Fjallkonan - 28.08.1908, Blaðsíða 2

138
FJALLKONAN
fjallkonan
kemur út hveru föetudag, og auka-
blöð við og við. Alls 60 blöð um
árið. Vorð árgangsins 4 kr. (erlend-
is 5 kr. oða U/a dollar), borgist fyrir
1. júli (erlendis fvrirfram). Uppsögn
bundin við áramót, ógild nema
komin sé til útgefanda fyrir 1. okt-
óber, enda sé kaupandi þá skuld-
laus við blaðið.
er hér koma á eftir, enda þótt þær
nái eigi til a 11 r a kaupenda blaðs-
ins áður en kosningar fara fram í
haust. Útgefandi hefir í hyggju að
bæta úr þessari slysni síðar, svo að
gagni geti komið öllum alþingiskjós-
endum, er blaðið kaupa íramvegis,
og biður hann þá jaínframt velvirð-
ingar á þvi að svona óhöndulega
tókst til í ár.
Kjörherbergi.
í húsinu, þar sem kosningin fer
fram, skal vera annað herbergi áfast,
svo lagað, að eigi verði í það gengið
nema úr kjörherberginu. Sé eigi á
sliku völ, má tjalda fyrir eitt hornið
i kjðrherberginu, svo ekki sjáist þang-
að. Sé gluggi á herberginu' eða hinu
tjaldaða horni, skal festa tjald fyrir
hann, svo eigi sjái inn að utan, og
skal tjaldið ná svo langt út fyrir hann,
að ekki sé hægt að stinga kjörseðli
út að glugganum, svo hann sjáist að
utan. Tjaldið skal fest niður áhæfi-
lega mörgum stöðum með innsigli
kjörstjórnar. í herberginu eða hinu
tjaldaða horni skal vera lítið borð,
sem skrifa má við.
Kjörfundur settur.
Á hádegi skal kjörfund setja. Þá
skulu vera mættir á kjörstaðnum allir
undirkjörstjórarnir.
Þeir, sem við eru staddir.
í kjörherberginu mega engir vera
viðstaddir aðrir en kjörstjórnin, sem
situr við borð í herberginu, og þing-
mannaeínin eða umboðsmenn þeirra,
og einn kjósandi í senn. Á meðan
á kosningarathöfninni stendur, má
aldrei nema einn kjörstjórinn ganga
út í senn, og íelur hann þá öðrum
úr kjörstjóminni verk sitt á meðan.
Atkveeðakassi og kjörskrár.
Fyrir framan sig á borðinu hefir
kjörstjórnin tvö eftirrit af kjörskrá
hreppsins, og gera meðkjörstjórarnir
báðir merki við nafn hvers kjósanda
nm leið og hann hefir neytt kosninga-
réttar síns. Á borðinu stendur og
atkvæðakassi, er landsstjómin hefir
látið gera. Eru kassarnir með sömu
gerð í öllum hreppum. Á þeim er
lok á hjörum og góð læsing fyrir.
Langs eftir lokinu er rifa 6 þml. löng
og */* þuml. víð að ofan, en víðari
að neðan. í þennan kassa láta kjós-
endur atkvæðaseðla sína. Áður en
fyrsti kjósandi lætur seðil sinn í kass-
ann, skal kjörstjórnin og þingmanna-
efnin eða umboðsmenn þeirra gæta
þess að kassinn sé tómur, og síðan
læsa honum.
Athöfnin hefst.
Athöfnin byrjar með því að oddviti
kjörstjómarinnar leggur ö am atkvæða-
seðlaböggul þann, sem yfirkjörstjórn-
in hefir sent, og skulu allir viðstaddir
gæta þess vel, hvort böggullinn hefir
verið opnaður og geta þess í kjör-
bókinni. fví næst opnar oddviti bögg-
ulinn og teiur seðlana, en allir við-
staddir teija líka. Þess skal getið í
kjörbókinni, hvort tala seðlannakem-
ur heim við tölu þá, sem tilgreind
er í bréfi því, er yfirkjörstjórn lætur
íylgja hven j sendingu.
Dyraverðir.
Kjörstjórnin skipar 2 menn eða
fleiri til dyravörzlu áður en kosning
byrjar, og skiftast þeir á. Pegar
kjörstjórn segir dyraverði til, að kosn-
ing byrji hleypir hann kjósendum
inn, einum í senn. Verði ágreining-
ur um, í hverri röð kjósendur kom-
ist að, skal röðin á kjörskrá ráða,
og kemst sá fyr að, sem framar stend-
ur á kjörskránni, ef fleiri en einn
gefa sig fram í senn.
Kjósendur gefa sig fram.
Þegar kjósandi kemur inn í kjör-
herbergið, gengur hann tii oddvita
kjörstjórnarinnar. Pekki kjörstjórnin
ekki manninn, má hann fá inn með
sér 2 kjósendur, sem kjörstjómin
þekkir, og ef þeir lýsa því yfir að
viðlögðum drengskap sínum, að hann
sé sá, sem hann kveðst vera, þá er
það næg sönnun; ganga vitnin þá út
en kjósandi verður eftir.
Kjöpseðill.
Þegar kjörstjórnin kannast við
manninn og finnur nafn hans á kjör-
skránni, fær oddviti honum einn kjör-
seðil. Á seðlinum eru nöfn allra þing-
mannaefna í kjördæminu skráð með
ským prentletri. Nafn hvers þing-
mannsefnis er i línu sér og ríflegt
millibil milli lína. Fyrir framan nafn
hvers þingmannsefnis er feitur hringur.
Kjósandi mepkip seðilinn.
fegar kjósandi hefir tekið við kjör-
seðlinum, fer hann með hann inn í
afherbergið, að borðinu sem þar stend-
ur og gerir kross innan í hringinn
fyrir framan nafn þess eða þeirra
þingmannaefna, sem hann kýs, með
blýanti sem kjörstjómin leggur til.
Eigi að kjósa einn þingmann fyrir
kjördæmið, skal merkja að eins við
eitt nafn; en við tvö ef tvo þing-
menn skal kjósa.
Mepkið.
Krossinn eða krossarnir á kjörseðl-
inum mega hvergi vera annarstaðar
en innan í hringnum, og eiga að ná
alveg út áð umgjörð hans, en alls
ekki út fyrir. Lítur þá hringurinn
þannig út:
Enginn önnur merki, stryk, rispur
eða önnur einkenni má gera á seðil-
inn. Sé það gert, er seðillinn ógildur.
Seðillinn afhentup.
Þá er kjósandi hefir merkt seðil-
inn, brýtur hann hann saman einu
■sinni (í miðju), svo að letrið snýr
inn, gengur inn í herbergið til kjör-
stjómarinnar, að kjörborðinu, með
seðilinn í hendinni, og stingur hon-
um sjálfur niður um rifuna á lokinu
á atkvæðakassanum, og gætir 'þess,
að enginn sjái, hvað « seðlinum er. —
Síðan gengur kjósandinn út, og næsti
kjósandi kemur inn.
Ógildup seðill.
Seðill verður ógildur:
a. ef kjósandi lætur nokkurn sjá
hvað á honum er, eftir að hann hefir
merkt hann;
b. ef hann setur á hann rangt
merki eða aukamerki (önnur en inn-
an í hringina);
c ef kjósandi merkir af vangá
við annað nafn en hann ætlaði sér.
Komi þetta fyrir skal kjósandi
ekki láta seðilinn í atkvæðakassann,
heldur afhenda hann kjörstjórninni
(samanbrotinn); en hún leggur alla
slika seðla í umslag, sem hún síðar
innsiglir og sendir yfirkjörstjórninni.
— Síðan víkur kjósandi frá atkvæða-
greiðslunni, en getur síðar, þegar all-
ir aðrir viðstaddir kjósendur hafa
greitt atkvæði, fengið nýjan seðil til
að kjósa á.
Ómepktup seðill
Nú vill kjósandi engan kjósa af
þeim, sem í kjöri eru, en vill þó eigi
gera það uppskátt. Þarf hann þá eigi
annað en brjóta seðilinn saman ó-
merktan og stinga honum svo í at-
kvæðakassann, án þess að láta nokk-
urn mann sjá, hvað á honum er.
Atkvœðakassinn innsiglaðup.
Þá er atkvæðagreiðslunni er lokið
tekur oddviti kjörstjórnarinnar at-
kvæðakassann án þess að opna hann,
vefur vandlega utan um hann léreíti
eða öðru haldgóðu efni og bindur svo
utan um. Síðan er kassinn látinn
ofan í sterkan léreftspoka, bundið
vandlega fyrir með snæri eða sterku
seglgarni, sem ekki er hnýtt saman,
og innsigli kjörstjórnarinnar sett á
fyrirbandið og pokann, sem næst
hnútnum. Alt þetta er gert að ásjá-
an'di þingmannaefnunum eða umboðs-
mönnum þeirra, og eiga þeir rétt á
að setja innsigli sín á enda fyrirbands-
ins.
Afgangsseðlap.
Oddviti lætur því næst í umslag
sér alla þá seðla, sem afgangs eru
og í ann-að umslag þá sem ógildir
hafa orðið, og lokar umslögunum.
Bæði umslögin eru síðan látin í ann-
að stærra umslag, ásamt lyklinum
að atkvæðakassanum, og er það um-
slag þegar í stað innsiglað með inn-
sigli kjörstjórnarinnar og þingmanna-
efnanna eða umboðsmanna þeirra, ef
þeir vilja.
Yfipkjöpstjópn sendup kassinn og
umslagið.
Að öllu þessu loknu skal tafarlaust
senda áreiðanlegan mann með at-
kvæðakassann, umslagið og kjörbók-
ina til yfirkjörstjórnarinnar, í vatns-
heldum umbúðum. Formaður yfir-
kjörstjórnarinnar gefur viðurkenningu
fyrir að hafa tekið við sendingunni.
Kassapnip opnaðip.
Yfirkjörstjórnin opnar atkvæðakass
ana úr öllum hreppum kjördæmisins
í einu og telur atkvæðin. Sú athöfn
fer fram fyrir opnum dyrum í viður-
vist þingmannaefnanna eða umboðs-
manna þeirra.
Kjöpseðlunum puglað saman
í viðurvist þessara manna opnar
odviti yfirkjörstjórnar atkvæðakassana
hvern af öðrum, eftir að þess hefir
verið vandlega gætt, hvort innsiglin
eru óbrotin. Jafnótt og hver kassi
er opnaður, er seðlum þeim, sem í
honum eru, óskoðuðum, helt í hæfi-
lega stórt, tómt ílát með loki yfir,
eru aliir kassarnir tæmdir i það,
en ílátinu við og við lokað og það
hrist, svo að seðlarnir, frá öllum kjör-
stöðunum ruglist vel saman.
Ollum kjörseðlum úr kjórdœminu er
vandlega blandað saman, áður en at-
kvœðin eru talin. l’að kemst því
aldrei upp, liverir hljóta atkvœði úr
hinum einstöku hreppum.
Fullkomin launung.
Enginn fœr nokkurn [tíma að vita
hvernig kjósendur hafa greitt atkvœði
sitt, nema þeir segi sjálfir frá.
Enginn er skyldur til að skýra frá
því fyrir rétti i nokkuru máli, hvernig
hann liefir greitt atkvœði (sjá 60. gr.
kosningalaganna).
Sektip og fangelsi.
Kjörstjóri, sem reynir að hafa
áhrif á atkvæðagreiðslu kjósenda með-
an á kosningarathöfn stendur, eða
skoðar atkvæðisseðil kjósanda áður
en hann leggur hann i atkvæðahylk-
ið, skal sæta sektumeðafangelsi,
Beiti kjörstjórnir af ásettu ráði of-
ríki við kosningarathöfn, eða geri sig
seka í frekri rangsleitni, varðar það
fangelsi eðabetrunarhúsvinnu
alt að 2 árum, ef miklar sakir eru
(61. gr. kosningalaganna).
Enginn vandi að kjósa.
Á því sem nú hefir sagt verið, fer
því mjög fjarri, að kosningar athðfn-
i n sé vandasöm. fað er af illum
hvötum sprottið, ef nokkur reynir að
telja kjósendum trú um að þeir séu
eigi færir um að kjósa.
Vítavepð ósannindi.
í>að eru vítaverð ósannindi, ef nokk-
ur heldur því fram, að hægt sé að
komast fyrir, hvernig kjósendur greiða
atkvæði. Séu slíkir ósannindamenn
til, er það velgerningur að gera nöín
þeirra kunn almenningi.
Þingmálafundir.
—o—
Þingmannaefni þessa kjördæmis eru
nú búin að fara um all m suðurhluta
þess og halda þar fundi; eru nú 1
Kjósarsýslunni. Allir hafa fundirnir
orðið mjög erfiðir þeim Uppkasts-
mönnum, og munu þeir lítt erindi
fegnir, er þeir komast heim úr kross-
göngunni. í einum hreppi syðra
(Grindv.) varð ekki fundarfært, sök-
um þess að þerrir var góður fundar-
daginn, eftir langvarandi óþurka, og
vildu menn því eigi tefja sig við fund-
arsókn. En fimm fundi héldu þing-
mannaefnin fyrir sunnan Hafnarfjörð.
Á fæstum þeirra tóku aðrir til máls
en þingmannaefnin, og atkvæðagreiðsla
fór hvergi fram annarstaðar en á
Brunnastöðum. En ekki hafði það
þó leynt sér neinstaðar, hvern hug
kjósendur höfðu til Uppkastsins, og
hvergi lögðu kjósendur því nokkurt
liðsyrði. í>vi fer svo fjarri að þing-
mannaefni stjórnarmanna hafi aflað
sér nokkurs fylgis á bessu ferðalagi,
að það er jafnvel talið sennilegt, að
svo geti farið, að þeir fái ekki at-
kvæði nolckurra annara þar syðra en
meðmælenda sinna 10. sept. — ef
þeir greiða þá allir atkvæði.
Þingmálafundur Hafnfirð-
i n g a var haldinn 26. þ. m., og hófst
kl. 4x/2 síðdegis. Þingmannaefni Upp-
kastsmanna fóru heim til sín með
Ingólfi kvöldið áður sunnan úr Kefla-
vík, og munu hafa beðið höfðingja
sinn, ráðgjafann, ásjár og liðveizlu í
orrustunni við Hafnfirðinga. Víst er
er um það, að sú fregn barst um
höfuðstaðinn, að nú skyldi gert hart