Norðlingur - 04.05.1877, Qupperneq 4

185
186
bruni í Brooklyn 5. dag desembcrm. f>að alvikaðist þannig að
það var verið að leika, og leikhúsið fult af fdlki, þá lagði, loga af
gasljósi á olíumálað tjald á leiksviðinu; óðara læsti Ioginn sig um
Ieiksviðið; fólkið varð frá sðr numið af ólta og ték að ryðjast út,
en í troðningnum varð það hvað fyrir öðru, og komst þannig hvergi
áfram, en eldurinn bálaði meir og meir. Að eins fáeinir sluppu
út, en meir en 300 manns letu lífið. Að klukkustundu liðinni var
hin stórkostlega og skrautlega bygging brunnin til ösku.
Annað stórslys vildi til á járnbraut 29. desemberm., í ríkinu
Obio. Gufuvagnalest gekk yfir b,rú á á sem beilir Ashtabula Creek;
brúin þoldi ekki þungann heklur brotnaði niður, vagnarnir féllu á
ísinn og brotnuðu snndur, og brutu ísinn frá sðr, ofnarnir i vögn-
unum köstuðust til, og kveyktu frá sér, svo að vagnarnir stóðu í
ljósum loga niðri í vatninu. Farþegjarnir í vögnunum sumpart
lemstruðust lil bana eða druknuðu í ónni eða brunnu upp; rúm-
lega 70 manns létu þar lífið, en örfáum varð bjargað. þetta or-
sakaðist af fjarska miklu frosti þann dag, svo að járnið í brúnni
varð svo stökt að það þoldi ekki þrýstinguna.
Yeturinn hefir verið snjólílill hér í þessu ríki, en frosthörkur
miklar um áramótin; í austurríkjunum þar á móti liofir fallið mlk-
ill snjór og það svo, að gufuvagnar tepfust víða. Fljótið Alissi-
sippi lagði suður í Louisiana og í Texas frusu skepnur í hel úti á
víðavangi seint í desember. Hér í Minneapolis hefir í nokkra daga
verið blíðviðri og sólskinshili um miðjan daginn, bvað lengi sem
það kann að standa.
Minneapolis 7. febr. 1877.
Ilalldór Briem.
S KÝ R S L A
um framfarir búnaðarfélagsins í Svínavatnshreppi frá 1857—1876.
Eins og kunnugt er af búnaðarritinu »IIúnvetningi» sem var prent-
að á Akureyri 1857, og gefin út af jarðabótafélaginu í Svínavatns-
og Bólslaðablíðarhreppum, starfaði félagið í sameiningu, að ýmsum
jarðibótum eptir lögum þess, sem prentuð eru í sama ársriti bls.
16—22, og sést þar skýrsla yfir jarðabótavinnu félagsins árið 1857,
ó bls. 24—25.
En sökum þess að stjórn félagsins virtist hægra þá aðskildust
félögin eptir þann tíma, og hélt jarðabótafélagið í Svínavatnshreppi
áfram störfum sínum eptir sömu lögum þangað til 1864 að sú
breyting var gjörð á lögum félagsins að hver félagsmaður var skyld-
ur til að leggja í sjóð 1 rd. eður 2 kr. árlega, auk þess sem hann
lofaði að vinna árlega að nytsömum jarðabótum ekki minna en 6
dagsverk á ábýlisjörðu sinni. Sjóðurinn var einkum ætlaður til
að kaupa hentug jarðyrkjutól, til að úthluta sem verðlaunum til fé-
lagsmanna fyrir dugnað og vandvirkni við jarðabætur, því eins og
víðast á landi voru skorti menn nauðsynleg verkfæri lil jarðyrkju-
starfa, úr þessu bættist nokkuð með því að um sama leyti fékk einn
félagsmaður vor gefins verkfæri frá binu danska landbústjórnarfé-
lagi, svo sem járnplóg, herfi, hestaskóflu, valtara og aktýi sem hafa
síðan árlega verið brúkuð í félaginu og orðið því til ómetanlegs
léttis og verkflýtis við túnasléttun. Fyrir árið 1842, áður enn fé-
lag þetta var stofnað, höfðu engar jarðabætur verið unnar hér í
Svínavatnshrepp, og átti því félagið erfitt uppdráttar með fyrsta,
en nú er svo komið að flestir hreppsbúar unna félaginu og hafa
fengið fasta sannfæringu fyrir nytsemi jarðabótanna, og þær séu það
vissasta tii að auka búsæld hvers einstaks og sveilarfélagsins yfir
liöfuð. Félag þetta hefir einkum lagt mesta stund á þúfnasléltun,
af þvi flest tún f hreppnum voru meinþýfð, og einnig á framskurð
i kringum tún og í mýrum, og á nokkrum stöðum vatnsveitingar á
engi og á slöku stöðum túngarðnhleðslu með fl, og hefir þetta ver-
ið viðurkent með því að 2 menn í félaginu fengu verðlaun fyrir
jarðabætur af búnaðarfélagssjóði Húnavatssýslu árið 1875.
Búnaðarfélag vort, eða stjórn þess, hefir séð að oss skorti næga
þekkingu og vcrklega kunnáttu í jarðyrkjustörfum svo sem að þekkja
jarðefni, beita haganlega verkfærum, mæla haila rneð II. og sjá hvað
við á á hverjum stað til endurbóta, eptir jarðefnum, landslagi og
öðrum kringumstæðum. þess vegna virtist oss mjög nauðsynlegt
að útvega mann sem leiðbeint gæti í þessum efnum og láta ein-
hvern læra búfræðislega jarðyrkju erlendis meðan eigi er kostur á
þesskonar námi innanlands, og af því svo stóð á að vér áttum
kost á Pétri Péturssyni í Sólheimum, sem hafði sérstaka löngun til
að kynna sér og nema það er að jarðyrkju og búnaði lýtur erlend-
is, og sem vér manna bezt álitum fallinn þar til, þá sóktum vér
um styrk til téðrar ferðar, og þóknaðist landshöfðinganum yfir fs-
landi að veita nefndum Pétri 200 kr. af Iandssjóði, og sigldi hann
því til Noregs seinastl sumar til að nema þar á búnaðarskóla land-
búnaðarfræði. Auk þess áðurnefnda styrks gaf framlarafélagið, er
stofnað var í Svínavatnshreppi 1874téðuin Pétri 40 kr., og búnað-
arfélag vort hefir heitið honum öðrum 40 kr. styrk, og gjörum vér
oss von um meiri styrk úr landssjóði svo þessi efnilegi maður geli
haldið áfram námi sínu, og bann geti orðið félagi voru og ættjörðu
sinni til framfara þegar hann hefir lokið náminu. Á undanförn-
um árum hefir félagið fengið nokkra jarðyrkjumenn til að starfa að
því að plægja og íl , Björn Erlendsson, er andaðist á bezta aldri
og Jakob Espólín, er flutlist til Vesturheims fyrir 3 árum, og liöfðu
báðir þessir menq lært jarðyrkju hjá Jóni sál. Espólín eptir að hann
kom úr utanferð sinni. Seinastl. sumar fékk félagið Ólaf Sveinsson
jarðyrkjumann er starf'aði að ýmsum jarðabótum í Svínavatnshrepp
og fl. stöðum, og var hann liinn nýtasti maður í ment sinni.
í bóklegu tilliti hefir það mjög leiðbeint félagsmönnum, að hið
danska landbústjórnarfélag í Danmörku, veitli því geflns um 40
bindi af þarflegum búfræðisbókum.— þess skal ennfremur getið, að
sjóður félagsins gefur nú af sér í vöxtnm í ár 20 kr., og tillög frá
félagsmönnum 30 kr. En vegna laga félagsins má eigi skerða höf-
stól sjóðsins, en einuugis verja vöxtum til búnaðarframfara í hreppn-
um, þess vegna hefir félag/ð eigi séð sér fært að kaupa jarðyrkju-
vorkfæri til verðlaunaútbýtingar fyrri en síðastl. ár, að það keypti
8 slálskóflur og gaffal, sem það úthlutaði 9 félagsmönnum sem
verðlaunum fyrir jarðabætu.r og hefir ásetning á því framvegis ept-
ir kringumstæðum. Búnaðarfélag vort, sem þannig er orðið 34 ára
gamalt, hefir auk þess sem áður er getið komið til vegar miklum
jarðabótum, sem sjá má af 3. ári Reykjavíkurpóstsins, bls. 44.,
Norðra 9. blaði 1854, og sem áður er getið í llúnvetningi 1857,
bls. 24—25. þó félag þetta hafi eigi á seinni tímum auglýst á
prenti aðgjörðir sinar, heíir það þó haldið áf'ram ætlunarverki sínu,
þannig hefir félagið samkvæmt skýrslu þeirri, er samin hefir verið
yfir aðgjörðir þess, aðeins árið 1875 sléttað í túnum 4244 CJ
faðma, og grafið 1591 faðma af skurðum til vatnsveitinga, og auk
þeirra áðurnefndu jarðabóta hefir félagið eptir skýrslum þess slétl-
að í túnum 36,213 O og grafið 7265 faðma af skurðum til vatns-
veitinga, og hlaðið 1798 faðma af túngörðum; kálgarðar eru í rækt-
un 8; grafnir 7 brunnar, bygðar 14 heyhlöður,.auk bæjar og penings-
liúsa sem tekið hafa miklum framförum á þessum tíma, síðan fé-
lagið hófst. Auk þessa er nú ótalin jarðabótavinna félagsins vorið
og sumarið 1876 sem þá varð með meira móti. Hér við er at-
hugandi að nokkrir íbúar hreppsins sem eru fálækir og leiguliðar,
hafa ekki að mun getað gjört jarðabætur, og eru því hinar töldu
jarðabætur mestar unnar af 18 búendum, og mismunandi eptir á-
huga og kringumstæðum félagsinanna, og eru þess dæmi í félag-
inu aö einstakir menn, hafa með jarðabótum auhið svo toðuana á
ábýlisjörð sinni á nefndu tímabili, að nú fæst árlega 100 —150 hest-
um meira af töðu, óg sýnir það að túnrækt í landi voru getur tek-
ið miklum endurbótum, ef viija, fé og kunnáttu vantaði ekki, og
«hið opinbera» vildi stuðia til þess með ýmsum uppörfandi kvötum,
svo sem styrk til að nema landbúnaðarfæði, verðlaunaútbýtingum,
og alþingi veitti meira fé en að undanförnu jarðyrkjunni til efling-
ar. Sömuleiðis ættu landbúnaðarlög vor að innihalda ákvarðanir
um aé engum jarðeiganda eða leiguliða héldist uppi að láta jarða-
bætur, hvers kyns sem væru, eyðileggjast, heldur halda þeim við, og
ætti það að vera ætlunarverk bygginganefndanna, sem stungið hefir
verið uppá, að sjá um það, ásamt húsabyggingum með fl.
Svínavatnshrepp dag 16. marzm. 1877.
E. Pálmason.
Auglýsingar.
— þeir, sem vilja og þurfa, geta fengið hjá undirskrifuðum kvið-
slitsbönd fyrir sjö krónur hvert.
þorgrímur Johnsen.
— Nálægt miéjum vetri fanst sunnarlega f fjörunni á Akureyri
hvítnr léreptsstrangi, er eigandi má vitja á prentemi&ju Norðlings.
Fjármark Jóhannesar Kristjánssonar á Hrafnagili í Eyjafiréi: sneitt
fr. biti apt. bægra, tveir bitar aptan vinstra.
.— Brennimark Jónasar Jónassonar á Möðrufelli:
IX + IX.
— þann 29. f. m. hafnaði sig hér verzlunarskip þeirra Guð-
manns og Höpfners «Zampa», skipstjóri Ivrogmann, liafði það haft
harða útivist, og hrakið frá Langanesi suður um land og kom svo
vestan fyrir hingað. — 2. þ. m. kom hingað til áðurnefndra verzl-
ana kaupskipið «Ægir», skipst. Kragh, eptir 15 daga fefð frá Höfn.
Almennur friður erlendis, atvinnuskortur, baukahrun og heldur ilt
í ári.
— Sama stilling í veðri hér og afli hinn sami.
Eigandi og ábyrgðarmaður: Sliapti «#Ó8epssoBi, cand. phil.
Alcureyri 181T. Preutari: P- M. Strphdnsson.