Norðlingur - 31.01.1876, Síða 1

Kemur út 2—3 á mánuði,
30 blöð alls um árið.
, Kostar 3 krúnur árg. (erlendis
Mánilflag 31. janúar. 4 kr.) stðx nr. 20 aura.
18T6.
EPTIRLIT.
(Franah.) EonHQgKjömu þingmenuirnir eru, eptir stöðu sinniaðall
þingsins. j>eir eiga ao vera ]jós og leiðarstjarna þess í öllum vanda-
sömum málum, eða með öör,,^ orgum . mt.ð konungs kosningun-
nm á að fást full trygging fyrir pv,-, að a þingi sðu jafnan þeir
menn, sem hafa næga mentun, þekking og r«vng|n til að meðliönula
þau mál sem það hefir til meðl'erðar. það hreinn og
beinn misskilningur, ef hiair konungkjörnu skildu slöðn sína nokkru
sinni þannig, að þeir væru bundnir við að fvlgja stjórninni gegn-
um þykt og þunt í liverju máli sem er, iivort sem það væri með
eða móti þeirra eigin sannfæringu. það liefir nú opt verið sagt í
ræðum og ritum, að hinir konungkjörnu liafi að undanförnu mis-
skilið stöðu sína á þingi, þannig sem nú var bent á , og það var
því ekki með öllu ástæðulaust að menn biðu þess með nokkurs-
konar kvíða, hvernig þeir mundu reynast á þessu fyrsta löggjofar-
jiingi voru. Nú er þá raun orðin á slíku, og verð eg að ætla að
enginn þingmanna liafi ástæðu tii annars en bera hinum konung-
kjörnu vel söguna. Bergur amtm. er einn meðal hinna nýtuslu
Jiingmanna til hvers sem taka skal, og þeir Jón Pðtursson yfirdrtm-
ari, og séra Ólafur Pálsson eru báðir frjálslyndir og góðir menn.
Komu allir þessir hvívetna fram sem sannir þjóðvinir, með engu
minni frelsis og framfara anda en hver hinna þjóðkjörnu þing-
manna. þeir þórður Johnassen háyfirdómari og Jón Hjaltalín land-
læknir, eru báðir hnignir mjög á efra aldur, og eru því að von-
um fastari við fornar kreddur en þeir sem yngri eru, svo að í raun
réttri virðist seta þeirra á þingi ekki lengUr samsvarandi tilgang-
inum. það hefir þá reynst svo, að seta liinna konungkjörnu á þingi
hefir ekki í þetta skipti verið með þeim annmörkum sem ýmsir
liöfðu búist við, munu mcnn naumast þurfa að bera nokkurn kvíð-
hoga þeirra vegna framvegis. því hér ber þess að gæta, að ftest
þau bönd er dregið hafa embættismennina aö stjórninni hingað til,
eru þegar slitin, eða slitna smámsaman. Embættismennirnir gela
eigi her eptir álitið sig þjóna stjórnarinnar, heldur þjóðarinnar, og
það er mest i þeirra eigin hag að þeir komi sér vel við þingið og
þjóðina. það er enganveginn þar með sagt, að konungs kosning-
arnar séu æskilegar eða nauðsynlegar; nei, þvert á móti eru þær
óþarfar og óeðlilegar, og ættu því sem fyrst að afnemast. það má
ekki ætla þjóðinni sjáifri minna en það, að hún hafi vit á að kjósa
tii þings þá embættismenn sem vel liæfir eru til þess; og liafi hún
ekki vit né rænu á því, kemur henni löggjafarþing að litlu haldi.
Hinir þjóðkjörnu þingmenn voru 29 að tölu því einn kom ekki
á þing, annar þingmaður Skagfirðinga, verzlunarstjóri Jón Blöndal.
Af þessum 29 voru 14 nýir, en hinir allir höfðu verið á þingi áð-
ur, sumir skemur en sumir lengur. þeir hafa því sinn dóm út-
tekið, og hefi jeg engu við það að bæta, en hinna nýu þingmanna
skal getið að nokkru það.mátti þegar finna þess glöggan mun,
að þingið var skipað meiri starfsmönnum en það hafði áður verið
að jafnaði; ætla eg nð það liafi ekki eingöngu komið af því að nú
vorn þingmenn fleiri, beldur af hinu, að mcðal binna nýju þing-
manna, voru nokkrir mjög liðvirkir menn, sem unnu eigi alllítið að
þingstörfum. Tel eg helzta, Einar Asmundsson frá Nesi, Einar Guð-
nnuidsson frá Hraunum, Benidikt próf. Kristjánsson, Snorra l’álsson
frá Síglufirði, Eggert Gunnarsson, síra ísleif Gíslason 0. fl. Allir
þessir eru sérlega efnilegir þingmenn, því þó sumir þeirra ekki lengdu
þingræðurnar að mun, þá er ekki út á það að selja. Alténd veröa
nógu margir til að tala og meira er undir þvi komið, að þingmað-
urinn sé liðvirkur í uéfndum, og fvlgi málunum með fullum áhuga,
en hann skvaldri mikið á þingi. það skal líka þiugmönnum sagt
vera til hróss, að þeir höfðu rétt sinn og þinglegan takt á því að
tala, að minsta kosti í neðri deildinni. Ekki töluðu nema fáein-
ir þingmenn í hverju máli, og það naumast aðrir en þeir sem f'ær-
astir voru til þess, enda er það hinn mesti ósiður, sem áður hefir
verið nm of tíður á þingi, að allir skvaldri í sama málinu, hvort
sem þeir hafa nokkuð nýttað segja eða ekki. það sem helzt kynni
mcga finna að einstöku þjóðkjörnum þingmanni á þessu þingi, er
að þeim hætti til að fylgja ekki málunum með fullri alúð, og gátu
því eigi fengið sjálfstæðá meiningu um þau. En þá er jafnan hælt
við að þingmaðurinn láti íhugunarlaust fylgjast með straumnum, eða
s.em verra er, láti hrekjast fyrir þeim stormbyijum, sem ástundum
dynja yfir þingið, útí þær vegleysur, sem þingmaðurinn er naumast
einfær um að rata út úr aptur. þori eg als eigi að taka fyrir, að
'pelta kunni að liafa komið fyrir á þessu þingi. Sú bezta þingregla
er, að lialda sér sem fastast að þingmálunum, og sneiða lijá öllu
því sem dregur hugan frá þeim, en það er ærið margt í Beykja-
vík. Og finni þingmaðurinn köllun hjá sér, eða þörf til að ráð-
færa sig við aðra menn um þingmál, þá skyldi hann jafnan vera
vandur að ráðanautum , og ekki faru eptir hverjum kenningarþyt
sem fyrir eyrun ber. En hvað sem um þetta er að segja, mun
naumast áslæða tii annars en álíta, að hinir þjóðkjörnu þingmenn
hafi gefizt fremur vel yfir höfuð að tala. Svo ef það er rétt sem
blöðin segja, að kosningarnar lil þingins hafi mishepnastá sumum
stöðum, það er að skilja, að völ hafi verið á betri þingmannaefn-
um en þeim sem kosnir voru, þá er það gleðilegt teikn tímanna
því það sýnir einmitt, að hér er ekki svo inikill hörgull á nýtum
þingmannaefnum, sem margir hafa borið kvíðboga fyrir.
Æskubrögð
ttrisílns Blokks.
(Iramh ) Daginn eptir það, er liann handleggsbrotnaði, lá hann nú
hér á harðri dýnu í hinni viðhafnarlausu járnsæng sinni, föHeitur og
fálátur, og tók engan þátt í liinum venjulegu störfum, er lionum
voru þegar orðin svo kær. Viustri handleggurinn lá ofan á á-
hreíðunni í rígbundnum umbúðum, sem dauður reifastrangi. í
hægri hendi hélt hann á bók. llonum varð opt litið af bókinni
og það var sem augu iians leituðu sérhvildar á ofanverðum kirkju-
turninum í kaupstaðnum , þ'í þangað mátti glöggt sjá út um glugg-
ann á herberginu. Læknirinn var nýtarinn frá honum og hafði
ráðið honum til að vera þoljnmóður og reyna eigi neitt á sál eð-
líkama í sex. vikur. J>á kvað hanu von til þess, að hann yrði
flllieill af meiðsiinu.
linn un8' maður var mjög fríður ásýndum, þótt hann væri
uverpur. Andlitið var eigi karlmanniegt, en vel á sig komið og
svipurinn liimj hýrasti og ljúfmannlegasti. llárið var svart og fjell
s jelt ni ur um hið bjarta enni. J>ar sem iiann lá þannig í hvílu
sinni og augu hans dökkmórauð horfðu við birtunni, þá var sem
sæji maður eir.hvern kappann nr aifinlýrum Austurlanda og væri
hann eitthvað að dreyma, en ætt hans kynni að hafa flutzt hing-
flð á Norðurlönd með hinu sváslega Vana kyni.
129
Ilvað sem þessu líður er jeg þó lánsmaður, mæiti hann við
sjálfan sig í hálfum hljóðum. Jeg veit það nú, að jeg er henni
vel í þokka, og þótt mjer aldrei------
Lcngra komst hann eigi að hugleiða sælu sína. Ilann stundi
þungan og sá stunur mælti ósjáifrátt í móti þeirri sæiu, sem hann
var að lýsa; enda var svo að sjá, sem hann kenndi til í hinum
brotna haudlegg og að nú færi lakara um hann.
þá reis upp maðurhár vexti úr því horninu, þar sem skugga
bar á í herberginu. það var hinn gamli skólabróðir hans og vinur,
Kristinn Blokk , fótgöngumaðurinn með hið mikla skegg , sá er
kveldið áður hafði velt kerrunni undir honum og ekið heim með
hann. þekkti hann nú gjörla fjelaga sinn og gladdist við. Krist-
inn Blokk hafði óðara sótt lækninn og síðan vakað hjá sjúklingn-
um alla nóttina. Nú hafði hann tekið sjer blund til hressingar
út i horninu, þá er læknirinn hafði sagt að við engu væri hætt.
llann var eigi alls kostar fiýuilegur tii að sjá með Iiárið og skegg-
ið ógreitt, í liinuin tötralega stakki sinum, er allur var löðrandi
af slettum. Atferli iians var og nokkuð mikilfenglegt, en augun
slór 0g með hvössu bragði, svo öllum heiinamönnum bauð ótta.
Hann bafði verið svo ráðríkur, sem hann ætti mað allt í húsinu,
og skipaði fyrir hverju því, er húsbóndinn þurftivið sjer til hjúkr-
unar llann hafði skipt sjer af öllu utan bæjar og inuan og eigi
sparað að beita þvi valdi, sem menn ætluðu að húsbóndinn hefði
fengið honum í hendur, meðan hann sjálfur væri til einskis fær.
130