Fjallkonan

Tölublað

Fjallkonan - 21.09.1906, Blaðsíða 2

Fjallkonan - 21.09.1906, Blaðsíða 2
174 F.TALLKONAN. Smápistlar úr þingmannaförinni. III. „Öll min föt í standi! Eg er orðinn fjallakongur og skytta!“ Þetta varð manninum að orði í fyrndinni, þegar hann kom heim til konunnar og krakkanna af hreppa- skilaþinginu og sveitungar hans voru búnir að kjósa hann í þessi tvö veg- semdarembætti. Eg segi ekki, að þingmönnum hafi orðið beint þetta að orði, þegar þeir voru búnir að nugga stírurnar úr augunum á sér föstudagsmorguninn hinn 20. júlí. En allir fóru þeir að hyggja að fötum sínum og hugsa um að hafa spjarirnar í standi, því þennan dag áttu þeir að ganga á fund kon- nngs og drottnigar. Varð þá alls til að gæta, að ekki yrði Mörlandinn sér til minkunnar, hvorki að klaeðaburði né öðru, sem mönnum væri sjálf- rátt. „Sinn er siður í landi hverju“, segja menn, og „lýttur er sá, sem ekki fylgir Iandsiðum.“ Á það heima ekki síður við hirðir konnnga enn í kot- um smælingja, Á íslandi þykir sá ekki kunna manna siði, sem ekki þakkar húsbónda og húsfreyju inn- virðulega fyrir matinn og allar góð- gerðirnar og þáð með handabandi. Við konungshirð mundi það þykja „frásaga til næsta bæjar,“ ef einhver hlypi í drottninguna til þess að þakka henni fyrir matinn með handabandi, þegar staðið er upp frá borðum. Og þó að sá þyki mætastur gestur á ís- landi, sem skrafar og skeggræðir mest við húsbændur og heimamenn, þá vekur sá hlátúr í hirðsölum, sem sí og æ er blaðrandi í hæiunum á drotningarefninu, konugsdætrunum eða konunginum sjálfum. Svona er margt skrítið í Harmoníu! Konungur hafði boðið þingmönnum. ríkisþingsmönnum og ráðgjöfum að þiggja morgunverð hjá sér úti í Fred- ensborg. Svo heitir höll ein á Sjá- landi, norður frá Kaupmannahöfn. Er hún mörgum kunn á íslandi fyrir þá sök, að Kristján konungur 9. hafði þar jafnan sumardvöl og söfnuðust börn hans, tengda- og barnabörn og mergt annað stórmenni þangað til hans. En ekki hafði Friðrik 8. þar sumardvöl í þetta sinn. Komu þau, konungshjónin, þangað þenna sama dag um hádegisbil, í fyrsta sinni, síð- an er konungur tók við ríki eftir föður sinn. Þingmenn og samferðamenn þeirra fóru laust fyrir dagmál frá Khöfn og með járnbrautarlest norður í þorp það er Hilleröd heitir. Þar var num- ið staðar og ekið til hallar þeirrar, sem heitir Frederiksborg. Vildu Danir sýna þingmönnum hana, því að hún er forkunnar fögur. Eru þar fjölda margir salir uppi og niðri, hver öðr- um fríðari, eru bæði veggir og loft skreytt Ijómandi fögrum myndum. Og mikill fjöldi er þar af fögrum málverkum eftir marga af helztu listamönnum Dana. Þegar þingmenn voru búnir að skoða höllina og hallarkirkjuna með listaverkum þeim, sem þar voru, fóru þeir og borðuðu litlaskattinn með ríkisþingmönnum skamt frá höllinni. Áð því búnu var aftur stigið upp í vagn og ekið áleiðis til Fredens- borgar. Þegar þingmenn komu að þorpi því er í námunda við Fredens- borg og er samnefnt höllinni, þá var þar saman kominn múgur og margmenni og allar götur, sem um áttti að fara, troðfullar af fólki, sem æpti húrra í sífellu, þangað tilþing- menn fengu hellu fyrir eyrun. Stúlkurnar veifuðu klútunum sinum, köstúðu blómum af strætunum upp í vagnana til þingmannanna og heltu yfir þá blómregni ofan úr gluggun- um. Þær gátu ekki tekið betur og hjartanlegar móti íslenzku þingmönn- unum, þó þeir hefðu verið unnustar þeirra allra og þær hefðu verið að heimta þá úr beljargreipum eftir frægan sigur og mörg hreystiverk og stórvirki í þarfir fósturjarðarinn- ar. Og svo sagði síðar einn úr þingmannaflokki, ráðinn og roskinn, að miklir straurar eða drumbar hljóta þeir menn að vera, sem ekki fyndu neina hreyfingu undir vinstra vestis- boðangnum þegar slíkum viðtökum væri að mæta, því víst mættu þær láta gamla menn kasta ellibelgnum og framliðna hrærast í gröfum sín- nm! Karlmennirnir voru heldur ekki neinir eftirbátar; þeir veifuðu höttunum og öllu því, sem lauslegt var og þeir gátu hönd á fest, hróp- uðu og kölluðu hver öðrum hærra og buðu íslendinga velkomna. Á svölunum á húsi einu, þar sem far- ið var fram hjá, stóð Ólafur Poulsen, hinn frægi leikari Dana; var hann allur á lofti af kæti og brosandi út- nndir eyru. Út úr öllum gluggum var stungið flaggstöngum og sum- staðar á strætum voru heiðursbogar skreyttir blómum og blómvöndlum. Og það var eins og náttúran vildi hjálpa blessuðu fólkinu til; því þó að áður hefði um morguninn gengið dá- litið í skúrum, þá gerði glaða sól- skin og dýrlegustu blíðu, þegar vagn- lestin nálgaðist Fredensborg. Þegar kom að hallarhliðinu, var mannfjöldinn þar eins og mest í réttnm, og meðan þingmenn og ríkis- þingmenn voru að stíga út úr vögn- unum, þá mátti á báðar hliðar heyrá tifið í ljósmyndavélunum, þar sem verið var að taka lifandi myndir af öllu því sem gerðist. — Það var um miðmunda bil að all- ir gestirnir voru komnir til konungs hallarinnar. Yar þar þá saman kom- inn hinn mesti mannfjöldi. Auk þingmanna voru þangað komnir marg- ir blaðamenn og embættismenn úr grendinni, meginhluti allra ríkisþings- manna, allir ráðgjafarnir dönsku og margt annað stórmenni. Jafnóðum og gestirnir komu, var þeim vísað til herbergja, til þess að skola af sér ferðarykið og dubba sig upp, áður en þeir gengju fyrir jöfur og drottningu. Yoru ekki færri en 150 herbergi ætluð gestunum í því skyni. Að því loknu voru gestirnir á fund konungs og var alþingismönn- um Islendinga sýndur sá sómi, að' að þeim var ætlað fyrstum inn að ganga. Tók konungur og drottning þar við þeim, krónprinsinn og krón- prinsessan, börn konungs önnur og margt annað hirðfólk. Yoru þau konungur og drottning hin Ijúfmann- legustu í öllu viðmóti: Heilsuðu þau öllum þingmönnum og buðu þá velkomna á sinn fund sem fulltrúa íslenzku þjóðarinnar. Eftir að konungur og fólk hans var búið að heilsa ýmsum öðrum gestum, var gengið til borðhalds. Var öllum þessum mannfjölda búin máltíð í sal einum miklum og veg- legum. Var það hvorttvegja, að vel og ríkmannlega var á borð borið, vistir nógar og drykkur mikill, enda líka ósleitilega til matartekið: Var auðséð á öllu, að bæði voru menn matlystugir orðnir og matareinurð hjá flestum í góðu lagi. Vita Danir það vel, og ekki síðnr en aðrar þjóðir að „matur er mannsins megin“. Veizlan var sem við mátti búast hin ágætasta. „Þar voru á borðum“, eins og segir í sögunum, alls konar krásir og margvíslegt dýrahold, kryddaður kjúklingar og pipraðir páfuglar: þar var drukkið pimet og klaret humbur barðar, gígjur slegn- ar, troðið symfón og salteríum.“! Að miðri máltíð tók konungur til máls og flutti tölu langa og snjalla. Bauð hann alla gesti sína velkomna, sérílagi þó alþingismenn íslendinga, og mintist íslands og íslenzku þjóð- arinnar með hlýjum og vinsamlegum orðum. Á líkan hátt beindi hann og orðum sínum til Dana. Ræðu þessari svaraði landshöfðingi Magn- ús Stephensen, forseti neðri deildar, fyrir hönd íslendinga,, og H. N. Hansen, forseti landsþingsins danska, fyrir Dana hönd. Aðra ræðu flutti konungur og áður gengið væri frá borðum. Þegar borðhaldi var lokið röbb- uðu menn saman ýmist úti eða inni. Þar á ineðal var gengið út í dal- verpi eitt skamt frá höllinni, sem Norðmannsdalur heitir. Það er skógi lukt á allar hliðar; er þar fagurt mjög og í dalverpinu fjöldi stand- mynda, sem sýnir þjóðbúninga í Nor- egi á ýmsum stöðum og tímum. Síð- an var gengið til hallarinnar aftur, konungur kvaddur og drottning hans og síðan haldið af stað til Kbafnar einni stundu fyrir miðjan aftan. Þingmönnum hafði verið boðið að reka iun höfuðið á Garði, er þeir kæmu frá Fredensborg. En svo heitir bygging sú, eins og margir vita þar sem mörgum stúdentum er ætlaður bústaður meðan þeir dveljast við háskólann. Ekki er hún veg- leg eftir nútíðarhætti og herbergja- vist fremur léleg. En þar hefir marg- ur góður íslendingur átt dvöl og óvíða mun ættjarðarástin ástin til íslands vera heitari og ósérplægnari en í brjóstum sumra íslenzku mann- anna, sem þar hafa hafst og hafast við. Þeir eru fæstir á þeim árunum orðnir það lærðir, að þeir hafl mag- ann fyrir sinn guð. Alt þess hátt- ar kemur venulega með hinni „æðri og betri þekkingu“ fullorðinsáranna. Og þó að þeir sé sumir, sem hafa þótt svíkja lit og hlaupast frá hug- sjónum æskuáranna og stóru orðun- ura, sem þá eru tíð, þá eru hinir líka margir, sem aldrei hafa gleymt því og hafa efnt drengilega heit- strengingar þeirra daga erþeirhöfð- ust við í „rauða kassanum". Til margra þeirra hluta, sem mikinn blessunarþroska hafa borið íslandi, hefir verið niðursáð á Garði. Ymsir af þingmönnum höfðu áður búið á Garði, og öllum þótti gaman að koma þar snöggvast. En — ærið þótti þeim þar dauft að þessu sinni: Stúdentar voru fáir heima. Leita þeir sem farfuglar í ýmsar áttir til sveitasælunnar á sumrin. Komast sumir með lóunni og maríuerlunni allar götur norður til íslands. Vel var þingmönnum fagnað af hinum fáu Garðbúum og öðrum góð- um mönnum, er þar voru fyrir. En fremur var viðstaðan stutt, því flest- ir vildu komast heim og hvíla sig nndir morgundaginn. Vissu þeir, að þá mundi ekki til setu boðið. Leiðréttiugr. I síðasta pistli hefir það misprentast, að einn af beztu söngmönnum Dana er neínd- ur Helgi Nielsen, en á að vera Nissen. InngólfsmyiKlin í vænduni. Iðnaðarmannafélagid gefur 2000 kr. Nýlega hefir Iðnaðarmannafélagið samþykt á fundi að gangast fyrir samskotum til þess að koma upp mynd af Ingólfi landDámsmanni hér í Reykjavík. Og hefir byrjað með því að gefa sjálft til þess 2000 kr. Málið bar fram á fundinum Jón Hall- dórsson trésmiður. Gjöfin var samþ. í einu hljóði eftir nokkrar fjörugar umræður. Ákveðið að senda hrað- skeyti til Einars Jónssonar mynd- höggvara um það, er gerðist á fund- inum, því að auðvitað verður mynd- in keypt af honum. Rausnarlega hefir Iðnarmannafé- lagið riðið á vaðið. Og líklegt að það verði mörgum hvatning til að bregðast vel við samskotunum. Auk- þess hefir félagið samþykt að láta í té húsnæði ókeypis til allra skemt- ana, er kynnu að v’erða haldnar til að afla fjárins til myndarinnar. Nefnd var kosin ennfremur á sama fundinum: til þess að gangast fyrir samskotunum, Jón Halldórsson tré- smiður, Magnús Benjamínsson úrsm., Sveinn Jónsson trésm., Magnús Blöndal trésm. og Knud Zimsen verkfr. (form. félagsins). Gizkað er á, að myndin muni kosta um 20,000 kr. a/io hluta þess hefir Iðnaðarmannafél. gefið. Vonandi stendur ekki lengi á hinu. Það er sómi Reykvikinga að koma sjálfir upp myndinni af elzta Reykvíkingn- um, og — enn meiri sómi að sýna, að þeir vilji styrkja efnilegasta listamann landsins eftir mætti. Laudlæknir er settur frá 1. okt. Guðmundur Björnsson héraðslæknir. Skipstrand varð á Sauðárkrók 13. þ.: „Em- anúel“, kolaskip til Gránufélagsvlrzl- unar. Farmurinn var að miklu leyti kominn í land. Hjálmar flutningaskip Thors Jensens (leigt Duus-verzlun til vöruflutnings suður með sjó) er ókomið enn. Menn eru orðnir hræddir nm það. Dáinn er hérí bæ Gísli Guðnason, skóla- piltur reykvískur. Lést 15. þ. m. Var í 4. bekk lærða jskólans. Hann var stiltur og vandaður piltur; óvenju- lega ákveðinn trúmaður, svo ungnr. Vesta kom frá útlöndum og Austfjörðum í morgun með fjölda farþega.

x

Fjallkonan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fjallkonan
https://timarit.is/publication/122

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.