Norðlingur - 12.05.1877, Blaðsíða 3

191
192
aðhyllasl jarðaskaltinn einan, ef hún hefði gáð sín og haft 4inndar-
mun meiran vit á hagfræði (sbr. skjrslurnar á 110. og 111. bls.).
Eg játa með nefndinni, að jarðaskattrinn haö sína ókosti til að bera;
en hitt segi eg, að ókostir þeir se miklu færri, eðr sem einn
gegn átta, og er nefndin mðr i því reyndar alveg samdóma. Ef og
vel er leitað, þá munu jarðaskatli fylgja átta kostir, þar er einn
fylgir lausafjárskatti og hann mjög tvísýnn. En það sé eg útum brek-
ánið, að liinni heiðruðu nefnd og mér muni aldrei geta komið saman í
ályktum leiddum fram afröksemdum, sérílagi af hagskýrslum. Eg get
aldrei orðið samþykkr því er nefndin gerir, að troða, eigi aðeins mark-
lausum tölum, lieldr og jarðar- og lausafjárskatti með öllum ólíkum
göllum þeirra og gæðum, saman í einn belg, skekja hann svo og skaka
upp og niðr yílr margar blaðsíður, og að svo búnu telja sér og
öðrum trú um, að upp komi einber kostur og ódáinsfeiti. —
Nei, sei sei nei, heldr eintómir hrognamolar og tilberasmör!
(Framh.).
★ *
¥
— Yör viljum einkum og sörílagi benda hinum heiðruðu les-
endum Norðlings til ]>essa niikilvæga kafla hinnar ffroð-
logu og sauiifæraudl ritgjörðar söra Arnljóts Ólafssonar, er
blað vort nú færir iesendum sínum, um þetta eitlhvert mesta vanda-
og velferðarmál landsins, er nú mun eitt hið helzta umræðuefni
sýslufunda um land alt. Ritst.
Fuiidaboð.
Mánudaginn, 4. dag næstkomandi júním., óskum við
undirskrifaðir, að almennur fundur Eyörðinga verði haldinn á Akur-
cyri til þess að ræða um ýms málefni, er búast má við að til um-
ræðu komi á alþingi í sumar. Meðal þeirra eru nokkur sem öll-
um eru mikil áhugamál, og væri æskilegt, að menn töluðu fyrst
um þau á sveitafundum og kysi þá jafuframt í hverri sveit nokkra
beztu menn til að sækja héraðsfundinn á Akureyri. Við vonum að
okkur veitist sú ánægja að fá að sjá sem flesta góða liöraðmenn
okkar á fundi þessum.
1. dag maímán. 1877.
Einar Ásmundsson. Snorri Pálsson.
— Samkvæmt 10. grein í lögum Gránufölagsins, er samþykt
voru 8. sept. f. á. , verður ársfundur lialdinn í Oddcyrardeild fö-
lagsins þriðjudaginn 5. júní næstkomandi á Akureyri. Eiga þar að
mæta allir þeir hlutamenn í Gránufélaginu sem búa í vestustu
lireppum {>ingeyjarsýslu og úr allri Eyjafjarðarsýslu, að undanskild-
um þóroddstaðahrepp og Hvanneyrarhrepp.. Á fundinum ber að
kjósa deildarstjóra, varadeildarstjóra og 5 fulltrúa til aðalfundar fé-
lagsins um næstu 3 ár. Æskiíegt væri, að þeir fölagsmenn í deild-
inni, sem ekki hafa enn skipt um hin gömlu hlutabröf sín fyrir ný,
vildu gjöra það á fúndfúum.
... ib " ' ’ Oddeyri 8. maímánaðar 1877,
Jakob llavsteen.
c__________________________________________________________
LÍTIÐ EITT UM VESTURFAIIIR.
það má með sanni segja, að það er að bera í bakkafullann
lækinn, að fara að rila um vesturfarir. Svo margt heör verið rit-
að um það mál þessi hin síðustu ár. Ritsmíðum þessum má skipta
í tvo flokka: Fyrst eru bröf og bréfakaflar frá vesturförum, sem
ýmsir eru að setja í blöðin, og sem þau eru svo fús á að taka,
einkum Norðanf. þar næst eru landalýsingar og skýrslur frá Ame-
ríku, sem hinir leigðu útflutnings «ageutar» eru að útbýta meðal
almenuings. Ilvortveggi þessar ritsmíðar eiga sammerkt í því, að
þær eru til einskis gagns, hvorki íyrir þá sem fara œtla til Ame-
ríku né hina sem eptir sitja. Á bröfunum og bréfaköflunum er
lítið að græða, annað en hvernig viðrað liafi þar vestra þenna eða
hinn daginn, hverja vinnu vesturfarar hafi fyrir stafni o. s. frv.
þar er jafnaðarlegast lýst hinni björtu lilið lífsins, en dimmu hlið-
arinnar að litlu sem engu getið. Nú vita menn það þá af öðrum
bröfum, sem forðast er að láta sjást á prenti, að allur fjöldi vest-
urfara hefir átt og á enn við bág kjör að búa, og að lítil líkindi
eru til að bætast rnuni úr því bráðum fyrir þeim. það getur nú
verið mjög skiljanlegt, þó vesturfarar láti belur yfir sér í bröfum
sínum liingað, cn þeim i raun réltri vegnar, því þeir munu ekki
vílja hryggja vini sína og frændur hör, með því að lýsa grant ó-
förum sínum. Má og vera að sumum kunni að þykja minkun að
berja sér svo mjög um bágindi, eða þó vonirnar um hin miklu
gæði í Ameríku hafi fremur brugðist þeim. Eg segi að þessum
mönnum sö nokkur vorkunn, þó þeir lýsi högum sínum með fegri
litum en þeir í raun og veru liafa, en það er þungur ábyrgðar-
hluli fyrir þá menn hör, sem eru að útbreiða þetta á prenti, ein-
mitt til þess að leiða fleiri í sömu ófarirnar. Að eg nú ekki tali
um hvað Ijúfa liðshönd ýrnsir menn hafa lagt til þess að útbreiða
meðal almennings lundalýsingar ritin, svo sem Alaska lýsing Jóns
Ölafssonar, lýsingu Nýa Skotlands eptir Jóhannes Arngrímsson og
lýsingu Nýa íslands sem Sigtryggur Jónasson var með í fyrra vet-
ur. Eins og liver heilvita maður getur söð, eru öll þessi rit full
af ýkjum og ósannindum, enda er londalýsingaritum útflutnings-
«agenta» livervetna viðbrugðið, sem einhverjum liinum ómerkuslu og
óáreiðanlegustu ritsmíðum. þó það sö nú, eins og eg áður sagði,
að bera í bakkafullann lækinn, að bæta við þessar ritsmíðar, þá
kemur mör þó tii hugar að bjóða mönnum greinarkorn af sama tagi,
en als ólika að efni. það er bröfkafli frá erindsreka hinnar dönsku
stjórnar í Dandafylkjunum, generalkonsul Christensen, sem er
almennt álitinn að vera sérlega heiðvirður og valinkunnur maður,
og mjög hjálpsamur og velviljaður löndum sínum Dönum. Bréf-
kaflinn hljóðar þannig:
(þýtt úr Dansk Landbot. 5. 1L, bls. 185—187).
»Eg hefi veitt því eptirtekt, að gufuskipafélag það sem í fyrra
annaðist um útflutninga beina leið frá Ðanmörku tii Ameríku, muni
a:tla að halda hinu sama áfram þetta ár og það i enn stærri stíl
en áður. Eg áiít það þvi skyldu mína, að víkja nokkrum aðvör-
unarorðum til þeirra landa minna sem hafa í hyggju að flytja til
Bandafylkjanna.
Fyrst af öllu verð eg að biðja menn að gæta hinnar meslu
varúðar í því, að þiggja ráð þeirra manna1, sem hafa persónu-
legan hag af útflutningunum, en einkum þeirra sem
eptir stutta dvöl í Ameríku koma aptur til baka með
því áformi að fá sem flesta til að yfirgefa ættjörðu
1) jian ort) 6em ern meb gisnu letri heftr þý%audinu aubkeut.
Salvadora.
(Cr dagbók eptir þýzkan lækni),
'(Framh.). En liver var þá áslæían til þess aí) Antonió var tekinn fastur.
í fyrstunni hölt eg a& liann Anlonió digri dólgurinn sá arna,
heflbi framib eitthvert fólskubragí) í fylliríi; en þegar eg sá menn
skunda ab bellinum me& logandi biys þá fór a& fara um mig og
gruna&i mig a& áform okkar hefíi komizt upp. Eg játa þa& í hrein-
skilni a& þá fór um mig kuldabrollur, en mínútu seinua gat eg ekki
hláturs bundist, Já, hlaupiö þií, hlanpi& þifcl hugsa&i eg me& sjálf-
um mör, eg ver& ,þó eins fljótur og þi&, me& þessi glópskulegu
blys, sem læknirinn þegar verfcur var vi&. llann rennir ser náttúr-
lega þegar í stafc ni&ur snærisstigann me& ungfrúna. Fölagar mínir
vita bvernig stiginn er dreginn ni&ur; og þegar lögregluli&ifc sí&an
kcmur í bellirinn, þá má þa& gjarnan etanda og glápa á okkur þrjú,
er vi& siglum burt og lýga okkur þegar vi& höldnm frá ströndinni.
En eitt er þa&, sem eg aldrei hefi getafc skilifc ( herra læknir, en
þa& er þa&, hvers vegna þör voruö kyrrir í hellinum þanga& til of-
sóknarar y&ar kornu?
Eg drap nifcur höf&i. Æ, Gu& minn gó&url hinn æ&andi ofsi
minn haí&i verifc orsök í dau&a unnustu minnar scm eg mun eilíf-
lega elska. Hverja gat cg svarafc?
þer getifc nú vel tmynda& yfctir, mœlii el Sueco cnn fremur,
hvemig mör var innanhrjósts, cr cg lenti hátnum og varpati út
kefla&a varfcmanninum, og sá þá Irvernig hundrögu þorpararnir, sem
eg treysti svo vel og setti því á vörfc, sáu sitt óvænna og lög&u &
flótla, þegar eg beyr&i skothrí&ina og ópin og þekti rödd marqufana
í háreystinni. Eius og eg sagfci áfcan; stendur óttinn ekki Iengi vi&
hjá mör, berra minn, og stakk hnífnum á milli tannanna og hljóp
upp snærisstigann og var eg fastrá&inn í því a& leggja or& inn i.
En þá —---------en hvcrs vegna skyldi eg á ný ýfa upp bin blæ&-
andi sár þar e& eg er þegar búinn a& segja y&ur alt saman?
þá sást þú Salvadoru hrapa ni&ur klettinn ■— skelfilegu örlög!
Veriö rólegur, gó&i herral Óbappifc er nú einu sinni skefc, cn
skýringuna hvernig þa& hafi a& boriö, hefi eg nú fundiö meb svo
mikilli vissu a& eg þyrfci a& deyja nppá þafc a& þa& er satt. IJng-
fiúin hefir veri& eærfc lítifc citt vi& hli& y&ar og hefir dottifc nm koll,
en aptur risifc á fætur og skundafc a& snærisstiganum til a& frelea
sig þá leifcina, bcfir þá a& líkindum kúla bitt bana í því augna-
bliki, sem bun sotti fótinn f stigann. þör mcgifc vera viss um þafc,
lierra minn, a& þa& var lifcifc Ifk, sem brapa&i tri&ur fyrir fætur mör;
þa& er ekki fullifc ne höggifc cr bún kom nifcur, sem hefir valdifc
líftjóni hennar, heldur áreifcanlega skotifc. í etuttu máli a& segja
hcrra minn, eg þaut upp á svipstundu og stó& þá mannfýlan hann
Pepe Lopcz beint fyrir framan yfcur. þvílíkt kjaptshögg hefi eg
aldrei gefib, þorparinn hraut nifcur sem heyvindill, en eg spyrntl
honum fram af klettasnösinni mc& fætinum, Leizt mör svo bezt a&
hafa sig burtu, þarei marghleypa y&ar haffci verkab vel á hyski
i