Norðlingur - 20.05.1879, Blaðsíða 3

147
148
með flokkunum þá er binfr alræmdu Communistar, er myrtu, brendu
og ræntu i París 1871 koma heim úr útlegðinni í augum hinna
■rauðustu rauðu» sem «píslarvottar frelsisins» !
Rússar hafa loksins samið fullan frið við Tyrki f Miklagarði
þann 8. febrúar, og er það 11. friðarsamningurinn, er þeir gjöra
við þá í síðustu 200 árin, og verður líklega ekki sá síðasti. Frið-
ur þessi fer sem næst því er um samdist í Berlín í fyrra sumar.
í hernaðarkostnað eiga Tyrkir að borga Rússum 802,500,000
franka, og þarað auki stórfé fyrir tilkostnað við hald á hertekn-
um mönnum, og á það fð að borgast á 7 árum. Tyrkir eiga líka
Bð borga 26£ mill. fr. í skaðabætur til þeirra RúSsa er voru bú-
settir á Tyrklandi áður en ófriðurinn brautst út, og höfðu beðið þar
fjártjón. Rússaher skyldi burtu úr löndum Tyrkja eptir rúman
mánuð. Um leið og friðurinn komst á létu Tyrkir laus við Svart-
fellinga vigin Podgoritza, Sputz og Zabliac. En við Grikki vilja þeir
lítið slaka til, enda var alt með þeim og Tyrkjum laust bundið á
Berlinarfundinum. Grikkir hafa kvartað fyrir stórveldunum, en nú
sem stendur h'tur eigi út fyrir að nokkurt þeirra ætli að leggja þeim
líðsyrði sém dugi, ‘en helzt munu Frakkar þeim vinveittir, enda
talaði Waddington, útanríkismálaráðgjafi, þeirra máli bezt á’fundin-
um. Nokkru eptir friðarsamninginn á milli Rússa og Tyrkja, setti
fursti LobankolT þjóðþing Búlgara í Tirnova með hinni mestu við-
höfn og hátíðahaldi, óskaði hann þeim til hamingju með fengið
frelsi, en bað þá — að minsta kosti upphátt — að fara nú gæti-
lega að öllu og stofna hvorki Rússum, er þeir ættu frelsið að þakka,
Dé sjálfum sér í nýjan vanda. En Bulgarar fyrir sunnan Balkan-
fjöll una því mjög illa að verða ennþá að lúta veldi Tyrkja, og gjöra
þeir sig alllíklega til þess að sækja frelsi sitt og samband við «bræð-
urnar» norðanfjalls með vopnum í hendur Tyrkjum er Rússaher
fei úr landi. Til þess að eigi rísi upp nýlt stríð þar eystra hafa
Rússar stungið uppá þvi að stórveldin öli í sameiningu settu setu-
lið i Rumeliu, en þau hafa flest tekið þeirri uppástungu heldur
dauflega, og munu stórveldin óttast að þvflfkt margbýli mundi draga
illan dylk eptir sér. Trúa margir lítt friðarást Rússa, og er það
altalað að þeir hafi að minsta kosti leyft, ef eigi styrkt, Búl-
gara báðu meginn við Balkanfjöll að vígbúast. Frlðnum var fagn-
að alstaðar á Rússlandi, þó gat keisarinn þess i ræðu sinni jtil
herforingjanna á friðarhátíðinni i Pétursborg, að hann treysti öllum
Rússum til góðs fylgis við sig ef á þyrfti að halda, en í því efni
hefir sá góði herra ekki meira en miðlungi rétt, því að Nihilistar
(UMr sóðialtstum) vaða nú hvað mesí uppi á Rússlandi og fremja
hvort morðið á fætur öðru án þess að stjórnin fái aðgjört. Nihil-
Istar skutu í vetur til bana Krapotkin fursta, fylkisstjóra í Char-
kov þar sem að hann ók heim til sín frá dansleik. Furstinn átti
bróðir, rammsósialistiskann; hann er útlagi af Rússlandi, og gefur
út uppreistarblað eitt á Svisslandi. Áður höfðu þeir skrifað hon-
um einsog Trepoff og Mesentzeff, og tilkynt honum að þeir
hefðu dæmt bann til dauða. Morðinginn náðistekki heldur en
vant er. Annað bréf hafa nihilistar skrifað hershöfðingja Dren-
telen sem varð lögregluráðgjaö eptir Mesentzeff, sögðu þeir
honum í bréfi sínu, að með því þeir vissu að hann hræddist ekki
dauða sinn, þá ætluðu þeir sér að fara öðruvísi að við hann
og drepa í stað hans einkadóttir hans, því það mundi valda hon-
um mestra harma. En hér bundu bréfritararnir eigi að vanda enda
á hótanir sínar, en aptur skaut rfðandi maður á Dreutelen er hann
ók til embættishallar sinnar um hábjartan dag um einhverja
fólkflestu götu Pétursborgar, en morðinginn hitti eigi hers-
höfðingja, sem ekki lét sér bilt við verða, en elti hann í vagni
sinum svo sem af tók, en hann dróg undan, hesturinn kollsteypt-
ist réyndar með hann, en það var það neyðarlegasta, að til þesS
að hjálpa honum undan bestinum varð lögreguþjónn og
koma honum í vagn er keyrði burtu um hliðargötu, var vagninn
úr allri augsýn þá hershöfðingjann bar þar að sem hans dyggi lög-
regluþjón hélt vörð, og hefir eigi ííðan spurst til morðingjans.
Mörg fleiri þvilík morð hafa verið framin í vetur áRússlandi, eink-
um á lögregluliðínu, en næstum þvi aldrei náðst í morðingjana.
, 1 EPTIRMÆLI
eptir séra Ólaf þorvaldsson prest að Yiðvík.
(dáinn 21. janúar 1878).
Samblönduð sorgum er gleði,
æ sérhver þess gæti!
völt bæði er lukkan og lífið
sem léð var af drottni,
hniginn er höfðingi úr sæti,
frá helgu embætti,
grátþögull söfnuður situr.
og syrgir hann látinn.
Likams þó leifarnar byrgi,
hinn leirtroðni akur,
sál þin á sælunnar landi
nú sýngur lof drottni,
minning þín mun ekki deyja
vor mlkli þjóðvinur,
geymist hún glöðum ( hjörtum,
en gleymist þar eigi.
Ráðhollur, réttsýnn, tryggfastur,
þú reyndist hvervetna,
síljúfur, sáttgjarn, hreinlyndur,
því sannleiknum fylgdir,
þjóðhög þín mund framdi miklar
og margbreyttar lystir,
trúleiki’ og flýtir þar fylgdi
með fegurð á verki.
Hjálparfús hendur útréttir
til hinna fátæku,
kærleiks með krapti guðsorða
af kappi þú studdir,
farsældar friðs til og gleði,
að frelsarans boði
gestrisinn, glaður, trúrækinn
þú göfugt stórmenní.
Grátþrungna göfuga ekkja,
æ gleðstu þvf bráðum,
finnist þið friðar á landi,
( frelsarans hönduml
samrómað söng engla verður,
þá sýngið þið drottni,
iofgjörð um ellífar aldir
í alsælli gleði.
Sigtr. Jónatansson.
FÁ ORD UM SVEITÁRSTJÓRN.
Ekki er það um skör fram gjört, þó hreppsnefndirnar láti í
Ijósi skoðanir sínar og umkvörtun út af ófrelsinu sem þeim er
sagt á hendur, méð Tilskipun 4. maí 1872 í sveitarmálefnum. Yér
erum f öllu samdóma hinum heiðruðu hreppsnefndarmönnum úr
þingeyjarsýslu í «Norðanfara» nr. 41—42 f. á. j>ví það ertilfinn-
anlegt og á hæðsta stigi ósanngjamt, að skylda bændur til slíkra
starfa endurgjaldslaust, og margur eyðir þar tíma og miklum vinnu-
krapli frá nauðsynlegum búþörfum á öllum tíma árs, eigi hann svo
vel sé af leysa að hendi sem hreppsnefndarmaður þessa níðandi
skylduvinnu sém hvervetna er illa ræmd, og það ekki sízt eptir
því sem meðvitund frelsisins tekur að glæðast hjá alþýðu fyrir al-
mennu jafnrétti.
Eins og kunnugt er, hafa hreppstjórar um langan tfma gegnt
sveitárstjórnarstörfum, án þess að fá nokkur laun fyrir verk sín;
en samt voru þeir af háyfirvöldum landsins með reglugjörð frá
24. nóv. 1809, frfaðir við útsvar til fátækra og alt «þinggjald»; þetta
kom að visu ekki jafnt niður, því fátækir voru og eru líka margir
hreppstjórar gjaldið þes3vegna lítið en verksvið þeirra eigi að siður
jafn umfangsmikið sem hinna efnaðri eptir því hvernig stærð og erf-
iðleik hreppa er varið á ymsan hátt. En hugulsemin hefir smámsaman
rýrnað, fyrst var hreppstjórum með konungsboði frá 14. apríl 1819
og kansellibréfi frá 11. júlf 1818 gjört að skyldu, að greiða útsvar
til fátækra og jafnaðarsjóðsgjald, svo að lyktum nú með nýju skatta-
lögunum frá 14. des. 1877 eru þeir sviptir undanþágu á «þing-
gjöldum* sem hingaðtil hafði haldist sfðan 1809. Oss virðist af
sögðum ástæðum að hreppstjórnar embættið hverfi af sjálfu sér,
eða sé þegar horfið úr stjórnarbendunni. Sveitastjórnar tilskip-
unin getur heldur ekki hreppstjóranna að nokkru verulegu, þeirra
verkahringur lýtur því að mestu ef eigi öllu leyti undir sýslumenn,
og væri því ekki óhugsandi að þeir bættu á sig skriptum og öðr-
um starfa sem hreppstjórar gjöra i opinberar þarfir fyrst það þykir
einskis virði.
það er æskilegt að æðsta stjórn landsins og alþingi i samein-
ingu, taki málefni þetta til fhugunar og verulegra umbóta á næst-
komandi sumri, en fari svo, móti von, að þessu máli verði engin
gaumur gefin, og haldið áfram með að dýngja, sfvaxandi bókfærslu
og skýrsluskriptum m. m. á nýtustu menn sveitanna, þeim til
hnekkis, endurgjaldslaust, verður að lfkindum þetta mál eigi látið
hér niðurfália.
Bóndi f Eyjafjarðarsýslu.