Fréttablaðið - 03.05.2001, Blaðsíða 4

SVONA ERUM VIÐ
FRÉTTABLAÐIÐ
3. maí 2001 FIMMTUDACUR
ÚTFLUTNINGUR
Breytingar á útflutningí milli ára geta gefið
vísbendingu um þróun. Hér er sýnd
hlutfallsleg breyting á útflutningi
nokkurra vörutegunda milli
janúar og febrúar í ár og
sömu mánaða í fyrra.
Borgin leigir jarðgerðartunnur:
Kostar 2.000 kr. á ári
enpurvinnsla. 1000 reykvískum heim-
ilum býðst að fá leigðar frá borginni
tunnur til að breyta lífrænu sorpi í
frjósama gróðurmold. Umhverfis- og
heilbrigðisnefnd borgarinnar hefur
samþykkt þetta og falið hreinsunar-
deild að hrinda málinu í framkvæmd
sem fyrst.
Tekin verður 2.000 króna leiga á
ári fyrir hverja tunnu, að sögn
Hrannars B. Arnarssonar, formanns
nefndarinnar.
„Með þessu erum við að stíga risa-
vaxið skref í átt til þess að minnka
losun sorps og auka flokkun og end-
urvinnslu," sagði Ifrannar við Frétta-
blaðið.
Hann sagði að þetta væri gert
samkvæmt stefnu borgarinnar í
sorphirðumálum og starfsáætlun árs-
ins samkvæmt Staðardagskrá 21,
sem er áætlun um sjálfbæra þróun.
Tillagan var samþykkt með þrem-
ur atkvæðum gegn tveimur í nefnd-
inni en tillaga minnihlutans um að
borgin keypti ekki tunnurnar heldur
léti nægja að ráðleggja borgarbúum
um jarðgerð úr lífrænum úrgangi
var felld.
Heimilin 1000 munu losa lífrænan
úrgang eins og grænmetishýði og
garðúrgang í tunnurnar og fá upp úr
þeim frjósama mold, sem hægt verð-
ur að nota í garðinn og draga úr
magninu sem fer í sorptunnurnar um
allt að 30%, að sögn Hrannars. ■
MOLD ÚR MATARLEYFUM
Með því að setja lífrænan úrgang og garð-
úrgang í jarðgerðartunnur ætti að vera
hægt að draga úr heimilissorpi um 30%.
Ítalía:
Pavarotti
mætti ekki
modena. ap Luciano Pavarotti óp-
erusöngvari mætti ekki til réttar-
halda í gær, miðvikudag, í Modena á
Ítalíu þar sem taka átti til meðferðar
ákæru á hendur honum vegna skatta-
mála. Hann er sakaður um að hafa
talið rangt fram tekjur á árunum
1989 til 1995, en lögfræðingur hans
vildi ekki segja um hve háar fjárhæð-
ir væri að ræða. Pavarotti telur sig
ekki þurfa að telja fram í Modena þar
sem lögheimili hans sé í
skattaparadísinni Monakó. Réttar-
höldunum var frestað þangað til í
september. ■
ASI íhugar samúðar-
aðgerðir með sjómönnum
Verkalýðshreyfingin varar stjórnvöld við lagasetningu á verkfall sjómanna. Áhrifin gætu orðið umfangsmikil.
STAÐAN í SJÓMANNAVERKFALLINU VAR RÆDD Á MIÐSTJÓRNARFUNDI ASÍ í GÆR
Áhrifa þess er farið að gæta af miklum þunga í mörgum sjávarbyggðum.
FYRSTI GEIMFERÐAMAÐURINN AF
MÖRGUM?
Tito leikur sér ásamt tveimur rússneskum
geimförum í Alþjóðlegu Geimstöðinni
Rússar þurfa pening:
Vantar fleiri
auðmenn
geimfebðir. Yfirmaður rússnesku
geimferðastofnunarinnar, Yuri
Koptev, segir að skortur á fjármun-
um hamli geimferðaáætlunum þeir-
ra, að því er Reuters sagði frá. Leit
stæði nú yfir að næsta geimferða-
manninum sem að öllum líkindum
yrði ekki Rússi. Ríkið er í erfiðri að-
stöðu en fyrr í mánuðinum sagði for-
setinn Vladimir Pútín að reynt yrði
með öllu móti að halda geimferða-
áætluninni gangandi. Geimferðir eru
eitt af fáum tæknisviðum sem Rúss-
ar eru enn leiðandi afl 1 og benda um-
mæli Koptev til þess að Rússar líti á
sölu geimferða til áhugamanna sem
framtíðarleið til. fjáröflunar.
Fyrsti geimferðamaðurinn, Denn-
is Tito, lenti í geimstöðinni á mánu-
dag og reiknað er með að hann snúi
tilbaka um næstu helgi. Allt gekk vel
á leiðinni upp ef frá er talin smá-
vægileg ógleði sem Tito varð fyrir
eftir að hafa drukkið ávaxtasafa og
gætt sér á þurrkuðum ávöxtum sér
til endurnýjunar. ■
BURTON VONAST TIL
REYKINGABANNS
Eigendur skemmtistaða gætu átt málsókn
yfir höfði sér vegna óbeinna reykinga
Obeinar reykingar:
Barþjónar
fá bætur
sydney. ap Kona sem fékk krabbamein
í hálsinn af völdum óbeinna reykinga
vann í gær mál á hendur gamla
vinnustaðnum sínum. Marlene Sharp,
62 ára Ástrali, vann um árabil sem
barþjónn. Hún höfðaði mál á hendur
vinnustað sínum og hélt því fram að
krabbameiníð hefði orsakast af tó-
baksreyk viðskiptavina. Sharp voru
dæmdar andvirði rúmlega 23 millj-
óna ísl. kr. í skaðabætur. Áströlsk
samtök gegn reykingum vonast til
þess að dómurinn leiði til þess að tó-
baksreykingar verði bannaðar á bör-
um þar í landi. ■
sjómannaverkfall. Grétar Þorsteins-
son forseti ASÍ segir að það komi vel
til álita að hvetja aðildarfélög sam-
bandsins til samúðaraðgerða með sjó-
mönnum ef stjórnvöld setja lög á sjó-
mannaverkfallið. Hann segir að það
sé sjálfgefið, enda sé lögboðin vinnu-
stöðvun hluti af mannréttindum
launafólks. Enda yrði litið á það sem
mannréttindabrot gagnvart sjómönn-
um ef stjórn-
völd gripu inní
deiluna með ein-
hliða lagasetn-
ingu. Staðan í
verkfalli sjó-
manna og áhrif
þess á fiskverk-
unarfólk var
rædd á mið-
stjórnarfundi
ASÍ í gær, en
verkfallið er farið að hafa víðtæk
áhrif í mörgum sjávarplássum. Á
sama tíma gengur hvorki né rekur í
samningaviðræðum í Karphúsinu.
Innan verkalýðshreyfingarinnar
virðist vera vaxandi fylgi við því að
styöja við bakið á sjómönnum ef
stjórnvöld grípa inn í deiluna með
lögum. Hinsvegar er viðbúið aó allar
samúðaraðgerðir mundu verða ílla
séðar bæði af stjórnvöldum og at-
vinnurekendum sem vafalaust
mundu reyna að fá þær dæmdar ólög-
legar í Félagsdómi. Áhrifin af þess-
um hugsanlegum aðgerðum verka-
lýðsfélaga gætu orðið umfangsmikil í
samfélaginu og jafnvel lamað það ef
verkalýðshreyfingin leggst á eitt í
skopje. ap. Óeirðirnar í Bitola, þriðju
stærstu borg Makedóníu, héldu
áfram í gær þegar að minnsta kosti
tíu verslanir í eigu fólks af albönsk-
um uppruna voru lagðar í rúst.
Er um að ræða framhald á atburð-
um þriðjudagsins þar sem hundruð
manna af slavneskum uppruna köst-
uðu steinum og öðru lauslegu að
verslunum albanskra meðborgára
sinna. Fólkið var þá í hefndarhug eft-
ir jarðarfarir fjögurra lögreglu-
manna sem voru meðal þeirra átta
sem skotnir voru til bana af albönsk-
um öfgahóp um síðustu helgi. Ekkert
manntjón hefur orðið í götuóeirðun-
um.
Ríkistjórn Makedóníu gaf það ný-
lega út að henni hafi tekist að upp-
ræta uppreisnarhi-eyfingu Albana en
árásin á laugardag sýnir að mótstaða
er enn fyrir hendi. Foi'seti landsins,
Boris "frajkovski, er nú í Bandaríkj-
unum þar sem hann ræðir við Coliri
Powell um stuðning þaðan til að halda
aftur af uppreisnarmönnunum. Árás
albanska öfgahópsins á laugardag
var sú mannskæðasta síðan ófriður
braust út í landinu í febrúar.
andófi sínu gegn mögulegri lagasetn-
ingu stjórnvalda á sjómannaverkfall-
ið.
Forseti ASÍ segist auðvitað lítast
ílla á það hvernig þróunin hefur ver-
ið í kjaradeilu sjómanna við útvegs-
menn. Hann segir að það sé að koma
betur og betur í ljós að ákvörðun
Albanir segja að litið sé á þá sem
annars flokks þegna í Makedóníu og
krefjast þeir þess meðal annars að
stjói’narski'áin verði endurskrifuð
með það í huga að veita þeim jöfn
stjórnvalda að fresta verkfallinu um
nokkurn tíma vegna loðnuvertíðar-
innar hafi verið til mikils skaða.
Hann bendir einnig á að þessi deila
hafi sérstöðu umfram margar vegna
þess að deiluefnið um verðmyndun
sjávarafla sé búið að vera viðfangs-
efni í samningum á annan áratug, eða
réttindi á við fólk sem er af slavnesk-
um uppruna. Tvær milljónir manna
búa í Makedóníu og þar af telst tæp-
lega þriðjungur vera af albönskum
uppruna. ■
frá því fiskmarkaðir tóku til starfa á
seinnihluta níunda áratugarins. Hann
áréttar þó að ákvörðun um samúðar-
aðgerðir yrði að fara í ákveðinn far-
veg til að það yrði löglegt með tilliti
til vinnulöggjafarinnar.
-grh@frettabladid.is
1 STUTT |
Afkoma Volvo var verri en búist
hafði verið við á fyrsta árs-
fjórðungi ársins. Tilkynnt var í gær
um 801 milljón skr. tap, tæplega
átta milljarðar íslenskra króna, á
fyrstu þremur mánuðum ársins.
55% söluaukning varð hjá fyrirtæk-
inu á fyrsta fjórðungi ársins 2001,
miðað við sama tíma í fyrra. Skýr-
ingin á tapinu er fyrst og fremst
sögð tengjast minnkandi hagvexti í
Bandaríkjunum.
—♦—
Frelsi fjölmiðla jókst almennt í
heiminum á árinu 2000, þrátt
fyrir afturför f Rússlandi og Kína
og vandræðamál í Tékklandi, að því
er fram kemur í skýrslu frá banda-
rísku samtökunum Freedom House
sem kom út á mánudag. Rússland
er í skýrslunni talið í hópi þeirra 53
ríkja sem flokkast „að hluta til
frjáls“, en Kína fellur í hóp 62 ríkja
þar sem fjölmiðlar teljast ekki
frjálsir. Tékkland fékk að vera
áfram í hópi 72 ríkja þar sem fjöl-
íniðlar teljast frjálsir, þrátt fyrir að
blettur hafi fallið á frammistöðu
þess þegar fréttamenn ríkissjón-
varpsins þar í landi fóru í verkfall
til að mótmæla yfirmanni sínum,
sem valinn hafði verið í starfið á
pólitískum forsendum.
Grétar Þorsteins-
son forseti ASÍ:
Verkalýðshreyf-
ingin lítur á það
sem brot á
mannréttindum
sjómanna ef lög
verða sett á verk-
fall þeirra
........♦-..
Spenna eykst milli þjóðarbrota í Makedóníu:
Áframhaldandi óeirðir
RÚSTIR I BITOLA
Slavar hafa safnað liði tvisvar í vikunni og beint reiði sinni að verslunum I eigu fólks af al-
bönskum uppruna.