Fjallkonan - 13.01.1900, Blaðsíða 4

4
FJALLKONAN.
Makt myrkranna.
Hóman.
Eftir
Bram Stoker.
Formáli hðfandarins.
Lesarinn getur sjálfur séð, þegar hann les sögu
þessa, hvernig þessum blöðum hefir verið,, raðað
saman, svo að þau yrði að einni heild. Eg hefi
ekki þurft að gera annað en að draga úr þeim
ýms óþörf smáatvik og Iáta svo sögufólkið sjálft
skýra frá reynslu sinni í þeim sama einfalda
búningi, sem blöðin eru upphaflega skrifuð í.
Ég hefi, af augljósum ástæðum, breytt nöfuum
manna og staða. En að öðru leyti skila ég
handritinu óbreyttu, samkvæmt ósk þeirra sem
hafa áiitið það stranga skyldu sína, að koma
þvi fyrir almenningssjónir.
Eftir minni sannfæringu er það ekkert efa-
mál, að þeir viðburðir, sem hér er lýst^ hafi
sannarlega átt sér' stað, hversu ótrúlegir og
óskiljanlegir sem þeir kunna að sýnast, skoð-
aðir eftir almennri reynsiu. Og ég er sann-
færður um, að þeir hljóta jafnan að verða að
nokkuru leyti óskiljaníegir, þó ekki sé óhugs-
andi að áframhaldandi rannsóknir í sálfræðinni
og náttúrufræðinni geti þegar minst varir skýrt
bæði þessa og aðra leyndardóma, sem hvorki
vísindamenn né njósnarlögreglan hafa enn þá
getað skilið. Ég tek það enn á ný fram, að
þeasi dularfulli sorgarleikur, sem hér er lýst,
er fullkomlega sannur að því er alla ytri við-
burði snertir, þó ég eðlilega hafi komist að
annari niðurstöðu í ýmsum greinum en sögu-
fólkið. En viðburðirnir eru ómótmælanlegir og
svo margir þekkja þá, að þeim verður ekki
neitað. Þessi röð af glæpum, er mönnum ekki
enn úr minni liðin, röð af glæpum, sem virðast
óskiljanlegir, en út leit fyrir að væru af sömu
rót runnir, sem á sínum tíma slógu jafnmikl-
um óhug á almenning sem hin alræmdu moró
Jakobs kviðristara, sem komu litlu seinna til
sögunnar. Ymsa mun reka minni til hinna
merkilegu útlendinga, sem misserum saman
tóku glæsilegan þátt í lífi tígnarfólksins hér í
Lundúnum,og menn muna eftir því, að annar þeirra
að minsta kosti hvarf skyndilega og á óskiljau-
legan hátt, án þess nokkur merki hans sæist
framar. Alt það fólk sem sagt er að viljandi
eða óviljandi hafi tekið þátt í þessari merkilegu
sögu er alþekt og vel metið. Bæði Tómas
Harker og konan hans, sem er valkvendi, og dr.
Seward eru vinir mínir og hafa verið í mörg
ár, og ég hefi aldrei efað, að þau segðu satt
frá; og hina mikilsmetni vísindamaður, sem
kemur hér fram með dularnafai, mun líka vera
of frægur um allan hinn mentaða heim til þess,
að mönnum dyljist hið rétta nafn hans, sem ég
hefi ekki viljað nefna, sízt þeim, sem af reynslu
hafa lært að meta og virða snild hans og mann-
kosti, þótt þeir ekki fremur en ég f'ylgi líf-
skoðunum hans. En á vorum dögum ætti það að
vera ljóst öllum alvarlega hugsandi mönnum að
„harðla margt er á himni og jörðu,
sem heimspekina dreymir ei um.“-
Lnndúnum, — atræti, ágúst 1898.
B. S.
I. kafli.
Höllin í Karpatafjöllum.
I. kap.
Dagbók Tómasar Harpers
(hraðrituð).
Bistrits, 3. maí. Hingað er ég þá loksins
kominn á þessari fleygiferð með hraðlest yfir
Evrópu. Fór frá Múnchen 8-30 e. m. 1. maí;
kom til Vínar um morguninn; þaðan til Buda-
Pest; undarleg borg, en ég gat lítið séð af
henni; mér fanst að hér væri eg að kveðja
vesturlönd og vestræna menning og nú tæki
austurlöndin við. í. nótt var eg í Klásenborg;
kom þar í myrkri í gærkveldi og held áfram
á morgun með póstvagni til Borgoskarðsins.
Ég hefi farið yfir hæðótt land í dag og sting-
ur það í stúf við sléttur Ungverjalands. Hér
og hvar eru smáþorp eða hallir á hnúkunum;
og öðru hvoru liggur leiðin yfir straumharðar
ár. Á áfangastöðvunum er samankomíð tals-
vert af sveitafólki í alla vega búningi. Ég
vildi ég hefði getað krotað upp drætti af lífinu
hérna í kringum mig. Einkennilegastir allra
virðast mér Slóvakar vera; þeir eru á víðum
brókum og skyrtum að ofan, gyrðir belti um
miðjuna. Hárið fellur á herðar niður og augun
eru svört og leiftrandi, svo að þeir líta ræningja-
lega út. En annars eru þeir að sögn mein-
leysismenn. (Framh.)
25 ára afmæli Búnaðarfelags Mosfellinga og
Kjalnesinga. Á félag jietta heflr áður verið minst .
í Fjallk. Það var stofnað á þjððhátíðinni (3. ág.) 1874,
og var því 25 ára í sumar. Á aðalfundinum (1. vetrard.)
í haust minti ritari félagsins á þetta, og var þá ráðgert
að halda sérstaka skemtun i minning þess. Þetta sam- -
sæti var haldið 27. nóv. að Lágafelli og tðku um 60
manns þátt í því, íélagsm. (um 40) og konur þeirra.
Hjónin á Lágaf., Ólafur Stephensen prestur og Steinunn
Eiríksdóttir kona hans stóðu fyrir því, og veittu gestum
fyrir ákveðna væga borgun. Pórst þeim það rausnarlega.
Eftir borðhaldið (um kl. 6. siðd.) skemtu menn sér við
ræður, söng, hljóðfæraslátt, dans, spil og leiki m. fl. um
kvöldið og nóttina til næsta dags, og fór það alt vel
og siðsamlega fram. Af ræðum má helzt geta þess, að
í byrjun samsætÍBÍns (undir borðum) mintist séra Ólafur
aðal-frumkvöðuls félagsins, séra Þorkels á Reynivöllum,
er sökum heilBuieysis eigi gat verið viðstaddur, og
afbjflpaði um leið stóra mynd af honum, er þau Lágafells-
hjón gáfa félaginu, ásamt skrautrituðu spjaldi (jafnstóru)
með kvæðum þeim, er ort höfðu verið fyrir tækifærið.
Hyndina hafði Á. Thorsteinsson gjört, en skrautritið B.
Gröndal. Kvæðin voru: minni félagsins (B. B.), minni
bænda og m. kvenna (G. G.). Ritari fél., Björn í Gröf,
sagði þyí næst sögu félagsins. Það hafði, eins og mörg
lík fyrirtæki hjá oss, átt erfitt uppdráttar framan af.
Byrjunin var að vísu all-álitleg, en svo smá-dofnaði yflr
því, og var það mjög framkvæmdasmátt fram að árinu
1888. Voru félm. um 20 í báðum hreppunum síðustu árin
áður. En þá voru þeir Guðm. í Elliðakoti (form.) og
Björn í Reykjakoti (ritari) kosnir í félagsstjórnina og
hafa verið það síðan. Það ár var fyrst veitt vinna
(eftir tillögu B. B.) og hefir það haldist og aukist. Frá
þeim tíma hefir félagsmönnum farið sí-fjölgandi og eru
þeir nú 75, eða flestallir bflandur beggja hreppanna. Eftir
að landssjóður fór að veita fél. tillag, jókst þó vinnan enn
meir, og hafa síðan oftast verið 8 vinnumenn við jarða-
bótastörf hjá félm. alt vorið fyrir félagsins reikning.
Auk þess hafa verið veitt verðlaun fyrir jarðabætur, húsa-
bætr (hlöður) og fénaðar meðferð. Jarðyrkjuverkfæri
voru og keypt og veitt félm. þar til þau voru orðin
almenn og þörfin vakin. Félagslögunum var breytt árið
1889 (að tilhlutun B. B.) og breytti það mjög fram-
kvæmdunum til bóta. Alls hafa í félaginu verið
haldið 39 fundir (2 á ári síðan '88), siéttaðir 126,042 [J
fðm. (139 dagsl.), nýyrktir sáðreitir 3776 □ fðm., tvíhl.
grjótg. 1042 fðm., einhl. grg. 182 fðm., torfg. og torf og
grjótg. 2444 fðm., skurðgarðar 1406 fðm., lokræsi 138
fðm., flóðgarðar 17,500 teningsfet, skurðir af ýmsri stærð
339,700 ten.fet. Hlöður verðlaunaðar 60 (meðalstærð um
500 ten. álnir, auk riss). Ðagsverkatala samtals (eftir
núgildandi reglum) 15,489. Útborgað:
í verðlaun.............................kr. 2237,70
fyrir vinnu.............................— 1280,80
fyrir verkfæri.................... . — 278,15
Samtals kr. 3796,65
Aðalsjóður félagsins (sívaxandi), um 700 kr., er
geymdur í Söfnunarsjóðinum síðan 1889.
Fyrir minni bænda mælti form. félagsins, en séra
Ólafur fyrir minni kvenna.
Ritari talaði fyrir því að félagsm. við þetta tækifæri (í
afmæiisminning) stofnuðu til nýrra og betri félagssam-
taka til að hrinda jarðrækt og bflnaði á félagssvæðinn
áfram, og bar fram ákveðna tillögu í þá átt, er nákvæm-
ar skyldi ræða og taka ákvörðun um á næsta fundi.
Séra Ólafur vakti máls á stofnun lífsábyrgðarsjSóðs fyrir
kýr. Björn á Yarmá (verkvélanotkunarfrömuður) lagði
til að á næsta aðalfundi (1. sumardag) væri komið
fram með sem flestar tillögur í þá átt, að vekja nýtt
framkvæmdailíf i félaginu, er vinsa mætti úr þær beztu.
Margar fleiri ræður voru haldnar. Þetta var ort fyrir
minni félagsins:
Þúsund ára sezt var sól,
sæ og hauður gríma fól,
sváfu dáð og dugwr hjón,
deyfð og sundrung unnu tjón.
Hirðir þá nm Ijóra leit:
lýsti árdagsroði sveit,
morgunblærinn milt of blés
Mosfellssveit og Kjalarnes.
Glugginn upp hann lokinn lét,
lagsmennina svo á hét:
ýta skal and-vari við,
veiti dagur risnum lið.
Hjónin færast fætur á —
flýja deyfð og sundrung þá —,
menn, er tengir bræðra band,
bysigja og rækta fóðurland.
Félagssagan sögð nú er. —
Saman komið höfum vér
yfir þess að líta leið
liðið aldarfjórðungs-skeið.
Telja mörg á meðal vor
megum félagsskapar spor;
a
■H
GQ
• fH
-T3
0
as
0
0

'd
02
*o
Q2
s
0
0
*0
H
i
0
3
ð
lítil byrjun að eins á
er þó því Bem vinna má.
Stigi nfl á stokk og heit
strengi félagsmanna sveit:
eftir fjórðung aldar skal
okkar verka margfalt tal.
Bflsæld auki bræðralag,
bæti framför þjóðar hag,
yrkjum landið, leitum fjár,
lifum yfir þflsund ár!
Félagsmaður.
Vörur nýkomnar
í pakkhúsdeildina.
Ofukolin góðn. Steinolía White
Water. Borðviður af ýmsu tagi til
verkstæðisvinnu fyrir trésmiðina.
ígömlu búöina.
Epli og perur frá Kaleforniu. AIls
konar nýlenduvörur og kryddvörur.
í bazar-deildina.
4 kassar járnvörur og byggingará-
höld innanhúss. Kúnstskautar.
Burstar allskonar. Ameríkanskt
skrifborð o. s. frv.
í vefnaðarvörubúöina*
Svart klæði. Svart kjólatau. Yefjar-
garn. Slör. Dömuskófatnaður.
í fatasölubúðina.
Svart kamgarn, 4 tegundir. Fata-
efni allskonar. Hálslín og slips,
enn þá viðbætir. Hattar og húfur
alls konar. Loðhúfur af mörgum
tegundum o. m. fl.
H. Th. A. Thomsen.
Biíflii MII. I
Vér undirskrifaðir kaupmenn og
verzlunarstjórar Ieyfum oss hér með
að tilkynna heiðrúðam almenningi, að
við munum Ioka búðum vorum kl. 7
e. m. næstu tvo mánuði — janúar
og febrúar.
Eeykjavík 28. desbr. 1899.
H. Th. A. Thomsen,
Ásgeir Siqurðsson, Björn Kristjánsson,
C. Zimsen, G. ólsen, Sturla Jónsson,
Fr. Jónsson, Th. Thorsteinsson,
ó. Ámundason, G. Gunnarsson.
Áskrifendum að
tímaritinu „EIR“
tilkynnist hér með, að næsti árgang-
ur ritsins kemur út í þriggja arka
heftum fjórum sinnum á ári: í marz,
júní, september og desember. Verð-
ið sama og áður, árgangurinn kr. 1,50
og borgist fyrir 1. júlí.
Skilvísum kaupendum, sem borga
ritið á réttum tíma, verður með síð- va
asta hefti næsta árgangs send ókeyp- V
is kápa til að binda inn í tvo fyrstu
árganga ritsins.
Þeir, sem safna nýjum áskrifend-
um að „EIR“ og sjá um skiivísa
borgun, fá x/5 í ómakslaun.
Reykjavík 28. desbr. 1899.
Sigfús Eymundsson.
Útgefandi: Vald. Ásmundarson.
Félagsprentsmiðjan.
ÓlclfSSOH Laugaveg 10, ls.aupir: brúkaðar bækur alls konar, nýjar og gamlar, skólabækur, rómana, fornsögur o. e. fr.