Fróði - 02.10.1883, Blaðsíða 3

1883.
1 R Ó Ð 1.
115. bl.
295
í tækan tíma en ftytur sig af henni fyrir
fardaga, og bætir hann landsdrottni skaða
þann, er jörð bíður af burtför hans, eptir
mati óvilhallra manna.
29 gr. Nú hefir landsdrottinn byggt
leiguliða lögiega út, svo sem fyr er sagt,
eða byggingartíminn er á enda, eða svo
er ástatt sem segir í 24. grein, og vil)
leiguliði eigi flytja sig af jörðu, eða beit-
ir þrásetu, og er landsdrottni rjett að
krefja útburðar á sína ábyrgð, og fer um
það eptir almennum rjettarfarsreglum.
30 gr. þá er leiguliðaskipti verða á
jörðum, skal taka þær út m ;ð lögmætri
skoðunargerð, og kostar fráfarandi og viðtak-
andi hana að sínum helmingi hvor Ct-
tektarmenn skulu vera tveir, og fer úttekt
fram um fardagaleytið. Skal þá gera frá-
faranda og viðtakanda aðvart með nægum
fyrirvara, svo og landsdrottni eða umboðs-
manni hans, svo að þeir geti til úttektar
komið.
31. gr. Hreppstjórar eru úttektarmenn.
þar sem eigi er nema einn hreppstjóri f
hrepp, skal sýslumaður nefna að auki svo
marga úttektarmenn, sem hreppsnefnd
þurfa þykir. Úttektarmenn þessir skulu
eið sverja fyrir sýslumanni. Sjeu úttekt-
menn eigi fleiri en tveir í hrepp, skal
binn þriðja tilnefna til vara, er úttekt
geri í forföllum annarshvors hinna. eða
með þeim, ef þá greinir á. Ávalit þar er
úttektarmenn greinir á skal hinn þriðja til
kveðja
Úttektarmenn skulu hafa starfa
sinn á hendi eigi skemmri tíma enn sex ár.
32. gr. IJttektarmenn skulu bók hafa,
er borgist af sveitarsjóði og sýslumaður
löggildir; skal rita f hana allar úttektir
jarða. Eigi er úttekt lokið fyr, ,en svo
er gert. Skulu úttektarmenn því næst
rita nöfn sín undir hverja úttekt henni til
staðfestingar. f>eir, sem við úttekt eru
staddir, fráfarandi, viðtakandi og jarðeig-
andi, eða umboðsmaður hans, ef hann eigi
mætir sjálfur, skulu og rita nöfn sín undir
úttekt. Nú skorast þeir undan að rita
nöfn sín undir úttekt, og skulu úttektar-
menn Iáta þess við getið í úttektarbókinni.
Skyldir eru úttektarmenn að gefa
staðfest eptirrit af úttektum, ef þeir eru
þess beiddir, og eiga þeir 50 aura fyrir
hverja örk eptirrits.
33. gr Cttektarmenn sknlu taka fyrst
út hús þau, er jörðu fylgja og lýsa þeim
greinilega, sem og göllum þeim, eráþeim
eru. Næst á eptir jarðarhúsum skal taka út
önnur mannvirki, þau er jörðu fylgja, svo
sem eru túngarðar, vörílugarðar, matjurta-
garðar, fjenaðarrjetlir, heygarðar, stiflu-
garðar og annað þess konar. Svo skulu
og úttektarmenn skoða innstæðugúgildi
jarðar, Rjett er, ef landsdrottinn eða
viðtakandi krefst þess, að úttektarmenn
skoði tún, engi og baga, skóg, eggver og
aðrar landsnytjar. Úttektarmenn skulu
lýsa öllu þessu nákvæmlega og kveða á
hæfilegt álag fyrir þeim göllum, sem á
eru Uverju fyrir sig.
296
Ef maður flytur að parti úr jörð, þá
er rjett, ef hann eða landsdroítinn óska
þess, að úttektarmenn skipti milli aðfar-
anda og annara, búsum, matjurtagörðum
og öðrum manDVÍrkjum, túnum, engjum,
skógi og ionstæðukúgildum ; beitilandi og
hlunnindum skal einnig skipta, ef hlutað-
eigendur koma sjer saman að óska þess.
Fráfarandi greiði álag til viðtakanda
að aflokinui úttektargerð. En greiði hann
eigi þegar álagið, geri úttektarmenn lög-
tak til lúknÍDgar álaginu í munum þeim,
sem fráfarandi á á jörðinni, eptir því sem
hann vísar á og fyrir hendi er. Geti við-
takandi sannað, að hann hafl krafizt álags
af fráfaranda að lögum, og eigi fengið
það eða hluta þess, á landsdrottinn að
greiða honum það sem á vantar, nema
að öðruvísi hafi verið um samið.
34. gr. Ef einhver sem hlut á að máli,
eigi vill hlíta úttekt, sem gerð er ájörðu,
er honum rjett að krefja yfirúttektar.
Beiða skal hann sýslumann innan hálfs-
mánaðar að nefna fjóra menn til yfirút-
tektar, og skulu þeir haga yfirúttekt svo
sem segir um úttektir. Yfirúttektarmenn
eigi sömu laun fyrir starfa sinn, sem út-
tektarmenn. er krefjandi gjaldi, ef álags-
upphæð eigi er breitt, ella fer um gjaldið,
sem segir í 30 grein.
Aðalfiiudur Círáiiii-
fjclags.
Ár 1883, 12. sept. var aðalfundur
Gránufjelagsins haldinn á Akureyri þar
mætti fjelagsstjórnin. kaupstjóri, endur-
skoðunarmenn og nokkrir fulltrúar og
aðrir fjelagsmenn.
Fundarstjóri var kosinn prófastur
Davíð Guðmundsson og skrifari skóla-
stjóri Jón A. Hjaltalín.
Fundarstjóri lagði fram ársreikn-
inga fjelagsins og skýrði frá úrskurðum
stjórnarnefndarinnar um ymsan ágrein-
ing milli vex-zlunarstjóra og endui’skoð-
unarmanna. Fundurinn fjellst á þá úr-
skurði.
Kaupstjóri skýrði frá verzlun og
hag fjelagsins næstliðið ár; kvað hann
fjelagið hafa beðið skaða á mörgum vör-
um íslenzkum, einkum ull, en þó væri
svo mikill hagur á útlendum vörum, að
fjelagið ekki skaðaðist að mun þetta ár,
ef 800 sekkir af ull, sem óseld væri enn
þá frá f. á., ekki seldist með mjög mikl-
um skaða.
Sú breyting fjelagslaga var sam-
þykkt með öllum atkvæðum, að hluta-
tala skuli vera 2000 og ekki Heiri, og
þar sem sú upphæð er seld, skuli fje-
lagið ekki að sinni selja fleiri hlutabi’jef.
Kaupstjóxi stakk upp á því að
fundurinn feli stjórn fjelagsins að undir-
búa þá lagabreytingu við 14. gr. fje-
lagslaganna, að hver maður, sem á 100
fjelagshluti hafi atkvæðisrjett á aðal-
fundum.
Frá Uddeyrardeild var iögð fram
297
tillaga um það, að fulltrúi skuli kosinn
fyrir hverja 50 hluti, en eigi var gengið
til atkvæða um það.
Um vexti af hlutabrjefum var það
samþykkt, að vextirnir skuli ,vera fyrir
þetta ár 6% eða 3 kr. af hverjum
fjelagshlut.
Kaupstjóri leitaði álits fundarins um
hvert vexti skyldi greiða af verzlunar-
skuldum við lok þessa árs; eptir nokkr-
ar umræður var það samþykkt með meiri
hluta atkvæða og skal það framkvæmt
samkvæmt reglu og ályktun aðalfundar
1881.
Ur fjelagsstjórninni gekk skólastjóri
Jón A. Hjaltalín, og var hann endur-
kosinn.
Endurskoðunarmenn fjelagsreikning-
anna fyrir árið 1883—84 voru kosnir
þeir sömu og verið höfðu næstl. ár, þeir
amtskrifari Gunnar Einarson og síra
Guðmundur Helgason.
Síðan var fundi slitið.
Frjcttir iiiiilenilar.
Úr brjefi úr Eyjafirði 27. sept.
1 112. blaði „Fróða“ minntist jeg
stuttlega á veðráttu . sjávarafla og
fleira hjer í Eyjafirði í sumar fram til
loka júlímánaðar. Mest allan ágúst
mánuð var óþurkasamt , en snemma í
september kom góður þerrir, og náðu
þá allir heyjum sínum, og almennt
fjekkst mikið úthey. Síðan hefir verið
hin blíðasta og hagstæðasta haustveðr-
átta. Eptir því sem frjettzt hefir, var
grasvöxtur fremur góður á þessu sumri
í ölium hjeruðum landsins nema Stranda-
sýslu, þar lá hafísinn fyrir landi fram
eptir öllu sumri og spillti grassprettu.
Fiskafli hefir verið nokkur á firðinum,
þó fremur stopull, og síldarafli er góður
þessa dagana, fjelagið „Eyfirðingui”'* hefir
t. a. m. fengið um 3000 tunnur í sumar
og mest af því nýlega, og margir Norð-
menn eða Norðmannafjelög hafa aflað
meira og minna.
Sauðaskip Slimons fór frá Oddeyri
24. f. m. með 2,840 sauði, voru þeir
flestir úr J>ingeyjarsýslu. Kaupmenn
borga nú 25 aura fyrir pundið af sauða-
kjöti, og er það óvanalega hátt verð,
gærur eru borgaðar með 1,50—3
kr., mör með 32 aurum. Með lang-
minnsta móti verður selt af kjöti í kaup-
stað í haust, bæði vegna fjárfæðarinnai',
og af því, að flastir hafa nú nóg fóður.
Jarðepli og kál hefir sprottið vel í sum-
ar, en með minna móti var sáð til mat-
jurta í vor.
Að austan.
Áiptafirði 19. ágúst.-------Voi’ið
var hjer gott nema heldur kuldaþyrr*
ingasamt. Skepnuhöld urðu almennt
góð. Fiskafli var lítill vetrar vertíðina.
Hnísuveiði með bissu nokkur. Hákai’l
aflaðist dálítið í setum. Setur hafa eigi
áður tíðkast hjer í Suðar-Álptafirði.