Fjallkonan - 21.04.1891, Blaðsíða 3

21. apríl 1891.
FJALLKONAN.
63
Ný bók.
x
Nokkur fjórrödduð sálmalög. Viöbót og umbót við kirkjusöngs-
bækr Jónasar Helgasonar. S ifnað hafa og bftið undir prent-
un síra St. Tkorarensen og Björn Kristjánsson. Rvík 1891.
(Sigffts Eymuudsson).
Eins og vænta má er kirkjusöngsbókum þeirn sem vér höfum
í mörgu ábótavant. Vér viljum alls ekki niðra fttgefanda þeirra,
hr. Jónasi Helgasyni; hann hefir ekki legið á liði sínu, heldr
gert alt sem í hans valdi stóð, eftir þeirri nientun, sem
hann liefir getað aíluð sér, til að efla söngfýsn landsmanna og
útbreiða verk sin. Enn það er ekki á eins manns færi, að
seinja og gefa út kirkjusöngsbók handa oss, cftirþvísem ástæð-
urnar eru. Til þess hefði átt að setja nefurl manna, og for-
maðr þeirrar nefndar hefði að vorri liyggju vcrið sjáltkjörinn
hr. Stgr. Jobnscn, sem er guðfræðingr og cfliust m nuabestað
sérísöng hér á landi. Viðunandi sálmabók fengum vér ekki fyr eun
margir til valdir menn höfðu að henui unnið, og líkt steudr á
með kirkjusöngsbókina.
Kirkjusöngsbók J. H. (1885) hafði fyrst og fremst þann galla,
að i hana vautaði ýins af lögum þeim, sem eru í sálmabókinni,
6em koin ftt nokkru síðar. Úr þessu reyndi hann að bæta með
Viöbæti við kirkjusöugsbókiua (1889), enn þar vantar enn ýms
lög við nýja sálma í Sálmabókiuni. Til að bæta úr þessu hefir
nft hr. Sigffts Eymundsson gefið út sönglagabók þessa, og eru
það 27 lög. Fyrir nokkrnm árum hafði hr. S. E. ráðið að gefa
ftt kirkjusöngsbók, er séra St. Tkorarensen hafði safnað til og
hr. Björn Kristjánssou undirbftið með honum, enn það gat ekki
orðið. Úr þessu safni eru þessi 27 lög, sem hér eru prentuð.
t>að sem þessi viðbætir og nmbætir hefir fram yfir bækr Jón-
asar er það, að hér eru lög, sem alveg vanta enn og lögin eru
bctr valin og eiga betr við efni sálmanna, enn tilsvarandi lög
hjá Jónasi. Það er höfuðgalli hjá J. H., að hann hefir ckki
tekið nægilega tillit til efuis sálmanna, er hann valdi lögin.
Þetta atriði er mikils vert, enda er sérstök stund lögð á það
í flestum fttleudum kórnlbókum, og bæði i kóralbók Berggreens
og hiuni s'ænsku kóralbók Mankells er þvi vandlega fylgt. Man-
kell setr t. d. einknuu (karaktér) lagsins við hvert lag („gleði“,
„ánægja", „sorg“ o. s. frv.). Sum löghjáj. H. eru fremr kvæða-
lög enu sálmnlög; þanuig hefir hann lag eftir Mozart við
„í dig er glatt i diiprum hjörtum“, sem alls ekki er hæfilegt
sálmalag. Við „Ó þá náð að eiga Jesftin" hefir J. H. tekið mið-
partinu ftr „duet'1 brennivínsberserkja (,,Gluutarne“), sem þeir
syiiígj.v étandi og dxekkandi og hoifandi á falltga sokka
á stftlku er hja geugr, og cr |>að óviðkunnanlegt, þótt lagið sé
laglegt. Sumstaðar hefir J. H. sett sorgarlög við gleðilega
sáima og aftr þvert á víxl. Suma lagboða vantar hjá J. H.,
bvo sem „H.ilt oss guð við þitt hreina orð“. Úr þessum mis-
fellum og gölluni bætir nft þessi nýja bók furðanlega, ekki stærri
enn liiin er, og er hftn í alla staði vel vönduð, lögin einkar vel
valiu, bæði hin fallegustu og samboðnustu etni sálmanna. Leyf-
Um vér oss þvi að mæla sem best með að almenniugr kaupi
þetta het'ii. Er vouandi að það liafi bætandi áhrif á kirkjusöng
vorn. xj^y
Tíðarfar. Vikuna sem leið var veðr óstilt mjög,
með rigningum (krapa stundum) og hvassviðrum.
Kaupfor liafa nú verið að koma hingað til kaup-
manna vikuna sem leið.
Stjóriiniálafund liéldu Suðr-Þingeyingar að Úlfsbæ
17. mars ef'tir boðun alþingismannanna séra Árna
Jónssonar og Jóns á Reykjum og Pétrs bónda á
Grdutlöndum; fundarstjóri Árni Jónsson, skrifarar Sig-
urðr Jónsson í Yztafelli og Benedikt Jónsson á
Auðnuui. Fundrinn samþykti að vistarskyldan yrði
afnumiu, að starf'smenn landsbankans mættu ekki liafa
önnur störf' á liendi og bankinn stofnaði útibú á Akr-
cyri, að dýraiæknisembætti yrði stofnað hér landi og
kensia í dýralækningum, að prestkosningarlögunum
yrði breyLt þannig, að söf'nuðir mættu kjósa alla um-
sækjendr. Loks var rætt um stjórnarskrármálið og
samþ. íundriun í einu hljóði, að „lýsa óánægju sinni
yfir ágreiniugi þeim er orðið hefði á þinginu og ut-
an þings í þessu máli og óska að alþingi taki mál-
ið upp aftr á þeim grundvelli sem fulltrúar þjóðar-
inuar vóru orðnir sammála um“.
Mauualát. *Hinn 18. jftlí f. á. lézt Sigurðr bóndi Rafnsson á
Snaitarstöðum í Núpasveit, einn af helztu bæudum þar nyrðra,
eiiik»r gestrisinn og höfðingi í lund.
*5. apríl lést húsfrú Odduý Ólafsdóttir á Sauðárkróki, kona
Vigíúsar Guðmundssonar söðlasmiðs á Sauðárkróki, enn dóttir
j Ólafs dbrm. á Sveiusstöðum. Dauða henuar bar að með þeim
hætti, að liftn lór til messugerðar ásamt heimilisfólkiuu, enn
j þegar hftn var sezt niðr í bekkiun, fann hún til sársauka hæg-
ra megiu í höfðiuu kringum augað, og sáu þeir, sem á koríðu,
drætti í andliti hennar. Var hún þá borin í næsta hús og sent
ettir lækni, enu það varð árangrslaust, og lifði hún að eins 5
tiina, lengst af meðvituudarlaus. Hftn var merkiskona og varí
hjónabandi 27 ár og átti 15 börn; lifa 9 af þeim, sem öll eru
heima, nema 1 í Ameríku.
1 Kansas í Bandaríkjunum lézt 28. okt. f. á. Ernil Schou.
Hann var útskrifaðr úr latínuskólanum í Rvik, og var uokkur
ár við háskólanám i Khöfn.
íslandsvinrinn Reeves, er kom til íslauds með próf. Fiske
og kefir þýtt íslensk rit á ensku, er nýdáinu í Ameriku af
jarnbrautarslysi.
í Khöfu lézt nýlega etazráð Hans A. Clausen, sein átti lengi
margar verzlanir hér á landi.
*Að Gröf í Eyrarsveit audaðist 10. febrúar nl. uierkisbóuilinn
Bárðr Þorsteinssou, um 70 ára að aldri, úr luugnabulgu með
fleiru; haun hafði bftið að Gröf allan sinu bftskap guúu búi og
nú að mestu bftinn að kaupa þá jörð. Haun a eftir a lili kuuu
1]
Sunnudagr í ameríksku þorpi.
Nú erum vér ekki staddir á endalausun grassléttum vestr í
rikjum, heldr í skógóttuin hálsasveitum austrrikjanna. Það er
að haustinn. Þorpið, sein vér erum í, er ofarlegaí útnorðrhorni
ríkisins M issachusets. Landslagið er hæðótt mjög, og víða skag-
ar bergið grátt og nakið fram ftr hæðabrftiiunum. Vegirnir eru
vel hiitir og hvítleitir, og liggja upp og otán, oft yfir þver-
hnípta hryggi, og virnla sig í eiulæguin bugðum eftir endilöng-
um dilverpniium og meðfrain lækjadröguuum. Alt er skógi
vaxið, barrtré iunan um allskonar lauftré, kastaníutré, ekki síðr
enn hiu stofuhvitu bjarktré. Það er að eins hingað og þangað,
að yrktar hniliir blasa við með bændabýluui og aldingörðum.
Mikil gnægð er her af eplatrjám ; þau vaxa óræktnð meðfram
vcgabrúuuiiiim, og sjást fallog rauðulýruð epli liggja á víð og
dreif nm Jijóðvegiun. Vínviðir vefja sig upp með þykkhlöðnum
grjótgörðunum og upp cftir trjástofnunum, og sumstaðar þar sem
trén báðum mcgin vegarins vaxa saman í skiúúmikla laufhvelf-
ing, þar gróa þeir iun úr, svo að víuberjaklasarnir hanga yfir
höfði oss. Jarðvcgrinn er ekki góðr; hanu er afargrýttr, enn
mikið cr fyrir því haft, að koma gjrótinu á burt. Eun íallegt
er hér, svo uð varia getr dýrðlegra landslag. Lækir bruna fram
hvaðanæva, og inni í skógnum er fnlt af smáiossuui, sem hryuja
niðr af hjölluin, þar sem alt er vafið í þykkgrónum fagrgraiium
burkua undir skógarliveliinguuum.
Eun af því núerhaust, er hér hálfu fegra enn annars. Haiistið
er hér fegrðarinnar árstíð. Skógarnir eru her ekki lengr græn-
ir, ekki héldr snauðlega gulleitir og uiólcitir eius og á Norðr-
lönduin. heldr ljóma þeir í alls konar litaskrauti; þar er ba-ði
rósrautt og skarlatsrautt, gullgult og óransíugult, dökkbiúuir
skraullitir og ótal aðrir litblæir. ekkert dauft, alt Ijómaudi, hvert
lauiblað tvilitt eða þrilitt. Þessum latifum er safuað; þau eru
fergð og geymd i „albftmum“ og þau eru þess verð. Skógamir
eru eins og satnfeldr blóiugarðr, ncma alt er hér glituieira, og