Norðlingur - 25.05.1877, Blaðsíða 4

200
210
og Suður Carolína. {>au voru talin fyrir Ilayes samkvæmt opin-
berum skýrsium talnanefndanna í hverju ríkii.u fyrir sig, öðrum
var ekki gaumur gefinn. |>að ræður að ðkindum, hvernig demo-
krötum hafi líkað þetta. f>eir kváðust öornir ofurliði með svikum
og rangindum og í hvert skipti seni eitt eður annað af vafa-ríkj-
unum var lýst fyrir Hayes, iýsti öulltriiaþingið úrskurð svikanefnd-
arinnar, sem það kallaði svo, ómerkan, en fðkk ekki að gjört. All-
ur febrúarmán. gekk til þess. Hinir svæsnustu af demokrötum
gjörðti ait sitt til að Mta fullnaðardóm nefndarinnar dragast fram
yfir 4. marz, í þeirri von að þá yrði að kjósa að nýju, eu þeir sem
ráðsettari voru af þeim flokki sögðu að þótt rangindum væri við þá
beitt hefðu þeir enga heimild til að beita röngu í móti, svo að
talningin gekk fram hindrunarlaust. 1. dag marzm. var seinasta
rikið falið fyrir Hayes, þá var eins og ofviðrinu lysti fyrst verulega
á. Týokkrir af demokrötum ruddu hörðustu álölum yfir gjörða-
nefndina, kváðu brotin lög og rélt á þjóð o. s. frv. Loksins tókst
forseta fulltrú.vþingsins (Randall) að kalla til reglu og hélt snjalla
ræðu um, að úr því að það hefði einu sinni verið samþykt á þing-
inu, að setja gjörðarnefnd í málinu, þá yrði menn að sætta sig við
úrskurð heunar, og liét á alla góða menn að gæta sóma síns,
þings og þjóðar. Síðan var gengið á sameiginlegan fund, ráðs og
fulltrúaþings, stóð hann aila nóttina og kl. 4 um morguninn var
öllu lokið og Hayes lýstur forseti og Wheeler varaforseli Banda-
ríkja. Margvíslegir dómar hafa komið fram um gjörðanefndina,
yfirhöfuð þykir luíri ekki tiafa farið rétt fram að hafna múlsgögnum
demokrata skoðunarlaust, en hins vegar er þess að gæta, að hér
var við svo flókið mál að eiga, að ef til vill hefði verið ómögulegt
að komast að liinu sanna, ef hefði átt að elta ;öll atriöi málsins.
Aðalatriðið var að ráða máliiiu sem fyrst .til lykta, hvor sem tign-
ina hlyti Hayes eða Tilden. Allur landslýður fagnar því, að þessi
rnálafiækja, sem svo óvænlega áhorfðist með, er nú heppilega á
enda kljáð, þótt ýmsum æstum demokrötum fulli þungt að hafa
orðið undir. 2. marz kom IJoyes til Washington og ógrynni manna
safnaðist þar til að fagna lionum. 5. marz tók hann við forseta-
dæminu. J>á voru mikil hátíðahöld í Washington, borgin var prýdd
á skrautlegasta hált. Margar þúsundir manna fylgdu Hayes að
þinghúsinu í skrúðgöngu með söng og hljóðfæraslætti. Síðan var
gengið inn, og sæti skipuð. Grant liinn fráfarandi forseti afhenti
Hayes forsetadænrið. Hayes tók á móti því og hélt ræðu. í henni
mintist hann á hin helztu mál, sem þyrftu bráðra bóta, hversu á-
ríðandi væri að koina reglu á í suðurríkjunum og öflugum innun-
ríkissíjórnum, síðar á embættaskipanir, að embætti yrðu veítt eptir
hæfilegleika og duguaði en ekki eptir stjórnlegum flokkum, eins og
áður hefir átt sér stað, í þriðja lagi á fjárhagsmálið og lýsti hve á-
ríðandi væri að koma peningagildi á fastan fót. í lok ræðu sinn-
ar mintist hann á hina nýafstöðnu vafninga með forsetavalið. Hann
segir það náttúrlegt að dómar manna séu misjafnir um úrskurð
nefndarinnar, en hins vegar megi allir föðurlandsvinir fagna yfir,
að málið hafi oröið friðsamlega á enda kljáð. Að síðustu heitir
hann á þingmenn, dómara og alla góða borgara fjær og nær að
vinna með sér að andlegum og verklegum framförum lands og
þjóðar. Síðan helir llayes skipað nýtt ráðaneyti, í þvi sitja menn,
sem reyndir eru að drengskap og dugnaöi, og eru þeir nú þegar
teknir að starfa að umbótum í ýmsum greinum. í Suður Caro-
h’nu og Louisiana stendur en við hið sama og fyr, að þar eru tvær
stjórriir í hverju ríkinu fyrir sig. Eptir ýmsar ráðfærslur við ráð-
gjafa sína og sendimenn frá þeim ríkjum hefir Hayes fyrir fám
dögum senl nefnd manna til Louisianu undir forustu Wheeleis
varaforseta til að ransaka málið og koma sættum á ef hægt er, en
ríkisstjórana í Snður Carolínu heílr hann boðað á fund sinn í
Washington.
Tíðarfar hefir verið milt mjög allan febrúarmánuð, síðan harðn-
aði aptrir nokkuð í marz, en nú hefir síðan hinn 20. verið blíðasta
vorveður og varla sézt snjór á jörð. Fjöldi manna í þessu ríki
er að búa sig til ferðar til gullnámanna í Black-Hills (Svarthólum)
vestur í Dakota. Margir eru þegar farnir en fleiri eru í undirbún-
ingi og skiptir það þúsundum. það má nærri geta að það er
blandaður skríll margt hvað er þangað fer, enda fréttast opt morð-
sögur þaðan og álilaup af Indíönum, en nú er í ráði að koma þar
á reglubundinni stjórn.
25. dag marzm. var dauðadómi fullnægt á Mormonabiskupin-
um Lee fyrir morð á veslurfórum í Mountain Meadon 1857. Á
aftökustaðnum lýsti hann því yfir, að hann hefði einungis verið
nauðugur verkfæri i höndum Brighams Youngs og annara Mormona-
höföingja, sem nú létu þau hryðjuverk bitna á sér, er þeir sjálfir
væru valdir að. Margt ófagurt hefir komizt upp um Mormona í
þessu máli, sem hingað lil hefir verið hulið, og þetta er eitt hið
harðasta högg sem yfir féiag þeirra hefir dunið, og hætt við að það
eigi sér ekki langan aldur hér eptir.
Frá Nýja-íslandi er að írélta góða tíð og vaxandi áhuga meðal
landa vorra að vinna að framförum fyrir ókomna tímann. Yega-
gjörðinni er að mestu lokið gegnum nýlenduna; bólan alveg af-
staðin, úr henni dóu 90 als, mest börn og unglingar þaraf, 9 af
af hinum eldri nýbýlingum. Landar hafa nú samið sér frjálsa
stjórnarskrá, sem síðar verður lögð fyrir þingið í Ottawa til sam-
þyktar. Enn fremur hafa þeir stofnað félag i þeim lilgangi að halda
úti blaði löndum hér til mentunar og fróðleiks. Blaðið skal heita
Framfari og mun byrja að koma út í næsta mánuði. Nú vinna
menn þar í óða önn að því að höggva skóg til húsaviðar og ryðja
lönd sín og búa undir sáningu í vor.
Minneapolis 30. dag marzm. 1877.
Haldór Briem.
— BRÉF ráðgjafans fyrir ísland til landshöfðingja um pen-
ingabreytinguna. — Eptir að fjárhagsstjórn ríkisins liafði verið
sent þóknanlegt bréf yðar, herra landshöfðingi frá 27. október f. á.,
hefir ráðgjafinn fengið vísbendingu frá nefndri stjórn um, að hún
sé fyrir það sem frá sé ský/t í bié.fi yðar, fús á að veita viðtöku í
aðalfjárhirzlu ríkisins hinum eldri peningum þeim, er getur um í
tilsk. frá 17. marz f. á., er sendir yrðu hingað úr jarðabókarsjóði
íslands eigi síðar en með síðustu ferð póstgufuskipsins frá íslandi
á þessu ári, í skiptum fyrir nýja peninga.
þetta lætur ráðgjafmn eigi undan falla aðtjáyður, herra lands-
höfðingi, til þóknanlegrar leiðbeiningar og birtingar.
— AUGLÝSING um innköllun skildingapóstmerkja. Samkvæmt
bréfi ráðgjafans f'yrir ísland frá 7. desember f. á., eru með þess-
ari auglýsingu hin eldri íslenzku ríkismyntar-póstmerki (skildinga-
póstmerki) innkölluð með misseris fyrirvara, og verða þann tíma lát-
in í skiptum fyrir þau ný krónumyntar-póstmerki (aura-póstmerki)
á viökomandi póstslöðvum.
Að misseri liðnu skulu öll þau skildinga-póstmerki, er ekki
hafa verið innleyst, vera ógild og ónýt.
Landshöfðinginn yfir íslandi, Reykjavík 27. marz 1877.
Ililmar Finsen.
Jón Jónsson.
FRÉTTIR.
— Síra Arnljótur Ólafsson að Bægisá er koslnnþing-
maður fyrir Norðurmúlasýslu með miklum atkvæða fjölda,
— Sunnanpóstur kom loksins hingað 21. þ. m., sagði hann ó-
færð og vatnavexti hafa soinkað mjög ferð cinni. Viðdvöl liafðí
hann haft skamma í Rvík því póstskipið sem nú er, Og »ValdÍ-
mar« heitir, hafði verið fljótt i förum. Póstur sagði bágindin sömu
syðra, aflalitið, nema á fáum stöðum, og það mjög misjafnt. Skip-
skaðar höfðu orðið miklir og nokkur erlend skip farizt alveg, en
fjöldi útlendra fiskiskipa laskast. Um páskaleytið höfðu þar geng-
ið harðviður eins og hér, en nú kominn fyrir nokkru góður bati.
Af kláðamálinu er ilt eitt að frétta; hver hendin uppi á móti ann-
ari, ber það annar aptur sem haugalygi, er hinn segir heilagan
sannleika, en kláðagrunað ekki óviða þar syðra af lögreglustjóra
og skoðunarmönnum, en aptur hafa bændur borið það fastlega til
baka, og jafnvel hinir lærðu læknar sannað sögu þeirra, að minsta
kosti á einum stað.
— Póslur sannar sögu þá er hingað barst með fskipst. Nielsen
á gránufélagsskipinu frá Englandi, að Rússar hafi sagt Tyrkjum
stríð á bendur og telja menn all líklegt að Persar, Svartfellingar og
jafnvel Grikkir muni veita Rússum. Ætla menn að hin stúrveldi
álfu vorrar muni silja hjá, að minsta kosti fyrst um sinn. Bis-
marck, hinn nafnfrægi ráðgjafi Vilhjálms keisara heíir fengið 4.
mánaða hvíld frá einbættisstörfum sínum. — þareð ekki gekk
saman með fiokkunum á ríkisdegi Dana um fjárlögin, þá hefir kon-
ungur vor eptir tillögum ráðgjafanna gefið út fjárlög ríkisinsog una
vinstrimenn þessu öllu saman stórilla, og horfir til hinnar verstu
illdeilu með flokkunum.
— Á annan í Hvílasunnu e. m. var að Esihóli haldinn fundur
af kosnurn mönnum úr 3 hreppum (Hrafnagils, Öngulstaða og
Saurbæjar) til þess að ræða um skattamálið, komst fundurinn ept-
ir nokkrar umræður að líkri niðurstöðu og fundurinn á Laugalandi,
sem auglýstur er í 25. tbl. Norðl., hefir skattamáls n e f n d i n á
öllum þeim fundum er hér hafa verið haldnir ekki fengið fleiri en
hæst 2 atkvæði með sínu máli um lausafjárskatlinn, en víðast eitt
og sumstaðar ekkert.
— Ilúnavatnssýsla veitt Lárusi Blöndal Dalasýslumanni; Eggert
Briem er veitingu tékk fyrir henni í haust, leyl't að sitja kyrrum í
Skagaljarðarsýslu, eptir ósk hans.
Auglýsing.
Almennur prentsmiðjufundur verður haldinn á Akureyri 6.
dag næstkomandi júnímánaðar.
í umboði prentsraiðjunefndarinnar.
þorgrímur Johnsen.
Eigandi og ábyrgðarmaður: Skajkti «4se|»ssoi», cand. phil.
Akureyii 1877. Pmulari: B- Aí. 5 t ep h á n s s o /*.