Skuld - 31.10.1882, Blaðsíða 3

99
getið er til, að einum ungum og efnilegum ís-
lendingi muni vera fullkunnugt um afreksverk
hans, þó hann segi það eigi í heyranda hljóði,
og það svo rammlega, að það er hald sumra
manna, að Móritz Halldórsson Friðriksson hafi
eiginlega fyrst fundið Schierbeck upp. En hvort
það má telja ráðgjafa íslands til gildis eða
sóma, að hann gjörist ginningarfífl slíkra manna,
það skal jeg láta ósagt, því jeg trúi því eigi alveg
enn, og skal því eigi heldur fara lengra út
málið að svo stöddu. Yður, herra ritstjóri
sendi jeg þó enn eitt lítið skjal til sýnis og
til fróðleiks um, hvað fleira hefir gjörzt viðvíkj
andi prófinu; en eigi má jeg leyfa, að það
verði prentað nú sem stendur, og bið því að
þjer sendi mjer það aftur með næstu ferð.
Kmph. 9. oktbr. 82.
Með virðingu
Gísli Brynjúlfson.
— Vjer höfum ekki «hlaupið með sögusagnir
einhvers“ um próf þetta. Vjer fórum eftir
sögusögn ýmsra landa vorra í Höfn, er vjer
þekkjum að rjetthermi og skilvísi, og sem
enga sýnilega ástæðu gátu baft til hlutdrægni
— Vjer skulum als ekki svara einu orði því, er
hr. G. Br. beinir að Birni Jónssyni og Moritz
Halldórssyni. þ>að er oss óviðkomandi, og þeir
geta sjálfir svarað fyrir sig, ef þeim þyki
þörf á. Allra sízt skulum vjer fara út
«nauðsynina á að hrjóta lög“, sem hr. G. Br
ræðir um, því að vjer verðum að játa að vjer
skiljum eigi, við hvað hann á.
Aftur þar sem hr. G- Br. segir um hr
Schierbeck, að það eitt sje víst, að hann kunni
ekld íslenzku, hvorki til hlítar nje svo, að við
unandi sje, þá er það undarlegt samvizkusemis
vottorð, er hr. G. Br. gefur sjer þar. Vjer
höfum kynzt m'örgum (jafnvel jtestöllum) þeim
Dönum, er tekið hafa próf í íslenzku síðasta
mannsaldrinn í K.höfn, og sem að dómi þeirra
sömu herra, Dr. K. G. og hr. G. Br., hafa
verið fœrir í íslenzku eða fullnœgt skilyrðnm
laganna. Vjer höfum nú haft færi á að verða
því gagnkunnugur, hve fær hr. Schierbeck sje
í íslenzku, og vjer getum eigi með góðri sam
vizku annað sagt, en að hann her langt aföll
umþeim Dönum, er vjer þekkjum til og áðurhafa
staðizt prófí íslenzku við háskólann — svo langt a ’
jiestum, að það er varla nokkur samjöfnuður
— Hversu mikils sem vjer metum samvizku
semi dr. Konráðs og svo mikils sem vjer met
um hann í alla staði, og svo ilt sem oss þyki
að þurfa að tortryggja hr. G. Br. og inn ann
an prófdómanda, þá getum vjer ekki, ef satt
skal segja á annað borð, annað en látið í ljósi
þá sannfæring, að annaðhvort hefir hr. Schier
beck náð mestallri kunnáttu sinni í íslenzku
póstskipinu á leiðinni upp hingað og þeim fáu
dögum, er hann var í Höfn eftir að hann gekk
undir prófið, — ellegar honum hlýtur að hafa
verið sýnd alveg óheyrileg og dæmalaus hlut
drægni við síðasta próf þar, í samanburði við
þær kröfur, sem áður hafa gjörðar verið til
þeirra, er gengið hafa undir slíkt próf.
— Aftur er það annað í þessu Schierbecks
máli, sem blað vort hefir hlaupið með «eftir
sögusögn einhvers mjög hlutdrægs»; það er
sagan um mægðir eða tengdir hr. Sch. ogiverði færri en 30, sem ráðstafa þarf á næstkom-
ráðgjafans. þ*að vitum vjer nú að er hafulaus andi fardögum, en á næstu haustniðursetu lík-
uppspuni, sem á ætt sína að rekja í ekki alveg lega um 50. 9 ómagaheimili geta engan veg-
óhlutdræga átt. inn bjargast nema með munadrægum styrk og
7 þar að auk, sem engar ástæður hafa til að
bera nokkur sveitargjöld, hljóta þá alt að 50
,ómagarog9 ómagaheimili, sem sum þurfa mik-
Harðindin Og hreppsneíiuhn 1 Land- jnn gtyrk, auk ýmsra áfallandi skulda að hvíla
inannahreppi. á 25 búendum, sem búa á stórskemdum jörðum
pann 20. maí 1882 setti hreppstjóri Jón og hafa mist meir en helming af fjenaði sín-
Bjarnarson í Austvaðsholti fund að Flagveltu um. pað er því fyrirsjáanlegt, að hreppurinn
til að taka til umræðu in vandræðafullu hrepps- getur ekki borið sig nema hann fái drjúga hjálp
málefni í Landmannahreppi; æskti hann þá einhverstaðar frá.
fyrst svo áreiðanlegra skýrslna sem fengist gæti Landmannahreppi, þann 25. maí 1882.
um þær jarðir sem óbyggilegar væru af sand- Hieppsnefncin.
áverkum eður stórlega skemdar af sandi, og því Skýrslu þeSsarihefir «iðkyrláta vald» hrcpps-
næst að fengist gæti ómagat.al í hreppnum, þeirra nefndin j Landmannahrepp fundið sjer ástæður
sem næstliðið haust voru í þeirri tölu með við- til hreppsins vegna að ljá áfangastað í skjala-
bót þeirra sem síðan hefði á sveit komið og safni hreppsins nú um 97 sólarhringa.
hjer um bil áætlun um hvað við mundi óum- Austvaðsholti, þann 1. október 1882.
flyjanlega bætast, fólkstal á heimilum vega-l J. Bjarnason.
ausra manna, tölu ómegðar á heimilum, sem 0fanskrifaðar línur bið jeg ritstjóra
ijálfsagt þyrftu styrktar við, og var skýrslu-|agkuldar„ að taka og augIýsa a]lra fyrst {
J. Bjarnarson.
form til þessa afhent viðkomandi hreppsnefnd hjlaðl slnu>
og skyldi hreppsnefndin ið fyrsta auglýsa hana|
blöðum, en senda afrit af henni til viðkom-
andi sýslumanns. pví næst bar hreppstjóri upp
'yrir fundinum, hvort ekki bæri býna nauðsýn
til beiðni um styrk fyrir ina mörgu, sem nauð-| Yjer undirskrifaðir prestar í Kjalarnéss-
líðandi væru í hreppnum, og var alment jákvæðiIprófastsdæmi mótmælum fyrir i)ort leyti full-
til þess gefið. Var þá hreppsnefndinni falið áp0m'ð8a Þe*m óhróðri, sem í blöðum vorum,
hendur að bera þá nauðsýn sem hjer á værip’n*aim "^kuld» og «Fróða», fyrir skemstu
upp fyrir viðkomandi sýslumanni og biðja hannr?e^l‘r ver1^* Þoiinn á piestastjett þessa lands
gjöra skjóta umbótartilraun í þessu nevðarefni ney^slanlega ofdrykkju. Lýsum vjei þetta
hreppsins, á hvern helzt hátt sem hann sæi, ábui'* að því er oss snertir, og
„ , ., ,, , ____, |skorum a þá, sem hafa fundið og framvegis
færi á, og sjá um lán á Eyrarbakka, að hrepps-
kynnu að finna hvöt hjá sjer til að koma fram
nefndin gæti feng.ð það fyrír þá,sem ekk. gætu með slíkar. ákærui, að nafngreina þá presta, sem
greitt það sjáliir. Degar nú hreppsnefndin hefir þeir ejga vjð; gv0 að saklausir menn Verði ej i
gefið ina áminnstu skýrslu, vona menn að hún svívirtir með.þeim sakargiptum, sem engan til-
lýsi svo ástandi hreppsins, að nauðsýn muni nefna( og engan undanskilja.
sýnast til bráðrar hjálpar. \ ar þá ekki fleiraIStaddif á hjeraðsfundi í Reykjavík 12. sept. 1882.
að þessu sinni til umræðu tekið og því næstlpórarinn Böðvarsson. Hallgrímur Sveinsson.
fundi slitið. Staður og ár ið sama, sem aö porkéll Bjarnason. St. Thórarensen.
framan er tilgreint. \Jbhann porkekson. Brynjólfur Gunnarsson.
Jón Bjarnarson, hreppstjóri 0. V. Gíslason. Ólafur Ólafsson.
Guðmundur Jónsson prestur, Að viðstaddir safnaðarfulltrúar, 9 að tölu,
Hreppsnefndin. ||iali undanskilið frá nokkurri óreglu ofannefuda
Skýrsla hreppsnefndarinnar í Landmana-f™ * pórarinnBöðvarsson.
hreppi. A fundi þann 20. þ. m., er hreppstjóri
Jón Bjarnarson hjelt að Flagveltu, var hrepps- — «Skuld» hefir aldrei (og «Fróði» heldur
nefndinni falið á hendur að semja nákvæma eigi, það vjer til vitum) borið það fram, að
skýrslu um neyðarástand Landmannahrepps og\öll prestastjett íslands yfir höfuð, eða prest-
er hún þannig: arnir í Kjalarnesþingi sjerstaklega, væru hnevsld-
í því mikla norðanveðri, sem hjer varð anlegir ofdrykkjumenn. f>essi mótmæli þeirra
frekast þann 23. apríi næstl. og hjelzt til þessrlafloa Þv‘ einu orði í því, sem «Skuld»
6. þ. m., urðu flestar jarðir hjer fyrir skemd-peÞa "Fróði») hefir sagt um slarkara-prestana á
um og nokkrar eyðilögðust algjörlega, svo ekkiF^an(^' ^nn inðulegu undirskrifendur, prest-
munu fleiri en 8 jarðir yfir hreppin, sem ó-Hr ,og„ Prfasturill“ « Kjalarnesþingi, vita full-
skemdar eiga að heita, en 13 jarðir álitnar óMf &t ore^ °9 oluefu stjettarhrœðra sinna
, on . .. ., . , „ Aut um landið. Hvi skora þeir á oss að nafn-
bygg,l.gar og 20 ,arí»r attokem ar þá? Hvað væri „nnií?
tylgí, e,nn,g að tjenaðnr m.nna tjell H »’o, þíl j,eir liata sumir verið natngre‘iiidir
sumir efnabændur hafa nú mist því nær allanL 3ynóduSf að oss er sagt>
sinn útifjenað (sauðfje og hross) og 7 kúm £f yjer nafngreindum þá, svo fengjum vjer
hefir verið fargað af heyskorti. Imeiðyrðamál á hálsinn og yrðum sjálfsagt sekt-
í hreppnum verður 10 búendum færri en
næstliðið ár en við 3 óbyggilegar jarðir neyðast
búendur til að lafa næstkomandi ár. Hvað
ómaga hreppsins snertir, þá ætlum vjer að ekái
aðir, þótt vjer höfum satt að mæla. Hingað-
til, að minsta kosti, höfum vjer átt því láni að
fagna, að vera dómfeldir fyrir hver þau ummæli,
sem einhverjum hefir þóknazt að stefna oss fyrir.