Fjallkonan - 28.01.1898, Blaðsíða 3
28. jan. 1898.
FJALLKONAN.
15
eða Skagafjarðarsýslu og prests að Hæli-
felli. Sá Sra Ari var Guðmundsson,
hvors ektakvinna Guðrún var af ætt
Jóns Arasonar biskups. Hinn móðurfaðir
Hjálmr var sonr Jtess mikla bónda á
sinni tíð Stefáns Kafnssonar á Siifrastöð-
um, hvör í sína móðurætt var kominn
af Jóni Arasyui biskupi. Hín móður-
móðir var Helga Guðmundsdóttir; hann
var snikkari, bræðungr Sra Jóns Guð-
mundssonar föður Valgerðar hústrúr
Hag. Steins biskups á Hólum; tel ég
hér ei fleiri af ættlinum þessum hvorki upp
né niðr eða til siðu línanna, því það
vildi verða alt of langsamt; þar að auki
hefi ég sarnan tekið eina ættartölubók,
hvar alt slíkt er að finna. Einasta til
gamans og fróðleiks vil ég sýna þeim er
lesa eðr heyra hirða blöð þessi, hvörsu
háttað var þessum minum forfeðrum: jþá
var föðurfaðir minn og afi Jón Steiu-
grímsson, hvors nafn víða kemr fyrir í
þingbókum, og kona hans Ingiríðr, ei
stórrík af veraldar auðlegð, enn þar hjá
mikið gott gerandi nauðlíðandi; til dæmis
eitt, er þau bjuggu á Yztamóa í Fljót-
um, gaf hann þau einu leðrskæðin, er til
vóru í heimilinu, þurfandi manni, er bar
að húsum hans, enn nær hann þar eftir
samdægris gekk á fjöru, var þar rekinn
stór selr. So launar sá alvitri guð
miskunnarverkin, sem í hjaitans ein-
feldni eru gjörð, og í hans nafni. — Það-
an flutti hann sig að Bjarnastöðum í
Flugumýrarsókn, keypti þá og gaf kirk-
junni þar altarisklæði af rauðu skarlati
með kögri af silki um kring, sem þar er
enn. Þrettán börn, er þau áttu saman,
komust öll á legg og til góðrar menn-
ingar. Hann fór ei so af rúmi sínu, að
ei áðr með sinni morgunbæn og sign-
ingu mælti fram þennan sálm: „Þann
signaða dag vér sjáum nú enn“ ete.
Hún í sama máta var bænrækinn maðr,
so aldrei við sig skildi bænabók Hra
Guðbrands; seinast gaf hún móður minni
það kver, er [hún] vakti yfir henni, þá
hún héðan burt kaliaðist, á Hjaltastöð-
um í Flugumýrarsókn, hjá þar þá ver-
andi syni sínum Sra Sigurði. So var
hún guði handgengin, að hann lét hana
vita af sinni andlátsstundu, er hún lá
banaleguna. Hún bað að smámsaman
aðgættist nætrfarið, og er henni var
sagt, það væri að vissu marki komið,
sagði hún: „Nú er stundin komin“, og
bað so þá er nálægir voru að biðja fyrir
sér og með sér, og öðlaðist hún so sálu-
hjálplegt andlát. — Sjáið þið nú börn mín,
hversu guðhræðslan er til allra hluta
nytsamleg.—SraArifaðirhennar var mikið
vellærðr maðr á sinni tíð. Hann stytti
Baekium í mátulegar prédikanir, enn þó
í sama máli, hvorja bók ég á eftir hann
og njóti sá eftir mig sem guð vill. Hann
var so vel að sér í grísku, að hann var
í aðstoð með frænda sínum, Jóni Einars-
syni, sem orkt hefir Krossskólasálma, að
leggja út Aryenidem, sem þeirra bréf
sýna, sem undir hendi hefi. .; Hann var
gott skáld; hann orkti sálm eftir Hra
Þorlák Skúlason og enn fleiri sálma. Sra
Hagnús son hans og ömmubróður minn
sá ég; var hann mikið karimannlegr
maðr, með kolBvart hár hrokkið á höfði,
enn hvítt skegg, breitt, þykt og á bringu
niðr. — Um móður afa og ömmur mín-
ar kann ég minna að segja, því það er
fjarlægra, nema það var gott bóndafólk,
sem dó í heiðarlegri elli. Eitt dæmi upp
á þá gömlu trygð og dygð vil ég segja:
Stefán langafi minn bjó á Silfra — rétt-
ara Silfrúnar — stöðum, er þá átti Teitr
Arason á Bæ á Rauðasandi; fór hann til
þessa síns húsbónda með gjöld sín og til
fiskikaupa; lét hann ei mæla né vega
vörur þær er hann kom með, heldr sagði
þær skyldu inn berast, enn út aftr vikt-
arlaust, fiskr og steinbítr, svo mikið sem
til ætlaðir hestar hans gæti borið. Hvar
er nú slíkt að finna á þessari öld?—Hjálmr
sonr hans, afi minn, var smámenni, enn
þó snar og harðr í viðmóti; hann sá ég;
hann hafði beztu list að ríða hesta til
gangs, so margir fengu hann sem meist-
ara til þess, enn so gamansamr og smá-
skrítinn, að á samfundum þótti þar lyst-
ugast vera, er hann var meðal manna;
gat þó enginn fatað upp á orð hans. Alt
fór þetta so af, eins og annað stundlegt,
þvi hann lasnaðist með aldrinum og
lagðist í kör; hélt þó við búskap til
dauðadags. Helga fyrri koua hans, móð-
ur amma mín, var mikið góð kona og
kunni kvenna bezt handyrðir; faðirhenn-
ar, Guðmundr snikkari, hefir úthöggvið
nokkra líksteina á Hólum norðr og hér
í Odda, item skírnarfontinn á Hðlum, er
sýnast má mikið meistaraverk. Hann er
úr hörðum steini, vel só í mitt læri á
meðalmanni í kaleiks mynd; fontrinn að
ofan er rétt gerðr eftir koparhafinu, þar
það sést málað, með þessum skriftum og
stöfum lofthöggnum eðr þeluðum: Labi-
um œneum typus baptismi. Exod. XXX.
Þ(að) þýðir: koparhafið er fyrirmynd
skirnarinnar. Þar efst: Leyfið börnun-
um til mín aö kotna og bannið þeim það
ekki, því þvílíkra er guðsríki. Matth. 19.
Þenan slcírnarsá hefir úthöggvið Guð-
mundr Guðmundsson eftir forlagi og
fyrirsögn virð(u)legs H(erra) Gísla Thor-
lakssonar bps á Hólum 1674. Hér af
má sjá og ráða, hvilíkt verk þetta er,
og er so fátt eitt talað af forfeðrum
mínum.
Kynlegir viðburðir.
Maðr var í Dyflinni fyrir fám árum,
sem kyeið því mest, að hann mundi
drukna. Hann vildi því ekki fyrir nokk-
urn mun fara á sjó. Hann átti vini og
ættingja á Englandi, enn hann þorði ald-
rei að heimsækja þá. Hann þoiði aldrei
að fara út á skip, eða stíga fæti sínum
út í bát, hvað sem á lá.
Einu 8inni ók hanní almanna-vagni. Það
var stormr. Leið hans lá yfir brú, enn
þegar á brúna kom, sló vindkviðu á
vagninn, svo að hann veltist um og
maðurinn datt út af brúnni ofan í ána
neðan undir og druknaði.
í sumar ætlaði gömul kona á Englandi
að bregða sértil Eecles, sem er smábær
skamt frá Hanchester. Enn hún þorði
ekkiað faraá járnbrautinni, og hafði aldrei
þorað það á æfi sinni; svo var hún hrædd
við gufuvagna og járnbrautaferðir. Hún
réð því af, að fara fótgangandi alla leiðina,
um þingmannaleið. Hún gekk veginn,
enn þegar hún var komin V2 míiu áleiðis,
varð hún að fara yfir þarsemjárnbrautlá
yfir veginn. Hún veitti því ekki eftirtekt,
að járnbrautarlestin var að koma; lestin
rann á hana og marði hana til dauðs.
Saga sú, sem hér kemr, er þó hvað
kynlegust:
Slátrari á Englandi var sakaðr um
að kaía myrt konu sína. Hann var
dæmdr sekr og til hengingar. Hann
var fluttr á aftökustaðinn og festr upp í
gálgann, enn þegar til kom, slitnaði snaran
og hinn seki datt niðr og meiddist nokk-
uð. Þá var fengin ný snara, enn það
fór á sömu leið; snaran slitnaðí aftr og
sökudólgrinn féll niðr og meiddist nú
mikið. — Yfirvöldin ákváðu þá að fresta
skyldi að fullnægja dóminum, því það
liti svo út sem það væri ekki vilji „for-
sjónarinnar11, að maðrinn væri liflátinn.
Sakborningr hafði alt af sagt, að hann
væri saklaus. Hann var nú fluttr á
spitala. Enn rétt á eftir kannaðist annar
maðr við, að hafa framið það morð, sem
hafði verið kent slátraranum. Og hann
var svo dæmdr og líflátinn, enn slátrar-
inn fékk lausn úr haldinu.
Grein um ísland í þýzku blaði. J
Illustrirte Zeitung, sem kemr út í Leip-
zig og Berlín, og er eitt af útbreidd-