Skuld - 13.01.1882, Qupperneq 3

3
ur ekki; um það er til þessa ekkert kunnugb.
Höf. er kænn á útúrdúra. Hvað kemur spítala-
gjaldið 1880 (o: af því, sem afiaöist 1879) við
spítalagjaldinu 1881 (o: af því, sem aflaðist
1880? Ekki meira en kötturinn sjöstjörnunni.
En þótt Bessastaða-Grímur sje ófróður um afl-
ann 1880, þá vita [>að flestir aðrir en hann, að
á þv ári fluttu Norðmenn út um 100,000 tn.
síldsr frá Islandi (eftir opinberum skýrslum
stjómarinnar í íoregi, prentuðum í mörgum
nor&um blöðum). En þá getur og hver mað-
ur ^eð, að áætlun mín- um gjaldið (25,000 kr.)
er é góðum rökum bygð.
þ>ar sem höf. ggir að 1880 hafi spítalagjald
úr Jáðum Múlasýsum numið að eins 789 kr.
30 au., þá getur þetta ekki rjett verið, nema
því að eins að sýsumennirnir þar hafi stórlega
vairækt að innheiáta gjaldið. Úr Suður-Múla-
sýlu einni mun þa1 ár hafa verið út flutt 1600 til
2(00 tunnur síldarif Eskifirði, og mundi spítala-
gáld af því nemr 4—500 kr. (þetta var fyrsta
á', sem þar var síld veidd). Af Seyðisfirði
’íoru 3 gufuskipsfamar ogmargir seglskipsfarmar
juttir út það ár,eða með öðrum orðum mörg
lúsund tunnur. Svo að þótt ekkert tillit væri
íaffc til spítalagjads af neinu nema síld (og er
oó gott aflaplássí Múlasýslum einnig að öðru-
leyti), þá hlyti spítalagjald að eiga að vera
margfalt meira ð þetta.
Jeg verð þv að ætla að mjer sje óhætt
að fullyrða, að annaðhvort sje hjer feykilegt
mishermi (ósanifidi) hjá höf., eða þá að megin
spítalagjalds í Ijúlasýslum hefir af einhverjum
ástæðum ehki veið innheimt. Sje svo, er von-
andi að landstjtrnin gjöri gangskör að því, að
grafast eftir, bversu á þessu stendur, svo að
landsjóður veri ekki prettaður um gjald það,
er honum ský uslega ber.
Jón Ólafsson.
Heiinskringla.
(Smáreinir frá öllum löndum).
— Gambetta bfir fengið nýtt «organ» «Varis».
— Nú er fari^aðtaka hjer upp rafmagns-Ijós,
skrifar «DagsAv.» 3. okt., í ýmsum húsum,
bæði einstakra manna húsum og opinberum
^yggÍHgum. þnnig er verið að leggja slík Ijós
í »Landmandsknken«, sem á að uppljómast af
50 ljósum.
— í byrjun október-mánaðar í haust var
í Char (í Sch’eiz) haldinn mikill fundur af
sósialistum. Mittu þar fundarmenn frá Schweiz,
Pyzkalandi, Ungrn, Eússlandi, Pólen, Danmörku,
Englandi, Belgí, Hollandi, Frakklandi, Norður-
Ameríku og Brsilíu.
— I apríl næskomandi ætlar Sjahinn af Per-
síu að heimsæla Eússakeisara í Pjctursborg og,
ef til vill, fleiri hirðir í Norðurálfu.
— I 26 af Baidaríkjunum (þar eru als 38 ríki,
auk 10 fylkja) .ru 390 konur, sem hafa at-
vinnu sem Jækiar og hafa próf í þeirri fræði.
Ilestar eru í Massachusetts, New York og
Pennsylvaníu.
Ameríkumein eru miklir ferðamenn, í sum-
ar, er leið, hala minst 100 000 Ameríkumenn
verið á ferðalagi í Norðurálfu.
— 22. þ. m. (jan.) er afmælisdagur ins mikla
skálds Byrons og verður þann dag afhjúpað
líkneski hans í Missolunghi.
Landsbókasafnið.
fegar alþingi í sumar veitti fje til að setja
fastan bókavörð við landsbókasafnið og veitti
safninu ærið fje til árlegra bókakaupa, þá var
það í því skyni gjört, að safnið yrði eigi lengur
dauður fjársjóður, heldur gæti komið sem flest-
um að sem beztum notum. Með því verður
það öllu landinu að notum, að fræðimenn þeir,
sem til ná, geti notað safnið, og á það að bera
landinu aftur ávöxt i gegn um pá.
Nú er það vitaskuld, að þeir sem safnið
\æru líklegastir til að nota, svo sem kennendur
inna ýmsu mentastofnana hjer, stúdentar á
skólunum o. s. frv., hafa allir helzt tíma af-
gangs sínum sjálfsögðu störfum síðari hlut
dagsins. Yfir höfuð munu allir þeir, sem eitt-
hvert fast starf hafa eða einhveiju eru bundnir,
veia helzt störfum bundnir fyrir miðdegis-
verðartíma. pað kom og til umtals í fjárlaga-
nefndinni, að sjálfsagt væri að safninu yrði
haldið opnu siðari hlut dags; það var og víst
að þaö var afráðið, að nefndin ljeti þetta í Ijósi
við landshöfðingja á prívat-viðtalsfundi, og minn-
ir oss fastlega að það væri gjört.
Vjer höfum nú síðan nýárið orðið þess á-
skynja, að þessu er ekki þannig hagað. Safnið
kvað eiga að vera opið fyrri hlut dags (engum
ei auglýst neitt þar um, ekki svo mikið sem að
biöðunum sje tilkynt þetta), en harðlæst síðara
hlut dags. J>essi ákvörðun gjörir nálega öllum
þeim, sem safnið vildu og þyrftu helzt að nota,
því nær ómögulegt að nota það, og als ómögu-
legt að nota það á þanu hátt, er söfn er hag-
kvæmast að nota, það er með því að sitja á
lestrarstofunum, t. d. fyrir þá, sem nota þurfa
bjálparmeðul safnsins við ritstörf.
Ijer leyfum oss að vekja athvgli stjórnar-
nefndar safnsins og yfirstjórnar þess (stiftsyfir-
valda og landshöfðingja) á þessu, og ímyndum
vjer oss að ekkert geti verið í vegi fyrir að
taka svo sanngjarna ósk til greina, sem þá, að
hafa safnið heldur opið síðari hlut dags.
Óinnlieimt spítalagjald.
f>að koto fram í áskorunum til alþingis í
sumar úr báðum Múlasýslum, að síld hefir
veiðzt þar um mörg ár (11 — 12 áij, án þess að
sýslumaðurinn (mestan tímann inn nafntogaði
skörungur og vitsmunamaður hr. P. Böving)
hirti um að heimta inn spítalagjald af henni.
Alþingi skoraði nú í sumar á landsstjórnina að
sjá svo um, að gjald þetta yrði inn heimt, og
er vonandi að landsstjórninni gleymist það ekki.
Að minnsta kosti ætti blöðunum að vera sjálf-
lnigað að minna af og til á þetta mál, svo það
falli eigi í gleijtnsku. Gleymskan er yfir
höfuð kostbær hlutur í landsstjórnarefnum.
Ný lög.
1. 4. Nóvbr. f. á. Fjáriög fyrir árin /SS2 og
18S3.
2. 4. Nóvbr. f. á. Fjáraukalög fyrir árin 1878
og 1879.
3. 4. Nóvbr. f. á. Fjáraukalög fvrir árin 1880
og 1881.
4. 4. Nóvbr. f. á. Lög um endurborgun á
skuldum landssjóðs. («Allar leigur af skuld
nokkurra hreppa í Snæfellsnessýslu ...sem
óborgaðar voru 31. Desbr. 1879 ... 1477
kr. 44 Au. skulu gefnar upp, en skuldin
sjálf 3551 kr. 68 Au. ásamt leigum frá 1
Jan. 1880 sje greidd að fullu með 6°/o árl.
á næstk. 28 árum. — Sömul. skal sýslu-
nefnd Borgarfjarðarsýslu endurgjalda eftir-
stöðvar af kostnaði ... til útrýmingar fjár-
kláðanum 955 kr. 19 Au. með 6% á ári í
28 ár»).
5. 4. Nóvbr. f. á. Lög um útflutningsgjald á
fiski og lýsi o. ft. («l.gr. Af öllum fiski og
lýsi, sem flyzt út í skipum, sem afgreiðast
frá einhverri höfn á íslandi, eða frá eða í
skipum, sem hafa um hönd síldarveiði í
fjörðunum og við strendurnar, eða sem
leggjast viðl akkeri innan þeirra takmarka
á sjó, þar sem landhelgi er, til þess að fiska
á bátum, skal greiða útflutningsgjald, hvort
sem fiskurinn er verkaður í landi eða flutt,-
ur út á skip óverkaður.
laki flskiskip stöðvar við strendurnar
eöa í fjörðunum, til þess að reka fiskiveið-
ar þaðan, skal skipstjórnarmaður þegar í
stað tilkynna það lögreglustjóranum þar á
staðnum, og skal láta til geymslu hjá hon-
um skipaskjölin, þangað til skipið fer það-
an, hvort beldur til annara fiskistöðva lijer
eða alveg burt frá landinu, eftir að veiði-
skapuum er lokið á hverjum stað sem er.
2. gr. Útflutningsgjaldið skal greitt eins
og hjer segir:
1. af hverjum 100 pd. af saltfiski eða hert-
um fiski........................lOau.
2. af fiski, sem flyzt út hálfhertur,
saltaður eða nýr, af hverjum 100
fiskum..........................20_____
3. at bverjum 100 pd. af sundmaga 30 —
4. af bverri tunnu af hrognum . . 15 —
5. af síldartunnu (108 pottar) í hverj-
um umbúðum sem bún flyzc . 25 —
6. af hverri tunnu lýsis .... 30 —
7. af laxi, hvort heldursöltuðum, reykt-
um eða niðursoðnum, af hverjum
100 Pd........................30 -
8. af öllurn fiski niðursoðnum öðrum
en laxi. af hverjum 100 pnd. . 10 —
Af minni pörtum en helming af þeim
vöruupphæðum, sem nefndar voru, skal
ekitert gjald greitt, en af helmingnum og
þar fram yfir skal. goldið eins og af fullri
upphæð.
Sr‘ Gjaldið skal borgað, áður en skip
þaö, sem í blut á, er afgreitt frá þeirri höfn,
sem það leggur af stað frá, hvort heldur
til annara veiðistaða bjer eða fer burt frá
landi, til sýslumanns eða bæjarfógeta í því
lögsagnarumdæmi, er skipið leggur frá, ann-
aðhvort í peningum eða ávísunum á verzl-
unaihús í lvaupmannahöfn, er gjaldheimtu-
maður tekur gilt.
Sjerhver sá, sem sendir á stað með skipi
fyrnefndan fiskiafla, er skyldur til að fá
tjeðum embættismanni í hendur staðfest
endurrit af farmskrám þeim eða öðrum
hleðsluskjölum, sem skipinu fylgja. J>ar að
auki er skipstjórnarmaður á hverju skipi,