Austri - 30.01.1884, Qupperneq 3

1. árg.
A U S T R I.
[nr. 4.
43
skortir bæði fé og vinnukrapt, ogeigi
sízt nógu marga liæfa menu til að
standa fyrir vegagjörðunum. En mis-
jafnar skoðanir munu vera um pað,
hvort landstjórnin hafi verið sem heppn-
ust í að ákveða h v a r fyrst skuli
gjöra við fjallvegina. Eptir fyrirmæl-
um fjárlaganna eiga peir fjallvegir
að sitja í fyrirrúmi, sem aðalpóst-
leiðir liggja uin, og er petta i alla
staði vel hugsað; en ein heiði er pó
eptir, sem alls ekkert hefur verið
gjört við um langa tima, sem liggur
á leið pess aðalpósts, er eptir pví sem
ég pekki til hefur lengsta og torfær-
asta leið að fara af öllum póstum
landsins. |>essi heiði er Lónsheiði,
milli Múlasýslu og Skaptafellssýslu;
hún er að vísu eigi löug byggða á milli,
en fyrir 6 árum siðan var hún litt fær
um hásumar með hesta, og víða sto
að eigi var unnt að komast neina fót
fyrir fót. Siðan hefur alls ekkert
verið gjört við hana, svo pvi má
nærri geta, hvernig veguriuu nú er orð-
iuu á henni, einkum par sem talsverður
kalii af honum liggur meðfram gjá, i
kallandi urð, ueðan uudir klettabelti,
sem stöðugt falla björg og stórsteinar
úr, er sumpart lenda á veginum, eða
lirynja alla leið niður í gjána. f>etta
er vegur póstsius milli Prestbakka og
Eskiijarðar, sem hefur á leið sinni
hina lengstu eyðisanda, sein farnir
eru hér á landi — að fráskildum
Sprengisandi — og hin laugverstu
vatnsi'öll sem eigi er ferja á, auk
priggja annara fjallvega, sem eru á
leið hans. Eg tel pað víst, að laud-
pings. Um petta leyti virðist spekt
og sampykki hafa drottnað meðal allra
liöfðingja á Austurlandi, pvi að hinar
stærstu deilur, er vér höfnm sögur af
paðau, voru pá um garð genguar, svo
sem deilur peirra Hrafnkels Freys-
goða og Sáms Bjarnasonar (uin 950)^
deilur Hofsverja og Krossvikiuga j
Vopnafirði (um 980—1000), og deilur
peirra Droplaugarsona við Helga As
bjarnarson (uin 1000), og sömuleiðis
deilur Hróars Tungugoða1) í Skapta-
1) Hróarr Tungugoði (i Skaptártungu)
hefur verið r.kur höfðingi á sinni
tið, og efiaust haft eitt af prem
goðorðum i Skapafellspingi, en eptir
hans daga er svo að sjá, sein nianna-
forráð hans liafi smámsaman gengið
undir Freysgyðlinga. p>ó er pað
ekki rétt hermt í Safui til sögu
Isl. 1. 414, að niðjar hans komi
ekkert vid bronnumálið, pví að
meðal breunumanna eru taldir peir
Hróarrog Leiðólfur hinn sterki, synir
44
stjórninni sé eigi kunnugt um hve ill
heiði pessi er yfirferðar; en pað pykir
mér lýsa of miklu áhugaleysi af sýslu-
nefndum peim, sem næstar eru heið-
inni, að hafa ekki pegar skorað á
hlutaðeigandi amtsráð um að fara
pess á leit við landshöfðingja, að hann
veiti fé til að gjöra við penna fjall-
veg sem allra fyrst.
Hvað sýsluvegina snertir, pá mun
víðasthvar hafa verið sýndur talsverð-
ur áhugi á að koma peim 1 lag, en
vorkunn er pótt pað taki langan tima,
að koma peim öllum í gott lag, eink-
um par sem margir heiðarvegir eru í
sömu sýslunni, sem ætið eru erfiðir
við að eiga. J>að virðist vera mjög
ólikt að gjöra viðunanlegan sýsluveg i
Rangárvallasýslu, par sem hvorki er
svo mikið sem litill heiðarháls yfir að
fara, né nokkur önnur teljandi torfæra,
hjá pvi i suraum öðrum sýslum t. d.
Múlasýslununi, par sem hver Qallveg-
urinn er fram af öðrum, og sumir
mjög fjölfarnir. J>að virðist pvi eiga
mjög vel við, að pær sýslurnar, sem
pannig hagar til i, gætu notið einhvers
styrks úr landsjóði, svo að pær, að
minnsta kosti með timanum gætu notið
sömu hagsmuna af greiðfærum vegum,
sem hinar sýslurnar, sem betur standa
að vigi frá náttúrunnar hendi. Eg tel
pað mjög liklegt, ef sýslunefndir pær,
er hlut eiga að lmáli, bæru pessi vand-
kvædi sín fram fyrir alping*), pá mundi
*) Alþingi,v„íi.'8umar er leitV’voru einmitt’veitt-
ar 8,000 Kr, [ fyrir | hvort árið, 1884 og
1885, „til að styrkja'sýslusjóði til|.aðgbæta
sysluvegi.já aðalpóstleiðum“ (sbr. 10. gr.
fellspingÍTÍð Moðólfssonu(980) ogdeil-
ur þórðar Freysgoða og sonahans.við
Arnór úr Forsárskógum(réttfyrir 1000).
Eptirpettagetur varla um neinar óeirðir
i Austfirðingafjórðungi fyrr eu á Sturl-
unga-öld, enda var víðast á landinu
heldur friðsamt um seinni hluta 11.
aldar, og fyrri hluta 12. aldar, eu
friðartiininn virðist hafa verið leugstur
á austurlandi. Snemma á 13. öldvoru
ættmenu J>órðar Freysgoða (Freysgyðl
ingar) búnir að ná undir sig öllum
goðorðum í fjórðunginum. Um miðja
öldina hófust deilur á milli peirra
frænda, sona J>órarins Jónssonar á
Valpjófsstað, er höfðu yfirráð yfir
Múlapingi, og sona Orms Jónssonar
Svinfellings, er réðu fyrir Skaptalells-
Hámundar halta Hróarssonar. en
peir virðast fremur pingmeun Fiosa
en sjálístæðir höfðingjar.
15
45
pað veita fjárstyrk par sem poss væri
helst pörf, með vissum skilyrðum.
(Niðurl. næst.)
[Aðsent].
Au8tfirðingar!
Ef pað er^satt, að kominn sé upp
smittandi ijárkláði á úthéraði^pá bregð-
jst uú drengilega við, og skerið fyrir
hann strax i vetur. _þér vitið hvad
hanu kostar ef hann útbreiðist.
11.
FR.ÉTTl.R.
Eins ogjáður.er getið, hefur tiðin
í^vetur verið einhver hiu bliðasta og
liagstæðasta er menn muiia alit fram
ytirjniðjan janúarmán. Hinu 20. tók
veðrátta að breytast; hala siðau venð
c. 5. b. fjárlaganna) og vonum vér að bVsIu-
mouniruir í Múlasyslum, sem oddvitar »yslu-
nefndanua, sjái um, að reynt verði í tæka
tíð að fá eitthvað talsvert af því fé til
Eskifjarðarheiðar og Fjarðarheiðar, sem báð-
ar eru í aðalpóstleið og vegurinu á þeim í
pví ástandi, að eigi er viðunandi. Að vísu
hefnr þegar verið byrjað á góðri vegagjörð
á Kskifiarðarheiði héraðsmegin, |iar sem
hún er verst, en pó eigi svo, að
það komi að verulegum notum nema miklu
sé viðbætt. Við veginn á Fjarðarh. hofur
lengi ek.iert verið gjört, enda er haun uú
orðinn bæði gott dæmi þess, hve vegur
getur verið illur ylirferðar og hins eigi
siður, hve mikið langluudargoð öllum þeim er
gelid, sem ættu að eiga hlut að því, að
hann væri bættur. Vér vonum því iremur
að amtsráðið verði meðmælt íjárveitingu til
Fjarðarheiðar, sem hún liggur milli etslua
og með réttu hefði átt að teljast til ijall-
rega.
R i ta t j ó r n i n.
pingi, út af eignarrétti peirra til goð-
orða nokkurra í suðurhluta AustQarða
(inilli Lónsheiðar og (Jerpis) sem feður
peirra (synir Jóus íáigmundarsonar, er
fyrst bjó á Valpjófsstað, og síðau að
tívinafelli) höfðu orðið vel ásáttir um,
meðan peir lifðu báðir. Um sama
leyti áttu peir Ormssyuir lika í deilum
við Ögmund Helgasou, mág sinn, stór-
auðugan mann, er hjó í Kyrkjubæ á
Siðu.
(Framh. næst.)