Fjallkonan - 11.12.1886, Blaðsíða 1

FJALLMAN
23. JBLAÐ.
EEYKJAVÍK, 11. DESEMBER
1886.
Sakaegiftie. 7. þ. m. afhenti merkr bóndi í Kjalar-
neshreppi sjálfr bæjarfógetannm hér í Rvík, Halldóri
Daníelssyni, svo hljóðandi kæru Jyfir fyrverandi bæjar-
gjaldkera Kr. 0. þorgrímssyni:
„Eins og yðr, herra bæjarfógeti, má kunnugt vera, hefi ég
síðan í öndverðum ágústmánuði 1885 haldið ómagann Kristján
Kristjánsson frá Hraínhólum, sem á framfærslurétt í Reykja-
vík, og var meðlag með honum ákveðið 4 kr. um mánuðinn.
Krafðist ég eigi útborgunar á meðlagi þessu fyrrenn í haust að
eg sneri mér skriflega til bæjarstjórnarinnar og siðan munn-
lega til yðar, og er ég eftir tilvísun yðar sneri mér til bæjar-
gjaldkera Bjarnar Kristjánssonar, varð ég þess áskynja, að af
meðlagi þessu hafa alls verið teknar út úr bæjarsjóði 56 kr.,
nefnilega: 31. ágúst 1885 4 kr., 6. október s. á. 4 kr., 31. des.
s. á. 12 kr., 30. apr. þ. á. 16 kr., 10. okt. þ. á. 20 kr. Fyrir
upphæðunum árið 1885 hefi ég eigi séð kvittanir, enn báðar
kvittanirnar fyrir það sem borgað er á þessu ári eru með hönd
þáverandi bæjargjaldkera, Kr. 0. þorgrímssonar, og undirskrif-
aðar: „K.r. Kristjánsson (handsalað)11.
Engri af ofannefndum upphæðum hefi ég veitt móttöku né
heldr heimilað neinum manni að veita þeim móttöku fyrir
mína hönd, og iiefir því annaðhvort einhver óráðvandr maðr
hafið þessa peninga án heimildar eða bæjargjaldkerinn sjálfr
hafið þá og búið til þessar kvittanir; enn með því að með inu
undirskrifaða nafni: „Kr. Kristjánsson“ virðist vera átt við ó-
maga þann, sem meðiagið átti með að ganga, skal ég geta
þess, að ég hefi spurt hann, hvort hann hafi meðtekið þessa
peninga eða gefið öðrum, heimiid til að kvitta undir sínunafni
fyrir þá, og neitar hann því fastlega, enda skal þess getið, að
10. október, þegar síðasta kvittunin er dagsett, var Kr. Krist-
jánsson heima hjá mér og kom ekki til Reykjavíkr þann dag
eða neitt nálægt því tímabili, og gat því ómögulega handsal-
að hér nafna sínum, bæjargjaldkeranum, nafn sitt. Alveg sama
er að segja um 31. des. 1885, ef kvittunin frá þeim degi skyldi
einnig vera undirskrifuð með hans nafni, því að um þær mund-
ir var hann einnig heima hjá mér og kom ekki til Revkjavíkr.
þar eð öll atvik benda á, aö inn fyrverandi bæjargjaldkeri
Kr. 0. J>orgrímsson hafi þannig dregið undir sig peningana
og falsað kvittanirnar, vil ég tilkynna yðr þetta, herra bæjar-
fógeti, og skora jafnframt á yðr, að hefja rannsókn gegn
Kristjáni 0. jporgrimssyni bóksala, svo að ið sanna megi upp
komast i máli þessu, og hver sá, sem sekr kann að vera í
glæp þeim, sem hér virðist vera drýgðr, megi sæta ábyrgð eins
og lög standa til. Staddr í Reykjavík, 7. des. 1886.
porldkr Jónsson,
f'rá Varmadal, hreppsnefndarmaðr.11
1 öðru lagi hefir Halldóra Arnadóttir frá Grjóta hér í
bænum kært sama Kr. 0. jporgrímsson fyrir undandrátt
á peningagreiðslu úr bæjarsjóði og óheimila töku á
nafni hennar undir kvittun í »sviksamlegum tilgangi«.
I þriðja lagi hefir inn núverandi bæjargjaldkeri, Björn
Kristjánsson, kært sama mann, Kr. 0. þ>., fyrir ranga
bókfærslu í bæjarreikningabókum og beiðzt þess, að
bæjarfógeti kveddi 2 reikningsfróða menn til að skoða
bókfærslu ins fyrverandi gjaldkera, Kr. 0. |>., og segja
álit sitt um, hvort ekki sé ástæða til að höfða saka-
málsrannsókn gegn honum út af bókfærslunni.
1 fjórða lagi hefir Sveinn Olafsson hérí bænum kært oft
nefndan Kr. 0. þ. fyrir að hafa falsað kvittun.
Sá orðasveimr gengr nu hér um bæinn milli sumra
heldri manna, að kærur þessar séu sprottnar af undir-
róðri einstakra manna og þá líklega rangar eða upp-
lognar enn væri svo, er vonandi að réttvísin hafi hendr í
hári þeirra manna, erkærthafa inn »ófiekkaða dánumann«.
IBankinn.
Cambridge, 5. okt., 1816.
(Niðrl.). f>egar peningaþurð í landinu er orðin svo,
að peningar ekki lengr fást »til utanlands viðskifta«
verzlunarinnar, get eg ekki betr séð, enn að kaupmenn
verði að sætta sig við, að taka hinn eina lögeyri sem
landið hefir á boðstólum — seðlana. Enn hvað eiga
þeir að gjöra. við þá? Ut er þýðingarlaust að flytja
þá. Landssjóðr má ekki víxla þeim fyrr enn bankinn
er fallinn. þetta hlýtr að leiða til þess, að seðlarnir ó-
umflýjanlega falli, ef þeir ekki verða kcmnir á fallanda
fót fyrr. jpá byrjar nú merkilegt tímabil í sögu seðlanna.
þegar fallið er eitt sinn 1 þá komið, stöðvar það enginn
mannlegr kraftr. Meðan landssjóðr er að koma vara-
sjóði í peninga, til að geta gegnt ákvörðun bankalaganna
að borga seðlana fullu verði, halda þeir áfram að falla,
þess vegna, meðal annars, að enginn veit með vissu,
fulláreiðanlegri, hvað mikið kunni að vera á veltu af
seðlunum, því ég, fyrir mitt leyti, geng að því vísu, að
þá komi upp fjöldi falsaðra seðla1. A þessum hrösunar-
tíma bíða embættismenn mestan skaðann af seðilfallinu,
því þeir fá að því skapi minni laun sem munar falli
seðlanna andspænis peningum, eða, nákvæmar ákveðið,
gulli. |>etta verðr spekúlantanna gullöld. þegar fallið
er eitt sinn komið af stað, keppist hver um annan að
flýta fyrir því, til þess að geta náð í seðlana með sem
minnstu verði. þá verða nú raddirnar um lánstraust
landssjóðs færri og lægri enn 1885, sællar minningar.
J>eir sem dauðliggr á að fá eitthvað fyrir seðlana í svip-
inn verða fegnir að láta þá af hendi, og svona gengr það
koll af kolli unz reikningsskapardagrinn kemr, sem ekki
verðr fyrri enn éftir svo og svo mörg ár. Bankalögin
sjálf gefa hina brýnustu hvöt til þessarar spekulatiónar
með því, að ákvéða, að seðlana skuli borga fullu verði, í
stað þess, að leysa skuli þá inn með gangverði þeirra eins
og það er á innlausnar stund, eins og Ameríkumenn hafa
gert með sína alræmdu green-backs2.
Eg get nú ekki betr séð enn að hér að framan só að
eins gjört ráð fyrir því, sem beinlínis hlýtr að fljóta af
seðilfyrirkomulaginu. Enn nú svarar þingm. mér, að ekk-
ert af þessu þurfi að óttast, því hlutfallið milli seðil-
mergðar og viðskiftaþarfar sé rétt, og meðan svo sé haldi
seðlar fullu verði. Fyrst og fremst er það nú ósannaðr
hlutr enn, að hlutfallið sé rétt fundið á Islandi, og enda
sterkar líkur til, að það sé ófundið;því í reikningi sínum í
þjóðólfi hefir þingmaðrinn engan frádrátt gert fyrir iðju-
lausa legupeninga (hoard), sem eru alveg fyrir utan við-
skiftaþörfina. Enn það ætla ég muni vera engar ýkjur,
að mikill, ef ekki megin-hluti dala-peninganna sem upp
komu þegar krónumyntin kom inn, hafi verið hirzlufó eða
1) £>egar Frakkar gáfu út „assignat“-seðla sína, sem tryggðir voru
fasteignum ríkisins, enn féllu á skömmum tíma svo, að menn gátu
með herkjum kríað út kaffiholla fyrir 500 fr. í þeim, komu upp i
hruninu milljónir af fölsuðum „assignats“, sem búnir höfðu verið til
í Englandi.
2) Sem þeir höfðu þó þá varuð við frá byrjun að gera ógjald-
i genga í tollgjöld.