Víkverji - 28.05.1874, Blaðsíða 3

101
risni sína og drouglyndi. Jjaí) er sagt aí) Frakkastjórn
haii veitt þetta, og ah herra le Tonrneanr Hngon hafl
haft nú mehferísis heiílrspening úr gulli handa hvorum
inna nefndn bænda og þar ab anki góhar gjaflr íýms-
nm verktólum m. m
— HINDRYITNI Á AUSTFJÖRÐUM (sönn
saga). Einu sinni voru menn á fet'Ö frá Seyðis-
fjarðarkaupstaö, og voru með farangr talsverðan, en
á fjaUveginum upp til bygðar fengu þeir veðr ilt og
verstu færð. I ferðum var með fieini kvenmnaðr
einn sern Jiórdís hét. Iívennmaðr pessi tók að þreyt-
ast, þegar á leið daginn, og færðin tók að versna
og svo varð um mennina, að ficir póttust sjá sér ó-
kleift að komast með konuna og farangrinn lijálp-
arlaust til bygða. peir réðu það þá af að brjótast
slyppir til bygða og fá mannhjálp, en skilja eptir
konuna við farangrinn, því hún var þá orðin svo
máttdregin að eltki var hægt að koma henni lengra.
pcir bjuggu pá um hana í farangrinum svo velsem
þeir gátu og yíirgáfu hana svo. Daginn eptirkomu
peir upp á fjallið til að vitja um Dís og farangi'
sinn, og bjuggust fiá helst við, að fieir mundu hitta
Dís örenda, svo firekuð sem hún haföi verið, er
peir skildu við hana, en veðrið ið harðasta. En
pegar peir komu þangað, er peir höfðu við hana
skilið, pá bregðr peim lieldr en ekki í brún, öll
plögg þeirra eru tætt í sundr, en innan um pau er
Dís að biltast, svo sem hún vildi rísa á fætr. pykj-
ast peir pá vita, að hún sé aptrgengin, og muni
ekki eiga annað eptir en komast á legg, en með
pví, að þeir voru garpar miklir svo sem sumir Hér-
aðsmenn eru enn, pá veröa þeir á pað sáttir, að
bost muni vera að koma þessari aptrgöngu fyrir
kattarnef áðr en hún fullmagnist, ræðr því mesti
fullhuginn á Dís aptrgengna, og skiptir það ekki
mörgum togum, áðr hann hnykkir henni undir sig,
brýtr hana á bak aptr, svo hryggrinn gengr í sundr,
og veittu þeir henni þá þann aðbúnað, er þcimþótti
líklegastr til þess, að ekki yrði framar niein að
brölti hennar. peir þóttust vel hafa sýslað að þessu
þrekvirki, og fóru nú að tína saman plögg sín, en
þá sáu þeir það, að Dís mundi hafa komist í brenni-
vínskút sinn, sem þeir höfðu átt í farangri sínum,
má þá ætla að peir hafi ekki orðið miðr ánægðir
með afrck sitt, er þeir sáu að aptrgangan fór strax
að seilast eptir svo dýrum drylck, en sumra manna
ætlun er það, að Dís rnuni lífs on ekki liðin liafa
losað um tappann í kútinum og fengið sér hress-
ingu, en orðið þá það að súpa vel mikið á og því
hafi hún orðið svo aðsúgsmikil í farangrinum.
Svo sem nærri má geta varð Dís allt um petta
einhver iUbýlasta aptrganga við garpinn, sem á henni
vann og hafði marga tilbekkni við aðra út í frá,
og ljósum logunum gekk hún víða um Fjörðu, par
sem fangvinr hennar var. Meðal annars var hún
eiuu sinni nærri búin að púa öndina úr honum
Skúla í Brúnavík, sem lengi hafði verið vantrúaðr
á það, að Dís væri til, en upp frá þeim fundi datt
lionum aldrei í liug að rengja neina sögu, sem af
henni var sögð.
— THORKILLII BARNASKÓLASJÓÐR (In
sögulegu atriði að mestu loyti eptir æfisögu, er sira
Sigurðr Brynjúlfsson Sivertsen á Utskálum hefir
samið og góðfúslega léð oss). Jón skólameistari
porkelsson var fæddr árið 1697 á innri Njarðvík.
par bjuggu þá foreldrar hans, porkell lögréttumaðr
Jónsson og Ljótun Sigurðardóttir. Faðir porkels
var Jón lögréttumaðr Haldórsson sem eimiig hafði
búið þar, merkismaðr, en Haldór var sonr sira Jóns
Jónssonar á Stað í Grindavík og var hann, er Tyrk-
ar, þá þeir rændu í Grindavík 1627, svívirðilega
skemdu og sltáru út úr munnvikum hans og nös-
um og greipum milli fingra, og liföi hann við þau
örkumsl alla æfi. Kona Jóns Haldórssonar hét
Kristín Jakobsdóttir, þau hjón liggja bæði undir
legsteini úr marmara í Kirkjuvogs ltirkjugarðs, því
þá áttu Njarðvíkr pangað kirkjusókn og alt pangað
til 1710, að þar í Njarðvík var sett þriöjungakirkja
en sóknarprestar í Hvalsnesþingum pjónuðu pá par.
porkell lögréttumaðr faðir Jóns dó í Stórubólu
og þá var Jón 10 ára og einbirni foreldra sinna,
sem auðug voru að jörðum og lausafé. Yar Ljót-
un móðir hans dóttir Sigurðar lögréttumanns, son-
ar Árna lögmanns Oddssonar biskups, er andaðist
1690. Er í mæli að Ljótun eptir fráfall porkels
hafi flutst á eignarjörð sína Miðbæ í Höfnum, þar
er hún einnig átti 2 aðrar jarðir, og að Jón hafi
farið þaðan í skóla í Skálholti.
Eptir að Jón hafði útskrifast úr skóla um það
mel 1716 var hann eitt ár hjá sira pórði Jónssyni
prófasti á Staðastað við bókmentaiðkun, og annað
hjá herra Jóni porkclssyni Vídalín í Skálholti og
hafði þá þar nokkra pilta til kenslu; en 1718 sigldi
hann til háskólans í Kaupmannahöfn og lauk þar
venjulegum lærdómsprófum. Síðau dvaldi hann á
Jótlandi á ýmsurn stöðum og á Holsetalandi og var
1 ár við háskólann í Kíl. 1720 hafði hann komið
inn stutta ferð til að heimsækja ættingja sína, en
1728 var hann eptir 10 ára dvöl erlendis settr
skólaineistari í Slcálholti, og gegndi hann því em-
bætti með mikilli alúð og ástundun um 9 ára tíma.
Var hann stundum pjáðr af þunglyndi og þar af
leiðandi annmörkum á geðsmunum, svo hann varð
örlyndari og bermæltari í tali en abrir poldu, og
bakaði sér og öðrum óánægju og ýmsrar mæðu.
Leiddist honum pá lífið, yfirgaf embættið og sigldi
öllum óvart 1736. En af því, að hann erlendis bar
ekki sem bestar sögur einkanlega andlegrarstétt-
ar mönnum, var með konungsbréti 1. apríl 1711 af-
ráðið, að senda hingað „generalkirknavisitator" mcð
biskupsvaldi, sira Ludvík Harboe, er síðan var bisk-
up yfir Sjálandsstipti, en Jón porkelsson skyldi vera
aðstoðarmaðr (secretéri) hans. pessum störfum var