Fjallkonan - 09.03.1900, Blaðsíða 3

FJALLKONAN.
3
mig á bak og leið það ei öðrum að halimæla mér, þá eg
var ei við. So vóru og illa artaðir menn í hinni sókn-
inni, að þeir á síðuBtu tímum minnar þarveru rökuðu
alt tagl af reiðhesti mínum, skáru alla hnappana af
minni prestshempu fyrir utan þann efsta og neðsta —
fleira nefni eg ei. So heflr Mýrdals fólk verið kartið við
presta sína, að það hefir þá flesta mætt, og ei vel útleik-
ið; mun það og lengstum við haldast. Þó finnast þar
góðir og guðhræddir menn] i hland, sérdeilis kvenfólk,
sem mér var ætíð þægilegt og gott gerandi. Tók eg
góðum kunningsskap við fjórar af húsfreyjum: ein var 4
Brekkum, önnur á Hvoli, þriðja í Pétursey, fjórða á Sól-
heimum. Keypti hver þeirra handa mér brennivínspott,
er eg vel borgaði þeim; af þessu tók eg mér hressing,
þá eg var á ferð þar um, eftir þörfum, sem mér nægði
frá einni kauptíð til annarar, vol so. Ein var so fyndin,
þá hún gat ei flöskuna so geymt fyrir manni sínum, sem
var drykkimaður, — lét hún hana þá ofan í skyrkerald
sitt; þar kom honum ei til hugar að leita. ,Mikið má þá
vel vill.‘
82. Um alla þá markverðustu viðburði, sem skeðu
meðan eg var í Mýrdalnum, hefir séra Jón Hjaltalín orkt
einn sálm að forlagi mínu, hver og finst i einni bók, er
eg hefi saman tekið og skrifað. Á eitt sérlegt guðs dá-
semdarverk, er hann og um getur, vil eg minnast, sem
var þá 5 skip með 90 manns náðu eigi landi undir Dyr-
hólaey; hröktu því undan í sterku austanveðri með regni,
hafróti og mestu ókjörum, að ei sást fyrir, (að) nokkurt
þeirra mundi af komast, hvað þó skeði fyrir undrunar-
legan guðs almættis kraft, að þeir eftir þá dimmu og
mæðusömu nótt náðu með heilu og höldnu Vestmanney-
jum og vóru þar vegna brims og leiðisleysis í 11 daga.
Eg var þá ei heima, og var það ein sú daufasta aðkoma
þá sóknir mínar vóru so eyðilagðar, að mest öllu mann-
fólki, aðeigi varð embættisfært. Lögðust margar konur
af harmi; var eg allan þann tíma á reið til og frá, að
telja um fyrir þeim og hugga þær. Tvisvar og oftar
varð eg að koma til þess á suma bæi. Forsómaði sig þá
ei sá vondi andi að innbyrla það og það, en guðs náð og
kraftur í breyskleikanum yfirvann þó so undarlega, þó
minni fyndist, að ánægjanlegleikinn komst á hjá flestum.
Var það tilfelli eitt það þyngsta og örðugasta, sem eg
leið þar í plátsi. En hvílíkir fagnaðarfundir þar urðu
þá hver heimti aftur sinn ektamaka og náunga, má nærri
geta. Lofaður sé guð um aldur og eilífð fyrir slíkt al-
mættisverk. (Frh.).
Patrehsfirði 9. febr.
Tíðarfar frá nýári mnn mega telja frem-
ur gott. Snjóalítið og frostlint, 7° mest á R.,
en þíðvindi á milli. Útibeit sera oftast, og eng-
inn kvartar enn um heyleysi. Skepsuhöld verða
því vonandi nú víðast hvar á þessu svæði í
góðu iagi eftir veturinn. Það er líka mikilla
þakka vert, að verða ekki var við hor eða hor-
bröður í fjárhúsunum.
Heilsufar manna hér um slóðir sæmilegt, en
meinsemdir út úr smáflumbrum, nálarstingum
o. s. frv., hafa allvíða gert vart við sig, og það
svo að einn lét lífið, af öðrum varð að taka
handlegg upp við öxl (Jósíasi bónda í Haga)
og 3. og 4. mistu fingur.
Trúarlíf virðist fremur dauft, kirkja sjaldan
sótt en því mun þó valda mest, hve illa húu
er sett — í Sauðlauksdal — fyrir meginhluta
safnaðarins, eða */6, sem eru hér á Eyrum (Yatn-
eyri og öeirseyri). Reykjavík hrópar; „Frí-
kirkja“. Enn sem komið er hrópum við að eins
„ríkiskirkja", ekki á eyðimörku, heldur þar sem
aðalmagni safnaðarins er gert kleift að sækja
hana.
FélagssJcapur hefir verið hér sem víðar sundr-
aður. Til þess að efla hann hafa nú Eyrarbú-
ar (sem eru að höfðatölu ca 240) komið sér
saman um að byggja alment samkunduhús. Á
hinn bóginn hefir og komið til tals, að sveitin
bygði barnaskólahús hér á Eyrum, annaðhvort
áfast við þessa byggingu til að Iétta kostnað,
eða sérstaklega. Hefir presturinn, sem hans
var vísa, stutt þetta mál vel. Á barna-
skóla er hér engin vanþörf, þar sem á Eyrum
eingöngu eru nú 80 börn innan fermingar, að
lieita má kenslulaus.
Ölfangalögin nýju, þykja mönnum, einkum
bindiadishlyntum mönnum, eitthvert hið mesta
viðrini, sem sézt hefir frá nokkurri löggjöf, og
það furðar mig, að bindindisfélögin syðra ekki
hafa gert sitt frekasta tii að leggja fram önn-
ur snið, svo flík þessi kæmi að betri notum en
nú mun verða raun á.
Ég hélt að tilgangur þingsins væri að sporna
við vínsölu, en það gera þessi lög ekki, — sé
unt að vínsala aukist, þá hlýtur það að verða
nú. Að margir smákaupmenn hafi hætt vín-
sölu er ek'ki sönnun fyrir takmörkun sölunnar,
heldur sönnun fj'íir því, að gróðanum af söl-
unni sé kipt frá lítiimagnanum og bætt í vasa
hinna stærri kaupmanna. Eu auk þess þarf
enga burgeysa tií að geta leyst þetta 500 kr.
gjsid, svo vínsölunni verði haldið áfram. Það
er smáverzlun, sem ekki selar meira en 15 tunn-
ur af brennivíni á ári, en hún er nægilega stór
til þess hér eftir að selja brennivíns pottinn
að eins með 20 aura framfærslu hjá því sem
verið hefir, og eru þá 500 kr. fengnar, þegar
bætist við tiitöluleg sala annara vínfanga. Og
ekki mun þeim kaupmönnum veitast örðugt að
borga 500 kr., sem selja þó ekki sé nema 40
— 50 tunnur brennivíns auk annars. — Lögin
eru að eins til að &uka gróðaveg fyrir kaup-
menn, sem t. d. selja brennivíns pt. 1,25 og
annað eftir þvi, sem frétst hefir að kaupmenn
hér á Vesturlandi ætii sér. — Hækkunin er
samt ekki svo mikil, að vínföng verði ekki keypt
alveg eins eftir sem áður, en kaupmenn munu
hér eftir gera sér far um að hafa ætíð nægar
birgðir. Landssjóðsgjaldið er hið sama. Það
eru margar verzlanir, sem ekki kæra sig um
að hafa vínföng nema vegna útlendinga; t. d.
hafa vínföng á G-eirseyri ekki verið til síðan í
haust. — En þingið hefir meistaralega sécf um
það, að allir hér eftir birgðu sig vel.
Allur frágangur þessara laga er þar að auki
hvað orðalag og setningasamband snertir svo
undraverður, að leyfilegt má vera að hugsa, að
þau séu smíðuð í einhverri stórveizlunni • Hér
gefst því miður ekki tími til að fara nánara út
í þessa sálma, þó þess væri fullkomin þörf. —
i
Oullbringusýslu (sunnanv.) 28. febr.
Tíðin hefi mátt heita æskileg í allan vetur.
Það er alt af mikilsvert, ekki sízt nú; því þess
vegna hafa menn getað stundað vinnu (þó stopul
sé auðvitað í skammdeginu) til að njóta pen-
inga þeirra er alþingi veitti hinum bágstöddu
hreppum. Bæði vegna þess og svo af því, að
mjög mikið veiddist af ufsa í Keflavík, hefir
almenningur ekki Iiðið neyð, þrátt fyrir algert
aflaley8i í fyrra og óvanalegt tjón á garðyrkju
í sumar. — Mest er kvartað um éldiviðarleysi
og er það eðlilegt. Eu gætu menn ekki notað
vínandavéiar til matreiðsiu í stað hinna algengu
eldavéla, sem eyða ógrynui af kolum? því þótt
kol o. fl. nauðsynjavörur fáist eigi í Keflavík,
þá mun víuandinn þrjóta þar seint. — Að und-
anförnu hafa stundum aðeins 2 kaupmenn verzl-
að þar með vínanda. En nú gera þeir það
allir 3, þrátt fyir hið afarbága árferði og áfengis-
löggjöfina nýju.
Alveg aflalaust innan Skaga. Botnverpingar
sjást þar sjaldan enn. En nú halda þeir sig
i Hafnasjónum, milli 10 og 20. Þar hefir
afiast ágætlega undanfarna daga, en misjafnt
þó, sem von er, þvi sumir stunda nær eingöngu
botnverpinga, aðrir hafa frosna síld til beitu,
og nokkrir ekki nema fiskbeitu. Hlutir 6—60
á dag, meiri partur ýsa. Góður afli á Miðnesi
undanfarna daga, en tregt í Grindavík til
þessa.
Stokkseyri 5. marz.
Jörð að mestu auð og hagar góðir allstaðar
upp um sveitir. Fénaðarhöld talin með bezta
móti og heybirgðir óvanalega miklar.
Mýrasýslu í marz.
Tíðin inndæl, en haglaust með öllu víðast í
uppsveitum. Næg jörð með sjó fram.
Tauqaveikin hefir ekki komið upp annarsstað-
ar en í Stafholti og á Mófellstöðum í Borgar-
firði sunnan Hvítár. — Mest talað og hugsað
um Ameríka ferðir; óþarfur fjárskoðanakostnað-
ur, hundaskoðunarkostnaður, sem alls ekki hefir
dregið úr höfuðsótt fénaðar, og þá líklega ekki
úr sullaveiki manna, og fleira þessu iíkt eru
íífcuprjónar, sem gera menn ókyrra í sessi. Að
maðar ekki tali um landbúskapinn yfir höfað.
Eyjafirði 22. febr.
Tiðaifar breyttist til hins verra í lok 3. viku
þoira. Komu þi sífeldar þokur með hríðum og
mikilli fannkomu fram á þennan dag. Snjór
er svo mikill í útsveitum við Eyjsfjörð, að
tröppur eru gerðar ofan í húsiu (bæina), sem
eru algerlega í kafi. Frostin hafa verið lítil
dangað til í dag að frostið er 12°. Eigi er
minna sagt af fannkomunni austur undau en
minni snjór sagður í Skagafirði og því minni
sem vestar dregur.
Suður Þingeyjarsýslu 15. febr.
Tíðarfar hefir aldrei verið gott síðan um 20.
sept., að tyrst fór að hríða. En stórillindi ekki
heldur. Jarðsæld góð fram undir jólaföstu víð-
asfc hvar; síðan áfreðasamt, en einlægt fremur
snjógrunt. Verst um nýársleytið og á þorran-
um.
Frá Búastríðinu
hafa borist fréttir með frakknesku fiskiskipi
um ósigur er Bretar biðu við Tugela-fljótið 5.
febrúar; urðu þeir að hörfa aftur suður fyrir
fljótið eftir 3 daga tilraunir að komast til
Lsdysmith. Búar vóru þar fyrir á hæð einni
og sendu Bretum mikla skothrið svo þeir fengu
ekki staðist, þótt þeir hofðu kanónur til að
verjast með. Náðu Búar þar miklu heifangi
og handtóku að sögn á annað þúsund manna,
enn 800 er sagt að fallið hafi af Bretum.
Síðustu fregair segja að Bretar hafi nú náð
borginni Kimberley, og að Búum gangi nú
miður, en ekki eru þær fregnir áreiðanlegar.
Hermálaráðgjafinn enski heimtar 20 miljónir
punda til að halda áfram ófriðnum og að her-
inn 8é aukinn í 160 þúsand.
írar í Bandaríkjunum hafa sent hjúkrunar-
sveit til Búa. (Framh. á 4. síðu).
Brú brotin niður. Brúin á Norðurá í
Skagafirði er gersamlega brotin niður og varð
þess vart snemma í febrúar. Hún var bygð
í sumar sem leið skamt frá póstleiðinni. Ekki
er fullkunnugt, hvort brúin hefir sligast niður
undan þunga sjálfrar sín, eða stormar liafa
hrist hana út af stólpunum, því þeir höfðu verið
mjóir og brúarkjálkarnir tæpir á þeim. Brú
þessi var tekin út af smiðnum, þegar hann
var búinn að byggja hana, og er sagt að úttekt-
armenn liafl ekkert verulegt séð út á hana að
setja, og þó er sagt, að farið hafi verið þá
þegar að bera á því, að hún hafi verið farin
að síga litið eitt niður öðrum megin. Er því
mjög líklegt að það hafi stutt að því að hún
brotnaði af. Talið er víst, að brúarsmiðurinn
verði Iaus við alla ábyrgð af brú þessari, bæði
íyrir samning þann er hann gerði viðvíkjandi
byggingunni, og svo eftir áliti úttektarmann-
anna, því þeir höfðu álitið öllum skilmálum
fullnægt, svo liklegt er að landssjóður beri allan
skaðann. Brúarsmiðuriun er Snorri Jónsson af
Oddeyri, og hafði amtmaðurinn nyrðra haft
yflrumsjón verksins, en ekki er oss kunnugt,
hvort vegfræðingur landsins hefir átt þátt í því.
Brúin kostaði um 3000 kr.
Stofnun mjólkurbúa. Það mun vera af-
ráðið, að tvö mjólkurbú lítil verði sett á stofn
í Ytra Hrepp í vor. Það er fyrsta verkleg
tilraun í þá átt, sem gerð er hér á landi. Það
eiga að vera samlags-mjólkurbú („andelsmeje-
rier“, sem Danir kalla). Þeir sem eru i sam-