Norðlingur - 22.02.1879, Blaðsíða 4

95
9G
upp f Asíu á raðti þeim, enda ætla þeir sör af> sty8ja Ala jarl í
Afganistan, en hann er hinn mesti <5vin Englendinga, og hefir ekki
einungis rekib sendiherra þeirra aptur meb snuprum, heldur og fast-
lega ráBib Soldáni til ab bera alla vináttu vi& Englendinga fyrir borí),
en taka Rússa í þeirra staí), því þeir væru bæ&i vinfastari og úeig-
ingjgrnari. þá treysta og Rúsfar því, ab Tyrkir muni tregir til
gangsins og hvergi vilja afcbyilaeí rá& Englendinga og nmsjá í Asfu.
þá Rússuui þykir a& eigi þurfi a& dttast England, þýzka-
land e&a Austurríki, álíta þeir úhætt um þa&, a& þeir megi
fara sinna fer&a þar eystra fyrir Frökkum, því þeir muni eigi hætta
hinu unga þjö&frelsi sinu fyrir Tyrkjann, enda mundu flestir þeirra
vilja benda heldur geiri þanga& sem þjö&verjar eru, sem hafa rænt þá
löndum; en til annara en þessara fjögra þjó&a álfu vorrar þykjast
Rússar eigi þurfa a& líta.
I fullu samræmi vi& þetta álit hinnar rússnesku stjárnar og
þjó&ar um afstö&u helztu Stórvelda álfu vorrar til austræna málsins
nú sem stendur, haga Rússar shr nú á Balkanskaga. Samkvæmt
Berlínarfri&num skyldu þeir draga li& sitt nor&ur á bóginn frá Mikla-
gar&i í haust og sýndu í fyrstu lit á því, en sneru ó&ara aptur á
hinar fornu herstö&var r&tt fyrir utan múra Miklagar&s og báru þa&
fyrir, a& ef herinn rússneski færi nor&ur, þá yríi eigi kristnnm
mönnum líft þar sy&ra, og reru þeir nndir þa&, a& þeir sendu kvein-
stafi sína yfir ofsóknum Tyrkja til stórveldanna, og þóttust Rússar
eigi mega fara. þa& er og fullsanna& a& Rússar hafa vakib upp-
reist í Masedoniu og Thessaliu á móti Tyrkjum, en á Bulgaralandi
er alt á lopti útaf því, ab landib sunnanfjalls (fyrir sunnan Balkan)
skuli fráskiiifc, og segjast Buigarar eigi munu þola þa&, ab þjó&inrii
se þannig tvískipt, og hlynna Rússar af aleflí a& þeirra máli. —
Einn óvin eiga Rússar þó sem getur or&i& þeim því skæ&ari sem ab
hann er nær þeim og á hægast me& atlöguna, en þab eru Nihilisiar
svokalla&ir er eiga flest sammerkt vi& sósialista, ber þeim binn mesti
stuggur af ailri stjórn, en þó eiukum lögreglustjórninni; þá ætla
menn a& bafi myrt þá tvo lögreglustjóra ríkisins Trepoff og
Mesenzeff ; þeir vilja og afíaka keisaratignina, en koma í berinar
sta& á fót binu ótakmarka&asta lý&veldi, gefa þeir út fjölda rita, er
pródika uppreist, og hefir stjórninni ennþá eigi tekist a& ná f prent-
smi&jur þeirra þó a& hún bafi gjört sér hi& mesta far um þa&, og
svo er vandlega teitab a& fullyrt er a& þær muni eigi „ofan jarfc-
ar“. Nibilistar eru mjög fjölmennir á Rússlandi, því a& þar er þjób
mjög kúgufc og geta þeir or&i& stjórninni aliskæ&ir.
Orfcasveimur hefir verib eigi alllítill um a& Englendingar vildu
korca á stórveida samtökum gegn Rússam, en mikil tvísýna er á því,
hvort þa& takist a& sinni,, en þó þa& ver&i eigi, eru allar iíkur til
a& þeir leyfi eigi Rússum a& tefla á Balkanskaga eptir vild, og er
þess Ijósastur vottur, a& um þa& eru flestir Englendingar sammáia,
fundur sá er haldinn var í haust í einbverjum helzta i&naibæ Eng-
iands Schefield, er jafnan hefir elskab fii&inn fiestu heldur: Annar
af þinginönnum bæjarins haffci stefnt til fundarins og fdr þar afc
verja tillögur sínar gegn öllum ófri&i, en þó fundarinenii væru liinir
fri&samiegu8tu þá tóku þeir þessu tali hans Iiifc versta, og þótt-
ust eugan þarin meta gó&an Englending, er eigi styrkti af alefli þá
stjórn er vildi vernda hag og heibur Englands, því um þaö ættu
aliir Englendingar a& vera á einu máii hva& sem ö&ru lifci. Var
þingmafcininn hrakinn á fundi og af honum me& smán, og átti þafc
a& þakka lögregluþjónum a& hann varb eigi fyrir mei&slum; og sýnir
þetta a& þa& er eindreginn vilji Englendinga ab halda austræna
málinu til fuls framgangs, hvort sem þeir hafa nokkra bandamenn
e&a enga, en þa& er ólíklegt a& þeir fái þá eigi ef til kemur, þvíab
allar þjó&ir álfu vorrar munu láta til sín taka, hver hefir yfirráb í
Miklagar&i, Ð a r d a n e 1 las u n d i og yfir Ðunármynni. þó a&
Englendingar séu fjær Afganistan en Rússar, þá eiga þeir þó miklu
hægra me& a& heyja þar strífc, því a& bæ&i hafa þeír li&safla mikinn
á Indlandi og eiga miklu hægra en Rússar a& koma þangafc herli&i
um Egiptalandsskur&irin, og svo mun þegar byg& járnbraut austur um
Eufratdalinn, er styttir mjög leifc. þá er þafc [enn a& Englendingar
cru RÚ88um svo miklu ríkari og tíma líka ab taka á skildirignum et í
liartbakkaRn slær; þafc gýna Napóleonsstrífcin, og engin þjób er þraut-
heiri en þeir ef á reynir, enda munu þeir svo til stefna afc nú skuli
sverla til stáls me& þeim og Rússum, svo a& a&rir hvoiir ver&i a& vægja
l'yrir ö&rum þar eystra, svo búa þeir nú herskipaflota sinn’og landtier.
Á Frakklandi fer riú alt fram mefc kyr& og spekt sífcan a&
Mac-Mabon rikisforseti vek apfurhaldsmönnum úr stjórnarsessi; hefir
í eumai verífc i Rarisarborg hin glæsilegasta gripasýning er nokkru
sinni hetir veri haldin, og a& henni enda&ii hélt forsetinn fagra
ræ&u, þar sem afc hann lofafci mjiig þjó&veldifc og ba& því hins bezta
f brafc og iengd og þótti sú tala stinga mjög í stúf vi& þa& er hann
tiaffcí sagt á mcfcan a& þeir Broglie og hans sinnar sátu a& völd-
um. Ra& er undravert, hvafc Frakkland heíir rétt fljótt vi& eptir
hiu feykilegu gjöld til þjótverja og öll þau mörgu hundrub
miilióna er þa& þar a& auki kosta&i til strí&sins og aflei&inga þess.
Lesendum Noi&lings eru kunnug þau ní'cingsverk er unnin voru á
helztu byggingum og lisiaverkum Parísarborgar af ó&um skríl, en nú
hefir þjó&þing Frakka treyst s&r tii a& veita f& ti! þess a& reisa
þa& alt úr rústum er hinir rifu ni&ur og spiltu, ennþá skrautlegar
en á&ur var, og aldrei hefir frelsi og au&sæld faliist svo vel í fa&ma
á Frakklandi sem nú. — Keisarasinnar og apturhaldsmenn reyna
vi& og vi& a& koma ár sinni fyrir bor&, en þa& tiefir hinga&til ekki
orfcib til annars en a& sýna festu þjó&veldisins, enda hefir hi& sí&-
asta val til öldungará&BÍns sýnt í því efni eindreginn vilja þjó&arinn-
ar. — þa& er kunnugra en frá þurfi a& segja, hvílíkir sniilingar Frakk-
ar eru f silkivefna&i og ýmsum hagleik, en þa& er fyrst eptir strí&ifc
vi& þjó&verja a& þeir eru a& sækja sig svo mjög ! ö&rum vefna&i, klæ&a-
gjörb og jarnsmí&i, a& nú er i&na&arvara þeirra í þessum greinum
tekin langt fram yfir vörur þjó&verja , er lengi hafa haft borgarrfett
á alheim8marka&inum einkum á Nor&urlöndum. — I haust mistu Frakk-
ar einhvern helzta klerk sinn, Dupanloup biskup í Orleans, hann
var fræ&imafcur mikill, og haf&i mæit í móti ó sk eik u n a r va 1 d i
páfa á klerkastefnunni miklu í Róm, en h&lt þó eigi mótmæium sín-
um fast fram eptir a& fundurinn hafbi komizt a& annari ni&urstö&u,
af því a& hann vildi eigi vekja sundurþykki og deilur me&a! ka-
þólskra manna, er or&i& gætu hættulegar fyrir samheldi þeirra. Hann
sat í öidungará&inu og var talinn í flokki apturhaldsmanna, en flest-
ir munu Ijúka upp einum munui um þa&, a& þar s& einhver mesti
mafcur sinnar tí&ar til moldar hniginn.
Á Spáni ber nú líti& til tí&inda, en þó sækir þa& í forna tízku
a& spænskur ma&ur skaut í haust í Madríd á Alfonso konung, en
bitti eigi, hann kva&st vcra af flokki sósiaiista; en þar i landi má
nú heita — aldrei þessu vant — fri&ur.
Grikkir eiga bágt a& koma málum sínum álei&is. Beriínar-
fundurinn lag&i þeim land a& nor&an, sunnan af Tyrkjaveldi, en
Tyrkir vilja eigi sleppa og íbúar eigi hlý&a fundarúrslitum, og er
mjög róstusamt á landamærum. þa& hefir komifc til or&a a& Grikkir
sleptu a& nokkru Ieiti rilkallinu til landaukans á meginlandinu, en
fengju í þess stafc Krítarey, og mundu Englendingar því fremur
sinnandi, og einkum útlagi Tyrkja Midhat Pascha, er hefir dval-
i& um hrí& í Lundúnum en sem Soldán hefir nú tekifc í fulla eátt
og veitt heimfararleyfi ; er hann álitinn framfarama&ur og mikill vin
Englendinga, svo a& þeim mundi mikill styrkur a& því, ef hanu næ&í
sæti í rá&i Soldáns sem eigi er ólíklegt a& ver&i brá&um. Midhat
Pascha er nú kominn til Kritareyjar.
í Amoríku gengur flest á tr&fótum. þar hafa or&ifc ógurieg
bankahrun og gjaldþrot, og í einni af stórborgum Nor&ur-Ameríku,
Chikago ur&u á einni viku 734 verzlunarhús gjaidþrota, er skuld-
u&u til samans 23,356,252 dollara (einn dollar er um 3 kr. 66 aura)
0g áttu uppí þa& 4,140,765 dollara og er sagt a& margir af þeim
hafi verifc frá Nor&uriönduin (Skandinaver). en sú var orsök me&-
fram til þessa mikla hruns a& hert voru lög um gjaldþrot, og þá
þótti þeiin, er eigi áttu mikifc undir ser, ekki seinna vænna. Ann-
a& er þab er hnekkir mjög atvinnuvegum þessa lands og er þa&, a&
mikifc af þeim pappírspeningum er ganga roanna á mil'i hafa reynzt
falskir, en svo vel stæltir a& mjög ör&ngt er a& þekkja frá röttum,
getur því sá sem áleit sig ríkan a& kveldi verib örsnau&ur á morgni.
Gulusýkín geisa&i er sí&ast fróttist í su&urfylkjunum og dóu menn úr
henni þúsundum saman. þá eru og Indianar a&áreita Nor&ur-Amer-
íkumenn vi& og vt& og er eigi ólíkiegt a& þeir gletiist iíka til vi& hina
herskáu íslendinga, og er þá óvíst, livort engum þeirra yr&i eigi lauat
höfu&le&rifc (Indianar hafa nefnilega þannsi&afc rífa höfu&húfc af óvin-
um sínum bæ&i lífs og li&num) eflndianar sseUtu á, en þeir eru eigi
langt frá bygfc [slendinga ef svo má kalla þá menn er vilst hafa
burtu af fósturjörfc sinni í hugsunarleysi, gálausir um fraratífc sína sem
á daginn er komin — ef tiúa má hungurskveini séra Páls, er þeir sem
þekkja, álíta gó&an dreng og hinn óvilhallasta mann, skýrslunní í Isa-
fold í sumar og fjölda br&fa er komifc liafa a& vestan frá árei&anleg-
um, óvilhöllum mnnnum —, gleymandi því er hvetjum gó&um dreng
hnýtur fyrst og seinast vi& hjarta, fð&urlandi, ætt og ó&ulum; eil
til |»ess eru v<>»'* dæmi aö varast þau.
AuglýsÍHgar.
líunnugt gjðrist: að þriðjudag þnnn 25. febrúar næstkotn-
andi verður við opinbert upphoð sem iialdið verður klukkan 12 á
hádegi, hðr á skrifstofunni, seld jörðin Æsustaðagerði í Saur-
bæjarlirepp 14,40 hundraðs að dýrleika með 2. kúgildum, tilheyr-
andi dánarbúi Guðninar PálsdótUr frá Gröf.
Skilmálar fyrir uppboði þessu verða til sýnis h&r á skrífstofunni.
Skrifatofu Eyjafjarðarsýslu 23. janúar 1879.
S. Thorarensen.
Leifer&ttiiug: í nokkruui exempl. eteudur sýlnfundur fyrlr Býglufnndu'r.
Eigandi og ábyrgðarmaður: Hkapti Jdsepsson, cand. phil.
Prentari: B» M, S tephdnss on.
f