Víkverji - 21.05.1874, Blaðsíða 2

96
gripi tímgast, og er það [iví alstaðar erlendis sibr,
að fá sér opt karldýr frá öbrum hjörbum bæbi til
ab bæta kynferbib, og líka til ab koma í veg fyrir,
ab tímgunardýrin verbi of náskyld, og kallast fiab
að „ýngja upp blóbib". Eg veit vel ab menn sum-
stabar hér, einkum norðanlands, fá sér hrúta frá
öbrum í Jiessum tilgangi, en Jietta er alt of sjald-
gæft, og einkum eru menn meb tilliti til Jiess ab
taka eptir, af hveiju kyni hrútarnir eru komnir,
langt um of óvandlátir.
Til þoss ab menn almennara fengi áhuga á, ab fá
fjárkynib og nautakynib jafnara og betra en það nú
er, sjáum vér ekkert annað betra ráð en, að alstað-
ar í hverjum hrepp ebr sýslu, væru haldnar sýning-
ar á tímgunardýrum, törfum ogkúm, hrútum ogám
t. a. m. á hverju hausti, og væru þá einir 3afbestu
fjármönnunum í því bygðarlagi látnir dæma um,
hverir af inum sýndu saubkindum eðr nautgripum
væru verðir að fá verðlaun, og væru þá við þessar
sýningar einnig haldnar ræður til að vekja áhuga
manna á þessu milrilvæga málefni. Til að halda
slikar sýningar, þarf ekki aðkosta miklum tímaeðr
peningum; einasta er að útvega peninga til að
kaupa einhver þörf handverkfæri fyrir til að hafa
fyrir verðlaun, þar eð þau ætíð ættu að vera slíkir
gripir, cn ekki peningar, en peninga þá, sem með
þyrfti, ættu búnaðarfélög sýslnanna að geta lagt
fram. Eilendis hafa slíkar gripasýningar reynst inn
besti og fljótasti vegr til að bæta gripategundirnar,
og þess vegna eru þar einatt haldnar slíkar sýn-
ingar og við þær fluttar ræður, er sýna mönnum
fram á, hve miklu áhatameira það sé, að fara vel
með alidýr sín en að fara illa með þau, hvert eldi
sé best o. s. frv.1
Meðferðin á m j ó 1 k, ost og sméri er alstaðar
hér um bil eins, enda heyrist ekki á nokkrum, að
honum þyki þurfa að bæta um þetta. Enginn hefir
neitt afmjólkinni til verslunarvöru, og þáþykireigi
nauðsynlegt að hafa vandaða verkun á henni. þetta
er mikill skaði, því mjólkrvörur hæbi mætti og ætti
að geta orðið að talsverðu gagni fyrir landið; ogvér
vitum fyrir víst, að t. a. m. af smjöri gæti talsvert
selst út úr landinu á ári hveiju, því næstum al-
staðar er á heimilum brúkað óþarflega mikið af því.
En til þess að geta gert góða og boðlega vöru úr
osti og smjöri, væri nauðsynlegt, að fólk almennara
lærði góða meðferð á hvorutveggju þessu. Að öll-
um jafnaði er það mjög litið sem fólk kann að osta-
gjörð, og in nýa meðferð á mjólk með því að kæla
hana í vatni, sem nú er orðin algeng erlendis, er
hvergi þekt og alveg óreynd hér2. Ahugi manna á
1) A Bretlandi flust þannig fleiri en eitt fjárkyn
hvar fullorðnar ær gefa 90 — 100 pd af kjöti, og full-
orbnir sauiir í góbum holduin 120 —170 pd af kjöti
og 8 — 10 pd af þveginni ull.
2) Um þessa aðferð, eius og húu er höfð á búuaðar-
ábata þeim, sem hafa mætti hér á landi af osti og
smjöri sem verslunarvöru, og á kunnáttu þeirri, sem
nauðsynleg er til að verka þetta vel, er ekki vakn-
aðr enn þá hjá fólki, og þyrfti því sannarlega að
vekja og glæða hann hér eptir meir en áðr hefir
verið gjört.
— FISKIAFLI ERLENDIS. í 11. tbl. voru 17.
júli f. á. færðum vér lesendum vorum skýrslu um
fiskiveiðar Norðmanna 1873, og munum
vér nú eptir „Bergens posten“ 16. f. m. gefa hér
skýrslu um nefndan fiskiafla á síðastliðinni vertíð.
Aflinn í Lofót hafði þá orðið að upphæð 16,000,000
fiska, 40,000 tunnur lifrar og 15,000 tunnur gotu.
Að frátöldu því, er gengr til heimilisþarfa, verða
nærfelt 13,000,000 fiska afgangs af þessari hlutar-
upphæð, og verðr það eptir ágiskun 580,000 vogir
(65250 skp.) af saltfiski, og 160,000 vogir (18000
skp.) af harðfiski. Borinn saman við árið sem
leið, verðr vertíðarafli þessi 3j millión minni, en 2
milliónum minni er hann, en að miðlungi hefir afl-
ast við Lofót in síðustu 12 ár. Yerðið á flskiþeim,
sem afgangs var, reiknar Bergensposten 2,800,000
rd., en árið 1873 varþað 3,400,000rd., og næstund-
anfarandi 12 ár, var það að miðlungi 2,500,000 rd.
Um vermannafjiildann voru engar nákvæmar skýrsl-
ur komnar, en ágiskað var, að hann hefði verið
meiri en in fyrirfarandi ár.
Fyrst í ofanverðum janúarmánuði tók að veið-
ast, og höfðu þangað til stöðugir stormar hamlað
öllum sjóróðrum. I febniarmánuði komu einnig ó-
gæftir, og voru um lok febrúarmánaðar eigi komnar
á land meira en um 2 milliónir fiska. Síðan batn-
aði veðráttan, og voru einkum í vikunni frá 14.—
21. mars stöðugar gæftir, og komu í þeirri vikunni
einni 4,500,000 fiska á land í bygðarlaginu'.
skóla í Noregi segir í nýum félagsrilum 30. Sr bls. 19
þotta: „Jafnskjótt og biíið er ab mjólka, er mjólkinni
lielt í gegiinm síl nitr í sívala stampa, gjörba úrjárni
ug tinaba bæbi utau og innan; þeir taka hver um sig
frá 40 til 50 potta. Stampar þessir ern boruir jafn-
skjótt úr fjósinu og settir uibr í kalt vatn; er best a?>
vatnib hafl fjögra stiga eptir Keanmurs mæli. þarna
eru slamparnir látnir standa 24 til 36 stundir, eptir
þab eru þeír teknir upp úr vatninu og rjóminn tekinn
ufan af þeim með hornspæni ebr blikkskeib, og er hann
þá einna 3 til 4 þumlunga þykkr. þessi abferb er á-
gæta gób, því meb henni uæst alt smjöríb úr mjólk-
inni og hún vorbr rnjög seint súr; þar vib bætist og,
ab tinnbu stamparnir taka aldrei sýrn í sig, og ab mjög
hægt er ab hreinsa þá. Abr var tíbkab ab setja mjólk-
ina npp f grunnar byttur úr tré eba blikki sem kallab-
ar vorn „bakkar“, og vorn þeir ekki settir nibr í vatn,
en hafbar nokkrar fáar merkr af mjólk { hverjum, og
má nærri geta, ab þab var stór verkatöf ab renna
þeim og þvo þá alla“. Utg.
1) þá voru, eins og knnnngt er, einuig hér sæmilegar
gæftir.