Fjallkonan - 24.01.1894, Blaðsíða 1

Nr. 4.
XI. ár.
FJALLKONAN
Au;lfsingar (ídýrri enn ( öðrum blöðum. Reykjavík 24. janúar 1894. Dppsögn sirifieg fyrir 1. október.
FJALLKONAN
kostar 3 kr. um árið (4 kr. erlendis). Gjalddagi 15. júlí.
Nýir kaupendr hér í nærsveitum, sem gerast kaupendr
að blaðinu eftir nýár 1894, geta fengið allan árganginn 1893 6-
keypis og kostnaðarlaust sendan, enn fjarsveitamenn verða að
borga burðargjald árgangsins með 30 aurum, sem hægast er að
senda í ðbrúkuðum frímerkjum.
Peir sem útvega nýja kaupendr, tvo eða fleiri, geta
einnig fengið ðkeypis árganginn 1893, og ennfremr árg. 1890, 1891
og 1892 innhefta, meðan uppl. hrökkr, auk fylgiritsins Gefjunar.
Af árgöngunum 1892 og 1893 eru talsverðar birgðir, og geta
því margir enn fengið þá.
Gaman vœri að vita, hvaöa blað býðst með ódýrari kostum.
Þeir sem fá árgangana 1892 og 1893 í kaupbæti með árg.
1894, fá hvern árg. á 1 kr., og þeir sem fá alla fimm árgang-
ana, fá árganginn á 60 au., og ef til vill ýms smárit að auki,
þ. e. 52—56 arkir á 60 aura eda rúman eyri ork-
ina.
Til aösendanda.
Þeir sem seuda Fjallk. ritgerðir eða fréttabréf eru
beðnir að vera svo stuttorðir sem unt er. Því miðr
kunna fáir að koma hugsun sinui svo fyrir á pappír-
num, að þeir eyði ekki tii þess óþarflega mörgum
orðum, og verða þessar þulur oftast öllum leiðar,
nema höf. sjálfum, sem þykjast menn að meiri, því
meira sem þeir geta rausað, þótt þeim varla hrjóti
orð af viti. Ekki nóg með það, að þessir menn plága
ritstjórana með því að yfirfara endileysur þeirra,
heldr eru þeir svo ósvífnir að heimta, að þær séu
sendar sér aftr og jafnvel borgað undir! Það er og
alitítt, að blöðum eru sendar greinar, sem eru æru-
meiðandi fyrir einstaka menn, enn drengskapr höf-
undanna er þá venjulega ekki meiri enn svo, að þeir
vilja ekki íáta nafns síns getið.
Fréttaritarar ættu að véra stuttorðir um þau mál,
sem eingöngu snerta héruð þeirra, og varast alt per-
sónulegt þvaðr.
Meðal annars rusls, sem blöðunum berst úr ýmsum
áttum og ekki er neinu nýtt, er talsvert af Ijóðmæl-
um, og gegnir jafnt furðu, hve rnargir eru að bögl-
ast við að yrkja, sem hitt, hve gersamlega aridlaust
það er hjá allflestum — þegar bezt lætr eru hugsan-
irnar stæltar, og þá ekki prentandi heldr.
Fjalllc. vill biðja sig undanþegna þessháttar sending-
um framvegis. Sum önnur blöð eru eflaust móttæki-
legri fyrir slíkt, enda rúmmeiri enn Fjallk.
Námsstyrkr Mööruvellínga.
Þó að lygin sé talin takmarkalaus, þá er þó tvent
víst og áreiðanlegt: að mennirnir eru alment öðru-
vísi enn þeir ættu að vera, og að Möðruvellingar
eiga ekki upp á náðar-pallborðið hjá fjárveitingar-
yaldi þjóðarinnar.
Frá því er skólinn var stofnaðr, urðu þeir að fálma
sig áframjaf eigin rammleik. Enn svo var sem ný,
öldungis óþekt vonarstjarna rynni upp fyrir sjónum
þeirra 1889, þegar þingið snaraði í þá, öldungis for-
málalaust, 500 kr. Og þó að þessi upphæð yrði bein-
línis, blátt áfram hallæris-jórtrtugga handa svo mörg-
um nemendum, blásnauðum, sem í skólanum urðu,
þegar er búið var að krækja þessari flugu á öngul-
inn, þá gat hún samt minni og nánasarlegri
verið. Og allir sem á skólann hafa kornið síðan,
þeir hafa mænt á stjörnuna með tárin í augunum og
grátstaf í hálsinum, auðvitað með misjöfnum árangri;
allir bjuggust þeir við að hún hækkaði gönguna, yrði
dýrðlegri og fegri, enn það átti nú ekki einu sinni
fyrir henni að liggja, því í sumar, 1893, færir alþingi
„fúlguna" niðr um 100 kr.
Ekki er neinum blöðum um það að fletta, að þetta
var mesta snjallræði til þess, að draga úr aðsókn-
inni að skólanum nú, þegar hún loks var vöknuð,
eftir að hafa dregið ísur á horrim dauðans í mörg
ár. Og hins vegar, þegar alþingi í orði kveðnu
virðist hlynt alþýðumentuninni, enn kippir þannig
styttunum undan máttarstólpa þeim, sem ætlað er að
haldi henni á lofti, auki hana og efli, þá kalla ég
að það rífi niðr með annari hendinni jafnframt því,
sem það byggir með hinni.
Þetta er frá almennu sjónarmiði sagt. Enn frá
sjónarmiði sjálfra skólapilta á Möðruvöllum er og
margt við þessa niðrfærslu að athuga, og kemr þá
einkum til greina fátækt pilta þeirra sem á skólan-
um dvelja, og í annan stað, þar næst, kröfur þær
er þeir sanngirnislega eiga heimting á, gagnvart
nemendum hinna „lærðu“ skóla, þótt ofar sé settir í
mannvirðingastiganum.
Margir óska sér auðæfa, metorða eða langra líf-
daga, og kvenfólkið einkanlega aðdáanlegrar fegrðar,
sem hver einasti karlmaðr verði heillaðr af. Enn
ekki hefðum vér, Möðruvellingar. óskað oss neins
slíks, þó hamingjudís vor hefði oss (óskastein‘ í lófa
lagt, eða vér komizt (undir enda friðarbogans'. Nei,
vér hefðum óskað oss þess eins, að oss mætti veitast
sú tign, að hafa alla þá, sem atkvæði greiddu með
þessari niðrfærslu, í kosti hjá oss, þó ekki hefði verið
nema einn dag, svo þeim gæflst á að líta kost þann,
sem vér urðum við að hlíta, nauðugir, viljugir. Ef
þeir hefðu þá verið nýkomnir úr veizlunni frá lands-
höfðingja, trúi ég því naumast, að þeir hefði étið
trogin með og beiniu, eins og Logi forðum.
Enn að því sleptu, þá var þingm. innan handar
að afla sér upplýsinga um nauðsynina, sem var til
þess, að auka styrkinn, miklu framar enn rýra, og