka prestsgjöld alþýfeu ef mefe þyrfti.
NÝTT RIKI í MIÐASÍU. Um þessar mundir
gjðrast allmerkilegir viðburðir austr í löndum. Norðr-
álfumenn hafa nú á inum síðustu tímum gefiðhvað
mestan gaum að herferð Rússa gegn Kíwa, en um sama
leyti hefir ið ÝNGSTA RÍKI á Túrans hálendi staðið
i stórræðum og rutt sér til rúms meðal inna mörgu
ríkja, er Muhameðs trú (íslam) játa. petta nýja ríki
heitir JARKANI) eða DSCHYTISCHAR, ogJAKUB
BEG sá maðr, er fyrir því ræðr. pað eru enn eigi
liðin 10 ár síðan ríki þetta hófst á þann hátt, að
höfundr þess, er vér nú nefndum, vann ýms lönd
af Kínverjum og ýms héruð, er áðr lágu undir Kó-
kand. Og eru allar líkur til að þetta ríki hans eigi
mikla sögu fyrir höndum. Jakub Beger ættaðr frá
Kókand, og þaðan fór hann fýrir nokkrum árum í
erindum Kans1 þess, er ræðr fyrir Kókand, til þess
að leggja undir hann austrhlutann af Turkestan og
vinna það hann gæti af inum vestustu og næstu skatt-
löndum Kínaveldis, því að þá voru óeyrðir miklar í
því ríki og Kanverja keisari í kröggum staddr. Jak-
ub Beg varð vel framgengt og vann hvem sigrinná
fætr öðrum; en hér fór sem forðum: „skeinkjarinn
gjörðist glaðr þá, og gleymdi Jósef að minnast á“.
Jakub Beg gleymdi Kaninum í Kókand, húsbónda
sínum, enlýstiyfir því, fráborg þeiri, er KASJGAR
heitir, að af löndum þeim, er unnin væru, hefði hann
nú stofnað ríki handa sjálfum sér og gjörst súltan
(soldán) yfir. Ríki sitt nefndi hann ALTY SCHE-
CHER (inar sex borgir), eðr DSCHYTISCHAR eins
og túnga fandsmanna þar nefnist, og til þess að
koma sér í vingan við ina mörgu muhameðs trúar-
játendr er heima eiga í Kínveldi, gaf hann sjálfum
sér viðrnefnið: ATALIK GHAZI þ. e. vernd-
ari trúarinnar. Emírinn f Bokhara, er allir
Múhameðsmenn um Miðasíu halda fyrir höfð-
ingja sinn í trúarefnum, komst allr á lopt, er hann
1) Khan efea Kan heita höffeingjar yflr ýmsum ríkj-
um í Asín, þar 6em túranskar þjófeir búa þjófefræfe-
ingar skipta nú á tímum maunkyninu í Austrálfu í »
afealðokk: Indo-evropeiska, semitiska, túrauska, sufe-
austr-aslatiska og malajiska-flokkiu.