Norðlingur - 08.07.1876, Blaðsíða 2

3
við önnur. Að Kvíabekk og Preslhólum voru veiltar 200 kr. livoru
um sig, viljum vÉr ekki heldur lasta, því að nauðsyn bar til, að
fá presta til þeirra brauða, en þó höldum vfer, að nokkuð minni
styrkur hefði máske mátt nægja því að í mörg horn var að líta, og
þessi prestaköll ekki með þeim rýrustu, og ekki all-lengi búin að
standa óveitt. Bergstöðum voru veittar 200 kr. , og álítum ver
það reyndar ekki oímikið í sjálfu sér, hefði af nógu verið að taka,
en bæði var það brauð nýlega losnað, og ekki ókleyft að þjóna því
frá næsta prestakalli um stundarsakir, enda eru mýmörg prestaköll
engu betri, er þó hafa lílinn eða engan styrk fengið. Svalbarði
eru veittar 200 kr., og er það undarlegt, þar sem það er metið
962 kr., og ekki nema ein kirkjusókn , enda nýlega losnað , og
meiri von að einhver hefði um það sótt óuppbætt. Reynisþingum
eru veittar 200 kr. það er nú, ef til vill, merkilegast af þessu öllu,
því það mun engum hægt að sanna, að örðugra sé fyrir einn prest
að þjóna öllum Mýrdal, heldur en að þjóna Meðallandi og Skapt-
ártungu til samans, og lagði þó landshöfðinginn báðar þær sveitir
undir einn prest í fyrra. Og víða annarstaðar hafa stiptsyflrvöld-
in til bráðabyrgða sameinað brauð, er eins miklir örðugleikar fylgja,
einsog þótt Reynisþing hefðu verið sameinuð við Sólheimaþing um
stundarsakir. Vér viljum taka til dæmis, að Hofs-prestakall á Skaga-
slrönd hefir verið sameinað við Höskuldsstaði, og að Selvogsþing-
in hafa verið sameinuð við Staðar-prestakall í Grindavík. Auk
þessa voru Reynisþingin fyrir skömmu losnuð , og var þó ólíku
minni þörf á að bæta þau upp heldur en til dæmis Breiðuvíkur-
þing, ei hafa verið prestlaus í 7 ár. En vera kann, að sá prest-
ur, sem nú fékk Reynisþingin, hafl öðrum fremur þurft að fá hægt
og golt brauð, og að landshöfðingi hafl veitt brauði þessu styrk
rneð sérstöku tilliti til verðleika hans, úr því hagur hans varð ekki
bættur með öðru móti.
það, sem einkum er athugavert við þessa útbýtingu, er fyrst
það, hvað stvrkurinn handa einstöku fyrirheitisbrauðum er ríflega
tiitekinn, þar sem önnur rýrðarbrauð, er ekki slanda óveitt, fá lít-
inn eða engan styrk og í annan stað það , hvað lítill munur er
gjörður á ásigkomulagi þeirra fyrirheitisbrauða, er styrkurinn er
veittur. Að vorri hyggju hefði ekki átt að veita 200—300 króna
styrk neinum öðrum brauðum en þeim, sem brýnustu þörf bar til að
yrðuveitt sem fyrst, og engin von var til að nokkur mundi sækja um
að öðrum kosti. Tilgangur biskups og landshöfðingja virðist vera
sá, að fá sem fyrst presta til þessara hinna bættu fyrirheitisbrauða,
Og er að vísu hin mesta þörf á því, að sum þeirra verði veitt sem
fyrst, en aptur eru önnur þeirra (t. d. Reynisþingin) cr alt eins
vel og fremur máttu standa óveitt um hríð, eins og sum þeirra,
er engan slyrk hafa fengið (t. d. Breiðuvíkurþing, Fell í Sléttuhlíð
og fl.). þess ber og vel að gæta, að prestar þeir, er nú sitja að
mjög vesælum brauðum, geta eins vel og aðrir sótt um hin bættu
brauð og fengið þau (eins og Meðallandspresturinn hefir þegar
gjörl), og þá kunua að losna þau prestaköll, er enginn vill sækja
um, og lítt mögulegt eða ómögulegt er að þjóna frá nágranna-
brauðum (t. d. Grímsey, þönglabakki, Sandfell, Hvammur í Laxár-
dal o. fl ) en þá er ekkert lé til að bæta þau upp n;eð , «verður
svo seinni villan argari hinni fyrri», nema alþingi Ieggi meira fé
úr landssjóði til uppbótar fátækum brauðum , en það erum vér
bræddir um að aldrei íái framgang. þetta virðast háyfirvöldin ekki
4
tilhlíðilega að hafa athugað, en óskandi væri, að forsjónin léti grunn-
hyggni þeirra að góðu verða.
Nokkrir sveitamenn.
ÚTLENÐAR FEÉTTIR.
Kh. 19. apríl 1876.
Frá No r bu r lön d u m. Fjárhagslög Dana komust f kringréltí
marzmánabarlok, sem ráb var fyrir gjört, og þó vinstri menn heftu
hleypt eumu út af framlögunum, sem stjórnin beiddist og lagbi ríkt
vifc (t. d. penlnga til nýrra fallbyssna — aptanhlafcninga), þá tók
hún þó vifc lögunum svo skornum og sköpufcum, en lét hitt sæta
ógilding þingsins og nýju kosningabofci, afc fólksdeildin haffci gjört
landvarnarlögin nýju apturreka. Kosningarnar nyju eiga afc fara
fram 25. þ. m. og því gengur nú mikifc á mefc ferfcir og fundahöld
um alt land. þafc sýnir sig enn sem tífcum fyr, afc vinstri menn eru
mun ötulari og fjörmeiri í öllum samtaka ráfcum enn hinir, og þess
vegna þykir flestum aufcspáfc um úrslit kosninganna. En hvernig
fer þá? Sumir ætla, afc ráfcherrarnir freisti á nýja leik afc leita at-
kvæfca þjófcarinnar um Iandvarnamálifc — en hve lengi slíkt verfc-
ur fyrir borizt, verfcur vandi afc segja, efca hvafc þá tekur vifc er
því linnir, efca þá, þegar þessir menn leggja árar í bát. þafc
virfcist svo, sem konungur hafi nú sifcustu kjörfylking sfna frammi
afc vígi vifc vinstri menn efca bændaflokkinn, og ef hún bilar, þá
sö vörnin fullþreytt. þá virfcist og, afc tveir kostir sé fyrir höndum,
sá unnar, afc taka sér ráfcaneyti af viustra flokki, og hinn, afc beita
einræfci og víkja stjórnlögum ríkisins í annafc horf, takmarka kosn-
ingarrétt og breyta skipun kjöiþinganna. Ilér er þá nær því f
þann vanda komifc fyrir þrá og stríb flokkanna, ab Dönura mundi bezt,
afc aírirhvorir segfcu: shér skal sá vægja sem vitifc hefir meiral*.—
Krónprinsinn og kona hai)3 eru nú á kynnisferb á þýzkalandi. I
sumar búast raenn vifc heinrsókn Georgs konungs frá Grikklandi, og
talafc er um, afc konungur vor muni sækja heim Rússakeisara og
son hans, mág sinn. Sofía, drotning Svíakonungs, fór hör urn
fyrir skömtnu, en ferfcafcist til lækninga sufcur á þýzkaland.
— Frá Svíþjóð og Noregi eru engar nýungar afc segja. Eptir
þinglok Norfcmanna, fóru 20 þingmanna heitnsóknarför til Slokkhólms,
og föguuíu þingmenn Svía þeim mefc miklum virktum og vináttu-
liótum. Vér höfum getifc þess áfcur, afc Oskari konungi væri nokk-
ufc um hug afc staífesta aftökudóma, en nú hefir þó afc því komiö
bæfci hjá Svíum og Norfcmönnum, afc morfcsakamenn hafa verifc af
lífi leknir.
Frá útlöndum. UppreÍBnin í löndum Tyrkjasoldáns er enn
höfufctífcindi ens umlífcandi tíma. Svo fór seni til var getifc, afc hún
mundi fæiast i meiii mófc raefc vorinu, og nú kemur undir, afc þau
af stórveldunum, sem mest hafa gengizt fyrir afc stilla til liófs og
frifcar þar eystra, hitti þan ráfc sem duga, og verfci þá sammála,
þegar til kemur afc tkakka leikinn. Á seinustu tímum hafa sveitir
Tyrkja farib halloka á sumutn 6töfcum, en uppreisnarmenn hafa
einkum sætt færi afc ráfcast á vistalestir þeirra og vopna, og náb af
þeim því, sem þær höffcu mefcferfcis. Austurríkiskeisari lét fyrir
skömmu laridstjóra sitin i Dalmatiu, Rodich liershöífcingja, fara til
Cettinie, höfufcborgar Svartfellinga, og leita um sættir til vopnahlés,
og koniu þar á hans fund foringjar iippreisnarmanna ásamt lifcsfor-
því, að eigi kæmi það upp, er þeim mundi ljúfast. Honum brundu
þá allt í einu tár af augum og haun spratt á fætur og faðmaði
þau að sjer bæði tvö.
Nei, nei I mælti hann; það skal aldrei verða fyrir nokkurn
mun! þið ætlið að fresta brúðkaupi ykkar mín vegna; þið ætlið
að láta ykkar eigin hag verða á hakanum og sleppa hinni kær-
ustu ösk ykkar til þess að leysa vaudræði okkar Emilíu. þú ætl-
ar cnn að nýju að gartga í þjónustu annara. Nei, minn góði,
trúfasti vinur! fetta get jeg ekki þegið og vil ekki þiggja af
þinni hendi.
Láttu þjer eigi fmnast svo mikið til þessa, bæri vinur! tók
Blokk fram í fyrir honum. Mjer flaug þelta að eins í hug, og
hvernig mátt þú vita að annað muni undir búa, enn ofurlitlar
sltáldagrillur í okkur Soffíu, sem höfum gaman af því, að lcngja
tilhugalíf okkar? Ef þú vilt eigi fallast á mína tillögu — jæja, við
skulum þá ekki tala um það framarl
Soffía! mælli Emilía og kyssti hana — ætiaðirðu þá að reyna
að leika á okkur? það var þá okkar vegna, að þú þóttist vera
of ung til að verða húsfreyja og vildir miklu heldur vera hjá okk-
ur, enn að ganga á hönd þessum villimanni fyrst um sinn ein tíu
ár — er ekki svo? Og liver hefur þá sagt þjer ólnndarsöguna af
fjárþröng okkar? þessi leiða saga var leyndarmál okkarLangaog
min og hún átti hvorki að hleypa neinum skáldagrillum í þig nje
Blokk. En fyrst við höfum nú, sagði ltún um leið hlæjandi, lát-
ið kaffið okkar verða kalt, meðan við höfum setið yfir þessum fjár-
hagsmálum, þá skai jeg lofa mínum kæru vinum að vita það, að
jeg er reyndar rík kona. Yið fáum innan skamms úr fjárhalds-
sjóðinum miklu meira enn við þurfum við af því fje, sem lögráð-
andi minn liafði ekki sjálfur hönd yfir.
það fer þá sem allra bezt, tók Kristinn Blokk glaðlega undir
mál hennar. Manni verður ætíð eitthvað til. — Og á hverju sem
gengur mælti hann síðan með sínum gamla geysta inálrómi og
barði svo fast í borðið, að kaffibollarnir tóku að dansa — þá skalt
þú Langi! ekki missa jörðina og, svo sem jeg er lifandi, skul ykkur
vegna vel, að því leyti sem jeg fæ við gjört, þótt jeg þurfl að
vinna það til, að taka skiptadómendurna og embættismcnnina í
fjárhaldsráðinu og setja þá alla saman í gapastokk, eins og bæj-
argreifaskömmina um árið. Við skulum nú ekki bugsa meira um
þetta efni í bráð; en komið þið með mjer, hjónin og Soffía, til
bæjarins! þá skuluð þið sjá hve laglega jeg bý um mig, einhleyp-
an manninn, á þessum sælu dögum, þar sem jeg fer fyrst að
reyna livernig það er, að vera trúlofaður.
Á þessa tillögu fjcllust allir, og hjónin fóru þegar sama dag
með bæði börn sín og fylgdu þeim Blokk og Sofliu til bins lilla
kaupstaðar og til hins forna bústaðar Fálka heitins steinmeistara.
Vonum bráðara hafði það spurzt um ailan kaupstaðinn, að
hinn vitlausi múrsmiður væri kominn aptur vel fjárcigandi og við