Fjallkonan - 25.04.1902, Qupperneq 3

f'JALLKONAN.
3
Biðjið ætíð um:
OTTO M0NSTEDS
DANSKA SMJÖRLlKI,
sem er alveg eins notadrjúgt og bragðgott
og smjör.
Yerksmiðjan er hin elzta og stærsta i Danmörku^ og hýr til óefað hina heztu
YÖru og ódj'rustu 1 samanhurði við gæðin.
Fæst hjá kaupmönnunuin.
við flutninginn hvíli öll á bændum og loks sé
kostnaðurinn við flutninginn afar hár, hér um
bil 6 kr. á kind. Hagkvæmast verði eins og
nú stendur að slátra fénu hér og senda kjötið til
Bretlands. Til þess að kiötið verði útgengilegt
þurfl slátrunarhús í helztu kaupstöðum.
Erlendis er kjöt flutt annað hvort nýtt, kælt,
freðið, saltað eða niðursoðið.
Bezt verð fæst fyrir nýtt kjöt og þá aðferð
hafa Danir, F’jóðverjar og Holleudingar, sem allir
senda mikið kjöt til Englands. Til þess að geta
notað þá aðferð, mega ekki líða meira en 7—9
dagar frá því að fónu er slátrað þangað til kjötið
kemst á markaðinn. En það gerir hann ráð fyrir
að væri hægt, ef fengið væri sérstakt skip til þess.
Farmrúmið verður að vera hreint, þurt og loft-
gott. Bezt að láta skrokkana hanga. í rimla-
kössum, fóðruðum innan rneð gisnum striga.
í hverjum kassa hanga 9—20 skrokkar.
Kælt kjöt, er flutt á samá hátt, en ekki má
vera meiri hiti í farmrúmi skipsins, en 2—4° C.,
og verður því að vera kælivél i þeim skipurn,
sem til þess eru ætluð. Loftið verður og að
vera þurt, svo ekki má nota ís við kælinguna.
Ekki má líða langur tími frá þvi kjötið er tekið
úr skipinu þangað til það erselt á markaðnum.
Svona er nautakjöt mjög alment flutt frá Ame-
ríku til Bretlands.
Freðið er kjötið flutt til Bretlands frá Eyjaálf-
nnni og Suður-Ameríku. Kjötið er látið frjósa í
frystihúsi. sem er í sambandi við slátrunarhúsin,
en ekki í íshúsi vegna saggans, og því þarf
frystivél. Þegar skrokkarnir eru frostnir, eru
þeir settir í fannrúmið hver ofan á annan, og
þarf vanalega enga frystivél í skipið, þegar um
heila skipsfarma er að ræða.
Saltað kjöt er lítið borðað annarstaðar en á
íslandi, nema a seglskipum, og er íslenzkt salt-
kjöt einkum seit til Noregs, en fimm aura toll-
ur er á hverju pundi þar.
Markaður er mjög lítill erlendis fyrir niður-
soðið kjöt.
Pundið af íslenzku sauðakjöti var frá 26. sept.
til 11. des. siðastiiðið haust 34—42 aura. A
sama tímabili seldist skozkt kjöt á 50—56 aura,
danskt kjöt á 42— 55 aura. og freðið kjöt á
22—28 aura. Svona seldist kjötið i Lundúnum
en nokkru betra mun islenzka kjötið hafa selst
í borgunum á Mið-Englandi, t. a. m. Manchester.
Orsökin til þess, að islenzkt kjöt er í svo
miklu lægra verði, en t. d. skozkt kjöt, er sú,
að sauðféð okkar er megra. Það er of mikið
kept eftir því að mörva féð. Mör er þar í engu
verði, en mætur hafa Englendingar á þvi, að
nóg sé af fltu milii vöðvarma, eins þarf bakið að
vera feitt. Þetta má laga með skynsamlegri að-
ferð og kynbótum.
Verð íslenzkra liesta var samkvæmt skýrslun-
urn frá 1899 54 kr. að meðaltali. Þeir eru litlu
dýrari nú, en þeir voru fyrir 20—30 árum. Á
sama tíma hafa hestar nágrannaþjóðanna hækk-
að í verði um meira en helming, litlu hestarnir
einkum, og Búastríðið hefir stórum aukið álit.
þeirra. Þeir hafa reynzt þar miklu betur en stóru
hestarnir. Menn þurfa að gjöra vöruna, eins
þessa eins og aðra, svo að hún fullnægi kröfum
viðskiftamannanna. Kaupmenn og umboðsmenn
hafa ekki veitt oss mikia fræðslu um það, hvernig
hestar eða landbúnaðarafurðir vorar ættu að
vera, til þess að komast í gott verð. Flestir
hrossakaupmenn á síðari árum hafi gjört hesta-
rækt vorri ógagn með því, að kaupa að eins ó-
dýra hesta, úrkastið, en eigi viljað borga sóma-
samlega fyrir góða hest.a. Afleiðingin af þessu
er því, að bændur hugsa ekki um að ala upp
góða hesta, og hins vegar, að mjög mikið óorð
er á islenzkum hestum á útlendum marköðum.
Enskir smáhestar, á stærð við íslenzku hestana
kosta um 800 kr. Kynbótahestar margfalt
meira. —
Til þess að ísienzku hestarnir komist í hátt
verð á útlendum marköðum, eiga þeir að vera
einlitir. Bezt seljast jarpir hestar, þá brúnir,
rauðir og bleikir, en verst steingráir og gráir
hestar. Skjótta og aðra mislita hesta á ekki að
selja til útlanda. — Þeir eiga, að vera hauslitlir
og fríðir, hálslangir og bera. sig vel. Lendin
löng og sem beinust. Taglið á að sitja hátt.
Fæturnir traustir og samsvara stærð hestsins.
Þeir eiga að vera góðlyndir en fjörlegir. — Á
hæð eiga þeir helzt að vera 54—57 þuml. Fáir
hestar hér á landi eru enn þá svona stórir, en
því nær sem þeir komast þessu, þess betur selj-
ast þeir. Bezt seljast þeir þegar þeir eru 5—8
vetra. Engan hest ætti að selja til útlanda yngri
en 4 vetra. Bezt að fá þá á markaðinn i júní
eða júlí.
Hestarnir eiga að vera ganglóttir. Áríðandi
að þeir séu vandir á að hlaupa fram með hlið-
inni, þegar komið er með þá á markaðinn. Það
hækkar verð þeirra á Bretlandi um 10—2ö kr.
Hestar eru í hærra verði en hryssur. Grað-
hestar eru nú orðið ekki mikið brúkaðir.
Hestarnir verða að vera í góðum holdum og
gallalausir þegar þeir eru seldir.
Mestur hluti útfluttra íslenzkra hesta eru seld-
ir til Bretlands. Þeir hafa áður verið notaðir
mjög í kolanámunum, en nú eru rafurmagns-
vagnar óðum að koma í staðinn, og eru þeir
því fremur hafðir til aksturs í borgunum.
Það eru miklar líkur tii að íslenzkir hestar
seljist betur í Englandi í sumar og á næstu ár-
um vegna hestafækkunar í Búastríðinu.
Danir kaupa og nokkuð af íslenzkum hestum,
en rússneska hesta er farið að flytja inn á seinni
árum. Eru þeir hærri en íslenzkir hestar, um
54 þuml., en ekki eins úthaldsgóðir.
Bezti smjórmarkaður er á Englandi það á að
drepa smjörinu ofan í vatnsheldar beykitunnur,
fóðraðar að innan með bókfellspappír, vættum í
saltpækli. Það mega engar holur eða bil vera
á milli trésins og smjörs. Hver tunna á að
rúma 102 pund eða helming þess. En þvi ó-
dýrari er flutningurinn náttúrlega, þess stærri
sem þær eru.
Smjör með sama merki, frá sama rjóma- eða
214
setrinu hélt hann heimleiðis með þeim ásetningi, að njósna framferði
konu sinnar, og væri hún s«k skyldi hún gjalda þess grimmilega.
Dómurinn.
Hirðrétturinn kvað upp dóm sinn í Rúsenskölds erfðamálinu á
ákveðnum tíma, og var Rúsensköld dæmdur í margra ára fangelsi
fyrir að hafa samið og ætlað að nota falska erfðaskrá í hagnaðarskyni.
Hann á heima á sama stað og hann hafði búið á upp á síð-
kastið, þegar fregninn um dóminn kom til Homdala, en hann var
orðinn svo fölur, magur og niðuriútur, að enginn mundi hafa þekt
að þetta væri sami maðurinn og Gústaf Rúsensköld, þegar hann
var fyrrum í einkennisbúningi.
Hann hafði verið í mestu þröng upp á síðkastið, því Steinlund
kaupmaður hafði hætt að hjálpa honum eftir það, að prófið hafði
farið fram í þinghúsinu, og mundi Rúsensköld hafa liðið hungur
hefði Steiulund ekki verið hvattur heimulega til þess, að hjálpa
honum, af einhverjum, sem ekki vildi láta sín getið.
Nú sat Rúsensköld í herbergi sínu, því enn var svo mikið eftir
í honum aí hinu forna stærilæti, að hann viidi ekki koma út á
götuna, og láta gárungana draga dár að sér.
Harm var því einmana og hugsandi, en um hvað hugsaði
hann?
Hann las æflsögu ungs manns í huga sér.
Fyrst sá hann ungan dreng, ekki lakari að hæfileikum en önn-
ur börn, en sem nenti ekki að læra né hugsa; þar næst sá hann
213
„Ó veslings eiginmaðurinn, “ sagði prófessorinn og gerði sér
upp meðaumkunar-bros.
„Hvað á prófessorinn við?“
Eg á við það, að þú ert blindur eins og margir giftir menn og
getur ekki séð að neitt sé á milli þessa manns og konunnar þinn-
ar. Eg held þó, að ekki þurfi gleraugu til þess.“
„Pétur Hoff hrökk við og út á hliðina, eins og honum hefði
verið rekinn rokna löðrungur.“
„Það ér ekki satt, það er lygi.“
„Hvort það er satt, veit eg auðvitað ekki, en það er vel lík-
legt, meira að segja mjög sennilegt, getum við sagt með fullri ástæðu.
Taktu nú eftir: hvernig ætti að standa á því, að maðurinn færi að
kaupa húsið hvað eftir annað handa þér, sem hann á ekkert upp
að inna, og heimta ekkert fyrir; — en þú átt unga og íallega konu
— það er hluturiun. Ertu steinblindur maður?“
Þessi orð voru eins og skrugga í eyrum Péturs.
„Væri þelta satt, skyldi eg vera sá fyrsti til að hafa hendur á
þvílíkum svikai'a.“
„Fyrst og fremst verður þú að reyna, að sannfærast um hvort
ágiskun min sé rétt, þótt naumast geti leikið vafi á þvi. Vertu "því
rólegur og láttu ekki bera á neinu heima hjá þór, en hafa nákvæm-
ar gætur á framferði konu þinnar, og þá muntu verða alls þessa
visari. En minnist þú á það einu orði við konu þína, getur hún
dulið alt fyrir þér.“
„Vertu rólegur. Eg er enginn bjáni.“
Þeir hættu talinu, og er Pétur hafði lokið vinnu sinni á prests-