Fjallkonan - 12.02.1888, Blaðsíða 1

Kemr út þrisvar á mán-
uði, 36 blöð um árið.
Árg. kostar 2 krönur.
Borgist fyrir júlílok.
FJALLKONAN.
Valdiina r Asmunda rson
ritstjóri býr í Þing-
holtsstræti og er aö hitta
kl. 1—2 og 5—4 e. m.
5. BLAÐ.
REYK.TAVÍK, 12. FEBRÚAR
1888
líý löjer. Auk þeirra 12 laga frá þinginu i sumar, er áðr
er getið að hafl verið staðfest, vóru þessi staðfest 2. des.:
13. Lög um verslun lausakaupmanna.
14. Lög um að skifta Barðastrandarsýslu í 2 sýslufélög.
15. Lög um löggilding verslunarstaðar i Vik í Skaftafells-
sýslu.
16. Lög um stækkun verslunarstaðar á Eskifirði.
17. Lög um breyting á landamerkjalögunum 12. mars 1882.
18. Lög um að nema úr gildi konungskurð 22. apr. 1818
(afnám styrks til bibliufélagsins).
12. jan.:
19. Lög um þurraböðarmenn.
Þessi níu lög frá þinginu í sumar eru þá eftir ðstaðfest:
lög um sildveiði félaga í landhelgi, lög nm bátfiski á fjörðum,
lög um veiting og sölu áfengra drykkja, lög nm söfnunarsjðð
íslands, lög um brúargerð á Ölfnsá, lög nm stofnun lagaskðla,
lög um uppeldi ðskilgetinna barna, lög um breyting 4 stjórnar-
skránni (tölu þingmanna í efri deild) og viðaukalög við útflutn-
ingslögin 12. jan. 1876.
Embættaskipan. 31. jan. var Reynistaðarklaustrsnmboð veitt
alþingism. Ólafi Briem á Álfgeirsvöllum. — 24. jan. vðrn Með-
allandsþing veitt kand. theol. Jðni B. Straumflörð. — 27. jan.
var Hvanneyri i Siglufirði veitt Helga Árnasyni, presti í Nes-
þingum. Hvorugr þessara safnaða neytti kosningarréttar.
Lans ern (31. f. m.): Nesþing í Snæfellsnessýsln (met.
1356 kr.).
Heiðrsmerki. Dannebrogsmenn eru þeir orðnir bændrnir
Sigrjðn Jóhannesson á Laxamýri og Ketill Ketilsson í Kotvogi.
Búnaðarfélag snðramtsins hélt fyrri ársfund s!nn 7. febr.
Félagið á nú í sjóði rúmar 18000 kr., og auk þess 600 kr. í
útistandandi vöxtum og tillögum. Stjðrn fé'.agsins hafði upp á
sitt eindæmi ráðið tvo búfræðinga til að ferðast um að sumri,
Svein Sveinsson fyrir 600 kr. og Sæmund Eyjólfsson fyrir 400
kr. — Hermann búfræðingr hafði beðið félagið um lOOkr. styrk
til að flytja kynbótafé úr Þingeyjarsýslu til Snðrlands og var
það veitt. Dr. Jðnassen kom með þá tillögu, að Sveinn bú-
fræðingr væri látinn ferðast um að vetrinum, til að leiðbeina
bændum í fjárrækt og meðferð á áburði o. s. frv., og tók fé-
lagsstjórnin þvi vel.
Fyrirlestr um skáldskap hélt Benedikt Gröndal 4. febr.,
einkum um hina nýju skáldskaparstefnu. Fyrirlestr þessi var
mjög langr og víðáttnmikill, enn með þvi að hann mun bráð-
um koma á prent, þykir ðþarfi að skýra frá innihaldi hans, enn
síðar mun í þessu blaði verða minnst á einstök atriði í þessum
fyrirlestri.
Mannalát. 15. jan. andaðist Jón Guðmundsson kaupmaðr
i Flatey. úr snllaveiki, tæplega hálffimmtugr. — 2. febr. and-
aðist Eyvindr Pálsson á Staínesi í Gullbringusýslu á 78. ári.
— í des. andaðist Hans bóndi Natansson á Þðreyjarnúpi í Húna-
vatnssýslu.
Blöðin. ÍSAFOLD, 3. bl., 18. jan.: Blaðamenska á Eng-
laudi (niðrl.). — 4. bl., 25. jan.: Um bráðafárið, eftir land-
lækni Schierbeck. Landlséknir kveðst hafa gert rnargar rann-
sóknir viðvíkjandi sýki þessari (honum var veittr til þess 400
kr. styrkr úr landsjðði), enn svo er að sjá, sem hann hafi eink-
is orðið vísari, „tilrannirnar séu svo ófullkomnar, að ekki megi
leiða neina ályktun út af þeim“. í enda greinarinnar ræðr
hann til að gefa fé á haustin safamikið fððr (rófur, turnips,
súrhey o. s. frv.) saman við þurra heyið, til að verjast pest-
inni, sem reyndar er ekki ný kenning. — Um fornan söng, eft-
ir Helga Helgason, biðr menn út um land að senda sér gömul
sönglög, — Sællífi og fangelsisvist, eða um hlunnindi þan, sem
Kr. Ó. Þ. hafði meðan hann dvaldi „hjá Sigurði". — 5. bl., 28.
jan.: Um niðrjöfnun fátækragjalda, eftir Einar Jochumsson. —
6. bl., 1. febr.: Hegningarhússvist og fiskilagabrot. — 7. bl., 8.
febr.: Niðrjöfnun fátækragjalda (niðrl.).
ÞJÓÐÓLFR, 3—4. bl„ 20. jan.: Málið gegn ráðgjata Nelle-
mann og stjðrnarbarátta íslands; ritgerð þessi er þýdd úr Morg-
unblaðinu danska. — Ljðskerin í Engey og Valhúsi, eftir Mark-
ús Bjarnason. — 5. bl„ 27. jan.: Grein um Möðruvallaskðlinn,
eftir Stefán Stefánsson, kand. mag., sem er þar settr kennari,
kennir hégómagirni nemenda og skammsýnri skoðun almennings
á mentamálum nm vanþrif skðlans. — 6. bl., 30. jan.: Grein
um þurrabúðarmannalögin, eftir síra Þ. Böðvarsson; honum
þykja þau ðhafandi, og er þýðingarlaust að þrátta um slíkt að
sinni, með því lögin eru staðfest. — 7. bl., 3. febr.: Niðrl. sörau
greinar.
Svar íil herra Páls Briems.
Það gleðr mig, að einmitt herra Páll Briem
hefir fnndið sig knúðan til að taka til máls móti
þeim kafla úr fyrirlestri mínum „um ástand is-
lensks skáldskapar nú sem stendr“, sem prentaðr var
hér í blaðinu, því að það sýnir mér, að ég hefi að
minsta kosti að nokkru leyti hitt naqlann á höfuðið.
Það sem okkr í raun og veru ber á milli er
ekki eins mikið og menn skyldu halda eftir lengd-
inni á grein míns háttvirta andmælings. Lengdin
á greininni kemr mest til af því, að hann er að
berjast við orð og setningar, sem hann frá eigin
brjósti leggr mér í munn, og vefa utan um skoð-
anir, sem hann býr til að ég hafi, án þess mér
nokkurntima hafi dottið slíkt i hug, eða látið slikt
í ljósi. Eg hefi ekki sagt, að þjóð, þjóðerni og
fóstrland yfir höfuð væru dauðar hugmyndir, og
hefði ég sagt það, var óþarfi að eyða miklu blaða-
j rúmi til að hrekja slika fjarstæðu. Enn hitt hefi ég
sagt, að sérstök misbrúkun á þessum orðum, sér-
stök endaskifti á skynseminni, sem ég hefi kallað
þjóðernisátrúnað og þjóðartilbeiðslu, væri nú á tim-
um úrelt og útdauð aftrhaldsskoðun, og það stend
ég við.*)
Þjóð er lifandi hugmynd, þó að hún sé afdreg-
in. Allir menn heimfærast til einhverrar þjóðar.
! Það er heildarnafn á svo og svo mörgum ein-
staklingum, sem tala sömu tungu og lúta sömu
j lögum, og föðrlandsást eða rækt til þess lands eða
■ þjóðar, sem fæðingin hefir bundið menn við, er náttúr-
leg og heilbrigð tilfinning; hún er þáttr af eðlilegri
sjálfselsku hvers manns. Þjóðernið er sá stimpill.
sem hver maðr fær af því landi sem hann fæðist í
og er því sérstaklega fólgið í tungumálinu. Það
er þáttr af einstaklingunum sjálfum, ósjálfráðr eigin-
j leiki við þá, sem þeir geta ekki gert að, enn verða
að lúta eins og öðru eðli sínu. Þess vegna æsast
menn svo upp, þegar á að kúga menn með valdi
til þess að tala önnur mál enn sleppa sinu eigin,
•) Benedikt Orönd&l, whinn mikli Bnillinpru minskildí efta rant?fnBihi orö
min 4 líkan hátt eins op P. B., 1 „tólfAlna lönjnim ok tiræöum*4 fyrirlentri,
sem hann hélt & móti mér 4. þ. in., af hvl hann hafíii reiöst af einhverj-
uin uramælum, sem é«, ÚHamt verÖUKU lofl fyrir þær g&fur »em hann hef-
ir, hafði um grafakrifta-atvinnu hanH á Hlöari tlmum. fcg «et ekki verið
aö fást viö aö elta þá meruö af mÍHflkilningum, útúrHnúningum oq rönK-
um á^yktunum, Bem hann bar & borö, oj< grófyrði hang ok KeU&kir leloi
ég algerlega hjá mér, hvorttveggia af þeirri einfoldu áfltæöu, aö það er
ómögulegt aö taka Gröndal alvarlega i oröaekiftum. H. H.