Ávarp til Íslendinga heima á Íslandi - 26.04.1882, Side 2

eíns og hjer á sjer stað i Ameriku. Má pvi
óhætt fullyrða, að sannvirði jarðanna er
langt yfir söluverði meðan svo stendur, og
að jarðir hljóta að hækka afar mikið i
verði með timanum. Eeynslan hefir alstað-
ar sýnt, að jarðaverð vex stóðugt eftir pvi
eem bygðin eykst, po ekkert sje við pær
gjört, einkum i afbragðsgóðum sveitum.
Hjer i Pembinasveit hafa margir proved up
& preemptions-löndum (nl. sannað að peir
hafi gjört tilskyldar jarðabætur og borgað
hið ákveðna jarðarverðj. Flestir af löndum
vorum hafa sökum fjeleysis orðið að taka
peningalin, meir og minna, bæði til pess að
geta borgað jarðir sinar og svo lika til að
geta keypt sjer arðuxa og nauðsynlegustu
jarðyrkju áhöld. Auðmenn hafa hjer
alstaðar peninga sina a boðstólum til
pesskonar lána, taka 8—10% i leigu og
jarðirnar að veði. En með pvi að peir,
sem nærri má geta, nýta sjer pörf lánpegja,
Verður eigi jarðaverð markandi eftir pvilik-
flm veðsetningum. Mörg eru dæmi pess,
ftð jarðir, meir og minna ræktaðar hafa
gengið kaupum og sölum i pessari sveit
fyrir 1500—3000 doll. Eg veit og fleiri en
eitt dæmi, að löndum hafa boðizt 100—1200
doll. i jarðir sinar, teknar fyrir tveim árum
og aðeius litt ræktaðar, en peir hafa eigi
viljað láta. En við kaup og sölu einstakra
manna getur maður heldur ekki vel miðað
pvi peim ráða oftast ýms atvik og ástæður
sem ýmist rira eða auka jarðarverðið meir
en góðu hófi gegnir. Til söluverðs á stjórn-
arlöndum getur maður sizt af öllu haft
tllit, pvi stjörnin gefur kaupanda svo mikið
i. Til að ákveða gangverð jarða á pessum
timnm liggur pvi næst, að leggja sölu járn-
brautafjelaganna til gruudvallar. Fjelögin
vilja gjarna selja, en eru pó eigi tilneydd
(fæzt af peim.) Eftir almennasta meðal-
verði á jörðum peirra (3—6 doll. ekran) ætti
hver jörð (óræktuð) að vera fra 500 til 1000
doll. virði.
Eftir pessu má meta hina 3, fyrnefudu,
landarjetta hvers manns á hjer um bil 1250
til 2500 doll. En i raun og veru eru peir
miklu meira verðir, eins og áður er á vikið.
pegar eg var heima á Islandi gat eg.pess
TTm. I:»1 inn
aðhannværi á 1 i t i n n hið bexta hveitiland
i Bandarikjunum. Nú hefir reynslan siðan
sýnt að s v o e r, og er hann pvi almennt
viðurkenndur sem hveitibúr Bandarikja og
forðabúr Norðurálfu. Dalurinn liggur aust-
an og vestan Bauðar, sem skilur Minne-
sóta og Dakóta á löngu svæði norðantil, og
nær gegnum Manitóba alla leið að
Winnipeg vatn. Lengd hans innan
Bandarikja *r talin 50—100 milur, kjer
um bil helfingur hvoru megin Kauðár.
I Minnesóta mun litið eftir vera af góðum
stjórnarlöndum, en par i mót gnægð af ágætu
jambrautalandi, eins og áður er um getið.
INorður-Dakótaeröðru máli að gegna. par
er bygðin ung og litil i sammanburði við
pað, sem verða mun, og stjómin á par ná-
lega allt landið. par er pvi ógrynni af stjóm-
arlöndum að fá, og með pvi Norður-Da-
kóta par til og með er talinnbetri, eðu bezti
hluti dalsins, streyma innflytjendur pangað
i hundraða og púsundatali: úr eystri
rikjum Bandarikja, norðan úr Kanada og
austan fyrir haf, úr nálega öllum rikjum
Norðurálfu. Við petta eykst bygðin svo
undrum gegnir á ári hverju. Bæir og borg-
ir risa upp a sljettunni, eins og með töfra-
krafti likt og andahallirnar i ”púsund og
einninótt”. par sem fyrir'2 ámm eigi sást
nema auðn ein, standa nú fagrir og auðugir
bæir med 1000 — 2000 inbúa auk grúa af
öðrum smærri. Fyrir 3 árum vonu í Nordur-
Dakóta að eins 250 milur lagðar jámvegi,
en að eins á næstl sumri var fullgjörður
400 mil. langur járnvegur og par að auk
gjörður afar mikill undirbúningur til brauta-
lagningar á komanda sumri.
Járnbrautafjelögin keppast hvert við
annað um brautagjörð hjer i Norður-Dakó-
ta án pess pan eigi vou á neinum styrk,
hvorki frá stjóminni nje landsbúum sjálf-
u cm oftast á sjer stað annarstaðar.
Má á sliku marka, hvert alit fjelög pessi
hafa á landinu og er pað nokkurnveginn
ljós' og óbrigðull vottur um ágæti pess.
Landið synist sljett; samt hallar pvi
jafut frá suðri til norðurs, og lika beggja
vegna að Baudá, austan og vestan. Er hall-
inn töluvert meiri Dakóta megin og landið
pvi miklu purrara. pað er grassljetta mest
allt og skógur óviða nema með fram u-
vötnum, Kauðá og peim mörgu pverám, sem
i hana falla bæði austan og vestan. — Jarð-
vegurinn er talinn óviðjafnanlega frjór.
Bæktarmoldin er afar pykk og feit svo eng-
inn áburður er hafður, pó sáð sje i sömu
jörð svo tugum ára skiftir. Grasið sprett-
ur svo vel, að meum telja að jafnaði, 2—3
tons (20—30 liesta heys) af ekrunni. A
akurlöndum prifast allskonar kornteg undir
og mat jurtir ágætlega; sömuleiðis sprettur tó-
bak, hör, hampur, sikurreir, par sem reyut
hefir verið, m. fl. Er mikið látið af arðsemi
sikurreirsins. — Mest er samt stunduð
Hveitirœkt
af pvi hún er almennt talin vissust og arð-
sömust. Minnesóta megin i dalnum er i
ár meðaluppskera talin 22 bush. hveitis af
ekrunni, en 25bush. Dakóta megin. Beynd-
ir búmenn telja allan kostnaðum við að
afla hveitis i fyrsta sinn um 10 doll. fyrir