Fréttablaðið - 08.10.2001, Blaðsíða 6

6
FRÉTTABLAÐIÐ
8. október 2001 MÁNUDAGUR
SPURNINC DACSINS
Ópíumframleiðslan í Afganistan:
Norðurbandalagið
ræktar mest
A VALMÚAAKRINUM
Afganskir bændur skoða valmúasprettuna, en úr valmúanum er ópíum unnið. Myndin var
tekin árið 1999.
Hlakkar þú til opnunar
Smáralindar?
,Já, já. Ég reikna með því að kfkja
þangað fyrstu dagana." |
Hulda Guðvarðardóttir læknaritari
VÍN. austurríki. ap Ráðamenn á
Vesturlöndum hafa mikið talað
um eiturlyfjagróðann, sem tali-
banar og bin Laden njóta góðs af.
Nú fyrir helgina fullyrti Mo-
hammad Amirkhizi, sem er hátt-
settur embættismaður hjá Eitur-
lyfjaeftirlitsstofnun Sameinuðu
þjóðanna, að valmúauppskeran í
Afganistan á þessu ári hafi að
megninu til fengist á yfirráða-
svæðum Norðurbandalagsins.
Ársskýrsla stofnunarinnar
kemur út í þessari viku. í henni
kemur fram að bændur á yfir-
ráðasvæðum Norðurbandalagsins
hafi framleitt um það bil 150 tonn
af valmúa á þessu ári, en úr hon-
um er ópíum unnið. Fram á síð-
ustu ár hefur ópíumframleiðslan í
Afganistan verið um fjögur þús-
und tonn. Frá því talibanar lögðu
blátt bann við framleiðslunni hef-
ur hún minnkað og var á þessu ári
komin niður í 200 tonn í landinu
öllu. Framleiðslan á yfirráða-
svæðum Norðurbandalagsins hef-
ur nánast haldist óbreytt.
Óttast er að talibanar aflétti
banninu í ljósi síðustu atburða til
þess að bæta fjárhagsstöðu sína.
Einnig sjást merki þess að bænd-
ur hafi aukið framleiðslu sína
upp á síðkastið, hvort sem það er
með vilja talibana gert eða ekki.
Bannið hefur komið afar illa við
bændur í Afganistan og þar með
stóran hluta landsmanna, sem
margir hverjir eiga enga aðra
tekjulind. ■
Gallar kvótakerfisins
meiri en kostirnir
Helstu vandkvæði kvótakerfis eru að það byggir ekki upp stofna
og brýtur upp félagslegt mynstur. Afnema á framsal veiðileyfa
og stjórna sjósókn með takmörkun á Qölda skipa.
ÞJÓÐKIRKJAN
471 brottskráður umfram nýskráða fyrstu
níu mánuði ársins.
Fyrstu níu mánuðir
ársins:
632 úr þjóð-
kirkjunni
trúfélacaskráninc 632 einstak-
lingar skráðu sig úr þjóðkirkjunni
á fyrstu níu mánuðum ársins en
það eru 0,3% þeirra sem tilheyrðu
henni 1. desember á síðasta ári. Af
þeim kusu 175 að vera utan trúfé-
laga, 136 létu skrá sig í Fríkirkj-
una í Hafnarfirði, 130 í Fríkirkj-
una í Reykjavík, 64 í Óháða söfn-
uðinn og 36 í Hvítasunnukirkjuna.
Þeir sem skráðu sig úr þjóðkirkj-
unni nú eru nokkuð færri en á
sama tímabili í fyrra þegar 775
skráðu sig úr henni en örlítið
fleiri en 1999 þegar 609 skráðu sig
úr kirkjunni. 161 var skráðir í
þjóðkirkjuna fyrstu níu mánuði
ársins.
Alls voru gerðar 1.172 breyt-
ingar á skráningu trúfélags í Þjóð-
skrá en það er svipaður fjöldi og
undanfarin ár. ■
SJÁVARÚTVECUR „Þegar menn byrj-
uðu að tala um að taka upp fram-
seljanlega kvóta í sjávarútvegi
spáði ég fyrir að það myndu viss
vandkvæði fylgja slíku kerfi“,
segir prófessor Parzival Copes,
sjávarútvegshagfræðingur.
„Helstu vandkvæðin sem ég sá
fyrir voru annars vegar að kvóta-
kerfið byggir ekki upp fiskistofna
ólíkt því sem menn hafa haldið
fram og hins vegar að það brýtur
upp það félagslega mynstur sem
fyrir er. Af 14 mögulegum vand-
kvæðum sem ég spáði hafa 13
gengið eftir. 14. vandkvæðið gekk
ekki eftir þar sem ekki var tekið
upp kvótakerfi í laxveiðum."
Copes segist hlynntur því að
taka upp veiðileyfakerfi með tak-
mörkuðum fjölda fiskiskipa til að
stjórna sókn í fiskistofna. Þannig
megi takmarka fjölda skipa, stjór-
na notkun veiðarfæra og stýra að-
gerðum til að efla sóknargetu
skipanna með það að verkum að
fiskistofnar verði ekki ofnýttir og
útgerð rekin með óhagkvæmum
hætti. Ef þörf þykir á að fækka
skipum enn frekar segir hann að
ríkið geti keypt aðila út úr útgerð-
iimi. Þá sé lagt gjald á þær útgerð-
ir sem áfram starfa til að standa
straum af kostnaði við kaupin,
enda skili fækkun skipa sér í meiri
afla fyrir þau skip sem eftir eru.
Eitt þeirra vandkvæða sem
Copes sér við framseljanlega
kvóta er að nær allur arður verð-
ur eftir hjá þeim sem fá kvótanum
úthlutað og selja hann svo áfram.
Þetta vill hann koma í veg fyrir
með því að veiðileyfi verði að
skila inn þegar menn hætti veið-
um. Þetta sé vissulega erfitt þar
sem um stórfyrirtæki er að ræða
enda geti þau starfað að eilífu en
einyrkjar skili inn veiðiheimild-
um þegar þeir hætta enda hafi
PARZIVAL COPES:
„Stuðningsmenn framseljanlegs kvóta bera
kerfið oftast saman við það versta kerfi
sem þeir finna. Kerfið verður hins vegar að
rökstyðja með eigin kostum. Mín niður-
staða er þó sú að gallarnir vegi þyngra en
kostirnir."
þeir þá haft tækifæri til að sækja
sinn arð. Veiðileyfið verði þá út-
hlutað að nýju og best sé að farið
sé eftir því hversu lengi menn
hafa stundað sjóinn.
binni@frettabladid.is
Kyrmtu þér klúbbirm
9.990
VINTERSPORT
Bíldshöfða 20 • 510 8020 • www.intersport.is
FIREFLY TWISTER
Buxur og úlpa.
St. 120- 170 sm.
Fleiri litir.
Kr. 9.990.-
Lögleiðing ólympískra hnefaleika:
Hnefaleikafrumvarp
flutt þriðja sinni
alpingi „Ég væri ekki að leggja
frumvarpið fram aftur ef ég teldi
ekki góða möguleika á að það yrði
samþykkt", segir Gunnar I. Birgis-
son sem hefur nú í þriðja sinn lagt
fram frumvarp á Alþingi um að
ólympískir hnefaleikar verði lög-
leiddir. Frumvarpið var fellt þegar
það var tekið fyrir á þingi vorið
2000 en endurflutt í fyrra en ekki
tekið á dagskrá í vor vegna anna.
„Mér finnst það mikil forneskja
að leyfa ekki ólympíska hnefaleika
miðað við allt annað sem er leyft
hérna. fótbolta, tae kwon do,
kumite, karate og allt annað.
Ólympískir hnefaleikar eru ein af
þeim íþróttum þar sem er hvað
minnst um meiðsli. Ég væri ekki að
flytja þetta mál ef þetta væri eitt-
hvað hættulegt. Það virðist henta
sumu fólki pólitískt að vera á móti
svona löguðu. En við erum mörg
sem stöndum að þessu úr öllum
flokkum nema Vinstri-grænum." ■
GUNNAR BIRGISSON
Flytur frumvarpið þriðja sinni. Féll á einu
atkvæði fyrsta sinni en komst ekki á dag-
skrá síðasta vetur.
Netþjónabú í
Reykjanesbæ:
Bjartsýnir
á framhaldið
netþjónabú „Það hefur ekki mikið
gerst í þessu máli síðan í sumar,
við höfum til að mynda ekkert
heyrt í bandarísku fjárfestunum
frá 11. september," segir Ólafur
Kjartansson hjá Markaðsskrif-
stofu Reykjanesbæjar, en eins og
komið hefur fram í blaðinu hefur
bærinn átt í viðræðum við ýmsa
aðila, svo sem Hitaveitu Suður-
nesja auk bandarísku fjárfest-
anna, um uppbyggingu viðamikill-
ar netþjónastarfsemi á Suðurnesj-
um. Ólafur segir að þrátt fyrir að
framvindu málsins hafi seinkað
og hryðjuverkin í Bandaríkjunum
ef til vill sett tímaáætlanir úr
skorðum séu markaðsmenn í bæn-
um bjartsýnir. „Næsta skref er að
útbúa sölugögn og kynna fyrir út-
völdum aðilum.“ ■
INNLENT
Ovenju mikil rigning var á
Akureyri á laugardag og að-
faranótt sunnudags. Það mikið
vatn safnaðist að loka þurfi
hluta miðbæjarins meðan starfs-
menn bæjarins kepptust við
veita burt vatni og bjarga því að
vatn flæddi í kjallara. Eitthvað
varð um skemmdir vegna vatns-
elgsins.
—♦—
TT'rumgerð Hafmeyjunnar,
X1 verks Nínu Sæmundsson,
verður sett upp í Smáralind. Af-
steypa verksins var sett upp í
Tjörninni árið 1959, en var
sprengt upp ári síðar.
Bresk rannsókn:
Hvers vegna
þjálfun veld-
ur vellíðan
heilsa Líkur er á því að visinda-
menn hafi nú fundið efni í líkama
okkar sem útskýrir hvers vegna
líkamsþjálfun veldur vellíðanar-
tilfinningu. Að sögn vísinda-
manna við Nottingham Tirent há-
skólann í Bretlandi gæti efnið
„phenylethylamine" átt einhvern
hlut að máli. Að því er kemur
fram á fréttavef BBC, er það efni
sem líkaminn sjálfur framleiðir,
en það hefur hingað til verið talið
tengjast líkamsorkunni, skap-
brigðum og athyglisgáfu. Rann-
sóknin birtist í tímaritinu „the
British Journal of Sports Med-
icine.“ ■