Víkverji - 28.03.1874, Blaðsíða 2

56
má breyta meb lögum. Bæði kosníngar inna Jfjóð-
kjömu alfungismanna og umboð þeirra, sem kvaddir
eru til þingsetu af konungi, gilda venjulega fyrir 6
ára tímabil, og umboð þeirra, sem konungr kveðr
til, eins fyrir það, pótt þingið kynni að verða leyst
upp. Deyi nokkur eða fari frá af fieim, semkosnir
eru eða kvaddir til þingsetu, meðan á kjörtímanum
stendr, skal samt að eins kjósa eða kveðja til þing-
setu fyrir fiað tímabil, sem eptir er af kjörtímanum.
15. gr. Alþingi skiptist í tvær deildir, efri þing-
deild og neðri þingdeild. í efri deildinni sitja 12
þingmenn, í neðri deildinni 24. pó má breyta töl-
um þessum með lögum.
16. gr. Inir konungkjörnu alþingismenn eigaallir
sæti í efri þingdeildinni. Hina þingmennnina í efri
deildinni kýs alfiingi í beild sinni með óbundnum
kosningum úr flokki inna þjóðkjömu alþingismanna
fyrir allan kjörtímann, í fyrsta sinn, er pað kemr
saman eptir að nýjar kosningar bafa farið fram.
Yerði, meðan á kjörtímanum stendr, nokkurt sæti
laust í efri þingdeildinni, sem þjóðkjörnir alþingis-
menn sitja í, þá ganga báðar þingdeildirnar, þegar
búið er að kjósanýjan aiþingismann, saman til pess
aðvelja manní ið lausasæti meðal þjóðkjörnu þing-
mannanna fyrir fiarm kjörtíma, sem eptir er.
17. gr. Kosningarrétt til alfringis liafa:
a. allir bændr, sem hafa grasnyt og gjalda nokkuð
til allra stétta; þó skulu peir, sem með sérstak-
legri ákvörðun kynni að vera undanskildir ein-
hverju þegnskyldugjaldi, ekki fyrir fiað missa
kosningarrétt sinn;
b. kaupstaðarborgarar, ef fieir gjalda til sveitar að
minsta kosti 8 krónur (4 rd.) á ári;
c. þurrabúðarmenn, ef þoir gjalda til sveitar að
minsta kosti 12 krónur (6 rd.) á ári;
d. embættismenn, bvort heldr þeir hafa konunglegt
veitíngarbréf eða þeir eru skipaðir af því yfir-
valdi, sem konungr hefir veitt heimikl til þessa;
e. þeir, sem tekið hafa lærdómspróf vib háskólann,
eða embættispróf við prestaskólann í Keykjavík,
eða eitthvert annað þess háttar opinbert próf,
sem nú er eða kann að verða sett, þó ekki séu
þeir i embættum, ef þeir eru ekki öðrum háðir.
par að auki getr enginn átt kosningarrétt, nema
hann sé orðin iullra 25 áraað aldri þegar kosning-
in fer fram, hafi óffekkað mannorð, hafi veriðheim-
ilisfastr í kjördæminu eitt ár, sé fjár síns ráðandi
og honum sé ekki lagt af sveit eða, hafi hann þáð
sveitarstyrk, að hann þá hafi endrgoldið hann eða
honum hafi verið gefinn hann upp.
18. gr. Kjörgengr til alþingis er hver sá, sem
hefir kosningarrétt samkvæmt því, sem núvar sagt,
ef að hann
1. ekki er þegn annars ríkis eða að öðru leyti erí
þjónustu þess;
2. hefir að minsta kosti í in síðustu 5 ár verið í
löndum þeim í norðrálfunni, sem liggja undir
Danaveldi; og
3. sé orðin fulllra 30 ára að aldri, þegar kosningin
fer fram.
Kjósa má samt þann mann, sem á heima utan
kjördimis eða hefir verið þar skemr en eitt ár.
Inar nákvæmari reglur um kosningarnar verða
settar í kosningarlögunum.
III.
19. gr. Ið reglulega alþingi skal koma saman
fyrstan virkan dag f júlímánnði annaðhvort ár, hafi
konungr ekki tiltekið annan samkomudag sama ár.
20. gr. Samkomustaðr alþingis er jafnaðarlega
í Keykjavík. pegar sérstaklega er ástatt, getr kon-
ungr skipað fyrir um, aö alþingi slruli koma saman
á öðrum stað á íslandi.
21. gr. Ilvor alþingisdeildin um sig á rétt á að
stinga upp á lagaboðum og samþykkja þau fyrir sitt
leyti; einnig má hvor þingdeildin fyrir sig senda
konungi ávörp.
22. gr. Hvor þingdeildin fyrir sig getr sett nefndir
af þingmönnum til þess, meðan þingið stendr yfir,
að rannsaka málefni, sem eru áríðandi fyrir almenn-
ing. pingdeildin getr veitt nefndum þessum rétt á
að heimta skýrslur, munnlegar og bréflegar, bæði
af embættismönnum og einstökum mönnum.
23. gr. Engan skatt má á leggja, né breyta, né
af taka nema meðlagaboði; ekki máheldr takalán,
er skuldbindi Island, né selja eða með öðru móti
Iáta af hendi neina af jarðareignum landsins, nema
slíkt sé með lagaboði ákveðið.
24. gr. Ekkert gjald má greiða af hendi, nema
heimild sé til þess í fjárlögum eða fjáraukalögum.
25. gr. Fyrirhvertreglulegt alþingi, undireinsogþað
er samankomið, skal leggja frumvarp tilfjárlaga fyrir
fsland fyrir tveggja árafjárhagstímabilið, semíhönd
fer. Með tekjunum skal telja bæði ið fasta tillag
og aukatiUagið, sem samkvæmt lögum um ina stjórn-
arlegu stöðu íslands í ríkinu, 2. janúar 1871, 5. gr.,
sbr. G. gr., er greitt úr inum almenna ríkissjóði til
inna sérstaklegu gjalda íslands, þó þannig aðgreiða
skuli fyrir fram af tiUagi þessu útgjöldin tU innar
æðstu innlendu stjórnar íslands, og fulltrúastjómar-
innar á alþingi, eins og þau verða ákveðin af kon-
unginum.
Gjöld, sem ákveÖin eru með eldri lögum, tU-
skipunum, konungsúrskurðum eða öörum gildum á-
kvörðunum, skulu, þangað til breyting verðr á því,
gjörð með lögum, bæöi í frumvarpinu til fjárlaganna
og í þeim sjálfum færð til með þeim upphæðum, sem
einusinni eru ákveðnar, nema krafist sé sérstaklega
viðbótar fyririb einstaka fjárhagstímabi eða hún veitt.
Frumvarpið til fjárlaganna og eins frumvörp til
fjáraukalaga skal jafnan fyrst leggja fyrir neðri
deUd alþingis.
26. gr. Hvor þingdeUd lcýs yfirskoðunarmann, og
skulu þeim veitt laun fyrir starfa sinn. Yfirskoð-