Suðri - 07.05.1884, Blaðsíða 1

Af Suðra koma 3 blöð út
á mánubi. Uppsögn mcð
3 mán. fyrirvara frá ára-
mótum.
■
Árgangurinn 34 blöð kostar
3 kr. (erlcndis 4 kr.). scin
borgist fyrir ágústlok ár
livert..
2. árg.
ff&' Ritstjóra „SUÐRA“, Gcst
Pálsson, er að hitta í húsi Jahobs
Sveinssonar, rett við tjörnina, nálœgt
kirkjunni, hvern virkan dag Jd. 3—
4 e. m.
Útgefanda og afgreiðanda
„SUÐRA“, Eiiiar fórðarson, er að
Jiitta í prentstofu Jians Jivern virkan
dag. Hann tekur á möti öllum
horgunum fyrir hlaðið, einnig möti
öllum útistandandi skuldum fyrir 1.
árganginn.
Auglýsingar eru teknar i blaðið
fyrir töluvert iniuiia verð en í Jiin
sunnlenzku blöðin, 8 a. fiyrir prent-
aða meginmálslinu og 10 a. fyrir
prentaða smálínu. Útbreiðslu mun
„SUÐRI“ Jiafa nokkuð likt og Jiin
blóðin.
Nœrsveitamenn eru beðnir að
vitja blaðsins „Suðra“ á afgreiðslu-
stofu hans, i prentsmiðju Einars
pórðarsonar.
Útlendar fréttir.
(Frá frettaritara vorum f Iíaupmannahöfn).
16 aprll 1884.
Norcgur. Nú hefur ríkisrétturinn
norski kveðið upp dóm yfir öllum ráð-
herrunum. f>eir voru dæmdir frá em-
hættum og í lítilfjörlegan málskostnað,
nema þrír af þeim, er fengu að halda
embættum sínum, en voru sektaðir urn
8000 kr. hver. Hægrimenn í Noregi
skutu saman miklu fé, til pess að
horga með málsfærslumönnum ráðherr-
anna og sektir peirra, enda eru auð-
menn fleiri að tiltölu hægra megin en
vinstra megin. Konungi var engan
veginn ljúft að láta Selmer og pá fé-
laga fara frá embættum. Hann lýsti
pví yfir í opinheru skjali, að hann
teldi dóminn ranglátan, en vegna
pess hvernig ástatt væri í Noregi,
pá póknaðist sér að láta Selmer
fara frá, og jafnframt pví vottaði hann
honum pakklæti sitt fyrir dyggilega
pjónustu. Hann lét pó ekki par við
sitja, heldur lét hann sænsku ráðherr-
ana segja álit sitt um málið, og létu
peir í ljósi pað eindregið álit sitt, að
konungur hefði fullkomið neitunarvald,
í báðum ríkjum, pegar um grundvall-
arlög væri að ræða. J>að má nærri
geta, að Norðmönnum gramdist, að
konungur peirra skyldi meta æðsta
Reykjavík 7. maí 1884.
dómstól peirra svo lítils og segja, að
ástæðulausu, að hann væri ólöglega
samansettur, en að öðru leyti pótti
peim konungur hafa gefið selbita 1
vasa sínum, fyrst hann fullnægði
dóminum eins fyrir pað. Hitt gramd-
ist peim meira, að hann skyldi leita
dómsatkvæðis annara landa um mál,
sem að eins komu við Noregi og kon-
ungi sjálfum. Margir merkir menn
úr hægra flokki liafa farið hörðum
orðum um pað. Um pessar mundir
var stofnað félag eitt í Kristjaníu, er
nefndi sig frjálslynda félagið («Den
liberale Forening») og eru 12 af há-
skólakennurunum í Kristjaníu stofn-
endur pess, ásamt ýmsum öðrum
merkum mönnum. Félag petta er al-
gjörlega stofnað í anda vinstri manna.
J>að var auðséð pegar á undirtekt-
um konungs, að hann mundi ekki
velja sér ráðherra úr flokki vinstri
manna. Nú hefur liann kosið sér ráð-
lierra, alla af flokki hægri manna, en
pað liefur pó veitt full-örðugt að fá
menn til pess starfa og enn pá vant-
ar pá einn mann; hægri menn hafa
víða leitað fyrir sér en allstaðar fengið
afsvar, pví mönnum mun pykja pað
óálitlegt, að láta ríkisréttinn kveða upp
dóm yfir sér, pví pað er ekkert efa-
mál, að sá dómur verð'ur miklu strang-
ari en pessi síðasti. Ráðherraforset-
inn heitir ScJuueigaard, og er hann
eiun af peim premur, er ekki voru
dæmdir frá embættum. Málhafaverið
höfðuð gegn 4 vinstri-blöðum 1 Noregi,
er hafa haft greinar meðferðis um
ráðherra-málið og hafa pótt liarðorð
um konunginn. Eina af pessum kon-
ungsgreinum hefur pjóðskáldið Bjorn-
stjerne Bjornson ritað. Nú sem stend-
ur situr hamj suður í Parísarborg og
vinnur par að skáldsögu mikilli, sem
hann bráðlega ætlar að gefa út. En
pegar, er hann fékk fregn um mál-
sóknina, ritaði hann heim, að hann
vildi verja mál sitt sjálfur og væri
hann fús á að sitja í fangelsi fyrir
málstað sinu. Jafnframt pví skrifaði
hann aðra grein um konunginn og er
hún miklu harðorðari.
Danmörk. Nú oru fjárlögin loks-
ins búin. Vinstri menn í fólksping-
inu voru Estrup mjög erfiðir og liafa
veitt lionum 5 milljónum króna minna
11. blað.
fé en hann bað um. Estrup porði
pó ekki annað en að taka við peim
eins og pau voru, vegna óánægju
peirrar, sem af pví mundi leiða, að
konungur gæfi sjálfur út fjárlög í petta
sinn. Hann lagði pað pví til við
landspingið, að pað sampykkti pað ó-
breytt, og pað hefur pað líka gert. —
Nú er kominn á verzlunarsamningur
milli Dana og Spánverja, og livað ís-
land snertir eru kjörin allgóð, en enn
pá er óvíst hvort fólkspingið sam-
pykkir samning pennan, pví stjórnin
liefur hliðrað mjög mikið til við Spán-
verja, og segja vinstri menn að ríkið
hafi eins mikinn óhag eins og liag af
samningnum. — Nýdáinn er Sofus
Heegaard, prófessor í heimspeki hér við
háskólann. Hann var fæddur 1835.
Stundaði guðfræði, en lagði síðan mikla
stund á stærðafræði og stjörnufræði
en einkum heimspeki. Um tíma var
hann lærisveinn Rasmusar Nielsens, en
hvarf pó brátt frá honum aptur og
stundaði mjög heimspeki Kants og
nýrri enslcu heimspekinganna. Merk-
ust af ritum hans eru: «Om Opdra-
gelse» og «Om Intolerance». Síðustu
ár æfi sinnar var hann mjög pjáður
af sjúkdómi og ástvina-söknuði, svo
hann naumast gat gegnt embætti
sínu.
England. Enska stjórnin hefur
niikið að starfa um pessar mundir,
pví mótstöðumenn hennar heima fyrir
(Tory-flokkurinn) ofsækir hana mjög.
Tvö mál eru einkum á dagskránni í
pinginu og á mannfundum, og eru
pað ný kosningalög, sem Gladstone
hefur lagt fyrir pingið, og svo egypzka
málið. Flokkur sá, er Gladstone stýr-
ir nú, hefur áður barizt fyrir lrosninga-
frelsi á Englandi. Mótstöðumenn peirra
fengu pó svo milcið á unnið, að peim
tókst ekki að koma máli sínu fram,
en síðar, er peir sjálfir voru komnir
til valda, sáu peir pó pann kost bezt-
an, að taka málið upp að nýju. Til
pess að gefa mönnum hugmynd um
livað lög pessi eru pýðingarmikil, pá
skulum vér geta pess, að nú hafa á
Englandi hér um bil 3,000,000 manna
kosningarrétt, en nái lögin fram að
ganga, verða pað um 5,000,090. Eptir
lögum pessum fær hver sá mað-
ur kosningarrétt, sem hefur svo mik-
43