Fróði - 10.01.1880, Síða 3

1880
11 U D 1.
þá getum vjer ekki fullyrt það Eplir
því sem hjeruðum hagar í þessu amti, sýnist
ullhentugt, að Húnvetningar og Skaglirð-
ingar hefðu sameinað sig til að hafa eiuin
kvennaskóla nálægt sýslumótunum. Ey-
flrðingar og þingeyingar annan og báðar
IVlúlasýslurnar hinn þriðja, úr því svo lítur
út, sem hinurn fjarlægari sýslum þyki of
erfitt að sækja til kvenuaskólans í Eyja-
flrði. Að hafa fleiri og smærri skóla í
amtinu, heflr þann kost, að fyrirhafnar-
minna er að senda stúlkur í þá. En
apturá móti er óvissara, að góðir kenn-
arar og góð kennsla geti fengist allstað-
ar með þvi lagi, og skólameyjarnar farí
meira á mis við þann hag, sern fylgir þvi,
að margir menntist í samfjelagi. Efskól-
inn er eigi nema einn, er auðveldara að
fá til hans beztu kennara, sern kostur er
á í hvert skipti, og þegar þar koma sam-
an stúlkur úr öllu amtinu, gefst þeim jafn-
vel tækifæri til að læra ýmislegt hver af
annari, sern þær annars ekki hefðu haft
orsök til að hugleiða. Hússtjórn og
heimilishættir f Múlasýslu munu t. a. m.
vera i ymsum atriðum nokkuð öðruvísi
en í Húnavatnssýslu, í sumum greinum
betri eu sumurn síðri. þegar nú tvær
stúlkur, sín úr hverri þessara fjarlægustu
sýslna búa saman í sama skóla, gefst
þeim gott tækifæri til að bera sig saman
um þetta, hugsa eptir því, og taka npp
þá siði, sem betri eru í einum staðnum
en öðrum, en leggja niður þá, sem mið-
ur fara, o. s. frv. í stuttu rnáli: Einn
kvennaskóli fyrir stórt svæði er líklegri til
að ella betur fjelagslíf og framfarir eu
fleiri og srnærri, þar sern kennslan í smá-
skólunum hlýtur að verða líkari heima-
kennslu. Aptur eru líkur til að smáskól-
arnir rnuni til jafnaðar fá rneiri og alrnennari
aðsókn, og að þeir þanuig verði til að
mennta fleiri, þótt rnenntun hvers einstaks
verði minni. Kosti og ókosti þessa hvors
íyrir sig, verða menu vandlega að vega hvora
móti öðrurn, aður en n enn dærna um
það, hvor reglan muni verða alfarasælli.
Læritneyjar í Laugalands kvennaskúla
veturiun 1Ö7U—1880.
Arnþrúður Guðmundsdóttir frá Hallgils-
stöðum á Langanesi.
Björg Einarsd. frá Mælífellsá í Skagafirði.
Eleónóra Jónsd. frá Hvassafelli í Eyjafirði.
Eliuá þorsteinsd. frá Grílubakka i Höfða-
hveríi
Guðný Friðbjarnardóttir af Akureyri.
Guðný Sigfúsd frá Fagradal á Ilóllsljöllum.
Guðrúu Blöudal fráHvammi í Húnavatnss.
Ilalldóra Vigfúsdóttir frá líetilsstöðum á
Völlum.
Herborg Eyúlfsd. frá Egilstöðum í Skriðdal.
Jakobína Bjarnad. frá Vöglum í Fnjóskadai.
Jakobína Gunnarsd. frá Garði við íVIývatn.
Iíonkordía Soffoníasd. frá Laufási í Höfða-
hvertí.
Kritín Jónssd. frá Ásgerðarstöðum í Ilörg-
árdal
Ivristín Kristjánsd. frá Mjóadal i Bárðardal.
Kristín Marteinsd. frá Grímsstöðum við
Mývatn.
Lára Uavstein á Laugalandi.
Sigríður Davíðsd frá Ileiði á Langanesi.
Sigríöur Gísiad. frá Bægisá.
Sigurlaug Árnad. frá Hófnum í Húnavatss.
Solveig i’jetursd. frá Beykjahlíð við Mývatn.
Brjef úr Reykjavik, 2 des. 1879
Ilerra ritstjóri.
Eí einhverjum af leseudum yðar, þætti
gaman, að sjá við og við línu úr höfuð-
stað landsins, þá sendi jeg yður nú nokk-
urskonar próförk í fyrsta sinni. það er
þrennt, segja Engleudingar, sem hver góð-
ur frjettaritari verður að gæta að, og er
þaö fyrst, að vera eigi of fjölorður um
litið efni, þar næst að skrifa svo satt og
rjett um hvert efni, sem föng eru á,
og í þriðja lagi, að hafa fasta skoðun í
pólilískum efnum, eða með öðrum orðum,
tylgja hispurslaust öðrum hverjuin llokkn-
uin, hinum fastheldnu (conservatív), eða
hiuuin framgjörnu (liberal). þó efnið
önnist sumum litið, þa skai jeg samt geta
þess, að með þessari póstskipslerð væutu
menn, að heyra einhver úrslit frá stjórn-
iuni viðvíkjandí strandsiglingunum uæsta
sumar, en þvi miður heyrist ekkert um
það ahugsmál vort; enda mun stjórnin,
uð vanda, lítt skipta sjer um, hvort oss
ísleudingum likar vel eða ílla úrsiit henn-
ar i þvi máli. það hefði óefað orðið eins
happasælt, hefði pingið strax gert samn-
mginu við Slimon, og alls ekki daðrað
neitt við Kock eða stjóruina; því það er
svo fyrir þakkandi, að tleiri þjóðir eiga
gufuskip heldur enu Danir. Einsogkunu-
ugl er, fól þingið stjórninni einuig á hendur,
að sjá svo um, að póstskip yrði sent hing-
að í janúar næstkoin audi; um það heyrist
heldur ekkert, og sýuist það þó liggja
beiut við , að stjórniuni væri hægt að lá
heutugt og litið gufuskip, sem læri fra
Englandi, og gætu kaupmenn í Höfn
lermt það með salti og þannig Ijett uudir
ineð kostnaðiuum. Yor ágæti gestur,
prófessor Williard Fiske, skrifaði brjef hjeð-
un til »Tiines», og lýsti störium alþingis;
lýsti hann nákvæmlega aðgjörðum þings-
ins, og bar þiuginu mjög vel oröið, dáð-
ist, að hversu þingið hefði miklu afkast-
að, og gat þess um leið, að mjög mikil
framfaramerki mætti sjá á inörgu hjá
oss. 1 gegnum hverja linu mátti finna
þennan vinarhug og áhuga, er prófessor-
inn hetír sýnt oss í svo mörgu. í tilefni
af þessari grein, hefir ritstjóri »Times»
uðra grein, þar sem hann drepur á bar-
áttu vora í stjórnarmálum, og leynir eigi
hversu örðugt það hafi verið fyrir Dani,
að gera oss danska, minnist á þeirra
grunnhyggni hvuð alla stjórn íslands snerti,
unz þeir sáu, að straumur tímans neyddi
þá til þess, að láta oss hafa vort eigið
lúggjafurþiog og sjálfsf'oroeði, sein full-
komlega sanngjarna rjettarkröfu. Að end-
ingu minuist ritstjóri þessa mikla blaðs
á það, uð vjer íslendingar sjeum þegar
búnir að ávinna oss vinahug (sympathy)
allra hinna voldugu þjóða Norðurálfunnar.
þessi grein væri vel þess verð, að húu
kæmi orð fyrir orð í »Fróða». Vjer ís-
lendingar skiljum svo vel tákn tímanna,
að nú er oss innanhandar, að komast í
æ nánara samband við Bretland hið mikla,
og jafnvel hin göfuga amerikanska þjóð
er farin að senda oss vinarkveðju, sem
óskandi væri að vjer ekki miskildum, því
hver sá lífstraumur, er kemur tilvorann-
aðhvortfrá London eður New-York, mun
reyoast fullkomlega eins heilsusamur fyrir
ijóðlif vort, eins og hinn gamli þoku-
mökkur frá Kaupmannahöfn.
Frá höfuðstaðnum sjálfum er ekkert
til tíðinda, hver lifir sjer, og lætur hið
almenna sjer í Ijettu rúmi liggja, því þó
hjer sjeu margir skólar, og þeir góðir,
iá snertir hið andlega líf mjög lítið hið
almenna.
Yfir höfuð er hjer mesta árgæzka bezta
fiskirí á hverjum degi, og uóg vinna við
að höggva grjót í alþingishúsið, og svo
önnur hús, sem á að byggja kjer að
sumri.
Hjer er nýlega stofnað nýtt söngfjelag
á meðal verzlnnarmanna bæjarins, for-
maður er skólakennari Steingrimur John-
sen, það heitir »Iðunn».
Úr brjefi frá Kaupmannahöfn.
6. D<Weu»ber 1879.
Ríkisþing Dana var, eins og lög gera
ráð fyrir, selt fyrsla mánudag í næstliðn-
um októbermánuði. A undan var guðs-
þjónustugjörð haldin í hallarkirkjunni, og
voru þar við staddir ráðgjafarnir nema
flotaráðgjafinn, flestir þingmanna og margt
fólk annað. l’aulli prestur steig í stól-
inn.
Síðan komu allir þingmenn beggja þing-
deildanna saman í sal neðri deildarinnar,
eða fólksþingsins. J>ar komu og allir ráð-
gjafarnir í tignarklæðum og staðnæmdust
l'yrir framan hásætið. llaðgjafaforsetinn
las þar upp boðskap konungs, er veitti
honum vald til að setja þingið, og stóðu
allir þingmenn upp meðan hann las. Síð-
an lýsti hann yfir því, að þing væri sett.
Kallaði þá einn þingrnanna : »Lifl konung-
urinn», og tóku þingmenn undir með fagn-
aðarópum.
þá tóku báðar þingdeildir að skipa
sjer, hvor í sinn stað. Forseti fólksþings-
ins var kosinn Krabbe, en varaforsetar
Berg og Balthasar Christensen. Lands-
þingið (efri deildin) kaus sjer til forseta
Liebe málaHutningsmaun, en til varafor-
seta Krieger Dr. jur. og Kayser húsa-
smið.
þennan mánaðartíma, sem þingið hefir
staðið, hefir allt gengið þar mjög Iriðsam-
lega, en mikið sýnist mjer vanta á það,
að þingmenn Dana starfi eins kappsam-
iega, sem þingmenn íslendinga. Af 102
þingmönnum í neðri deildinni eru 34 taldir
hægri menn, 25 eindregnir vinstri menn,
27 meðalhófsrnerin og 16, sem eigi verða
taldir til neins þessa ílokks. Allmörg
frumvörp hefir stjórnin þegar lagt fyrir
þingið, til fjárlaga, herlaga, launalaga,
sparisjóðslaga, o. fl.
Nú í margar vikur hafa blöðin í öllum