Fjallkonan - 06.08.1897, Blaðsíða 1

Gjalddagi 15. jdli. Upp-
Bögn skrifleg fyrir 1. okt.
Afgr.: Þmgholtsstræti 18.
Kemr öt um miðja viku.
Árg. 9 kr. (erlendis 4 kr.)
Auglýsingar mjög ódýrar.
FJÁLLKONAN.
XIV, 81. Reykjavík, 6. ágúst. 1897.
Dansk-íslenzka nefndin.
Það kom í ljós í umræðunum um stjórnarskrár-
málið, að til orða hefði komið hjá stjórninni í Kaup-
mannahöfn, að sett væri nefnd af Dönum og Islend-
ingum til að íhuga stjórnarbótarmál íslands og koma
fram með tillögur, sem leitt gæti til samkomulags í
því máli. Það er ekki full-ljóst, hvernig á því stóð,
að þetta fórst fyrir, hafi stjórninni verið alvara með
það. Sú málaleitun hefði verið miklu myndarlegri og
líklegri til samkomulags, áreiðanlegri samnings-grund-
völlr, heldr enn þessi málaleitun, sem nú hefirkomið
frá stjórninni fyrir milligöngu eins einasta manns.
Mikil líkindi eru til, að talsvert hefði getað unnizt
við það, að fá þannig nokkra fulltrúa stjórnarinnar
til að ræða ágreiningsatriðin, ekki sízt ríkisráðsspurn-
inguna, sem nú veldr mestum glundroða í málinu, í
stað þess að vér höfum nú að eins einn fulltrúa að
ræða við, sem alveg er á okkar máli í þessu atriði.
Vér þurfum að geta sannfært stjórnina um, að þessi
ríkisráðsseta íslands-ráðgjafans er lögleysa, og til þess
hefði einmitt verið gott tækifæri, ef stjórnarbótar-
málið hefði verið rætt í þessari nefnd af báðum þjóð-
unum.
Það hefir eitt sinn áðr verið skipuð af konungi
nefnd (Danir og íslendingar) til að ræða um stjórnar-
mál íslands. Það var 1861, og vóru í þessari nefnd
af íslendingum Jón Sigurðsson og Oddgeir Stephensen.
Það var einkum fjárhagssambandið, sem sú nefnd átti
að fjalla um, og hún komst yfirleitt að þeim niðr-
stöðum, að hafa árstillagið frá Danmörku talsvert
hærra enn það varð á endanum. Sömuleiðis varð
þessi nefnd samdóma um, að skora á stjórnina að
bæta stjórn landsins bæði að skipulagi og verklegum
framkvæmdum, þótt árangrinn yrði smár. — Vér höf-
um þannig reynslu fyrir oss, að slík nefnd, sem hér
er um að ræða, hefir gefizt vel, og öll líkindi eru til,
að hún mundi geta haft mikla þýðingu í stjórnarbót-
armáli voru.
Þj óðminningardagr.
Það mun hafa verið upphaflega fyrir tillögur stú-
dentafélagsins, að afráðið var að hafa hátíðahald á
þjóðhátíðardaginn 2. ágúst í sumar, í líkingu við há-
tíðahöld íslendinga í Ameríku á „íslendingadegi"
þeirra. — Reyndar hefir þjóðhátíðardagrinn 2. ágúst
verið haldinn hátíðlegr hér fyrri, einstöku sinnum, i
minningu þjóðhátíðarinnar 1874, svo að hugmyndin
er ekki frá íslendingum í Ameríku.
Hátíðin var haldin á Rauðarártúni og komu þar
saman um 3000 manns. Þar af vóru auðvitað flestir
Reykvikingar, fáeinir útlendingar og margt af fólki
úr nærsveitunum, úr suðurhluta Gullbringusýslu, Ar-
nessýslu, Kjósarsýslu, Borgarfjarðarsýslu; úrRangár-
vallasýslu kom og eitthvað af fólki.
Undirbúningr undir hátíðahaldið virðist ekki hafa
verið nægilegr, því þegar til kom vantaði margt sem
nauðsynlega hefði þurft að hafa, svo sem sæti og
skýli. Auk þess var stjórn hátíðahaldsins ekki í góðu
Iagi. Staðrinn, Rauðarártúnið, var heldr ekki vel
valinn. Þessa hátíð ætti að halda á Arnarhóli, þar
sem öndvegissúlur Ingólfs komu að landi, eða á Hóla-
velli (Landakotstúninu).
Þá skorti og mjög veitingar, því hvorki gátu
menn fengið kaffi eða aðra hressingu, og því síðr mat,
eftir þörfum. Hefði þó mátt selja þar mjög miklar
veitingar.
Á undan hátíðarhaldinu fóru fram kappreiðar á
Skildinganesmelunum.
Þær fóru fram kl. 9—10. Hafði Englendingr
einn, Richardson, sem hér dvelr í sumar við laxveið-
ar í Elliðaám, sýnt þá rausn, að gefa 200 kr. til
verðlauna fyrir kappreiðar, og var því fé skift í 6
hluti.
Skeiðvöllrinn var 158 faðmar á lengd.
Til fyrstu verðlauna fyrir stökk, 50 kr., vann grár
hestr, sem Einar Benediktsson rítstj. á, og reið hon-
um hestasveinn hér úr bænum, Guðmundr að nafni
Jónsson frá Helgastöðum; til annara verðlauna, 30
kr., vann grár hestr, er Sigrgeir nokkur Jónsson frá
Stokkseyri á og reið sjálfr; enn þriðju, 20 kr., móa-
lóttr hestr frá Arnarbæli í Grímsnesi, eign Stefáns
Jónssonar þar á bæ, og reið hann honum sjálfr. Alls
reyndn sig 18 hestar á stökki, í 3 flokkum, enn 2
hinir fljótustu úr hverjum flokki vóru látnir reyna
sig aftr, 6 saman, með nefndnm úrslitum. Tuttugu
sekúndur var fljótasti hestrinn (E. B.) að komast
þessa 158 faðma, enn munrinn milli hans og hins
næsta við skeiðsendann á að gizka 2 þuml.
Skeiðið þreyttu að eins 7 hestar, í 2 flokkum.
Þar lentu 1. verðlaun, 50 kr., á tvítugum hesti mó-
sóttum, er háyfirdómari L. E. Sveinbjörnson á, enn
sonr hans, Jón stúdent, reið. Næstr honum varð
rauðblesóttr hestr Jóns alþm. frá Múla Jónssonar,
er hann reið sjálfr og hlaut 2. verðl, 30 kr., enn
þriðju, 20 kr., jarpr hestr Tvedes lyfsala í Rvík, og
reið honum vinnumaðr hans, Pétr [Guðmundsson.
Tíminn fljótasta hestsins 25 sekúndur sömu vegalengd
og á stökkinu (158 faðm.).
Það mun vera rétt athugað, að kappreiðar þessar
hafi ekki tekizt svo vel sem skyldi. Reiðbrautin mun
hafa verið of mjó, og hestarnir fælzt mannfjölda þann
sem við var staddr, svo að þeir hafa ekki farið eins
hart og þeir annars hefðu gert. Auk þess er miklu
réttara, að reyna einn og einn hest í einu, enn að
hleypa fleirum saman, og mun það líka vera venja
annarsstaðar. Þá kemr síðr hyk á hestana.
Glímur fóru fram kl. 3 e. h. á Rauðarártúni. Þar
hlaut 1. verðl., 60 kr., Þorgrímr Jónsson söðlasmíðis-
lærisveinn, ættaðr úr Árnessýslu, 2. verðl., 40 kr.