Norðlingur - 20.05.1879, Blaðsíða 4

Af Norðlingi 23.—24. blaöi, sjáum v,er byrjun af «Brauða- og .
kirknam'élinu*. |»að sannar, áð það mun verá satt, að komið hafl i |
bréfi úr Ileykjavík vissa um, að búið er að slá upp og máske veita
Hallormstað eða að hann iíyef^i hráðum veittur og þingmúli með
sem hjáleiga, sé nú þetta satt,, þá, er það líklega satt, að bless- •
aður biskupinn og allir nefntíá’fmenn' bans eru orðnir kaþólskir; já
— það hlýlur að verá: sánnleiki, því:khþölskir vílja helzt að almenn- ?
ingur viti litið, heflr því til þessa veriö níjög. Iftið af almúgaskól- '
um í kaþólskum löndpm, og sama á yíst að. .yerða hér á Austur- í
landi. Menn halda að frá Baidvini klerki kaþójeka hafl hrckkið |
neisti i hið eldfima trúarefni biskup'sins, ög þegar hann var orðinn j
að stóru trúarbáli, hafl úr honum hrokkið neisti í nefndina. Mað- !
ur sagöi um daginn (það blýtur að vera satt) «eg veit það góður-
inn minn» málsháttur úr höfuðstaðnpm. JEn vér .segjum, það sést |
bezt þvort það er sajtt, e| þeim tekst að deýða í fæðíngunni, bless-
að almúaskólabarnið, senr tveir presta- og bændafundir hafa verið
að búa til á Hallormstað, og sem mentavinurinn prófastur séra j
Sigurður sálaði lagði ætíði með að fengi framgángj og það svo vér
heyrðum, bæði á prestafundi, á JJalloruislað — hyar einn bóndi var
— og svo á Ilólmum 23- ágúst 187B hvar heifjin voru bændur.
þar var uppástunga hans ög bændá, samþykt í éínu hljoði nefni- :(
iega að Hallormstaður yrði skóiasétúr þegár sélra Sigurðar misti
víð en þingmúli prestsetur. Vér vorum þegar búnir að gjöra oss !
glæsilegar vonir um þennan skóla, yér höfðum beztu von um að |
vér ættum lúterskann mentavin, sem gjörði ait hvað hann gæti til :
að koma lífi í nefndan skóla þar sem biskupinn er, en nú er hann j
orðinn kaþólskur blessáður, því miiá óhætt að segja honum með
óafmáanlegu letri, að honum er ;ekki tii neins, að vera að reyna :
til að neyða uppá okkur hér. í þingmúlasókn háifan prest frá Hall-
ormstað, það mun verða bonum æfilöng glíma, þvf vita má hann
blessaður að þó vér séum fámenhir i' sámanburði við stóran söln-
uð. erum vér þó fleirú en tvær munaðarlausár dætur prófastsins ,
sálaða séra Sigurðar, sem verða; þegar hælislausar, ofan í fyrirspurn
og meðmæli prófastsins f Vallanesi. Já, menta- og mannvinurinn séra
Sigurður sálaði hefði víst ekki trúað þessu um, biskupinn sinn, og
vér sem ritum þessar línnr trúúm þessu ekkf fyrri en vér þreifum
á síðusári hans. jþað sárnar mönnum; að «Skuid» skuli láta sér
sæmra að hvefsa meðbræður s(np að ógekju, sem ekki einu sinni j
virða hann svars, í stað þess að hyggja á eitthvert helzta velferð-
armál Austurlands þar sem að ér skólastofnunin á Hallormstað.
Nokkur börn í þíngmúlasökn.
UM BRUNABÓTA-ÁBYRGÐ ÍSLENZLRA KAUPSTAÐA.
Á frarofarafélagsfundúm Akureyrarbtla befir mefcal annars koraib
tH wroræfcn, ab rojög -naobsynlegt—rærr ab fá' á'byrgb'T Iiusúm í Ak-
ureyrarkaupstað gegp ejdsvota, Ullura bsfjarþíignj hefir kornib sam-
an uro þat, aí) málefni þetta væri mikib framfaraefni fyrir bsaipn, ef
Wnfl gætú lomib þv( ð ai tryggja hús sfn gegn eldsbruna; en
*kmfar bafá orfcib skofcánir manna pm það, á^hyern hátt menn bezt
gsetu kbmffc brunabótá-ábýrifcinni á. Sumir hafa lagt þafc til, afc
bæjálbúar éinir sk'ýldu byrja afc mýnda brgnahótasjófc uppá eigin
sþftur, áþtúr hafá afciir, og þafc meiri hlutínn, álitifc afc heppilegast
fcíútlði bæfci fýri'r Akureyrarbúa og afcra kauptúna. byggendur yflr
bbÝúfc, áfc aílír ísfenzkir kaupstafcir stófnufcu brtinabótáféiag f sam-
fe/iíiúgu, én englr bafa verifc á þvf, afc fára afc dæmi Reykvíkinga,
afc fá Akureyri komifc inn í félág dðnsku kaupstafcanna. Blaíiifc ,ísa-
Wld“ hefir 20. sept. f. á. hreift máli þéssu og leitast vifc afc Ijúka
upp augunum á Rfe'ykvíkingum og öfcrutn afc vera ekki gustuka-
skepnur dönsku kaupstafcanna í brunabótarnálnm, heldur afc taka afc
Vér sjálfir ábýfgfclúa. Áfc vfsti heflr blafcifc ekki farifc svo Iangt afc
stinga' nppá, afc allir íslenzkir kaupstafcir gengi í félag, sem þó virfc-
iáf í allá stafci rét’tast og heppilegast, bsefci fyrir hvefn kaqpstafc úiaf
fyrir sig' og ait lándíð í heiíd síuni, því mefc því mundi bæfci ábyrgfc-
argju'difc verfca lægra og alt þafc fé sem kaupmenn ntí, — bæfci í
hinúm stæfri 'og stnærri kaupstöfcum vorum — gjalda f erlenda á-
být'gfcarsjÓfci, rfenna þá í einn innlendan b ru n abótasj ó fc, er
brátt mundi verfca mikifc fé þafc er mikils umvert fyrir efnalitla
kanþátafcárbúa afc geta á léttan hátt fengifc trygging á eignum sfn-
mti óg þáfc mundi vérfca tilefni til þess, afc ísleuzkir kaupstafcir ykj-
ust og blómgufcust afc fleiri og stærri byggingum, því bæfci hér og
etlendis byggja menn venjulega, afc mikíu leyti af lánsfé, en þafc er
þægra afc fá 1000 krónur afc láni gegn húsi í ábyrgfc en 100 krón-
‘é?8mótr husí sem ekki ér f ábyrgfc. Mefcan afc bds vor eru ábyrgfc- |
arlati8 vill ebginn voga afc lána oss mikifc fé til bygginga þeirra
gégif: vefci í þeim sjáffúfn, þáfc verfcur því eítki afc búast vifc nema
smákofa byggingura raéfcan svona stendur. Ef afcgengileg brunabóta-
ábyrgfc á húsnm kæmist ð, mætti þafc teljast töluverfc hlun'nindi fyr—
if bandifcnamanna- óg kaopmannastéttina; því þafc' eru miklar líkur
til afc vér gætum ákvefcifc lægra ábyrgfcargjald en kaupmenn vorir
'verfca afc greiía af búsum sínum hér, til etlendra ábyrgfcprfélaga;
'þafc mun vera afc ætlun mirini hér um bil 1 af 100, og er þafc ekki
alllftifc fé af fleStöllum verzlúnathúsum í landinu; og þafc mundi líka
gjöra handiínarmönbum hægra fyrir afc koma upp sæmilegri hús-
'tím' tif afc rek'á ifcbafc sinn f, en hingafc tfl hefir verifc,
Afc Ákureyri, efca hinir smærri kauþstáfcir útaf fyrir sig, geti
stofnafc ábyrgfcarsjófc, viifcist vera óajörlegtj^svo afc lifci verfci; því
meginkraplnr hdseigna þár ern verzlúnárhds,' sem eigendur sjálf- *
sagt verfca afc fá ábyrgfc á f fulltryggum áby.rgfcarféjfigum, »vo þ»fc
væri óhugsandi fyrir hina afcra húseigendur afc gto.fna félag í þoaau
efni, svo afc tilætlufcnm notum yrfci.
En þar á mót, ef allir íslenzkir kanpstafcir legfcu í einn bruna-
bótasjófc, sem væri bundinn föstum iögum og reglum, þá oiundi
fijótt koroa tryggilegur sjófcur, og jafpvel þó ekki væri í félaginu
nenia fjðrir hinir stærri kaupstafcir Reykjavfk, Akureyri, ísafjöxfcor og
Stykkishólmur. þafc er, nú mikifc búifc afc greifca fyrir málefqi þessu,
og einmitt nú er .tími og þörf á afc hugsa um þafc — þar sem búifc er
afc virfca allar húseignir til skattgjalds; þafc er því hægfcarleikur fyrir
þing og laqdstjórn afc yfirvega tnálefni þetta ásamt Reykvíkingum og
klæfca þafc í hagk.vætuan íslenzkan búning.
Til þgs8 afc geía mönpura dálitla hugmynd um gjaldstofninn, þá
er þafc ætlun mín afc virfcingarverfc allra íslenzkra kaupstafca Bé afc
upphæfc hér iiin , bil 1 millión krónur, þ&gar Reykjavík er talin
5Q0,000? Akureyri og ísafjjörfcur. 120,000 hvor og allir afcrir kaup-
stafcir 360,000; og eptir því sem húsabyggingar agkast meir, eptir
því .eykst gjaldstofninn meir Nú vil eg ætla afc brunabótagjaldifc
mætti ekki vera bærra en \ af bundrafci, sem muflúi,, þá verfca 5000
króuur fyrsta árifc, sem á fimm árum gæti orfcifc alt afc 30,000 kf.
,meb leigum, ef ekki kæmi eldsvofci fyrir.
Eg ge.t því ekki annafc séfc, en ajb málefni þetta sé fullkomiegii
þess vert afc allir kaupstafcabúar hugleifci þafc nákvæmlega, og skori
á þing og landstjórn afc taka máijfc til mefcferfcar, en Reykvfkingum,
sem byggja höfufcstafc landsins, stæfci næst afc standa f broddi fylk-
ingar, og leifca málefni þetta sér og öfcrum kaupstafcabúum til gagns
og sóma. . Frb. , ,ju ,, , ,,i ,,j
A us tanpó s tur kom hibgað 16. ,þ. m,, sagði hann engin
sérleg tiðindi; heilbngði matma jftr höfuð nema kfghósti á stöku
stað. Aflaleysi á Austurlaudi
1'9.J þ. m. kom skonnert *In g eb o rg:» tii verzlána þeirra GÚd-
múnnfe og Höepfners, með henni koth hiun góðkunui verzlUDárítjóri
Jierra E. E. Möllerv j,;;,,/,; ' ; , n,],•„ , . ,• .
........ ..... 1 ......—- l 1
AFLI HÁKABLASKIPANNA í EYRSTlj FEHjÐ.,
. Akureýrin .17þ tunnp, Baldur ,169 t,, Stormur 160 ,t., Syanur-
ijin. 148 t.^‘ Hringur J46 t , Herrpann ,140, t., Hermóður 138 t.,
’Árskó^sst^ÖhdÍn 120 ti, Póistj'a'rhaö 'Í17 t.j Eýfirðíngur 96 t., Elína
91 t , Ægir' 91' tl, Sjófuglinn 85 t., Víkihgur 80 t., Gestur 80 t.,
Elliði 50 t-r Mínerva! 49 í.,: Hafrenningur 42 t. Als 1973, tunnur.
*), Jilíngrya liafði áður lengið 3,9. Juqpug.. .
YEITT BEAUÐ. Brjátoslœkur kaud. Olafl Ólefssynl frá Melstafc. Laudur
kaud. þorst. Benidikt6syni. þingyelliriyifc, Öxafá afcstófcarpresti afc Arnarbbæli férs
Jens Pálssyni. . • , . . «,•. ,( r.a ..» tft.i
21. marz veitti landshöffcingi Hallormstafc np j>gja fa-p r e s 11 sfcra Sveini NÍt
elesyni R. af Dbr. — 19. s. m. Mývatusþing sfra Stefáni Jónssyui présti afc þdr-
óddfetafc. 1 :,f « Hío öt'.e.ri;;5-..r; p|.l 10
■; 4- ÓYEITT; BRAIÍÐ, gem. Veitt verfcá ef öm verfctír sítt. ■ sr11
1. Selvogsþing f Aruess-prófastsdirmi: toetin 440 kr. 33 g., auglýst 4. aprfl 1870.
2. Fejl ,og Höffci í ^kagafjajjfcar-prófgstsijæmi: met. 605 kr, 93 a. anglýst 18.
júnf 1873. fiir/ro«*s ;;;
3. Sandar f Vestnr-IsafJarfcar-prófastsdæmi: 485 kr. 62 a. angl. 11. maí 1875.
4. Helgastáfcif f Safcnr-þiögeyjar - préfastsdæmi: met. 6Sé kr. 20 á., áúgl. 17'.
júli 1876. i
5. Ásar og Bóland f Vestnr-IsafJarfcar-prófastsdæmi: inet. 269 kr. 76 a. angl. 31.
roarz 1876. ,, , . r , ; ,,.i i i . ■ • ,■; i
6. Stafcur í Súgamjaflrfci í Vestnr-Isafjarfcar - prófaBtsdœmi: met. 259 kr. 18 *.
angi. 14. marz 1877. . , .. it ... ...
Lnndarbrekka f Sufcnr-þingeyjár - þrófast’sdæmí: met. 477 kr. 41 i. angl. fj.
ágúst 1878. I ' Jlt
þessi sjö braob ern íyrirheitisbTaufc Bamkvfiemt koöiirigadrsk. 24. febr. Í865.
Öunnr braub, 6em lengfi eiba 6ketpwr* tjma bafa stabib óveitt, og oon era
óveittf verba ekki .veitt fyxst uui siiui. . ^Slfk branb eru^ jEi^hol^t, Fagraues og
Sjávarborg, Fljótshlíbarþing, Kálfafell á Síbo, Keldnaþing og Reynistabaklanstors-
braob. (Eptir Isafold).
rártiri r.v iftv i?i:: -i.'VH Ití ! tlllUd : !'/••/! '5 1 ''.i\i j ifl >íl(»í1 CiJ
Jtfi
7 fm tníj *it»Q ,
Auglýsingar.
ti'fsmui nií
/ Íióíi uöid;
•» il.'f • ! •• '-I; j 7 .. '\s< : i i . M I - i: T1 ... 1
' Ostahleypir, ostalitur og smjörlitur fæst í Gránufélags verzl-
n á Oddeyri.
— Seldar óskilakindur í hrepp f Skagafirfci:
. Hvíthnfflótt ær geld, marlnjhyatl /jöfcur aptan hægra, sneitt apt-
an vinstra. , , f
l, Hvít ær vétur'gömú! ráark í Vaf^ls'kbTifc a. hrágra, fjöfcur fr. fjöfcur
a vinstra. •'/-•■
i, Hvítur lambgeldingur mefc sama marki.
Eigendur vitji andyirfcis til undirskrifaís.
SkataBtöfcum 1. maf 1878,
Eiríkur Eirfksson.
___ Fjármark Geirfinns Frifcfinnsonar f Vatnsenda: Hamarskorifc
iægra, tvístýft framan biti aptan vinstra. Bretínimark: Geir F.
......................................—
Eigaudi og ábyrgðarmaður: Skupti Jösepssou, cand. phil.
Akureyri 1879. Þrentari: B. 'M. Sfphdntton.