Skuld - 24.02.1882, Blaðsíða 4

16
&vona út í bJáinn, án þess að tilgreina nokkra
ástæðu; hann verður að fyrirgefa mjer, þótt jeg
ekki trúi honum, þegar hann talar út í blá-
inn og ástæðulaust.
4., sje það enginn vanhagur fyrir Jandið, a<)
menn sendi tillög sín tU Danmerkur, því þeg-
ar tillögin sjeu reiknuð svo lágt sem verða má,
til þess að stofnunin geti staðizt, þá megi búast
við, að frá henni gangi jafnmiklir pcningar til
landsins eins og til hennar frá landinu. En
er nú þetta, þótt það væri satt, nokkur ástæða
fyrir oss íslendinga til að nota fremur lífs-
ábyrgðarstofnunina í Danmörku en aðrar lífs-
ábyrgðarstofnanir, er gæfu oss sömu kjör og
in danska, eður jafnvel betri? Nei, els engin
fetta ofangreinda hjá höfundinum gæti
aldrei sannað annað en það, að það væri eigi
til neins fvrir oss, að vilja koma hjer á inn-
lendri lífsábyrgðarstofnun, meðan vjer gætum
fengið þau kjör hjá einhverri útlendri lífsábyrgð-
arstofnun, að jafnmiklir peningar ganga frá
henni til landsins, eins og til hennar frá Iand
inu; en þessi kenning er rammskökk, því við
hverja lífsábyrgðarstofnun eru menn, er þjória
að henni, og verða að hafa kaup, þar að auki
getur stofnunin haít fleiri útgjöld ; en til als þessa
kostnaðar verður stofnunin að hafa tillit, þegai
hún er að reikna út tillögin, hve há þau skuli vera;
hafi hún ekki tillit til þessa kostnaðar, fær hún
eigi staðizt. Til hverrar útlendrar lífsábyrgð-
ar-stofnuuar, sem vjer því snúum oss, verðum
yjer ætíð að borga vorn skerf af fyrrtjeöum
kostnaði, er gengur til að lauria embættismönnum
hennar, o. s. fr.; og væri eigi betra, að þeim
peningum væri evtt til manna, er þjónuðu við
lífsábyrgðar-stofnun í landinu sjálfu, en að láta
þá ganga útúr því, án þess að fá nokkuð í aðra
hönd fyrir þá? þetta vona jeg að inn heiðraði
höfundur sjálfur hljóti að sjá. Eður til hvers
skyldu aðrar þjóðir vilja koma á Iífsábyrgðar-
stofnunum hjá sjer, og eigi láta sjer lynda, að
landsmenn sínir notuðu einhverja útlenda, eí
þær eigi álitu það betra eða hagnaðar meira
fyrir þjóð sína, að hafa stofnuriina inlenda?
Hver þjóð, sem vill vera þjóð út af fyrir sig.
og ekki hefir skrælingjahugsun, leitast við, að
koma á fót hjá sjer öllum þeim stofntinum, ei
efla mega framfarir hennar bæði í andlegan og
líkhamlegan máta, og það er í sannleika sorg-
legt, að nokkur fulltrúi þjóðar vorrar eða al
þingismaður skuli prjedika, að vjer íslendingar
eigi þurfum þessa við.
Annars get jeg frætt inn heiðraða höf-
und á þvi, að það mun, eins og eðlilegt er, ár-
iega ganga frá embættismönnum hjer á landi
til lífsábyrgðarstofnunarinnar í Danmörku tals-
vert meira fje, en frá henni til ekkna þeirra.
x + y.
( giftast; Hj.r. 1,33 og 37; Aj.r. (3,62); öring-
ur (Hj.r. 1,49; Aj.r. 3,39); þjenti (Aj.r. 1,20; f.
þjónaði); reisa (1,37; 5,58; f. ferð); að forma (4,
12; f. byrja); jakt (4,17; f. veiði); drífa (5,53; f.
reka); þvinga (6,4); og ótal fleira. Víða finnast
°g rangar orðmyndir og afbakanir: legið (f. lög-
unnn (!); Hj.r. 1,6); ýrs (f. ýs; Hj.r. 1,16; Aj.r.
1,38); freyri og jór eru þau orð, sem þeirn geng-
ur eifiðast með að hneigja rjett, enda ber ekki
við, að þeir detti ofan á rjettu myndirnar; þær
eru: freyr, frey, freys, frey (freyjar, freyja, freyj
um freyja, sem anuars er varla til í flt.); jór,
jó. jós, jó, jóar, jóa, jóurn, jóa, þ. e. r má hvergi
hafa, nema í nefnifalli eintölu. Frey (f. Freyju,
Hj.r. 1,32) er óleyfilegt með öllu; knerum (f.
knörrum; 4,52), til þess að ríma það við ..hjer
um». Lr Aj.r. hristir (f. hristi, 1,25) föðurs (f
fööur, 1,27) rjeði (f. rjeð, 1,59); svelnir?! (2,11
2,11; 2,29; 6,65); orðsök (f. orsök; 3,39) á ekk
ert skflt við orð; vakt! (f. vakið; 4,17), til þess
aö fíma Það við jakt! njerði (f. nirði; 4,55); þaö
er mjer gáta, hvernig menn fara að hafa þessa
vitlausu mynd; eða segja menn bjerni f. birni?
ekki að minni vitund; Ileira nenni jeg eigi að
til tína. Setningaskipun er víða flókin og ó-
greið; hver les t. d. Hj.r. 1,14 ín þess að brosa
"Dyggð elskandi, hyggjuhrein, — Hvar má slíka
linna? — ung, hvar banda eygló skein
ást kveikjandi í hverjum stein»!
Klámfengin og dónaleg orðatiltæki eru þeir
hvor um sig eigi ragir viö í viðlögum; sjá ina
djúpu rannsókn á næturstað Hjeöins hjá Skiidi
'karii (Hj.r. 27—31); smbr. Hj.r. 4,10 og Aj.r
2,36 og 43, sem er frámunalega Ijótt.
Smekklausar smásetningar og efnislausar
eru eins margar og hár á höfði manns. Prent-
un og pappír er i meðallagi; prentvillur i Hj.r
fáar, enn því fleiri í Aj.r.: n f. u og u f. n
[sundurslitin orð (hroða legu 2,11; ó virðinga
3,39) önnur felld saman (innaglens og ormur-
beris 6,77) o. s. frv.j
Jeg hef nú hlífðarlaust tekið fram höfuð-
gallana; reyndar eru rímurnar, hvor fyrir sig
einn stór galli; dæmin eru tekin þau, sem lágu
hendi næst, án úrvals. Að minni hyggju ei
ekkert varið í rimur þessar í neinu tilliti, nema
ef vera skyldi, að þessar Iínur hefðu einhver á-
hrif á höfuudana, heldur til góðs enn ílls; jeg
rekki þá ekkert, og rita þetta ekki af kala til
þeirra, heldur þess konar rírnna, sem þessar
eru, sem eru óþverri I bókmentum vorurn ls-
lendiuga; þaö muudi gleöja mig, ef jeg sæi
síðar annað betra og skáldlegra eftir ina heiði
uðu höfunda.
(Niðuil. síðar).
reki hefir verið í haust og vetur hjer í sýslu,
og eins í Skaptafells og Árnes sýslum, mest
köntuð trje, en flest meira og minna smogin.
— Líka hefir verið hjer í sýslu nokkuð krank-
samt í vetur, en lítill manndauði, og enginn
merkur maður dáið. — Engar eru hjer poli-
tiskar hreifingar og engin fundarhöld, og sjer
3að á, að hr. E. Gunnarsson er ekki á ferð,
n’í færn m°nn þó að koraa sarnan til að
ræða um verzlunina og kannske fleira.
Safn af gildandi lögum.
Með landshöfðingjabrjefi 27. jan. þ. á. (sjá
Stjórnartíð. 1882, B, 4. bls.) er samkvæmt með-
mælum stiftisyfirvaldanna þeim alþingismönnum
Jóni ritstjóra Ólafssyni og Júni landritara
lónssyni af fjenu til vísindalegra og verklegra
fyrirtækja veittur styrkur til að gefa út safn
af gildandi lögum fyrir land þetta, og ætla
þeir að byrja á að gefa út lagaboðin frá inum
síðustu ártugum á undan inum eldri lögum.
ðleö því útgefendurnir hafa I huga að byrja
útgáfu safus þessa í vor, eru þeir, sem vihlu
gjörast áskrifendnr þess, beðnir að láta annan-
hvorn útgefandann vita það með fyrstu póst-
ferðum. — Að öðru leyti visast til boðsbrjefs
þess, er mun verða sent útsölumönnum blaðs
þessa, fyrir utan nœrsveitirnar, og mörgum
öðrum.
IIin blööin.
«ÍSAFOLD>. IX, 1. kom út 14. jan. Eflli:
Arsyfirlit. — lAfsábyrgð og lífeyrir. — JJm fram-
rœslu. Fáemar spurningar. — Veðrátla í
Reykjavík í desbr. — Auglýsingar. ----- Nr. 2., 7.
f< hr Eflii: Ið sunnlenzka síldveiðifjelag. —
Uin breyt. A lögum um tekjuskati. — Stjárnar-
tiðindi. Auglýsingar. — Aeðanm.: Varnarrit
ilagnúsar etazráðs Stephensens -- Nr. 3., 14.
febr. Efni: Svar til «Jónso í «Skuld« um kirkj-
una í R.vík. — Um búnaðarháttu og búnaðar-
skóla-stofnun. — PrestaköU - Auglýsingar.
"NÓÐÓLFUR'., XXXIV., I. kom út 1G.
/an. Eím: Arsyfirl.it. — Tiðarfar. o. fl.—
ðöfn landsins. — EUiðárnar. — Leiðrjetting.________
■'Vtir til. «Nokkurra StrandOsýslubúa *.— Veðr-
atta í R.v<k i des. — Auglýsingar. = Nr. 2.)
G. febr. Eflli: Nýjar bcekur. — Skjöl til upp-
týúngar Elliðánnáli IV. — Augl. um sildveiði-
fjelag. — Mannatái. — Veðrátta i R.vik i jan.
Auglýsingar. = Nr. 3., 21. febr. Eflli:
Rrjef úr Eyjaflrði (frá A. U). — Svar til
Austanvjera» um vinnuhju — / skummdeginu
sáfmur). Augtýsing. —
^ li o-1 ý s i n o- a r*
TIÍJ SÖLU: Enskur kvennsöðull, nýlegur, vel
um vandaður. — Kitstj. »Skuldar» vísar
a seljanda,
B ó k íii e n t i r.
(Framh. frá bls. 12). Málið er mjög víða
óhreint og dönskuskotið, og einkum í Ajaxr
£anki (Hj.r. 1,7); þenkir (Hj.r. 2,11; Aj.r. 1,
57; 2,12; 3,5; 5,58) hvar (= þar sem; Hj.r. 1,
14; Aj.r. 6,44); «svoddan» er uppáhaldsorð þeirra
beggja og er því víða haft; sömnfeiðis par, sem
er ekkert mál; makt (Hj.r. 1,31; Aj.r. 5,52) ekta
Brjef af Rangárvöllum, V* ’82.
Hjeðan er það helzt að frjetta, að þessi
vetur er einhver sá umhleypingasamasti og úr-
komumesti, og hefir fjenaður horast mjög, þar
sem ekki hefir verið gefið, og sagt er að hross
muni komin að falli í Landsveit, og er það
ekki ónáttúrlegt þar sem ekkert gras var upp
úr jörð í sumar, sem leið, en fjenaður verður
að lifa og deyja á jörðinni, því þar getur svo
að segja enginn líknað. — Fjarska-mikill trjá-
|UL LEIGU: Tvö herbergi með rúmstæði og
. húsbúnaði. — Ritstj. »Skuldar» vísar á
Kigjanda.
rIUL LEIGU ÓSKAST: 3 herbergi (eða 4)
I með eldstó frá 1. eða 14. maí. — Ritstj.
"Skuldar» vísar á lysthafanda.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
Jón Olafsson, alþingismaður.
Prentnð hjá Einari pórðarsyni á hans kostnað.
Næsta blað 4. raarz.