Víkverji - 28.03.1874, Blaðsíða 1

AfgreiSslustofa «Vtk-1
verja» «r í At/si Teits ]
dýralcekn. Finnboga-
sonar. Verð bhiðs-
ins er 8 mrk urn árið, I
2 mrk utn ársfjórð.
p
Víkverji» kemr út á
hverjum virlcum
taugardegi. fíorgun
fyrir auglýsingar
4 fi fyrir smáletrs-
Hnu eðr viðlíkt rúm.
l‘a dag innar 23JU viku vetrar,} Vilja guðs, oss og vorri þjóð 1. ár, 4. ársfjóröungr,
laugard. 28. dag marzmán. jvinnum, á meðan hrœrist blóð. 57. tölublað.
um in sérstaklegu málefni tslands, dagsett 5
janúar 1874.
I.
1. gr. í öllum þeiin málefnum, sem samkvæmt
lögum um ina stjórnarlegu stööu íslands í ríkinu,
2. janúar 1871, 3. gr. varða ísland sérstaklega, hefir
landið löggjöf sína og stjórn út af fyrir sig, á {jann
hátt, að löggjafarvaldið er hjá konungi og aljiingi í
sameiningu, framkvæmdarvaldið hjá konungi, og
dómsvaldið hjá dómendunum.
Samkvæmt 2. gr. í téðum lögum tekr Island aptr
á móti engan pátt í löggjafarvaldinu að pyí leytii
er snertir in almennu málefni ríkisins, ámeðan pað
ekki hefir fulltrúa á ríkispinginu, en á hinn
bóginn verðr þess heldr ekki krafist á meðan, að
Island leggi neitt til inna almennu þarfa ríkisins.
2. gr. Konungr hefir ið æðsta vald yfir öllumin-
um sérstaklegu málefnum islands með þeim tak-
mörkunum, sem settar eru í stjórnarskrá þessari, og
lætr ráðgjafann fyrir ísland framkvæma það.
Ið æðsta vald A íslandi innan lands skal á á-
byrgð ráðgjafans fengiðjí hendr landshöfðingja, sem
konungr skipar, og hefir aðsetr sitt á íslandi. Kon-
ungr ákvarðar verksvið landshöfðingja.
3. gr. Ráðgjafinn hefir ábyrgð á því, að stjórnar-
skránni sé fylgt. Alþingi kemr fyrir sitt leyti á-
byrgð fram á hendr ráðgjafanum eptir þeim reglum,
sem nákvæmar verðr skipað fyrir um með lögum.
Finni alþingi ástæðu tH að bera sig upp und-
an því, hvernig landshöfðingi beitir valdi þvi, sem
honum er á hendr falið, ákvarðar konungr, er al-
þingi fer þess á leit, í hverju einstöku tilfelli, hvort
og hvernig ábyrgð skuli komið fram á hendr honum.
4. gr. Konungr veitir öll þess konar embætti,
sem hann hefir veitt hingað til. Breytingu má á
þessu gjöra með lagaboði. Engan má sldpa em-
bættismann á Isjandi, nema hann hafi in almennu
réttindi innborinna manna og þar á ofan hafi fært
sönnur á, að hann hafi fullnægt því, sem fyrir er
mælt i inum gildandi ákvörðunum um kunnáttu í
máli landsins. Sérhver embættismaðr skalvinnaeið
að stjórnarskránni.
Konungr getr vildb þeim frá embætti, sem hann
hefir veitt það. Eptirlaun embættismanna skulu á-
kyeðin samkvæmt eptirlaunalögunum.
Konungr getr flutt embættismenn úr einu em-
bætti í annað, þó svo, að þeir missi einkís í afem-
bættistekjum, og að þeim sé gefinn kostr á að kjósa,
hvort þeir vHi lieldr embættaskiptin eða þá lausn
frá embætti með eptirlaunum þeim, sem almennar
reglur ákveða.
Með lagaboði má undan skilja ýmsa embættis-
mannaflokka auk embættismanna þein’a, sem nefndir
eru í 44. grein.
5. gr. Konungr stefnir saman reglulegu alþingí
annaðhvort ár. An samþykkis konungs má þingið
eigi eiga setu lengr en 6 vikur. Breyta má þessu
með lögum.
6. gr. Konungr getr stefnt alþingi saman til
aukafunda, og ræðr hann, hversu langa setu það þá
slíuli eiga.
7. gr. Konungr getr frestað fundum ins reglu-
lega alþingis um tHtekinn tíma, ensamt ekld lengr
en 4 vikur, nema alþingi samþykkist það, og ekki
nema einu sinní á ári.
8. gr. Konungr getr leyst úpp alþingi, eg skal
þá stofnað til nýrra kosninga áðr tveir mánuðir séu
liðnir frá því það var leyst upp, og alþingi stefnt
saman næsta ár eptir að það var leyst upp.
9. gr. Konungr getr látið leggja fyrir alþingi
uppástungur til laga og ályktana.
10. gr. Samþykkis konungs þarf til þess, aðnokk-
ur ályktun alþingis geti fengið lagagUdi. Konungr
annast um, að lögin verði birt og að þeim verði
fullnægt. Hafi konungr ekkistaðfest eitthvertlaga-
frumvarp, sem alþingi hefir fallist á, á undannæsta
reglulegu alþingi, er það fallið niðr.
11. gr. pegar brýna nauðsyn ber tH, getr kon-
ungr gefið út bráðabyrgðalög miUi alþinga; eigi mega
slík lög samt koma í bága við stjórnarskrána, og
ætíð skulu þau lögð fyrir næsta alþingi á eptír.
12. gr. Konungr náðar menn og veitir almenna
uppgjöf á sökum.
13. gr. Konungr veitír sumpart beinlínis sumpart
með því, að fela það hlutaðeigandi stjórnarvöldum
á hendr, leyfi þau og undanþágur frá lögum, sem
tíðkast hafa eptir reglum þeim, sem farið hefir verið
eptir híngað tU.
H.
14. gr. A alþingi eiga sæti 30 þjóðkjömir ai-
þingismenn og 6 alþingismenn, sem konungr kveðr
til þingsetu. Tölu hinna þjóðkjörnu alþíngismanna
55