Fjallkonan - 09.04.1901, Blaðsíða 2

s
FJALLKONAN.
mn, hæstarétti, borgarstjórniuni, helztu lista-
mönnum, vísindamönnum og blaðamönnum,
helztu kaupmönnum og merkustu iðnrekend-
um öðrum. Segja blöðin, að aldrei hafi versð
saman kominn í Kaupm.höfn jafnfríður hóp-
ur af merkustu mönnum borgarinnar og aldrei
verið haldin þar jafnmerkileg samkoma i sinni
röð.
Samkoman var haidin í Konserthöllinni,
eða Oddfellowa höllinni, sem nú er kölluð. Af
konungsfólkinu, sem við var statt, er getið
um Valdemar prins og Maríu prinsessu og
Kristján prins. Þar voru flestallir ráðgjaf-
arnir og flestir prófessorar við háskólann. —
Margt var þar af íslendingum.
Alls vóru þar um 1600 manna.
Fyrst var leikið með orkestri „Det er et
yndigt Land“ og lagið við þjóðsálm íslend
inga eftir Svb. Sveinbjörnsson („Ó guð vors
Iands“). Þar næst stóð upp kammerherra
Krogh, formaður túristafólagsins, og bauð alla
velkomna, og mintist um leið stúdentafarar-
innar til íslands og Færeyja, og þess verk-
efnis, sem fyrir hendi væri i sambandi við
hana.
Þá hélt próf. dr. phil. Finnur Jónsson fróð-
legan fyrirlestur um Island og menningu
þess; mintist sórstaklega á tvísönginn islenzka,
sem er' fyrir löngu dáinn út annarsstaðar i
heiminum, en var tiðkaður fyrir nærfelt 1000
árum, og er fyrsta tilraun að syngja með fleir-
um en einni rödd. Hann vísaði til bókar eft-
ir dr. Hammerich um það efni. Öllum þótti
tvisöngurinn einkennilegur og þótti mikið
gaman að drykkjuvísu Eggerts Óiafssonar „Ó
mín flaskan fríða“, sem -Olaf Hansen hafði
snarað á dönsku og hljóðar þá svo:
Flaske, du min rare
Tröst, Strabads og Fare
taaler jeg naar bare
der er noget i Dig.
Vil et Kys Du gi’ mig?
Sikken söd og blöd
Söd og blöd Trut Du böd.
Saadan kan jeg li’ Dig.
„ísland farsælda frón“ vakti líka mikla eft-
irtekt. En yfirleitt fanst mönnum hvergi
nærri eins mikið um tvísönginn eins og
jjóðlögin og jafnvel lög íslenzkra tónskálda.
Söngnum stýrði stud. jur. Sigfús Einarsson;
segja blöðin, að honum hafi farið það snildar-
vei úr hendi. 16 íslenzkir etúdentar sungn.
Stud. jur. Jón H. Sveinbjörnsson söng eolo
íslenzk þjóðlög, „Bára blá“ og „Ólafur reið
með björgum fram“, og er svo að sjá, sem
langmest hafi þótt koma til þessara þjóðlaga;
varð að syngja þau hvað eftir annað; þóttu
þau mjög „fín" og einkennileg og jafnframt
stórkostleg og hrífandi; þótti vera fornaldar-
blær yfir þeim og jafnvel öllu sem íslending-
ar sungu. Af nýjum íslenzkum lögum þótti
mest varið í „Við hafið“ eftir Jónas Helga-
son, og þar næst „Skarphóðinn“ eftir Helga
Helgason, og eru þessi lög bæði lofuð í blöð-
unum.
Öll blöð, bæði hægri og vinstri manna, fara
hlýlegum orðum um Islendinga og samkomu
þessa, en minst finst „Social Demo kraten“ og
„Folkets Avis“ um hana. „Folkets Avis“ iætur
lítið yfir söng Islendinga, þó hann só ein-
kennilegur; segir líka söngrödd ísl. ólika rödd
Dana; lögin séu þur og hörð og einhljóma;
það sé lítill hlýindablær yfir þeim, eins og
yfir Islandi sjálfu. .
Þessu mætti líklega svara með orðum, sem
standa í blaðinu „Börsen“ um samkomuna og
mjög er velviljað Islandi, aðmarga af þeim sem
viðstaddir voru hafi vantað undirbúningsþekk-
inguna til að skilja sönginn til hlítar.
Dóxnar í landsyfirdóminum. Mánudag-
inn 25. f. m. var kveðinn upp dómur í máli,
sem kand. jur. Hannes A. Thorsteinsson höfðaði
í hittið fyrra á kaupm. Ben. S. Þórarinsson hér
í bænum fyrit Þóraíinn E. Talinius í Khöfn.
Þórarinn hafði verið verzlunarerindreki Bene-
dikts í 7 mánuði árið 1898. Var Ben. þá orð-
inn svo ánægður við verzlunarerindrekani', að
hann hætti við hanu eftir 7 mánaða viðskifti.
— Loks greindi þá á um 80 kr. 11 au.,
sem Þór. þóttist eiga hjá Ben., en Bsn. neitaði
að borga þessa upphæð vegna þess, að hann
hefði sent Þór. um 60 kr. virði i tómum mjöl-
sekkjum og öiflöskum og kössum, sem verziun-
arvenja væri að endurskiia, og ank þess væri
sér ofreiknaðar um 20 kr. í keyrslu og vinnu-
launum, sem hann hélt fram, að Þór. hefði
aldrei lagt út fyrir sig, með því að stórkaupm.
sem keypt væri hjá sendu vöru sína kauplaust
um borð. Þessu gat Þór. aldrei mótmælt með
rökum né sannað hið gagnstæða. — Megninu af
endursendu vörunum (52 kr. 64 au.) neitaði
Þór. að hafa tekið við, þangað til málið var
fyrir yflrrétti og Ben. var búinn að fá staðfesta
skýrsiu „Sameinaðagufuskipaféiagsins" og vott-
orð tollstjóra i Khöfn um, að Þór. hefði kvittað
fyrir þessár vörur á réttum tíma; þáloks með-
gekk Þór. að hafa tekið á móti vörunum.
Yfirdómurinn dæmdi því rétt vera: „Stefndi
Benedikt S. Þórarinsson k^upmaður á fyrir
kröfum og kærum áfrýjanda Hannesar Tiiorsteins-
8on fyrir hönd Thor. E. Tniinius stórkaupmanns
sýkn að vera. Áfíýandi Hannes Thorsteinsson
fyrir hönd Thor. E. Tulinius greiði stefuda i
málskostnað 80 kr. — áttatíu— krónur, er lúk-
ist innan 8 vikna frá lögbirtingu dóms þessa,
að viðlagðri laga aðför“.
Sama dag var dærat í málinu Bogi Magnús-
son í Bauðseyjum gegn * verslunarstj. Leonh.
Tangs i Stykkishólmi. Málið hafði verið dæmt
fyrir gestarétti Snæfelisnessýslu 12. okt. 1899,
en síðan var málið dæmt í yfirdómi 2. júlí 1
sumer og gestaréttaidómurinu staðfestur. Nú
hifði málaflutningsmaður áfrýjandsns af lögspeki
sinni áfrýjað aftur þessum sama gestaréttar-
dómi til yfirdómsins og var málinn frá visað
sem nærri má geta, þar sem áður var búið að
dæma það. Áfrýjardinn var því dæmdur í 25
kr. málskostnað og í 30 kr. sekt fyrir óþarfa
máleýfing og málflutningsm. Einar Benediktsson
f 10 kr. sekt fyrir ósæmilegan rithátt.
Stórgjöf til íslands. Hæstaréttarmálaflutn-
ingsmaður C. Liebe hrfði gefið íslandi 10,000
kr. í skuldabréfum á vöxfcum (4°/0), og fengu
eifirgjarnir íelenzka ráðaneytinu fé þefctameð
þeim ummælum, að höfuðstóll verði óeyddur
og nefnist „Styrktarsjóður geheimeetazráðs
C, Liebe“, en vöxtum verði varið eftir ákvörð-
un ráðaneytisins til efnalegra framfara á Is-
landi. — Ráðaneytið lagði síðan til að Bún-
aðarfélag landsinshefðiumráðvaxfcanna, og hef-
irnúfélagið ákveðið, að verja þessum 400 kr. ár-
lega til að styrkja landbúnaðarnema (bændur),
er leita sér frekari þekkingar í Danmörku
eða öðrum löndum.
Kvennaskólamál Húnv. og Skagfirðiuga. Á
sýslunefndarfundi á Blöndós snemma í þ. m.
var meðal annars rætt um kvennaskólamál
Húnvetninga og Skagfirðinga. Gert var ráð
fyrir, að byggja kvennaskóla á Blöndósi, sem
kosta mundi 18—19 þúsund krónur, og að
Snorri Jónseon á Oddeyri kæmi honum upp
fyrir það verð (18600 kr.). Búist við að eign
gamla skólans nemi heiming af því sem hinn
nýi á að kosta. Þetta hefir mælzt misjafnlega
fyrir, ekki sízt fyrir það, að nemendum þar
hefir smáfækkað. Sagt er að frú Elínu Eyj-
ólfsson sé ætlað forstöðukonustarfið, hverjar
sem um sækja.
Mjólkurmeðferð. Kensla i mjólkurmeðferð
og smjörgerð fer fram á Hvanneyri í vetur sem
kunnugt er; og eru þangað komnar millil0og20
stúlkur og giffar konur til þess náms.
Sagt er að barón Boileau á Hvítárvöllum
ætli að stofua mjólkurbú í vor og hafa 50 kýr
á búi; leggja nágrannar hans til nokkuð af
þeim í félagi við hann.
Rjómabúi stendur til að koraa á í Hruna-
mannahreppi, og gert ráð fyrir að það verði í
Birtingaholti hjá Ágúst bónda Helgasyni.
Mjólkurbú Ytrahreppsmanna (hið fyrsta á
landinu) fekk í haust 80-90 a. fyrir smjörpundið
brúttó.
Kaupfélag nýtt. Úr Árnessýslu ofanverðri
er skrifað: „Vísir til kaapfélags er að spretta
hér upp, og ætlar að hafa kaupmann P. J.
Thorsteinsson í Bíldudal fyrir umboðsmann;
hefir hann boðið mjög gott verð á nauðsyuja-
vörum.
Aflabrðgð á þilskip eru nokkað misjöfn,
síða8t rýr vegaa ógæfta. Austanfjalls er tregt
um afla nema i Þorlákshöfn ; er þó sjór sóttur
mjög á Eyrarbakka og Stokkseyri, og gæftir
hafa verið góðar lengi. — Undir Jökli voru
hlutir orðuir 5—11 huudruð er síðast frétt-
ist (þorskur og ýsa).
Skipströnd. Hinn 24. marz síðast liðlun
straudaði á Grímsstaðafjöru í Meðallandi bocn-
vörpuskipið „Lindsey" frá Grimsby, tilheyrandi
Lindsey Fish Company. Skipshöfnin, 13 að tölu,
bjargaðist, en iitlu sem eagu varð bjargað af
farminum eða neinum af munum akipsins. Skips-
höfnin var send til Englands nú með „Vestu“.
Uppboð á því, sera bjargað hefir verið af skip-
inu og sömuleiðis á skipinu sjálfu, hafði sýslu-
maður ráðgert að halda 1. þ. m. með væatan-
legu samþykki vátryggenda skipsins.
Skarlatssóttin virðist vera í rénun hér í
bænum. En á Eyrarbakka hafa fjögur heimili
í einu orðið veik nýlega, eftir því sem héraðs-
læknir hefir auglýst. í Raugárvailasýslu og
annarsstaðar í Árnessýslu er engin skarlats-
sótt.
Mormónar. Á langafrjádagskveld æfcluðu
tveir mormónskir postular (biskupar) að boða
sinn fagnaðarlærdóm í „Báru“-(fólags)húsinu
bér í bænum. Þar varð húsfyllir, en bisk-
uparnir fengu engu orði upp komíð fyrir ó-
hljóðum og plpnablæstri áhorfenda, og kast-
aði einhver úldnum eggjum beint framan í
ásjónur biskupanna. Loks tóksfc að feía þá
og sluppu þeir því óskemdir. Talsverðar
skemdir urðu í húsinu, bekkir mölbrotnir og
gluggar o. s. frv. Lögregluþjónn, sem við var
staddur, gafc ekki við neitt ráðið.
Hefðurssamsæti. Hér um daginn vóru
Helga kaupm. Helgasyni haldin tvö heiðurs-
samsæti í minningu þess, að 25 ár voru liðin
frá stofnnn Hornleikarafélagsins hér í bænum.
Dáinn 19. marz að Laufási presturinn séra
Magnús Jónsson, á 78. ári, fæddur í Kristnesi
í Eyjafirði 1828. Foreldrar hans Jón Jónsson
og Sigríður Davíðsdóttir bjuggu þar, en fluttu
síðar að Víðimýri í Skagafirði. Hann var út-
skrifaður úr Reykjavíkur skóia 1853, en tók
embættispróf á prestaskólanum 1857, og var
vígður aðstoðarprestur til séra Skúla Tómasson-
ar í Múla s. á., fekk Hof á Skagaströnd 1860,
Skorrastað í Norðfirði 1867, Grenjaðarstað
1876, en fór þangað ekki, og Laufás 1884. Með
konu sinni Vilborgu Sigurðardóttur, sem lifir
hann, átti hann 4 börn sem á lífi eru: Jón
iandritari, Sigurður stud. med. & chir., Ingi-
björg kona séra Björns aðstoðarprests í Laufási
og Sigriður ógift í Reykjavík. Séra Magnús
var vaimenni og vel að sér i mörgu. Hann var
einn hiun fyrsti og allan síðari hluta æfi sinn-
ar hinn ötuiasti forgöngumaður bindindishreyf-
ingarinnar hér á landi. Eftir hann liggja ýms
prentuð rit, og er þeirra mest „Bindindisfræði11,
en auk hennar hefir hann ritað margar ritgerð-
ir um bindindi í biöðum og sérstakar. Eftir
hann eru og „Tækifærisræður" prentaðar, og
„Leiðarvisir11 í stafsetningu og ýmislegt fleira.