Skuld - 05.12.1878, Blaðsíða 1

S k u I d.
II. árgangr. Eskifirði, Fimtudag, 5. desember 1878 Fr. 37. (57.)
433 434 435
| Y | E R Z L U N | I
J Á ESKIFIRBI.
Hér með leyfi ég mér að tilkynna skipta-
vinum mínum, að fiskr, lý8’i tólg og
haustull verðr hjá mér til nýárs
með h a u s tkaup t í ð a v e r ð i.
Um leið vil ég mælast til, að þeir, sem
skulda mér, noti þetta tækifæri eftir
megni, til að borga mér fyrir nýár.
rp il sama tíma verðr
óhreytt verð
á öllum útlendum varningi (t. d. rúgr 9 Au.
pd., kaffi 100, hvítsikr 50, lirísgrj. 16 o. s. frv.)
vt Af öllum útlendum varningi eru hjá
mér talsverðar byrgðir (sérílagi korn,
ltol, timbr, kaffi, sykr og tóbak),
31/10. Carl 1). Tulinius.
SLMíHIiAlSAU HUGSAMR
UM
PHESTAMÁLIÐ 0G LAO
EMBÆTTISMAOA.
[Niðrl.
En utanlcyrkju, i hinu daglega lifi,
hafa prestarnir par nokkur mentandi
áhrif á söfnuðina? það mun fara
eftir kenningunni í kyrkjunni, ef pað
pá eigi er miklu hághornara.
Merkr prestr hefir fyrrr slcömmu
sagt í blöðunum, að „nótóriskir drykkju-
slarkarar og ólifnaðarmenn væru með
virktum vigðir (hér) til kyrkjulegra
leiðtoga lýðsins, og pað pótt bæði
byskup og hver maðr viti, að slíkir
menn eru óhæíir til als góðs“. Ogað
in kennimannlega staða megni eigí
einusinni að menta þá sjálfa eðrlaga,
má ráða af orðum ins sama merka
prests, en hann er að dómi byskups
vors „virðingarverðr heiðrsmaðr“ og
pví enginn skrökmaðr. Hann segir,
að í sumum prófastsdæmum muni
vera „leitun á presti, sem ekki er of-
drykkjumaðr“. Og sjálfr biskupinn
verðr að játa, að „pví miðr“ sé nokk-
uð hæft í pessu. En inn háæruverð-
ugi herra huggar sig við pað, að „guð
gefr mörgum breyzkum náð til að sjá
að sér“ (sjá Norðanf. 21/g 78). En
pótt svo sé, er pað par fyrir rétt, að
„syndga upp á náðina“ og halda á-
fram að vígja ólifnaðarmenn og slark-
ara í peirri von, að drottinn sé svo
náðugr, að láta pau teikn og stórmerki
ske, að ólifnaðarmennirnir verði „sómi
stéttar sinnar“ ? |>að er spánný kenn-
ing, enda hefir liún lítt pótt rætast
til pessa á prestum vorum! pvert á
móti, margr sá, er eigi pókti neinn ó-
reglumaðr, pá er hann vígðist, hefir
orðið pað í prestskapnum. En að
slíkir leiðtogar hafi fremr siðum spill-
andi en mentandi áhrif á alpýðu, er
hverjum heilvita manni auðsætt.
J>að er til að viðhalda pessari
stétt með pessu sama fyrirkomulagi,
að fátæk alpýða geidr árlega hérum-
bil prj ár kr ónur fyrir nef hv ert,
eða eftir pví sem kand. Indr. Einars-
syni reiknast 221, 833 Kr. ’), og mun
pað eigi vera of hátt tiltekið. Og nú
koma prestarnir og vilja fá meiri laun.
|>að var nú við að búast. J>eir pykj-
ast hverum sig jafnsnjallir sýslnmönn-
unum — og eru pað kannske líka —
og pví vilja peir komast upp á sama
krambúðarborðið og sýslumennirnir. —
En satt að segja, prestastétt vor er
— eins og hún nú er — mjög lítils
1) Auk þess, sem kyrkjurnar kosta; en
hann ætlar hverri kyrkju 75 Iír. um árið að
meðaltali.
virði, og eigi nærri pví pess virði sem
til hennar er kostað nú, auk heldr
meira. — Mér er nær að halda, að hún
sé einskis virði; pví gagn pað, er sumir
prestar gjöra, vegr varla meir en upp
ógagn pað, er aðrir stéttarbræður peirra
gjöra, og fjöldi presta er gagnslaus. —
Prestastéttin er, eins og hún er nú, til
niðrdreps bæði sjálfri sér, allri trú og
sönnum kristindómi. |>etta j áta margir
góðir og merkir menn, lærðir og leikir,
prestar og aðrir.
Eina ráðið til að bæta úr pessu er,
eins og svo margir liafa fundið, að
aðskiija ríki og' kyrkju, enda liafa
pau ekkert saman að sælda. J>að tjáir
eigi að lögbjóða mönnum vissa trú.
Trúin er helg eign hvers eins, er eng-
inn fær frá lionum tekið. Trúarbragða-
frelsið á sér í rauninni eigi stað hjá
oss, nema á pappírnum, meðan ríkis-
kyrkjan er við líði og pjónar hennar
eru kvaddir af kóngi og stjórn hans,
og peim er boðið að kenna vissar
kreddur. — Ið eina rétta er pví að
afhenda söfnuðunum kyrkjurnar og
eignir poirra, jafnaeignunum eftir réttu
lilutfalli milli safnaðanna og láta pá
svo sjálfa sjá sér fyrir prestum og
launa peim eftir samkomulagi. — Ég
er viss um að breyting pessi yrði jafn-
vel í launalegu tilliti liagr fyrir prest-
ana, enda væri pað sómi hvers safn-
aðar, að fara vel með prest pann, er
hann sjálfr liefir kosið. J>á gætu og
tveir söfnuðir sameinað sig um að
halda einn prest, par sem pví yrði
við komið, og gæti pað orðið söfnuð-
unum talsverðr léttir. — J>ar á móti
virðist pað eigi vera nein siðferðisleg
9. Desember
1878.
[Eftir þýzkum blöðum].
[Niðrl.] ---
Nú var sýnd fullnustu-raun pess, að
fundinværi nýjung sú, er merkilegust
hefir orðið á pessariöld; og skyldi lýsa
áhrifum peim, er pað hafði ápá, ervið
voru, pá er eigi ofsagt, að peir stóðu
allir sem prumulostnir. — Yerzlunar-
ráðið varð heldr sigrbrýnn á svip, en
hinir pyrptust allir að inum unga
manni til að spyrja hann skýringar.
— Eg verð enn að biðja yðr um,
að lilýða á mig eitt augnablik, mælti
hann. J>að eru ekki málmefni ein,
sem málmpráðr minn hefir áhrif á. Ég
get alt að einu vel gjört stólinn parna
pyngdarlausan, og pegar ég hefi brugð-
ið præðinum um brjóst mér er ég
sjálfr orðinn pungalaus, og pyrði að
hoppa ofan af ráðhústurninum beint
fyrir augunum á ykkr. J>ó get ég
eigi veitt ykkr pá ánægju að gjöra
pessa tilraun síðustu opinberlega að
sinni; en samt skal ég sýna ykkr nokkra
raun pess hér í kvöld.
J>að var nú komið inn með stór-
an stiga í stofuna, en húnvar afarhá
undir loft. En jafnsnart sem pjónn-
inn, er með stigann kom, var farinn
út aftr, steig nýjungar-maðrinn upp í
hæstu rimina og stökk út paðan og
sveif hann svo liægt og rólega niðr á
gólf eins og fjöðr í vindblæ.
— J>ér sjáið nú, herrar, tók liann
aftr til máls, live ópekt náttúru-öfl
geta enn orðið lögð undir mannlegt
vald. J>ér kastið svo forvitnisaugum
á málmpráðinn, að ég ræð pað af pví
að pér hyggið ið liulda afl liggja [
honum. En pó er eigi Svo, sem pér
hyggið, pví práðrinn er að eins hjálp
ar-verkfæri. Ef pér óskið pess, skal
ég Pegar í dag eða á morgun fara
með ykkr til Kíls eða Vilhjálmshafn-
ar og sýna yðr í stóru. hve feykilega
mikið gagn má hafa af pessari nýjung
rninni. Eg skal vefja stálpræði, sem
eigi er gildari en seglgarn, utan um
stærsta brynskip J>ýzkalands, „Yil-