Fjallkonan - 31.10.1885, Blaðsíða 3

FJALLKONAN.
79
/
laganefndin; jafnvel stjórnin hafði mér alveg óafvit-
andi stungið upp á að veita mér styrkinn framvegis
óskertan, og þetta er líklega hið einasta tilfelli, sem
formaður nefndarinnar hefir verið á móti stjórninni,
en— nú kernur »enn«ið — ofan á allt þetta gat fjár-
laganefndin ekki á sér setið að gefa mér skætingu
með því að láta sjást eptir sig á prcnti, að eg »enn»
hefði sókt um styrk; hún hefir náttúrlega helzt ekk-
ert viljað veita mér, en hefir viljað láta verkin bætta
í miðju kafi og ónýta þar með það fé, sem þegar er
búið að kosta til þeirra. Eti með því að vei.ta mér
400 krónur, þá hefði það orðið, því eg hefði ekki
þegið þær. (Niðrl. i n. bh).
FRÁ ÁHEYRANDA PÖLLUNUM.
PALLADÓMAR UM PlNGMENN,
VIII.
3. MAGNÚS STEPHENSEN yfirdómari, inn þriðji
konungkjörni þingmaðr, er maðr fremr lágr vexti,
enn þrekinn og herðibreiðr; svipmikill; svartr á hár;
augun stór og einkar-skýrleg.
Hann befir setið á þingi sem konungkjörinn
þingmaðr síðan 1877.
Um Magnús Stephensen mun mega segja eitt-
livað líkt og Brandr byskup Sæmundarson sagði um
Hvamm-Sturlu: »Engi maðr frír honurn vjts«. Ekki
er að efa gáfur hans, fróðleik og þekkingu. Hann
lætr að jafnaði eigi mikið til sín taka á þingi, svo á
beri; má vera, að hann geri þar meira enn almenn-
ingi er kunnugt. Hann talar ekki oft og heldr sjald-
an langar ræður. Leggr lítið eða ekkert til sumra
áhugamála þingsins. Hann er vel máli farinn og
hugsar mjög ljóslega og skipulega; eru ræður hans
oft skýrandi, og oft gefr hann góðar bendingar urn
laga-atriði og skilning á lögum, enda er bann laga-
maðr inn mesti. Allmjög hefir hann mælt í mót
afnámi amtmanna-embættanna. 1 launamálum hefir
hann komið fram með meiri jafngirni enn sumir aðrir.
M. St. er inn mesti starfsmaðr, og einn af in-
um sárfáu embættismönnum landsins nú á dögum,
er fást við ritstörf og bókagerð; enda er hann all-
mikili fræðimaðr í ýmsum greinum.
í prívatlífinu er Magnús Stephensen drengr góðr
og liöfðingi í lund.
4. ÁRNI THOliSTElNSSON landfógeti er maðr
bæði hár og gildr; dökkr á hár; sviprinn mjög kími-
leitr og oft háðslegt bros á andlitinu.
Hann hefir setið á þingi sem konungkjörinn
þingmaðr síðan 1877.
Hann talar löngum, enn er þó enginn sannr
mælskumaðr. Margir segja, að hann sé manna fróð-
astr í verklegum efnum, og lóti sér mjög ant um
eflingu atvinnuvega landsins, og ber ég als eigi á
móti því, enda hefir hann samið fróðiegar ritgerðir
um veiðiskap.
Dm skoðanir hans á þjóðmálum hirði ég ekki
að dæma. Pær virðast vera fremr á reiki, enn eigi
er hann mjög fylgispakr við skoðanir stjórnarinnar.
5. LÁRUS SVEINBJÖRNSSON yfirdómari er hár
maðr og gildr, manna bezt vaxinn og tigulegr á
velli; orðinn grár fyrir hærum.
Hann.er nýr þingmaðr; var í fyrsta sinni á
þingi í sumar. i3ótti hann koma vel fram í sumum
málum, enn einkum á hann þökk skilda fyrir það,
hve vel hann mælti fram moð lagaskólamálinu; hann
var framsögumaðr í því máli. Eftir því sem hann
kom frarn á þingiiiu má ætla, að hann sé heidr
frjálslyndr, og þjóðræknari maðr enn sumir inna
konungkjörnu þingmanna.
6. HALLGRÍMUR SVEINSSON dómkyrkjuprestr
er fremr lágr vexti, enn gildr og vel vaxinn, fríðr
sýnum og glaðlegr.
Hann er einnig nýr þingmaðr, og var í fyrsta
sinni á þingi í sumar. Hann er prýðilega vel máli
farinn, enda talaði hann oft á þingi og stundum
lengi í senn.
Hann verð eg að teija efnilegastan af inum kon-
ungkjörnu þingmönnum, enda er hann þeirra yngstr.
Hann þótti koma vel fram í mörgum málum á þing-
inu, enn einkum fór honum vel í stjórnarskrármál-
inu. Hann var sá eini af inum konungkjörnu þing-
mönnum, er hafði einurð og frjálslyndi til að fylgja
fram inni endrskoðuðu stjórnarskrá. Mælti hann
skörulega með því máli, og áttu menn sízt von á
slíkurn orðum frá konungkjörnum vörum. Hann
mælti og fram með lagaskólanum. — í kyrkjumálum
ætla ég hann eigi jafnmikinn framfaramann og
æskilegt væri.
— Eg hefi nú sagt í stuttu máli álit mitt á inum
konungkjörnu þingmönnum. Ég hefi farið fljótt yfii'
og eigi hirt um að dæma ýtarlega um skoðanir þess-
ara manna. Meðan stjórnarskrá sú, er nú gildir, er
eigi numin úr lögum, verðr þjóð og þing að dragast
með þetta konunglega kvígildi, þótt það sé til ama
og armæðu. Allir inir konungkjörnu þingmenn eru
skynsamir menn, enn sá er galli á þeiui flestum, að
þeir eru of gamlir og fylgja eigi framfarastefnum
þessara tíma. Kynlegt er það, að skoðanir þeirra eru
í flestum höfuðmálum inar sömu sem skoðanir stjórn-
arinnar; enn með því að enginn getr ætlað þeim þá
varmensku, að þeir fyigi eigi sannfæringu sinni, er
næst að ætla, að sannfæring þeirra sé sú, að það sé
alt einskær vizka og réttlæti, sem stjórnin fer fram;
og hún sjái alt betr suðr í Danmörku hvað ísiandi
hagar bezt og hvað hér fer fram enn þjóðin og þeir
sjálfir. Éeir sjá ekkert nema í gegnum gullgleraugu
stjórnarinnar. Svo virðist og sem sumir þeirra hafi
þá draumóra stundum, að þeim tínnist, að þeir sitji
á ráðgjafarþingi sem fyrrum, enn eigi á löggjafar-
þingi. Ekki mun þurfa að óttast íyrir, að neinn
þeirra verði nokkurn tíma þjóðkjörinn; enginn þeirra
mun hafa svo mikið traust þjóðarinnar.
ISLENZKAR SMASÖGUR OG FRÆÐIGREINIR.
ni.
Byltingarnar um aldamótin 1800.
[Annáll Magnúsar Ketilssonar.]
Nú hafði commission (umboðsnefnd) haidin verið.
Var jústitsráð Thorkelín forseti, enn amtmenn Thor-
arensen og Wibe og Magnús lögmaðr Stephensen
ræddu um málin. Éar gat Stephensen drifið það í
gegn um, að Hóiastóll og byskupsdæmi skylcli upp-
hefjast og Hólaskóii flyt.jast suðr í Reykjavík (á móti
þessu höfðu þeir Thorkelín og Thorarensen sett sig
af ölium kröftum, enn engu til leiðar komið), enn
hvað meira hefir gerzt í þessari commission er ó-
kunnugt. VVibe kom út syðra með virðingu, enn
Stephensen með mestu virðingu seinast, enn Thorar-
ensen fyrir norðan, 'að sumir segja, með óvirðingu,
svo að hann hafi látið af öllum despotismo (ráðríkis)
yfirráðum, sem hann var svo mjög orðlagðr fyrir, og
fari síðan sér, hvað fáa ógladdi. Enn það hafði lög-
maðr Stephensen útrétt: 1. að Hólastóll og byskups-
dæmi skuli aftakast; var þetta af flestum ilia útiagt.
2. að Hóla skóli færist suðr í Reykjavík; var lög-
manni um kent. 3. lögmannsdæmin skyldu aftakast
og einn iandsyfirréttr tilsettr og haldast í Reykjavík
í staðinn fyrir lögþingisrétt og yfirrétt eins og í
Noregi. Fetta iasta menn ekki. í þessum landsyfir-
rétti er Magnús lögmaðr Stephensen settr justitiarius
með 900 dala launum, enn vice-lögm. Stephensen
lti assessor launalaus, því hann má ei þéna í rétt-
inum nema í forföllum bróður síns; 2ar assessor B.
Gröndal með 700 dala launum; 3ji assessor sýslu-
maðr ísleifr Einarsson með 500 dala launum. Allir
þessir orðnir rangspersónur og eiga að sitja í Reykja-
vik, og þessi réttr skal þar ætíð opinn standa. No-