Suðri - 25.07.1884, Page 1

Af Subra koma 3 blöð út
á mánuði. Uppsögn með
3 mán. fyrirvara frá ára-
mótum.
Árgangurinn 34 blöð kostar
3 kr. (erlentlis 4 kr.), sem
borgist fyrir ágástlok ár
hvert
2. árg.
Leiðréttingar.
í síðasta blaði „8uðra“ eru nóklirar
misprentanir í greininni: „Aðvörun“
á bls. 74, 1. dálki, línu 39: 21. maí
1S47 f. 21. maí 1817.
Á sömu bls. og sama dálki, línu
51-52, á að vera: „að 8 álnir væru
goldnar af 6' hundr., 9 álnir af 7
hundr., 10 álnir af 8 hundr. o. s.
frv.“
Uni sel og fisk á Breiðafirði
(eptir óöalsbónda í Breiðafjarðareyjum).
J>að er kunnugt, að alping vort
felldi í fyrra frumvarp til laga um af-
nám fyrirmæla í opnu brjefi 22. marz
1855 um selaskot á Breiðaíirði. £að
er pó orðið margreynt og sannað, að
allur selur er eitt hið mesta og versta
rándýr við allar fisktegundir. Látur-
selurinn og vöðuselurinn eyðileggja og
rífa í sig fiskinn svo uudrum sætir og
pað er nærri pví hryggilegt að sjá
pennan sel hér allt sumarið og vita
að hann drepur fiskinn og fælir liann
alveg frá að ganga hér inn á fjörðinn,
enda verður hér varla fiskvart. Út-
selurinn leggst helzt á flyðruna, rífur
liana í sundur, etur pað sem honum
pykir bezt, lætur hitt liggja eptir og
leggur svo jafnharðan á stað til að ná
í aðra. gengur koll af kolli,
allt sumarið, meðan flyðran heldur sig
til grunnsins. Eg hef opt og mörgum
sinnum séð útsel drepa og tæta sund-
ur hverja flyðruna eptir aðra. Látur-
selurinn leikur sér vanalega að smá-
pyrskling eða rosknum fiski í kjaptin-
um og tekur pannig einn eptir annan.
Á pessar aðfarir selsins hafa menn
helzt tækifæri til að sjá hér í úteyj-
urium á Breiðafirði.
Hér vestanlands vita menn pað af
reynslunni, að fiskafli hefur aldrei ver-
ið stöðugur, nema par sem allur selur
hefur verið eyðilagður eða fældur burt
að mestu eða öllu. J>annig hefur
aldrei verið eins stöðugar afli við ísa-
fjarðardjúp og síðan farselurinn (vöðu-
selurinn) var fældur paðan burtu eða
eyðilagður. Sama er að segja um
Arnarfjörð, enda sést nú varla selur á
fjörðum pessum. Líkt mun vera um
Steingrímsfjörð og pessu er að líkind-
Reykjavík 25, júlí 1884.
um á sama hátt varið kringum allt
land. Jjíinnig hafa menn reynsluna
fyrir sér í pví, að pessir firðir, sem eg
áður nefndi, gefa margfaldan eða jafn-
vel púsundfaldan arð af sér nú, við
pað sem áður var, meðan einstakir
menn notuðu selveiðina. Hví skyldi
Breiðifjörður ekki vera háður sömu
lögum og allir aðrir firðir ? J>ar ligg-
ur pó djúpáll frá hafi. J>egar dregur
inn á móts við Grundarfjörð eða lítið
eitt inn fyrir hann, kvíslast djúpið í
fleiri ála, sem ná lengra eða skemmra
inn eptir og nlla leið inn í Gilsfjörð.
Ekkert er eðlilegra en að fiskur gangi
inn eptir pessum álum, ef ekki væri
alstaðar girðing af sel fyrir utan.
J>egar hrognkelsi ganga til grunns-
ins að vorinu, leggst selurinn svo gráð-
uglega á pau, að roðin af peim liggja
hrönnum saman í fjöru og sjávarmáli
og um pann tíma sjá menn opt sel
með hrognkelsi í kjaptinum, sem hann
er að vinna á. í Saurbæ við Gils-
fjörð var áður hin mesta og bezta
hrognkelsaveiði og hafði Saurbæjar-
hreppur ómetanlegt bjargræði af peirri
veiði að vorinu til, pegar harðast var
manna á milli. Nú er hrognkelsa-
veiðin lögzt par frá með öllu; pað er
líka eðlilegt, pví • að mestu selastöðv-
arnar eru nú á Reykhólum, Akureyj-
um og par í kring, svo að par liggur
nokkurs konar selagirðing yfir pveran
Gilsfjörð fyrir utan Saurbæjarhrepp.
J>að er nú orðið reynt, að síðan
opna bréfið 22. marz 1855 kom út,
hefur selur ekki aukizt í lögnum, en
selurinn er kominn framar á fjörðinn,
síðan bannað var að skjóta á útsjón-
um, og gerir pví meiri skaða en áður;
pví fyr var hann með skotum á út-
sjónum svo gott sem rekinn inn í
lagnir og látur. Bezt væri nú að
gera varg pennan útlægan og dræpan
með öllu. í Noregi er allur selur ó-
friðhelgur og ef eg man, rétt pá eru
jafnvel gefin verðlaun fyrir hvern pann
sel, sem skotinn er. Eg ætla mér nú
ekki í petta sinn að ganga svo langt,
en eg ætlaði að benda á pað, bæði
pingmönnum og öðrum, að opna bréfið
22. niarz 1855 gerir ekkert nema ó-
gagn, og pess vegna er bæði ósann-
gjarnt og ófrjálslegt, að af nema eigi
fyrirmæli pess svo fljótt sem kostur er
19. l)lað.
á, enda er svo um pau, eins og mörg
lög, er ekki eiga við, að peim er ekki
hlýtt, menn leita allra bragða að brjóta
pau og virðingin fyrir lögunum hefur
sannarlega ekki farið vaxandi hér á
Breiðafirði síðan petta opna bréf kom
út, og yfirvöldunum er með öllu
ömögulegt að framfylgja peim full-
komlega.
Arðurinn af láturselveiðinni á Breiða-
firði er mjög lítill, pegar rétt er litið
á allan kostnað, sem nótnaveiðin hef-
ur í för með sér. J>að er pá útselur-
inn, og mun aflast af selategund pess-
ari um 350 útselskópar hér á firðinum;
ef nú hver kópur er gerður á 10 kr.,
pá verða pað 3500 kr. Og pessi eymdar-
upphæð veldur pví, að fiski er með
öllu varnað að ganga inn á fjörðinn.
Og pó nú opna brjefið 22. marz 1855
væri af numið, pá væri full trygging
fyrir alla pá, sem á selveiðajörðum
búa, pví lögin 20. júní 1849 stæði ó-
högguð og í fullu gildi fyrir pví. En
pað sem ynnist með pví að af nema
opna bréfið væri pað, að selurinn væri
ekki út um allan sjó, girti fyrir alla
ála og öll djúpsund eins og nú, held-
ur neyddist til að leita hælis í lögn-
um manna.
J>að er enn eitt atriði, sem eg vildi
nefna, af pví eg hef hvergi séð pað
tekið fram, hvorki á alpingi né annar-
staðar, og pað er að pess eru eigi fá
dæmi, að selurinn hefur lagzt á æðar-
fuglinn og drepið hann, og hafa pá
engin önnur ráð verið, en að skjóta
pennan voðavarg. J>etta er hægt að
sanna hvenær sem vera skal.
Ritað um varptímann 1884.
Um íslenzkar fiskiveiðar
og
Artlrnr Feddersen.
(Aðsent).
— »«—
J>að er nú yfir 20 ár síðan pví
fyrst var hreift á pingi, að fá einhvern
fiskifróðan mann til að ferðast um ís-
land, litast um á fiskistöðvum, kynna
sér lax og silungsveiði vora og ráða
bændum til bóta efauðið væri; skyldi
hann og gefa álit um veiðarfæri vor,
skipalag o. fl. J>að virðist heldur ekki
75