Fjallkonan - 11.12.1886, Blaðsíða 3

JFJALLKONAN.
91
vorra er naumast einn af hundraði sendibréfsfær. Svo
kemr barnlærdómrinn með sína fyrirdæmingu, djöful og
helvíti. Barnalærdómrinn er, því miðr, helzt til þess fall-
inn, að drepa niðr námfýsi ungdómsins, og er höfuðókostr-
inn sá, að hann bindr hugann við einskorðað ágrip, enn
gefr ekki manninum neinn forsmekk sannrar mentunar.
Barnalærdómrinn og fermingareiðrinn er hvort öðru sam-
boðið—tvö neyðarúrræði þeirrar kirkju, sem ekki hefir
andann til að fræða, ekki hefir né hirðir að hafa heil-
brigða skynsemi. Bæði þing og þjóð æpir: »Vér viljum
hafa marga presta, því það er nauðsynlegt til uppfræðing-
ar ungdómsins«. Segi þeir heldr eins og er : »j?að er
nauðsynlegt vegna prestsetranna, kirkjujarðanna og kú-
gildanna, vegna hraðans með barnaskírnina, vegna fóðr,-
lambanna, svo ekki þurfi að reka þau langt, og vegna
tólgarmolanna, sem prestunum þarf að færa í ljóstollinn!«
jpað er óhætt um það, að vér Islendingar höfum auga fyrir
því verulega í lífinu. Hvernig væri sú hugsun að fækka
prestum enn fjölga sannmentuðum og sjálfstæðum alþýðu-
mönnum ? Með því mundum vér sjálfsagt fá bæði betri
presta og betri alþýðu«.
Öílendar frétlir
(áframhald. frá síóasta blaði).
pýzkaland. Vilhjálmr keisari ferðaðist í haust til
Elsass og Lothringen og kendi þá vanheilsu, enn batnaði
aftr. Undir lífi hans er mikið kotnið, því að það er
haft fyrir satt, að þegar hann falli frá, þá muni ef til
vill úti um vináttu Kússlands og jpýzkalands. Keisarinn
var ástvinr Alexanders II., og vill fyrir hvern mun
halda sáttum við Rússland. Mælt er að skoðun krón-
prinsins og Bismarcks fari hér í aðra átt, sem sé að reisa
öfluglega rönd móti yfirgangi og stefnu Rússa í alslaf-
neska átt. Krónprinsimr þýzki er sagðr frjálslyndr maðr
og ágætt höfðingjaefni, og þrá því margir að hann kom-
ist til valda.
Dáinn var Beust greifi, fyrrum ráðgjafi Saxa konungs,
mótstöðumaðr Bismarcks og ríkiseiningarinnnar þýzku,
kanzlari Austrríkis um tíma, stjórngarpr mikill og höf-
undr að ríkisskipun Austrríkis, þeirri er nú er.
Frakkland. jpótt Frakkar sé búnir til ófriðar og það
stórkostlega, þar sem tala liðsmanna þeirra, er þeir
mundu hafa tiltæka ef til ófriðar kæmi, nemr alt að 3
miljónum, þá þykir nú síðr enn áðr víst, að þeir hyggi
á ófrið við jpýzkaland. Dregr það helzt til þessa, að
hinn nýi sendiboði Erakklands í Berlín, Jules Herbette,
flutti Vilhjálmi keisara í októbermánuði friðarorð og vin-
semdar frá stjórn sinni. Ætla sumir að þetta sé bund-
ið því skilyrði, að þýzkaland og Austurríki leyfi Frakk-
landi að auka vald sitt og eignir við Miðjarðarhafj; að
þeim kosti muni Frakkland ekki slást í lið með Rúss-
landi. Annars mun nú sem næst fara um herafla Frakk-
lands og þýzkalands, svo mjög yrði tvísýnt ef þeim lenti
saman. t
Spánn. Spánardrotning hefir veitt lífgjöf foringja upp-
reistarinnar, Villacampa, og félögum hans, og er það
mest að þakka dóttur Villacampa, sein aldrei þreyttist
að biðja og vinna á allan hátt fyrir lífgjöf föður síns og
hinna. — Ráðherrarnir eru að mestu inir sömu og áðr,
og Sagasta forsætisráðherra.
Bandaríkin. Frelsisgyðjulíkneskjan mikla (sém lýst er
í I. ári Fjallk. 14. blaði, bls. 56), ser^ reist er á Bedloc-
eynni fyrir utan New York, var vígð 28. okt. þ>að er
gjöf frá þjóðveldi Frakka, sem þannig hefir minzt þess
fagrlega, hve mikla þýðingu frelsisbarátta Ameríku hafði
fyrir frönsku þjóðina, því að þaðan giæddist sá andi,
sem með stjórnarbyltingunni miklu kom Frökkum á fréls-
isbrautina. Gyðjan er í vitastað og héldr f hægri hendi
á rafmagnsljósi, sem lýsir ð mílur frá sér.
SITT Ú R HVERJU LANDI.
— —
Ný mcðferð á fiski. Flutningr og verzlun með nýj-
an fisk er alt af að aukast. þannig er nú flutt allmik-
ið af nýjum fiski og síld frá Noregi og Svíþjóð til Eng-
lands. það hefir all-lengi tíðkazt að flytja nýjan fisk
og kjöt í ís milli ianda, og verðr sú meðferð miklu
hægri, þar sem nú er farið að búa til ís á efnafræðileg-
an hátt, sem verðr meir enn hehningi ódýrari enn vatnaís.
— Annars er nýr fiskr nú fluttr í bórsýrublöndu milli
landa, og getr þannig haldizt óskemdr meir enn mánað-
artíina. I blöndu þeirri er auk vatnsins 50°/. af bórsýru,
46”/« af salti og 4“/> af vínsteinssýru. þéssi aðferð þykir
annars nokkuð dýr. Fiskrinn verðr einnig að vera al-
veg nýr þegar hann er lagðr í blönduna, ef duga skal.
Útlendir ferðamenn í Noregi. jpess hefir verið getið í
blaði þessu, að Norðmenn teldu tekjur þær, er þeir
hafa af ferðum útlendinga þar í landi um 6 milj. kr. á
ári. — Sem dæmi um straum ferðamanna til Noregs má
nefna, að til Björgvinar’hafa komið í ár um 6000 og
til Kristjaníu um 8000 útléndir ferðamenn. þessi 14000
manna víxluðu í sumar og létu úti um 1,600,000 kr. í
Björgvin og Kristjaníu, og töldu bæjabúar, að full milj-
ón af því fé hefðu runnið í sinn sjóð.
Pawawa-skurðrinn. Fyrir honum spá menn illa og
ætla, að fyrirtæki það muni fara að forgörðum og verkið
aldrei verða fullgert. Fjártjónið sem þar af leiðir talið
100 miljónir kr.
Hafís. Eftir öllum fregnum hefir norðrheimskauta ísinn
á þessu ári náð mjög langt suðr á bóginn. Spitsbergen
var alt af umgirt mílu breiðu ísbelti. Selveiðaskipin
hurfu aftr við svo búið, eftir að þau höfðu beðið alt vorið
og sumarið árangrslaust.
Járnbrautargöng nndir mararbotni milli Svíþjóðar og
Danmerkr er áformað að gera, og er reiknað, að það fyr-
irtæki muni kosta 22-J miljón króna og verða fullgert á
3 árum. Göngin eiga að liggja frá Kaupmannahöfn aust-
anverðri yfir til Svía strandar sunnan við Málmey.
Lundarfar Bússakeisara. Svo segir nú í sumum blöð-
um og þeim allmerkum, að Rússakeisari sé um þessar
mundir ekki með sjálfum sér; andstreymið í Bulgaríu og
sífeldr kvíði fyrir tilræðum níhilista hafa smámsaman
raskað jafnvægi geðsmuna hans; hann er orðinn æði upp-
stökkr og viðbrigðinn. Ekki sér samt á honum líkam-
lega; hann er hress og bragðlegr yfirlitum. Enn allir
vita. að innri maðr hans er bilaðr og fær það sumum
meðaumkvunar og áhyggju; þunglyndið hefir breitt sína
dimmu blæju yfir sálu hans. Tortrygni hans hefir á-
gerzt og er orðin að sjúklegri ástríðu (mani), Tortrygni
hans sér hvervetna fjandmenn. Hann er dulr og þung-
búinn, byrstr og harðúðugr. Oft og einatt missir hann
stjórnina á geðsmunum sínum og gefr út skipanir, sem
návistarmenn hans hlýða ekki, þrátt fyrir allar hótanir,
af því skipanirnar eru ómögulegar. Stundum slsér vfir
hann óttahrolli fyrir banatilræðum, og svo bætist þarvið
vanheilsa ríkiserfingjans, sem legst þungt á hann.
Fiskileitamaðr, sem fór i forngripaleit.
f>að var ekki til ónýtis, að alþingi keypti Arthur Fedder-
sen, fiskifræðinginn danska, fyrir stórfé til að ferðast