Norðlingur - 15.06.1880, Blaðsíða 1

IMLINGE.
V, 25.-26.
Keniur út 2—3 á mánuði
31 blöð als um árið.
Akureyri 15. júuí 1880.
Kostar 3 kr. árg. (erlendis
4 kr.) stök nr. 20 aura.
1880.
Jarðarför Jóns Sigurðssonar
(Aðsent ) Jarðarför Jóns Sigurðssonar og konu hans
fram fór hinn 4. maí. Landshöfðinginn áleit ófært að
fresta jarðsrförinni og bíða, þangaðtil fólk gæti komið
úr hinum fjarlægari hðruðum landsins, enda er og hæpið að
bíða eptir þvi, þar sem menn eru annaðhvort að tínast svona
smám saman, og koma kanske ais ekki, einsog nú varð raun-
in á með tsfirðinga, sem höfðu látið þá fregn berast, að þeir
ætluðu að koma á stóru hafskipi um leið og von væri á póst-
skipinu, en ekkert hafskip kom að vestan, og enginn Isflrð-
ingur. Mikill undirbúningur var hafður til þess að gjöra þessa
heiðursminningu Jóns Sigurðssonar svo hátíðlega sem kostur
var á, og var því öllu stýrt af landshöfðingjanum Llilmari Fin-
aen, aðjunkt Birni Ólsen og skólastjóra Helga Helgesen; var
þessi stjórn og niðurskipun svo aðdáanleg, að hún lokaði
munnum þess fólks, er hafði haft háðsyrði og hinar venjulegu
pólitisku dönskuslettur um feril og aðgjörðir Jóns Sigurðsson-
ar. Jarðarförin var því svo tignarleg og stórkostleg — þrátt
fyrir það að fáir komu úr fjærsveitunuin — að hún tók öllu
slíku fram er menn muna eptir, og raun lengi að minnum
höfð.
Klukkan 10V» söfnuðust þeir menn saman hjá latínuskól-
antim, sem gengu hátíðisgönguna og mynduðu hina eiginlegu
líkfylgd; ætlum ver það muni hala nuinið fimm hundruðum
rnanria. Tólf marskálkar stjórnuðu göngunni ; voru það
stúdentar læknaskólans og prestaskólans, og voru einkendir með
breiðum axlarfetlum hvítum og svörtum. Fremstir gengu skóla-
piltar, yfir hundrað að tölu; þá kennarar hinna æðri stofnana,
bœjarstjórn Reykjavíkur og embættismenn, þá handiðnamenn
og margir aðrir. Stór merki, blá með fálka og öðrum mynd-
um, voru borin á háum stöngum. þessi langa mannaruna
gekk nú fjórskipuð ofan hjá kirkjunni og niður að
bryggjuhúsinu, þar sem kisturnar áttu að komu að frá
skipinu.
Jarðsetningarnefadin fór á stóru íslenzku skipi að sækja
líkin út á skipið. í nefndinni voru þeir Helgi Helgesen,
Björn Olsen, Steingrímur Thorsteinsson og Matthías Jochums-
son, en landshöfðinginn var sjálfur hjá þeim sem biðu við
hrvggjuhúsið; voru þar settir tveir pallar svartklæddir, til þess
að setja kisturnar 4, meðan kvæði væri sungið. Bryggjuhúsið
var prýtt með grænum sveigum og krönsum, en á öllum hús-
111,1 °S skipnm voru merki dregin npp í hálfa stöng. Fjöldi
frakkneskra og danskra herforingja var þar saman kominn, en
allt fólkið stóð í kring um pallana, og sást ekki yfir mann-
fjöldann. Tveir bátar frá «IngólfÍH drógu náskipið í land, og
stóðu oefndarmenn við líkkísturnar, en á eptir fylgdi söng-
flokkur frá herskipinu á öðrum bát og Iðk sorgarlög; en allir
meun á öHum herskipunum stóðu á borðstokkunum berhöfð-
aðir með höfuðfötin í hendinni, þegar líkin fóru um sjóinn.
'oru kisturnar síðan settar á líkpaliana, og sungið kvæði
Steingríms Thorsteinssonar. Síðan báru skólapiltar líkin í
kirkjuna, en urðu opt að hvíla, því kisturnar voru afarþungar.
þær voru gular að lit með grískum borða, og að öllu leyti
einsog tíðka.st við konunga og stórhöfðingia; alsettar blóm-
krönsum og grænum sveigum; á kistu Jóns Sigurðssonar lágu
og tvær pálmaviðargreinar, og þar voru þeir silfurskildir og
silfurkransar, sem gefnir höfðu verið ytra (en hér gaf enginn
neitt, sem ekki var við að búast).
Ðómkirkjan var tjölduð með svörtu klæði og skrýdd græn-
um sveigum og blómhringum. Víð fordyrin beggja megin
stóðu hermenn með brugðnum sverðum, og sömuleiðis við
dyrnar á sakristíinu, þar sem kvennmönnum var ætlað að
ganga inn um. Fyrir kórdyrunum eða kórboganum voru tveir
svartir stöplar, og tuttugu og eitt ljós á hvorum þeirra, en
öll kirkjan var Ijósum prýdd — þar voru um 300 Ijós. Kirkj-
an var alveg full af fólki, og hin íslenzku bláu merki voru
borin þar inn og blöktuðu yfir mannþrönginni; en alt fór fram
með reglu og án nokkurs troðnings, og var það marskálkun-
um að þakka; kvennfólkið var uppi, og var engin í hinum
íslenzka skrautbúningi til hátíðabrigðis nema kona Benedikts
Gröndals, en alt hitt var á sínum eldhússfötum, og þannig
ler það optastnær ( kirkju hér. Eptir að búið var að syngja
fyrsta kvæðið eða «sálminn», þá hélt dómkirkjupresturinn Hk-
ræðuna, og þótti oss honum heldur en ekki takast vel; hann
talaði alveg blaðalaust, snjalt og frjálsmannlega, og fanst oss
þá, er vér sátum undir ræðunni, að þannig ætti einmitt að
tala. f>ar næst hélt séra Matthías ræðu af blöðum »í nafni
ættingjanna»; var margt gott i ræðunni, og margt skrítið.
Loksius hélt bitkupinn ræðu, og gat það eins verið ávítnnar-
ræða fyrir það, að Jón íugurðsson sleikti ekki upp stjórnma,
eins og hrós fyrir staðlestu hans og þrek. þar var minst á,
hversu laginn Jón Sigurðsson hefði verið að laða til sín hina
ungu — sami söngur og vér höfum heyrt um það, að Jón
Sigurðsson »forfærði» oss — en vér þurfum víst ekki að pré-
dika hér um það, hvað ungum mönnum lízt bezt á (eða leizt
bezt á, þvi nú eru hioir ungu menn orðnir svo fullorðinslegir
og ráðsettir) i þessu efni, það vitum vér allir. Eu eitt var
það, sem kom fram í ræðu biskupsins og kanske hinna líka.
það var minst á stöðulögin og sljórnarlögin 1874, sem gefin
voru á þjóðhátíðinni, eins og væri þau óViðjafnanleg og al-
fullkomin náðargjöf; það var sagt, að það hefði verið Jóni
Sigurðssyni að þakka, og að eptir að þau voru komin, þá
hefði hann álitið verk sitt fullkomnað I Aldrei höfum vér heyrt
aðra eins vitleysu, og það framborna á helgum stað yfir helg-
um moldum. Jón Sigurðsson var einmitt sár og reiður útaf
stjórnarlögunum 1874, eigi einungis valdboðnum og keyrðum
uppá íslendinga áu samþykkis alþingis, heldur og þannig úr
garði gjörðum, að vér höfum í raun og veru ekkert unnið (?) —
stjórnin getur gjört við oss hvað sem henni þóknast einsog
áður, enda hafa útlendir menn látið sjá eptir sig á preuti, að
stjórnarlög þessi væri eigi annað en leikur og orðaglamur —
stjórnin neitar oss enn sem fyrri um alt sem henni þóknasl,
þótt alþingismenn og kanske aðrir séu altaf að kveða upp
aptur og aptur, að stjórnarlögin geti orðíð oss að mesta gagni,
ef vér notum þau réttilega; því hvernig eiguin vér að nota
þau öðruvísi en stjórnin í líaupmannahöfn vill? þetta sá Jón
Sigurðsson, og þessvegna fyrirleit hann stjórnarlögin 1874, en
áleit þau ekki sem hinn æðsta velgjörning og sigurhnút, eða
árangur síns starfs, einsog biskupinn var að tala um, enda
sagði og biskupinn, að Jón Sigurðsson hefði ávalt viljað annað-
hvort alt eða ekkert - það hefði þá verið undarlegt, ef haun