Fróði - 29.03.1882, Page 3

£ R Ó Ð 1.
67. bl.
l8§2.
líka til að setja á sig dálítinn helgiblæ,
og sneiða sig hjá að hafa mikla dag-
Iega unigengni við alþýöumenn, þegar
embættisskyldan heimtar það ekki.
í*að orð hafa klerkar á sjer, að vera
fremur drottnunargjarnir, aðsjálir og
eptirgangsamir í því, að heimta tekjur
Sínar, en líka íremur mótfallnir því,
að alþýða menntist sjerlega mikið.
Um verzlegu embættismennina má
segja hjer um bil hið saina sem um
prestana. t*eir þykja einnig llestir
drottnunargjarnir og inótfallnir því, að
alþýða menntist naákið, því þá munu
þeir sjá, að þeir geti ekki frainar
notið þeirrar ánægju, að horía eins
iangt uiður fyrir sig til hennar. Hrepp-
stjóraruir eru kallaðir ljetismenn, en
þeir haía meiri völd og meiri laun,
heldur enn lireppstjórarnir hjer á
landi. Embættismenn þeir, sem helzt
samsvara sýslumönnunum hjá oss, eru
kallaðir fógetar, en engin dótnarastörf
hafa þeir á hendi. Hjeraðsdómararnir
eru kallaðir sorenskrifarar. Aintmenn
eru í Noregi sem hjer, og svo stipt-
amtinenn. Hinir verzlegu embættis-
inenn eru annars, þegar á allt er iitið,
■duglegir, reglusamir og ötulir.
Menntun alþýðu í sveituin er á
fremur lágu stigi og lítið er um bók-
lestur hjá henni. Mál alþýðu er
orðið svo breytt, að hún getur ekki
lesið fornsögurnar sjer til gagns á
írummálinu, enda tíðkast eigi sögu-
' *
lestur eins og hjer á landi. 1 kaup-
stöðunum er töluð danska lítið breytt,
og bækur og blöð eru ílest á dönsku,
en alþýðan í sveitum, er talar annað
mál, sem er hjer ain bil mitt á milli
dönsku og íslenzku, á bágt með og
kann illa við að lesa bækur á döusku,
og heíir varla fullt gagn at því, þó
allir skilji að nai'ninu graut í því
máli. l*að er því lítið, sem alþýða
veit til bókarinnar. Menntaíýsu er
þó ekki lítil hjá fólkinu, og margir
leggja mikið í sölurnar til að menuta
börn sín. JÞýðingar af fornsögunuin
eru nú að breiðast út á seinustu árum,
og það verður ef til vill ekki svo
langt þangað til að Njála t. d. verður
á hverju heimili að kalla. Lítið er
um alþýðuskáldskap og þjóðsögur víðast
hvar. Mest kveður að þessu á í*ela-
mörk, sem er mikið og fagurt hjerað
sunnarlega á landinu með 50 þúsundum
íbúa. l3ar er alþýöumálið líka eiuna
fallegast af ölltun þeim mörgu mál-
Jýzkum, sem ganga í landinu. Sem
sýnishorn af Þelamerkurmálinu má til-
íæra eptirfylgjandi vísur, sem skáld
nokkurt orkti, er hann kom þar sem
hann hafði uppalizt, en hafði verið
svo mörg ár annarsstaðar. l*egar
hann kom síðar aptur til átthaga siiiua,
kvað hann:
Nu ser cg atter slika fjöll og dalar,
Soin deim eg í inin fyrsta ungdom saag,
Ug same vind tnin heite panna svalar,
Og gulled ligg paa snjo, som fyr dct laag;
81
Det er eit barnamaal som til meg talar
Oggjer meg tankefull, menendaa fjaag;*
Með ungdomsminne er den tala blandad,
Den ströymer paa meg, soegknaptkan
anda.
Ja, livet ströymcr paa meg som dct
ströymde
Nær undersnjo eg saag det grönne straa.
Eg dröyiner nu, som altid fyr eg dröymde,
Nær slike fjöll eg saag í lufti blaa.
Eg glöyiner dagens strid, som fyr eg
glöymde
Nær eg motkveldeitglimt af sol fekksjaa.
Eg finner vel eit hus, som vill meg hysa,
Nærsoli heim paa notti vill meg lysa.
liinlendarls'jettlr
ÞÓRSNESSÍUNGI 6. febr.
Síðan að jeg sendi þjer, Fróði
minn, línu, 19. nóv. f. á., hcfir tíðin
lijer hjá oss liöið áfram með sinni
jöfnu rós án allra sjerstakra merkis-
| viöburöa. JÞað er því að eins uin
suin veður og vind“ sem jeg get skrif-
að þjer hjeöan. — Hinn 21.—23.
iióv. voru hjer landsunnan dumbungar,
en 'þá fjell „loptsvogin“ oían í 26,6
fr. þuinl., og er það rnjög íágætt;
því næst geröi austnorðan hrinu hret
með kófi og svo hlánaði; en 7. des.
hófst óveðra og ofviðra tíöin algjör-
lega og helzt hún enu í dag. Frá
7. des. til ll. jan. gengu tíðast aust-
an austnorðan, ágangs stórviðri með
talsverðu frosti en síöan hafa geugið
stórílóð eða fannkoinur og mikil of-
viðri at suðri og suðvestri, og er þessi
kafii eins lágætur að óveðrum aí suðri
eins og haröiuda kailinn i íyrra af
uorðri; ef nú kuldanæöingar verða
á útináiiuöum, þá er injög hætt við
að afieiðingar þessa vcfrar verði slæiu-
ar, hvað fjenaðarhöld snertir; þótt
heybirgðir verði nokkrar, sem því mið-
ur munu vera allvíða minni enn skyldi,
með því líka að skepnur verða eigi til-
hlýðilega hirtar og fóður eigi varið íyrir
skemmdum í illviðrum þessum.
Heilsufar er víðast gott, þó er
sóttnæint í stökustað, svo sem í Stykk-
ishólmi.
Á bráðapest hefir lítið borið í
vetur og er það eðlilegt og talsverð
sönnun fyrir því, með hverju að henni
að nokkru leyti verði varnað; beitin
hefir írara eptir öllu verið hin á g æ t-
asta, iióg vökvun og innigjafir
með köllum. Lungnaveiki hefir verið
skæð á stöku bæ og rná má leiða ljós
rök að því, af hverju sýki þessi kem-
ur, sein er engu skárri vogestur sauð-
fjáreigenda en bróðapestin. — Uin
aflabrögð af sjó er Seigi að tala i ó-
veðuráttu þessari. Sagt er, að fólk
sje komið í harðrjetti undir Jokli, þó
munu þar nokkrar matvörubirgðir, og
flólki eigi gert aðgengilegt, (sem ekki
er lastandi, væri allt annað vel), að
íá ölföng. Sagt er að í Ólafsvík
sje í verzluninni þar gefin 1 kr.
fyrir 10 pd. af matfiski, en brennivíns-
potturinn seldur á 1 kr. 20 aura. —
Um skólastofnanir er lítið sem ekkert
talað. Pað er verið aö ráðgjöra, að
koma upp öörum búnaðarskóla cnn
þeim, sem er í Ólafsdal, en hvað úr
því verður gefur tfminn að vita. Vjer
hjerna vestra erum að rumska og
eigi frernur, og það er eðlilegt. Vjer
búum strjált og eigum mjög fáa fundi,
erum efnalausir yíir höfuð að tala,
sjávaraflinn má heita sem horfinn frá
lireiðaíirði og æðarvarpið í apturför,
landbúnaður allstaðar lítill, selafla víöa
spillt og hann eyddist algjörlega á
fáum árum, ef friðun selsius væri úr
lögum numin.
Bo|,rg;iu.
Blessuö dögg, þú blóinin ungu nærir,
Blessuð dögg, þú lífgar kalin strá,
Blessuð dögg, þú frjógun öllu færir,
Færir líf og blessun jörðu á.
Blessuð dögg, jcg þakka þeim, sein gaf
í*ig, og sendi jörðu himni af.
Táradögg, þú lífgar líka lijarta;
Lifna hjartans blóin við næring þín,
Táradögg, þú færir íriðinn bjarta;
Friðsæl von í dropum þínum skín.
Táradögg, jeg þakka þeim, sein gaf
Pig og sendi jörðu himni af.
Gef mjer Guð, jeg gráti æ þeitn tárum,
Er græði hjartans djúpu harma-und,
Gef eg trúi’ í tregasollnum báram,
Trúi á þig um alla lífsins stund.
Iíimna föður þökk sje, þeiin sem gaf
Púsundfalda blessuu himni af.
14.14.11.
áuglýsingar.
í sölubúö Gránufjelagsins og í
niðursuðuhúsinu fæst niðursoðið sauða-
og uxa-kjöt, og rjúpur í 1 og 2 punda
dósum. Enn íreinur íást margskouar
ílát og búsgögn úr pjátri, svo setn:
steinolíubrúsar, mjólkur- og vatnsföt-
ur, engjaföíur, mjólkurbakkar, kafíi-
könnur, inælar, rjómaskeiðar og m. 11.
Oddeyri, 20. marz 1882.
J. V. Havsteen.
Fremst í svo köllnðutn Leynings-
dal í Eyjalirði fann jeg undirskrilaöur
1 lamb snemtna á jólaföstunni í vetur
með mark: sneitt og biti framan hægra
sýlt og biti frainan vinstra Getur rjett-
ur eigandi vitjað þess til mínogborgi
þá kostnað þann, er jeg hefi haft við
lamb þetta.
Leyuingi í ‘Eyjafirði, 23. marz 1881.
Ólafur Sigurðsson.
*) = feginn, glaöan.