Skuld - 22.07.1882, Blaðsíða 2

70
er leið. |>að var svo ljdmandi fallegt, að það
á skilið að geymast á varanlegri stað, en í
dálkum blaðs. Sú frelsisþrá, sem lýsti sjer í
því, var fullur vottur þess, að H. skortir ekki
tilfinningu. — |>á er loksins eftir flokkurinn
«Norður fjöll», ferðakvæði eftir Hannes. Eitt
af þeim: «Sprettur» hefir áðurstaðið í «Skuld».
fessi kvæði eru öll svo fögur, og hvert hefir
svo mikið til síns ágætis, að vjer gefumst upp
við að lýsa þeim, eða taka eitt fram fremur
öðru. Vjer getum að eins sagt við lesandann:
Lestu þau! Lestu þau ö 11! f>egar þú ert bú-
inn að því, þurfum vjer ekki að biðja þig, að
lesa þau á ný. f>að munt þú sjálfkrafa gjöra
aftur og aftur! Vjer óskum að skáldið hefði
ráð á, að vera oft á ferð og ferðast víða!
Aldrei höfum vjer fyrr sjeð mann áHann-
esar aldri byrja eins efnilega sem hann. Veiti
það hamingjan að framhaldið megi svara til
byrjunarinnar!
Að endingu eitt orð! Að vjer fögnum
«Verðandi» svo vel, er ekki af því, að vjer met-
um ekki fyllilega vor eldri og viðurkendu skáld.
f>að er engan veginn á þeirra kostnað, að vjer
hælum því nýja. En «Verðandi» er vottur
nýrrar stefnu — vottur þess, að vor upprenn-
andi skáld eru börn samtíðar vorrar á Norður-
löndum. f>að er heldur eigi svo, að vjer tök-
um þessa stefnu fram yfir ina eldri. En vjer
verðum að auðugri, er vjer fáum hana líka í
skáldskap vorum og bdkmentum. Vjer erum
eins og blómsturelskarinn, sem gleðst yfir að fá
nýja tegund blóma í garðinn sinn, ekki fyrir
það, að hann endilega taki nýja blómið fram
yfir þær tegundir, er hann á þar áður, heldur
af því, að garðurinn prýkkar við, að auðgast af
nýjum tegundum. Vjer missum ekki ið eldra,
þótt það nýja bætist við.
Og svo — það er kann ske veikleiki —
svo unnum vjer alt af því, sem ungt er.
j. 6.
Möðruvallaskóliiin.
[Niðurlag].
Pj lgiskjöl.
I.
Matarlisti:
Morgunmatur: Á sunnudögum og laugardög-
um: ósmurt, dekkað borð: brauð
og smjör, kjöt eða slátur, ost-
ur eða rullupilsa með, kaffii á
eftir. — Á þriðjud. og fimtud.
sama, nema harðfiskur enginn.
— Á mánud., miðvikud. og
föstudögum: grautur og mjólk.
brauð og kjöt, rullupilsa og
ostur með; kaffi.
Miðdegisverður : Sunnud: sætsúpu, og steik eða
karrí eða rapí á eptir, kartöfl-
ur og þurt brauð með. —
Mánud: baunir og kjöt. —
f>riðjud.: mjólkurgrautnr, fisk-
ur á eftir með kartöflum og
smjöri; þurt brauð. — Miðvikd:
kjötsúpa og kjöt. — Fimtud.:
mjólkurgrautur; fiskur á eftir
með kartöfium og smjöri; þurt
brauð. - - Föstud.: sætsúpa,
karrí eða annar kjötmatur,
þurt brauð. — Laugard.: kjöt-
súpa eða baunir, kjöt. — Alla
daga kaffi á eftir.
Kvöldverður: Smurt ofnbrauð með kjöti og
osti eða rullupilsu. Te með.
Sama alla vikudaga.
Undir skrifaðir: M. B. Blöndal. Jónas Jónsson.
Jón Guðmundsson. G. Guðmundson. Mattb.
[brytinn]. Ólafsson. Björn Björnsson.
[skólapiltar].
II.
Matur allur sje hreinn og þokkalegur.
Maður sje við hvert borð, sem sæki mat, þeg-
ar hann vantar. f>ann mann leggi bryti til*
Hver fái eins og hann þarf án eftirgangsmuna
Ekki má bryti breyta neitt útaf matarlistanum
án samþykkis pilta.
[Undirskrifaðir þeir sömu, sem undir mat-
arlistann, og bryti þar með].
III.
Að matarsamningur sá, er vjer lærisveinar
Mörðruvallaskóla gjörum við Jón bónda Guð-
mundsson á Möðruvöllum 24. nóv. næstliðinn
hafi oft og í mörgu verið rofinn af Jóni bónda
Guðmundssyni, vottum vjer hjer með.
f>enna framburð erum vjer reiðubúnir að
staðfesta með eiði ef þörf gjörist.
Möðruvöllum 14. maí 1882.
Jón Hallgrímsson. Jón Blöndal.
Guðmundur Ögmundsson. J. Jónsson.
Jósef Jakobsson.
IV.
Lj^sing á mat, sem Jón bóndi Guðmunds-
son á Möðruvöllum hefir útilátið »lærisveinum
Möðruvallaskóla fyrri part vetrar 1881—82
eður fram til 22. janúar sama vetur.
Til miðdagsverðar höfðum vjer oft fisk og
var hann oft mjög úldinn og óþrifalegur og
bar við að maðkur fannst í honum á borði; til
viðbitis fiskinum höfðum vjer vonda sósu.
Stundum höfðum vjer kjötsúpu og kjöt;
Jíktist það meir kjöti af hordauðu fje en baust-
skornu, enda seldi Jón bóndi flesta sauði sína,
en keypti svo aftur rýrðarkindur í staðinn.
Kihdur þessar voru fluttar dauðar heim til
hans og var kjötið þannig oft illa verkað. Til
viðbótar þessum aðkeyptu kindum slátraði
hann heima rýrðarfje; kjötið var oft fram bor-
ið hárugt, morkið og óhreint Og súpan, sern
það var soðið í, mjög illa verkuð. Stundum
höfðum vjer saltaða ísu úldna og brædda tólg
práa með. Til kveldmatar höfðum vjer oft
brauð soðið í floti; það var venjulega mjög
vont á bragð og stundum jafnvel vond lykt al
því! Til morgunverðar höfðum vjer brauð oft
itla bakað og tnyglað, kjöt oft eins verkað og
áður er ávikið, iisk magran og myglaðan og til
viðbitis fiot, tólg og smjer, sem stundum var
svo súrt uð naumast var etandi, stundum
grœnfiekkótt af gráða oft óhreint og hárugt.
Katfi hefir optast verið mjög vont, líkast
því sem það væri að mestu leyti tilbúið úr
exportkaffi.
Brauð höfum vjer nokkrum sinnum fengið,
sem steinolíubragð hefir verið að.
* Neyzluvatnið hefir verið tekið úr læk, sem
fellur niður túnið fyrir sunnan skólahúsið; sunn-
anvert við lækinn; nokkra faðma frá honum á
ofanverðum vellinum, stendur fjós og hesthús
skólastjóra og þar fram undan mykjubaugur stór.
í vetur lagði svell frá haugnum að læknnm, og
þegar því hlákur komu og vatnsrensli, rann
mykjulögurinn frá haugnum í lækinn; einnig
var hestum vatnað í læknum og safnaðist
þannig hrossatað við lækinn og á farvegi hans,
sem síðan þiðnaði og lenti í lækinn. 1‘annig
höfum vjer verið látnir eta og drekka upp-
leystan saur í vatninu.
Kvöld og morgna höfum vjer haft glasa-
lausa steinolíulampa til að lýsa oss víð borðin
og hefir því stundum verið hálfdimmt af
ljósreyk.
Að þetta framanskrifaða sje í alla staði
satt og rjett, það vottum vjer undirskrifaðir.
Möðruvöllum 14. maí 1882.
Jón Hallgrímsson. Jón Jónsson. Jón Blöndal.
Guðm. Ögmundsson. Jósef Jakobsson.
— Vjer höfum álitið skyldu vora að synja
ekki framanritaðri grein upptöku í blað vort.
En vjer erum alveg ókunnugir málinu sjálfu,
og getum því eigi um borið, hvað satt er eða
hvort nokkuð er ofhermt í greininni. Á því
verða þeir, sem undir vottorðunum standa, að
bera ábyrgð. En það er kunnugt, að miklar
sögur voru f'arnar að ganga út um land um ó-
samlyndi pilta og skólastjóra á Möðruvöllum,
og þegar svo var, gátum vjer eigi annað álitið,
en að öllum málspörtum mætti í rauninni vera
meiri þægð f, að þetta kæmi fram á prenti op-
inberlega, svo að tækifæri gæfist á, að bera það
aítur, sem osatt kynni að vera. Við skugga
getur enginn barizt og þannigekki heldur hrak-
ið sögur, sem fara í sendibrjefum og munn-
mælum. Piltar hafa nú sagt sína sögu hjer;
en skólastjóri hefir enn eigi skýrt frá rnálinu,
og á meðan þekkir maður ekki nema aðra hlið
þess. [>essu álítum vjer siðferðislega skyldu
vora að vekja atbygli lesenda á, svo þeirfelli eigi
ofhraðan dóm á málið. Vjer viljum geta þess,
að vjer höfum heyrt, að skólastjóri hafi tekið
pilt, sem aivarlega veiktist, til hjúkrunar i sín
eigin herbergi, með því hann hafi talið húsrúm
það, er sjúklingum er ætlað á skólanum, ófært
til sjúkrahúss. Oss virðist að þessu hefði eius
vel mátt á loft halda, af því pað er skólastjóra
til sóma, eins og hinu, sem síður kynni að vera
það. Hvað neyzluvatnið snertir, væri æskilegt að
piltarnir hefðu upplýst það, hvort kennararnir
bafi sjálfir átt við betra að búa en piltar. Hafi
eigi svo verið, þá mun marga furða, efalt er ó-
ýkt í vatnssögunni. En semsagt:vjer þekkjum
ekki til sjálfir, en bendum að eins á þetta.
En annað er það, sem vjer viljum vekja
máls á út af þessu efni, því það er oss ljóst;
og það er það, að það er mjög óhagkvæmt,
hver ágreiningur sem upp kann að koma, að
næsta yfirstjórn skólans skuli vera suður í
Reykjavík. f>að er langt til landshöfðingja í
hvert sinn, sem eitthvað kynni að þurfa að koma
til kasta yfirstjórnar skólans, og hann getur
heldur ekki með sínum bezta vilja verið svo
kunnugur skólanum og ástandi hans, som æski-
legt væri að yfirstjórn skólans væri.
Oss virðist einsætt, að hentara mundi vera
að skipa 3 menn í skólanefnd í Eyjafirði, og
ætti amtmaður að sitja í henni, meðan það
embættti er við lýði. þ>etta getur vel samþýðzt
3. gr. í lögum 4. nóv. f. á. um gagnfræðaskól-
ann á Möðruvöllum. Nefndin hefði svo yfirstjórn