Fjallkonan - 30.07.1895, Blaðsíða 3

30. jtiií 1896.
FJALLKONAN.
127
mj'óg nýlegt skip, 1—2 ára, annars gætn katl-
arnir verið farnir að skemmast til muna, enn
það kostar ærið fé að setja katla í gufuskip.
3. Hinn áætlaði kostnaðr, 103,000 kr. á ári, er kætt
við að sé í lægra lagi, enn tekjurnar ættu líka
að verða til muna meiri enn 90,000, ef fargjaldi
og farmgjaldi verðr haldið hér um bil jafnháu
sem nú er.
4. Skipið ætti endilega að ganga beina leið frá
Reykjavík til útlarida, og væru borgirnar Liver-
pool, Newcastle, Hamborg og jafnvel (t. d. 3.
hver ferð) Kaupmannahöfn hentugir lendingar-
staðir erlendis.
Að láta skipið flækjast suðr til Spánar, Ítalíu
og Sikileyjar, og til Stettínar, eins og heyrzt hefir
að komið hafl til mála, gæti helzt orðið til þess:
1. Að skipið yrði allsendis óhafandi til póstftutn-
ings og farþegaflutnings vegna hins langa tíma,
sem gengi til slíks hringsóls, því ferðir þess
hlytu að verða miklu strjálli enn nú gerist.
2. Að það gæti ekki staðið í haganlegu sambandi
við strandferðaskipið, sem ætti að mæta því hér
í Reykjavík og taka úr því vörur og póst til
hafnanna á íjörðum landsins.
(Ég geri ráð íyrir, að samningr verði gerðr um
strandferðaskip, sem gengr kringum landið enn fari
eigi til útlanda, nema ef það væri einstaka sinnum
látið skreppa til Færeyja).
Þessar suðrlanda-ferðir skipsins gætu að eins
orðið einstöku (helzt kaup-) mönnum til hagnaðar, og
danska gufuskipaféiaginu, sem gæti þá haft hér alla
sína hentisemi, er ísl. skipið væri leugst suðr í heimi,
og gæti hvorki flutt hingað dautt né lifandi nema
endr og siunum.
Sumir munu ætlast til þess (þó naumast þingm.),
að ísl. guíuskipið flytji mest fisk (og fé) út, enn hing-
að salt og kol. Yæri ekki nær að láta kaupmenn um
slíkt? Vanalegt farmskip (Lastdrager) hæfir tii slík-
ra flutninga.
Eins og ég las í ,ísaf.’ 46. þ. á., vildi ég ráða
til að 3. pláss væri útbúið, og einnig álít ég nauð-
synlegt, að farstjóri sé reyndr (gufu)skipstjóri eða
útgerðarmaðr, hvorki stúdent, kandídat né verdunar-
tnaðr, því slíkir menn eru ófærir að gæta slíks starfa.
Laun farstjóra, 4,000 kr., virðast saungjörn, sé
hann hæfr, enn hundraðsgjöld 4°/0 eru alt of há;
ættu alls eigi að vera yfir 2°/0 af tekjum skipsins,
því útlendu ageutunum verðr að greiða ómakslaun
einmitt með hundraðsgjaldi, og gera þeir sig naum-
ast ánægða með 2°/0; þeir fá oftast engin föst Iaun.
Auðvitað getr farstjóri ekki annast um afgreiðslu
skipsins erlendis, en eftirlit verðr haun að hafa með
þeim umboðsmönnum (agenter), sem þar eru fengnir,
og getr haun það að miklu leyti, með aðstoð skip-
stjóra, hér heiman að. Ekki eru farstjórar (direk-
törar) hinna útlendu gufuskipafélaga á sífelduflakki
milli ageuta þeirra í hinum ýmsu löndum.
Að endingu má enn minna hina taphræddu þing-
menn á, að upphæð þeirri, sem varið verðr fyrir
skipið, er alls ekki kastað í sjóinn, einkum sé skip-
ið nýtt og gott, því ef selja þyrfti, fengist meiri hluti
upphæðarinnar aftr.
Ekki væri heldr rétt að gugna fyrsta árið, þótt
ekki gengi allt sem bezt, því „í byrjuninni er alt
erfiðast“. Þegar útlendingar færu að þekkja kosti
þessarar nýlundu, mundu þeir fljótt nota ísl. skipið
sem mest.
Ántíhúmbúgist.
Alþingi.
IV.
Lög frá alþiugi. Auk þeirra sem áðr er getið
hefir nú þingið samþ. lög um hvalleifar, eftirlaun
handa séra Pétri í Grímsey, löggilding verzlunarst.
hjá Bakkagerði í Borgarfirði, um samþyktir gegn
skemdum af vatnagangi, um brúargerð á Blöndu (á-
ætlaðar til þess 20,000 kr.), um stefnur til æðri dóms,
um eftirlaun (samhljóða frumv. alþingis 1893: 4/5 hluti
embættislauna og 20 kr. fyrir hvert þjónustuár).
Lóg um breyting á 5. gr. tilskipunar um bæjarstj.
í Rvík 20. apr. 1872, sem veita Reykvikingum rýmri
kosningarrétt enn áðr, híjóða svo:
1. gr. Við kosningar í bæjarstjórn Reykjavíkr er
bæjarfulltrúum skift í tvo hluti, og skal annar þeirra
vera einum fjölmennari enn hinn. Meiri hlutinn skal
kosinn af öllum karlmönnum 1 kaupstaðnum, sem eru
orðnir fullra 25 ára að aldri, þegar kosning fer fram,
eru eigi öðrum háðir sem hjú, hafa óflekkað mannorð,
eru fjár síns ráðandi, er ekki lagt af sveit, eða, hafi
þeir þegið sveitarstyrk, þá endrgoldið hann eða verið
gefinn hann upp, hafa verið heimilisfastir í kaupstað-
num næsta ár á undan kosningunni frá nýári til ný-
árs, og greitt það ár að minsta kosti 8 kr. í bein
bæjargjöld. Kosningarrétt hafa og ekkjur og aðrar
ógiftar konur, er fullnægja skilyrðum þeim fyrir kosn-
ingarrétti, er sett eru í lögum 12. maí 1882 um kosn-
ingarrétt kvenna og í þessari grein.
Minni hluti bæjarfulltrúa skal kosinn af 4/5 hluta
allra hinna áðr töldu bæjarbúa, er kosningarrétt hafa
og mest hafa greitt í bæjargjöld síðasta ár frá nýári
til nýárs, ef þessi 4/5 hluti hefir goldið minst 2/g hluti
allra gjaldanna. Nái fimtuugr ekki þessari upphæð,
skai svo mörgum viðbætt af þeim sem mest greiða,
úr hinum 4/5 pörtunum, að þessari gjaldaupphæð verði
náð. Hafi fleiri greitt jafnmikil gjöld á því ári, og
það verðr nauðsynlegt, að nokkrir þeirra gangi til kosn-
ingar til þess að ná hinum fyrnefnda fimtung af kjós-
endum eða 2/g pörtum af gjaldaupphæðinni, skulu þeir
allir ganga til kosningar.
Kjörgengr er hver sá karlmaðr, er atkvæðisrétt
á við kosningu meiri hluta bæjaríulltrúa.
Feðr og afkomendr mega ekki sitja í bæjarstjórn-
inni í senn.
2. gr. 5. gr. í tilskipun 20. apríl 1872 um bæj-
arstjórn í kaupstaðnum Rvík er úr lögum numinn.
Fiskimannalög.
Nú er þá komið fyrir þingíð frumvarp til fiski-
mannalaga, og eru ef það fær framgang numin úr gildi
farmannaiögin frá 22. marz 1890 eítir mjög óvinsæla
6 ára reynslu. Hefi ég í (ísafold’ 17. febr. f. á. leitt
næg rök fyrir því, hversu farmaunalögin væru þil-
skipaútveginum skaðleg. Ailir sem hlut eiga að máli