Suðri - 03.03.1883, Blaðsíða 2

18
á tímabilinu frá nýjári til sumarmála,
eptir nánari ákvörðun félagsstjdrnar-
innar, sem boðar fundinn með mánað-
ar fyrirvara. Aðalfundur kýs í fé-
lagsstjórn 9 hlutarhafendur, en þeir
kjósa aptur úr sínum flokk formann,
gjaldkera og skrifara. Á hverju ári
ganga úr 3 af þessum félagsstjórum,
og verður það 2 fyrstu árin með hlut-
kesti ákveðið, hverjir þeirra, sem fyrst
voru kosnir, úr skuli ganga, en síðan
ganga þeir úr, sem lengst hafa verið
félagsstjórar.
Forgöngumaður ins hér um rædda
fiskifélags, Eggert kaupmaður Gunn-
arsson og rúmir 60 menn aðrir í
Reykjavík og þar í grennd hafa nú
ritað ýmsum þingmönnum (auk annara
merkra manna) bréf all-langt, skýrt
frá fyrirtæki þessu og beiðzt afskipta
og hjálpar þingsins, er þeir hafa hugs-
að sér þannig:
«Að það (o: þingið) gjöri ráðstöfun
til, að nægilegt fé sé fáanlegt gegn
gildu veði, til að kaupa fyrir hentug
skip, ásamt tilheyrandi veiðarfærum
til fiskiveiða, hvort heldur það er með
stofnun banka, eða tilhlutun þingsins
til, að fé landsins, sem nú er á vöxt-
um erlendis, verði framvegis fáanlegt
gegn gildum veðum, eða á annan hátt,
til eflingar atvinnuvegum vorum og
ýmsum nauðsynlegum framkvæmdum.
Einnig með því, að veita ábyrgðar-
félagi voru fullkomna tryggingu fyrir
nægilegu bráðabyrgðaláni handa því,
ef svo mikinn skaða bæri að höndum,
að sjóður félagsins ekki hrykki til að
útvega þegar í stað, það sem honum
ber að borga, gegn veði, er ekki sé
einskorðað við fasteignarveð, heldur
megi eins gefa landssjóðnum trygg-
ingu með veðum í þeim skipum, sem
í ábyrgð félagsins eru, það ábyrgðar-
tímabil, sem skaðinn kemur fyrir,
eða sameíginlegri selvskyldner-caution
skipseiganda fyrir skilvísri greiðslu
þeirrar upphæðar, er félaginu yrði lán-
uð úr landssjóði, og sem ætti að mega
standa svo lengi, sem fálagið þarf með
og svo vel er um búið, að landssjóðn-
um er engin hætta búin að missa ina
lánuðu upphæð ásamt vöxtum.
Enn fremur yrði það vafalaust til
eflingar fiskiveiðum hér á landi, ef nú
þegar á næsta þingi yrði ákveðið, að
fiskiveiðafélaginu yrði veittur einhver
tiltölulegur styrkur gagnvart framlög-
um félagsmanna, t. d. '/«, er næmi
allt að 25 þúsund krónum, og væri
það rentulaust lán, er væri óuppsegj-
anlegt frá landsins hálfu í 10 ár, eða
þá á annan liátt, er væri félaginu
jafn hagkvæmt, og þinginu kynni að
þykja betur til fallinn; svo og að veita
ókeypis kennslu í sjómannafræði, svo
fullkomna, að þeir, sem lokið hafa
námi sínu hér, séu færir um, eigi síð-
ur en útlendir skipstjórar, að stýra
skipi, sjá bæði lífi manna og skipurn,
er þeir stýra, borgið, hvar sem þeir
eru staddir, svo ekki þurfi, eins og
hingað til hefir tíðkast, að útvega
skipstjóra frá öðrum löndum, þrátt
fyrir hve fá skip, enn sem komið er,
eru hér».
Allir hinir konungkjörnu þingmenn,
auk inna þjóðkjörnu þingmanna, E.
Egilssonar, Eiríks Briems, H. Kr. F:ið-
rikssonar og Jóns Ölafssonar hafa
9. þ. m. svarað þessu bréfi þannig:
• Ut af biéli því, er þér, heiðruðu
herrar, hafið skrifað oss 7. þ. m., lát-
um vér þess getið, að ver erum yður
samdóma um, að mjög æskilegt sé, að
fiskiveiðar á þilskipum hér við laud
aukist og eflist, og að full ástæða sé
til, að fyrirtæki í þá átt séu studd af
landsfé. En að því er sérstalilega
snertir þann styrk og stuðning afhálfu
fjárveitingarvaldsius fyrir ið væntan-
lega íslenzka íiskiveiðafélag og ábyrgð-
aríélag fyrir skip, sem um er getið í
nefndu bréfi, þá tökum vér það fram,
að vér erum sannfœrðir um, að kom-
izt félög þessi á, og fái góða hlut-
tekning almennings, þá muni þau fá
líkan stuðning af almannafé, sem þann
er ræðir um í bréfi yðar, og vér fyrir
vort leyti munum styðja slíkt fyrir-
tæki af fremsta rnegni, að hverju því
leyti, er vér sjáum oss fært‘».
petta fyrirtæki teljum vér fullan
vott þess, að allmikili framfarahugur
sé kominn í Sunnlendinga. Og vér
ætlum, að sú von vor sé á góðuin rök-
um byggð, að fyrirtækið komizt á fót.
Eggert Gunnarsson, forgöngumaðurinn,
er eins ogkunuugt er, allramanna kapp-
samastur og honum er fremur öllum öðr-
um mönnum hér á larrdi sú list lagin,
að afla fjár trl fyrirtækja. Hér á Suð-
landi eru einnig allmargir þeir, er vel
eru að efnum búnir eða betur, og
inunu þeir fljótt láta sér skiljast, að
efnum þeim ver*ur eigi betur varið en
til þcss að efla íslenzkt fiskifjelag. Efua
srnna munu þeir flestir hafa aflað sér
með sjósóknum á opnum skipum. Hví
skyldu þeir þá eigi feginshendi nota
færi þetta til að ganga í félagsskap
um að sækja sjó á þilskipum? Með
þeirri sjósókn er lííi manna miklu
minni háski búinn ogskipeignir manna í
raiklu minni hættu, þar sem þær eru í
ábyrgð ábyrgðarfjelagsins. pannig get-
um vér ekki bctur séð, en að allt
mæli með því, að fyrirtækið fái svo
«góða hluttekning almennings», að
þingið veiti því fulltingi sitt, enda
mælir öll sanngirni með því, að það
veiti sjávarútvegnum tölverðan styrk,
þar sem landbúnaðinum eru veittar 20
þúsund krónur á ári.
1) í bréfi Eiríks Briems og H. Kr. Erið-
rikssonar var siðasta setningin þannig: .,er
vér að öllum ástæðum íhuguðum, sjáum oss
fært og álítum liaganlegtil.
Ásigling og áróður.
(Aðsent).
f*að ber ósjaldan við nú á seinni
árum, einkum hér við sunnanverðan
Faxaflóa, þegar mörg opin skip eru að
slaga fram óg aptur, að þau rekast
hvort á annað; hafa opt af því hlot-
ist stórskemmdir á skipum og legið við
manntjóni, en ágreiningur orðið um
hver bera ætti skaðann. Allir þilskipa-
formenn hafa, eða eiga að hafa, viss-
ar reglur til að stýra eptir þegar svo
ber undir, að 2 eða fleiri skip sigla
bvert í veg fyrir annað, svo út lítur
fyrir að þeim lendi saman, og sá, sem
ekki breytir eptir þessum reglum, hlýt-
ur að sæta sektum, eða bera þann
skaða, sem af því hlýzt að skipin rek-
ast á. Mér getur ekki betur skilizt
en að sömu reglur hljóti að gilda um
opin skip sem þilskip; væri það því
mjög áríðandi, að þær væru auglýstar
almenningi, áður en almennir flski-
róðrar byrja á vertíðinni, sem nú fer
í hönd 14. marz næstkomandi.
þ>að virðist engum vafa bundið, að
valdstjórninni hér á Suðurlandi standr
næst, að auglýsa þessar stjórnarreglur
formanna, og leggja við sektir, ef út
af er brugðið, því þó allir lærðir þil-
skipaformenn viti hvernig stýra skal
skipi undir slíkum kringumstæðum,
þá vita það fáir bátaformenn og fyrir
það verða því nær árlega slys af ásigl-
ingum, sem alls ekki mundu eiga sér
stað, ef allir formenn vissu hvernig
stýra skal við slík tækifæri.
Egget ekkiannaðhugsað, enaðviðkom-
andi yfirvöld verði búin að svara þess-
ari áskorun fyrir 14. marz næstkom-
andi, með auglýsingu í einhverju sunn-
lenzku blaði. 15. febr. 1883.
Ungur formaður.
Vér liöfum tekið ritgjörð þessa í
blað vort, af því að hún snertir urál-
elni sem þarf einhverrar aðgjörðar við,
og af því að mikil nauðsyn ber til
þess, að sjómenn íhugi varidiega hverjar
ráðstafanir séu hentastar til þess, aðaf-
stýra óleik þeim, sem opt getur orsak-
ast af ásigjingu báta eða áróðri.
Hér á íslandi munu ekki vera nein
lög um það, sem lögleidd eru hér
á landi sérstaklega á síðari tímum,
í líkingu við það sem almenut er í
öðrum löndum, og höfum vér því ekki
annað að fara eptir en Jónsbók, sem
gildir enn í þessum efnum, nema breyt-
ingar kunni að hafa orðið á með síð-
ari lagasetningum, annaðhvort beinlín-
is eða óbeinlínis.
Reglurnar eru í Farmannabálki í
Jónsbók 18. kapítula «ef menn sigla
á aðra fyrir nauðsyn» og 19. kap. «ef
menn sigla eður róa á aðra nauðsynja-
laust», og ráðum vér mönnum til þess
að kynna sér þær.
Höfundurinn álitur að, það standi
valdstjórninni næst að semja eða aug-
lýsa stjórnarreglur fyrir formenn, og
leggja við sekt. En við þetta er at-
hugandi, að valdstjórnin getur ekki
gert nein nýrnæli í lögum eða mynd-
að sektagjöld þau, sem ekki eru áður
ákveðin. Er því sennilegt að valdstjórn-
in láti lítt til sín taka í þessu, en að
þar við muni lenda, sem lög og
dómar ná til, eptir kærum manna, og
verður það skammt, því fæstir verða til
þess að kæra, þó að þeir eigi um sárt
að binda.
Vér viljum vísa hinum heiðraða
höfundi á það, að máli þessu mætti